OFRANKOWANYCH ZNACZKAMI Z MOTYWEM KRAKOWSKIM
- Szczegóły
- Opublikowano: czwartek, 05, październik 2023 13:20
O WALORACH POCZTOWYCH Z KRAKOWEM ZWIĄZANYCH
Na klubowej stronie internetowej opublikowaliśmy, 16 sierpnia 2021 roku, krótki tekst
KLUB „CRACOVIANA” W POSZUKIWANIU CAŁOŚCI POCZTOWYCH
OFRANKOWANYCH ZNACZKAMI Z MOTYWEM KRAKOWSKIM.
Poczta Polska podjęta temat związany z Krakowem już w 1925 roku, kiedy ukazały się pierwsze znaczki z widokiem Wawelu. Po drugiej wojnie światowej w 1945 roku emitowano serię znaczków wydania obiegowego –zabytki Krakowa, a później, w latach 1982 – 1988 ukazywały się rok rocznie dwa znaczki i dwie całostki, kartki pocztowe z nadrukowanym znaczkiem, z serii „Odnowa zabytków Krakowa”. To tylko najważniejsze akcje, które przypominają o bogactwie wydań znaczków z motywem krakowskim wśród których są pojedyncze znaczki, serie znaczków, emitowane jako wydania zwykłe i okolicznościowe z różnych okazji, wśród nich także poświęcone innym tematom niż Kraków ale z krakowskim akcentem.
Do motywów krakowskich wykorzystywanych przez projektantów znaczków, także widokówek należą m.in.
a/ tematy architektoniczne; zespoły budowli, budowle zabytkowe i inne, pojedyncze obiekty, fragmenty budowli, wnętrza architektoniczne, detale,
b/ tematy związane z kulturą i sztuką w tym tradycje ludowe, ubiory, pomniki, dzieła sztuki sakralnej, dzieła kartograficzne, rzeźby, witraże, sztuka książki, wydarzenia,
c/ wizerunki artystów, twórców, naukowców, pisarzy, sportowców zarówno Krakowian jak i przybyszów szczególnie zasłużonych dla miasta i rozsławiających jego imię,
d/ symbole Krakowa w tym również mniej znane jak np. pawie pióro, litera „K”.
Po uruchomieniu klubowej strony internetowej zrodził się pomysł, traktowany jako pewnego rodzaju zabawa, ale z wyraźnym przesłaniem, aby prezentować całości pocztowe ofrankowane znaczkiem, znaczkami wydanymi przez Pocztę Polską z motywami krakowskimi. Był to rodzaj zabawy ale i przesłanie od lat aktualne w Klubie Cracoviana, które zapisano następująco; – „Kraków –filatelistów (kolekcjonerów) obowiązek”.
Dotychczas prezentowaliśmy na stronie internetowej całości pocztowe frankowane znaczkami o tematyce związanej z Ołtarzem Wita Stwosza” , także ofrankowane znaczkiem Fi.1045 z serii „Historyczne miasta polskie” z 1960 roku, również znaczkiem Fi. 3806 z serii „Miasta polskie” z 2002 roku , ale przede wszystkim całości pocztowe frankowane pierwszymi znaczkami wydanymi w niepodległej Polsce z lat 1925-1927, Fi.210 i 214. Tematyka znaczków nie budzi wątpliwości w ich rozpoznaniu bo są to widoki np. Wawelu, Ołtarza Wita Stwosza, jest Lajkonik i charakterystyczne budowle.
Na stronie internetowej przekazywaliśmy informacje o całościach pocztowych frankowanych znaczkami m. in. z serii „Kultura polska” w szczególności frankowane znaczkiem z wizerunkiem Brata Alberta –Adama Chmielowskiego także związane z osobą Tadeusza Kościuszki i Mikołaja Kopernika. Wiele miejsca poświęciliśmy na pokazywanie całości pocztowych frankowanych znaczkami projektowanymi i sztychowanymi przez światowej sławy grawera Czesława Słanie.
Po wielu dyskusjach w gronie „klubowiczów” postanowiliśmy rozszerzyć naszą propozycję i poza całościami pocztowymi prezentować także znaczki kasowane z czytelnie odbitym datownikiem odzyskane z przesyłek, po przebyciu drogi pocztowej, na których znajdują się motywy krakowskie.
Nie zaniechaliśmy do dzisiaj gromadzenia walorów o wspomnianej tematyce i chcemy kontynuować naszą „kolekcjonerską zabawę „ licząc na zainteresowanie, członków Klubu „Cracoviana” jak i Internautów, miastem „..w całej Polsce najsławniejszym”.
Jesteśmy przekonani, że wykorzystywanie znaczków pocztowych o motywach związanych z Krakowem i frankowanie nimi przesyłek w obrocie zagranicznym, ale i krajowym, może świadczyć o zainteresowaniach miastem i jego dziejami zarówno nadawcy jak i odbiorcy. Może być również czytelnym sygnałem dla odbiorcy o zainteresowaniach kolekcjonerskich nadawcy, a przede wszystkim spełnia ważną rolę promocyjną miasta.
Dla wielu osób, nie będących kolekcjonerami, przesyłka ofrankowana znaczkamio ciekawej tematyce jest oglądana, znaczki często są poddawane ocenie, a całość pocztowabudzi wrażenia estetyczne, a nawet może wywołać inspirujące skojarzenia.
Liczymy na życzliwe przyjęcie naszej propozycji, a także zachęcamy do współpracy przy redagowaniu klubowej strony internetowej.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
P R Z Y P O M I N A M Y Na stronie internetowej Klubu „Cracoviana” www.cracoviana.eu w dniu 17.06.2018 znalazła się informacja o pierwszych znaczkach z motywem krakowskim wydanych przez Pocztę Polską w niepodległej Rzeczypospolitej i ich pocztowym wyk
- Szczegóły
- Opublikowano: czwartek, 19, maj 2022 10:57
P R Z Y P O M I N A M Y
Na stronie internetowej Klubu „Cracoviana” www.cracoviana.eu
w dniu 17.06.2018 znalazła się informacja
o pierwszych znaczkach z motywem krakowskim wydanych przez Pocztę Polską
w niepodległej Rzeczypospolitej i ich pocztowym wykorzystywaniu
W 1925 roku wprowadzono do obiegu serię znaczków wydania zwyczajnego na których przedstawiono rysunki wybranych i charakterystycznych obiektów z różnych miast Polski. Są to; widok Ostrej Bramy w Wilnie, pomnik Króla Jana Sobieskiego we Lwowie, Plac Zamkowy w Warszawie z kolumną Zygmunta III, Ratusz w Poznaniu, a także widok żaglowca na pełnym morzu. Uwagę krakowskich kolekcjonerów, a także użytkowników poczty zwróciły znaczki przedstawiające zabudowania Wzgórza Wawelskiego w tym głównie katedry pod wezwaniem świętych Wacława i Stanisława. Na zainteresowanie tymi znaczkami miały wpływ zarówno temat jak i nominały oraz kolory wyróżniające je spośród innych znaczków. Znaczki w katalogu „Fischer” mają numery 210 i 214.
Znaczki z widokiem Wawelu, przedstawionym od północnego zachodu, zaprojektował grafik z Państwowych Zakładów Graficznych. Pomocą w projekcie i rysunku , były mu zapewne pomocne fragment widoku Krakowa umieszczony w Planie Kołłątajowskim zatytułowanym Planta miasta Krakowa z przedmieściami roku MDCCLXXXV zrobiona wykonanym w latach 1787 – 1785 na zlecenie ówczesnego rektora Akademii Krakowskiej Hugona Kołłątaja, szczególnie fragmentu z widokiem Wawelu, a także, a może przede wszystkim, obraz Jana Nepomucena Głowackiego z ok. 1847 roku przedstawiający widok Wawelu od tej właśnie strony.
Znaczek o nominale 15 groszy wprowadzono do obiegu pocztowego rozporządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 5 maja 1925 roku łącznie ze znaczkami o nominałach 5 i 10 groszy. Prawie półtora roku później bo 27 października 1926 roku wprowadzono do obiegu pocztowego znaczek o nominale 40 groszy o tym samym rysunku i wielkości tylko w kolorze niebieskim. Znaczki wprowadziło Ministerstwo Przemysłu i Handlu bowiem w 1923 roku ze względów oszczędnościowych zlikwidowano Ministerstwo Poczt i Telegrafów utworzone dekretem Naczelnika Józefa Piłsudskiego dnia 5 lutego 1919 roku. Jak się okazało likwidacja Ministerstwa Poczt i Telegrafów negatywnie wpłynęła na rozwój usług pocztowych w Rzeczpospolitej i w ogóle na cały proces komunikacji w kraju. Dopiero w marcu 1928 roku utworzono państwowe przedsiębiorstwo Polska Poczta, Telegraf i Telefon.
Nakład znaczka o nominale 15 groszy był, jak na dzisiejsze czasy, nadzwyczaj wysoki i wynosił ok. 260 mil. sztuk. Do czasu powołania przedsiębiorstwa PPTiT znaczki zamawiano w drukarni 11 razy i drukowano je od 20 – 30 milionów przy każdym zamówieniu. Po utworzeniu przedsiębiorstwa PPTiT znaczek zamówiono tylko raz w liczbie ok. 30 milionów. Znaczek o nominale 15 groszy wycofano z obiegu pocztowego
1. 05. 1933 roku. Czy nakład około 260 mil. sztuk w okresie od 1925 – 1933 roku był dużym nakładem? Przede wszystkim nakład uzasadniony był zapotrzebowaniem użytkowników poczty oraz liczbą placówek pocztowych, która systematycznie wzrastała. W literaturze podano, że w 1920 roku było w Polsce 3702 placówki pocztowe, a w 1928 roku po reformie poczty było ich 3770. Do roku 1933 liczba ta wzrosła do 4419. Ważną informacją byłą liczba przesyłek listowych w tym listów, kart pocztowych, druków, papierów handlowych i innych przyjmowanych i ekspediowanych przez pocztę. W 1928 roku przesyłek listowych było w granicach 930 milionów sztuk z czego przesyłek listowych ponad 640 milionów. Biorąc pod uwagę fakt, że znaczek o nominale 15 groszy służył do ofrankowania przesyłki listowej zwykłej krajowej, a jego wielokrotność służyła do ofrankowania przesyłek listowych zagranicznych i poleconych to oznaczało że znaczek ten stał się na kilka lat podstawowym znaczkiem do frankowania przesyłek listowych. Trzeba również zwrócić na szczególną rolę korespondencji listowej w życiu społecznym i handlowym w latach drugiej Rzeczypospolitej oraz tradycje pisania listów i kartek pocztowych. Sztuka epistolografii była wysoko ceniona, a korespondowanie listowne było rozpowszechnione i w dobrym tonie.
W 1926 roku Ministerstwo Przemysłu i Handlu wprowadziło 27. 10. 1926 do obiegu pocztowego znaczek o tym samym rysunku (widok zabudowań Wawelu od strony północno zachodniej) o nominale 40 groszy i w kolorze niebieskim. Nakład znaczka wyniósł 28 970 000 sztuk. Druk zamawiany był 6 razy i po każdym zamówieniu drukowano go od 3,1 mil. do ponad 6 mil. sztuk. Znaczek miał ważność obiegową do 1.06. 1936 rok.
Wróćmy jednak do znaczka o nominale 15 groszy w kolorze czerwonym ale o różnym nasyceniu tego koloru w zależności od nakładu, który w katalogu Polskich znaków pocztowych ( i z Polską związanych) „Fischer 2022”, ma zarejestrowane dwa typu różniące się graficznym otoczeniem liczby 15. Najważniejszą jednak, naszym zdaniem, jest sprawa wykorzystanie tego znaczka i znaczka o nominale 40 groszy na przesyłkach. Przez kilka lat służyły do ofrankowania przesyłek listowych zamiejscowych, kartek pocztowych i w wielokrotności do przesyłek zagranicznych warto przyjrzeć się przykładom jego wykorzystania pocztowego.
Zaprezentowano 8 przykładów całości pocztowych ofrankowanych pierwszym znaczkiem z widokiem Wawelu ( Fi. 210) i wystąpiono z apelem do Klubowiczów i Internautów o udostępnianie kolejnych całości pocztowych, a nawet znaczków stemplowanych z czytelnie odbitym stemplem mającego na celu zgromadzenie możliwie największej liczby materiału filatelistycznego i poszukiwania ciekawostek oraz niezwykłego wykorzystania tych znaczków.
Ze względu na brak większego zainteresowania naszym cyklem , w dniu 23 marca 2020 roku zamieściliśmy na stronie internetowej informację o zakończeniu cyklu (klubowej zabawy) z całościami pocztowymi ofrankowanymi znaczkami z widokiem Wawelu wydanymi w latach 1925 – 1926. Po kilku tygodniach kolekcjonerzy przyszli z pomocą i w maju 2020 roku zaprezentowaliśmy na klubowej stronie internetowej, kolejną 25. część naszego cyklu z pokazem walorów udostępnionych przez klubowych Kolegów. Zachęceni przez nich postanowiliśmy kontynuować zabawę, licząc się z tym, że kolejne odcinki będą ukazywać się nieregularnie, w miarę dopływu walorów (znaczków stemplowanych i całości pocztowych), które według naszego rozeznania są coraz rzadsze na rynku kolekcjonerskim i nabierają znaczenia unikatowego.
Na stronie internetowej zaprezentowaliśmy kolejne części 26, 27, 28, a w grudniu 2020 roku udostępniliśmy część 29. nieco później część 30. W listopadzie 2021 roku zamieściliśmy ostatnią część 34. licząc, że rok 2022 (w tamtym tekście błąd roku) przyniesie nowe walory co umożliwi nam kontynuowanie cyklu.
Od stycznia 2022 roku, dzięki Kolegom szczególnie Kol. Miłoszowi Rzadkoszowi oraz zakupom na portalach internetowych przybyło nam w kolekcji 18 całości pocztowych ofrankowanych znaczkami z widokiem Wawelu z czego; 11 całości posiada frankaturę mieszaną lub wielokrotną ze znaczkiem Fi. 210 (czerwonym), a 7 całości pocztowych fankaturę mieszaną lub wielokrotną ze znaczkiem Fi,214 (niebieskim). Z całego zestawu całości pocztowych 12. to przesyłki Sądowe z czego 9 to przesyłki do Sądu w Lublinie, 1, do Sądu w Dąbrowie Górniczej i 1.do Sądu w Sosnowcu oraz 1. do Sądu w Muszynie. Sześć przesyłek to korespondencja zagraniczna z czego dwie to przesyłki firmowe. Jedenaście przesyłek to polecone głównie Sądowe. Dwie przesyłki prywatne zagraniczne są również przesyłkami poleconymi.
Do najciekawszych walorów pozyskanych w ostatnich miesiącach należy 11 całości
z których 5 jest ofrankowanych znaczkami Fi.214. Walory te pokazujemy na kolejnych fotografiach.
Fot. 1 Koperta standardowych wymiarów przesyłki Sądowej, miejscowej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki w kolorze czerwonym z odręcznie wpisanym numerem
wysłanej z Urzędu Pocztowego Lublin 1 w dniu 12 VII, 1926 roku do Lublina.
Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkowym paskiem z lewostronnym marginesem Fi.
210 oraz dodatkowo znaczkiem Fi.205. Łączna frankatura wynosi 45 groszy zgodnie
z taryfą z dodatkiem w postaci opłaty dla bezrobotnych.
Fot. 2 Koperta o wymiarach 178 x 113 mm przesyłki Sądowej, poleconej z erką w postaci
odbitki pieczątki w kolorze czarnym z odręcznie wpisanym numerem wysłanej
z Urzędu Pocztowego Nowy Sącz 1 w dniu 27.IV. 1927 roku do Muszyny. Przesyłka
jest ofrankowana czterema znaczkami w tym trzyznaczkowym paskiem pionowym
Fi. 210 oraz parka znaczków Fi. 208 na rewersie koperty o łącznej frankaturze 70
groszy zgodnie z taryfą przy wadze przesyłki ponad 20 gramów,
Fot 3 i 4 Koperty firmowe standardowych wymiarów firm: ”INTRAG” i „NORDISCHE „
Wysłane z Urzędu Pocztowego Łódź 1 dnia 11. (?). 1926 roku do Niemiec oraz
z Urzędu Pocztowego Częstochowa w dniu 8 VIII 1926 również do Niemiec, Obie
przesyłki są ofrankowane pionowymi parkami znaczków Fi.210 o frankaturze 30
groszy zgodnie z taryfą.
Fot. 5 i 6 Koperty standardowych wymiarów przesyłek prywatnych, zagranicznych
wysłanych z Urzędu Pocztowego Książ dnia 16 III 1927 roku do Niemiec oraz
z Urzędu Pocztowego Leskowiec na Pomorzu w dniu 24. 7. 1925 roku także do
Niemiec. Obie przesyłki ofrankowane poziomymi parkami znaczków Fi.210
o frankaturze 30 groszy zgodnie z taryfą.
Fot 7 i 8 Koperty o wymiarach 180 x 125 mm przesyłek listowych Sądowych, poleconych
z erkami w postaci odbitek pieczęci w kolorze czarnym i czerwonym z odręcznym
wpisem numeru, ale także z numerem z numeratora wysłanych z Urzędu
Pocztowego Lublin 1 do ...Lublina. Przesyłki z frankaturą mieszaną z użyciem
znaczka Fi.214. Frankatura 65 groszy zgodna z taryfą.
Fot. 9 Koperta o wymiarach 190 x 134 mm przesyłki Sądowej, poleconej z erka w postaci
odbitki pieczątki w kolorze fioletowym wysłana z Urzędu Pocztowego Janów
Lubelski w dniu 10. X. 1928 roku do Lublina. Przesyłka jest ofrankowana dwoma
Znaczkami Fi.214 i 238 o łącznej wartości 90 groszy zgodnej z taryfą przy wadze
przesyłki powyżej 20 gramów.
Fot.10 Koperta o wymiarach 180 x 123 mm przesyłki Sądowej, poleconej z erką w postaci
odbitki pieczątki w kolorze czarnym z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z
Urzędu Pocztowego Piaski k. Lublina w dniu 4 XII 1931 roku do Lublina. Przesyłka
ofrankowana parka pionową znaczków Fi.214 o wartości 80 groszy zgodnie z taryfą.
Fot. 11 Koperta o wymiarach 156 x 125 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej
poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem
wysłanej z Urzędu Pocztowego Kończyce Wielkie w dniu 26.II.1931 roku do
Niemiec. Przesyłka dotarła do adresata 28.2.1931 o czym świadczy odbitka
datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana parką pozioma znaczków Fi.214
oraz Fi. 249 . Znaczki jak widać skasowane są starannie i czytelnie odbitym
datownikiem.
Ponieważ udało się pozyskać nowe, interesujące walory do naszego cyklu, sądzimy, że możliwe są dalsze poszukiwania i odkrycia nowych równie interesujących całości ofrankowanych pierwszymi znaczkami o tematyce krakowskiej. Prosimy zatem
udostępnianie nam podobnych całości, które będziemy prezentować na klubowej stronie internetowej. Z góry dziękujemy za współpracę.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH CZ. 10.
- Szczegóły
- Opublikowano: środa, 02, czerwiec 2021 14:52
KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH
NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH
CZ. 10.
Od połowy XIX wieku, a szczególnie w okresie II Rzeczypospolitej, działały w Krakowie firmy zaliczane do przemysłu skórzanego, których liczba, nowoczesne wyposażenie i wielkość zatrudnienia stawiały miasto w rzędzie ważnego ośrodka tego przemysłu w skali kraju. Przede wszystkim były to garbarnie. Było ich 8 z najnowocześniejszą w kraju, garbarnią Dłużyńskich na Ludwinowie, w której w 1922 roku pracowało 180 osób. W tym samym roku właściciele garbarni wybudowali małe osiedle przyfabryczne dla pracowników. Kolejne zakłady to fabryki skór, wytwórnie pasów, obuwia, farbiarnie futer i skór. Były również składy skór, firmy importujące i eksportujące produkty garbarskie. Autorzy publikacji „Dawne zakłady rzemieślnicze i przemysłowe Krakowa” naliczyli 36 firm należących do przemysłu skórzanego działających w Krakowie od początku XX wieku do lat 50. XX wieku. Na fot. 1 i 2 przykłady kopert firmowych zakładów współdziałających w branży skórzanej.
Fot.1 Koperta firmowa o wymiarach 175 x 137 mm z wydrukowaną pełną informacją o
firmie „Wolf Stempel , eksport i import produktów garbarskich” przesyłki listowej,
zagranicznej wysłanej z Urzędu Pocztowego Kraków 1 w dniu 22 VII 1934 roku do
Kopenhagi. Przesyłka jest ofrankowana parką znaczków Fi. 256 zgodnie z taryfą.
Fot. 2 Koperta firmowa standardowych wymiarów „Jakóba Perlbergera, fabryczny skład
skór” przesyłki listowej zwykłej, zagranicznej wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków
1 dnia 3 VIII 1937 roku do Wiednia. Przesyłka ofrankowana trzema znaczkami Fi.
296 o łącznej frankaturze 45 groszy (niedopłata 10 groszy do obowiązującej taryfy).
Warto również zwrócić uwagę na koperty firmowe, firmy zajmujących się spedycją, komisem i handlem na większą skalę prowadzonym w domach handlowych oraz na hurtownie. Firmy te miały istotne znaczenie w rozwoju handlu, rzemiosła i w ogóle działalności gospodarczej miasta. Na kolejnych fotografiach 3 i 4 przykłady kopert firmowych „Domu spedycyjnego i komisowego” oraz „Domu tekstylnego”.
Fot. 3 Koperta firmowa o wymiarach 180 x 140 mm Leona Heuschobera właściciela „Domu
spedycyjnego i komisowego” przesyłki listowej (przesyłka zawierała druki firmowe)
zagranicznej wysłanej z Urzędu Pocztowego Kraków 1 w dniu 26 VI 1923 roku do
Wiednia. Przesyłka ofrankowana znaczkiem Fi. 138 o nominale 200 Marek. Zgodnie z
taryfą.
Fot. 4 a,b Koperta firmowa z okienkiem o nietypowym rozmieszczeniu okienka na kopercie
G. Grosswirtha „Domu handlowego” przesyłki listowej, ekspresowej wysłanej
z Urzędu Pocztowego Kraków 1 w dniu 24 VII 1939 roku do Pragi. Przesyłka
numerowana (cenzura?). Ofrankowana na rewersie 14. znaczkami w tym 9. Fi.
311 oraz 5. Fi. 312. Łączna frankatura wynosi 1,65zł. Na rewersie datownik
odbiorczy Urzędu Pocztowego w Pradze.
Na zakończenie tej części ciekawostka, związana z krakowskim hotelarstwem.
Fot. 5 a,b Koperta firmowa Hotelu Polonia o wymiarach 180 x 140 mm wykonana
w krakowskiej firmie Wesko Mill, przesyłki listowej, poleconej z erką w postaci
odbitki pieczątki w kolorze czarnym i numerem odbitym numeratorem wysłana z
Urzędu Pocztowego Kraków 2 w dniu 10. IX 1934 roku do Szwajcarii. Koperta
ilustrowana na rewersie (5b) z widokiem budynku hotelu. Przesyłka ofrankowana
ośmioma znaczkami Fi. 251 – 256, 245 i 269 o łącznej frankaturze 2,10 zł.
Frankatura zgodna z taryfą przy wadze przesyłki ponad 80 gramów.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
POD PATRONATEM ŚW. JANA PAWŁA II
- Szczegóły
- Opublikowano: wtorek, 09, czerwiec 2020 10:16
POD PATRONATEM ŚW. JANA PAWŁA II
Rok 2020 upływa pod patronatem m.in. św. Jana Pawła II. Sejm
Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił ten patronat w związku z przypadającą
w tym roku 100. rocznicą urodzin wyrażając tym samym wdzięczność
i oddając hołd Wielkiemu Papieżowi św. Janowi Pawłowi II... Obchody
rocznicowe przypadające na dzień 18 maja (dzień urodzin w 1920 roku)
były skromne i ograniczone z powodu trwającej pandemii. Wydania
jubileuszowe Poczty Polskiej czy Mennicy Polskiej , a także wydawnictwa
oraz publikacje zostaną w najbliższej przyszłości poddane, jak sądzimy,
rzeczowej i wnikliwej ocenie.
Jubileusz 100. rocznicy urodzin św. Jana Pawła II obchodzony jest
nie tylko w Polsce, jeśli spojrzeć na wydania poczt na świecie. Znaki pocztowe
o motywach papieskich ze św. Janem Pawłem II wydały już poczty państw
afrykańskich w tym: Czadu, Sierra Leone, Dżibuti, Afryki Środkowej,
Gwinei Bissau. Do nich dołączyły poczta Mozambiku i i Saint Thomas.
Rocznicę urodzin uczciły poczty państw europejskich, Węgier, Rumunii,
Ukrainy, Niemiec i żeby wspomnieć wydanie wspólne Poczty Polskiej
i Słowackiej. A to dopiero pierwsza połowa roku 2020.
Członkowie Klubu „Cracoviana” włączają się, w miarę swoich możliwości,
w obchody jubileuszowe związane ze św. Janem Pawłem II, o czym już
pisaliśmy na klubowej stronie internetowej. Warto przypomnieć, że członkowie
Klubu budowali zbiory kolekcjonerskie o wysokich walorach poznawczych
na tematy związane z Krakowem np. dzieje sztuki, historia teatru, Uniwersytet Jagielloński, historia Poczty, sport w tym kluby piłkarskie. Od wyboru
kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Apostolską w 1978 roku pojawił
się temat związany z życiem i posługą papieską Jana Pawła II. Temat ten
stał się popularny i został podjęty przez wielu Członków Klubu, którzy
dzisiaj mogą się pochwalić wysoko ocenianymi na wystawach filatelistycznych
zbiorami znaków pocztowych, kartek pocztowych, interesującymi zbiorami
kolekcjonerskimi wykorzystującymi ciekawe walory i materiały dokumentacyjne,
a także publikacjami, żeby wspomnieć tylko czterotomowe wydanie Jan Paweł II
na znakach pocztowych świata autorstwa członków Klubu „Cracoviana” –
Władysława Andreasika i Marka Plewako.
Należy również przypomnieć, że członkowie Klubu organizowali lub
współorganizowali, w nieodległej przeszłości, wystawy poświęcone św. Janowi
Pawłowi II np. w Politechnice Krakowskiej w 2015 rok pod tytułem Honorowy
Senator i Profesor oraz Patron w kolekcjonerstwie ( fot. 1, fragment folderu),
również w Bibliotece Głównej Akademii Górniczo – Hutniczej im. Stanisława
Staszica w 2015 roku pod nazwą Św. Jan Paweł II w pamięci krakowskich
kolekcjonerów (fot.2, fragment folderu).
Wystawa w Bibliotece Głównej AGH
była wyjątkową bowiem składała się bogatego i różnorodnego materiału
kolekcjonerskiego w skład którego wchodziły m. in.: znaki pocztowe, widokówki,
kartki pocztowe, wycinki prasowe, dokumenty, książki, broszury, pamiątki
z wizyt papieskich, foldery, fotografie, numizmaty, medale i inne varia.
Wykorzystano zbiory członków Klubu „Cracoviana” m.in.: Władysława Andreasika,
Jerzego Dudy, Stanisława Mitkowskiego, Marcina Jackowskiego, Stanisława Liszki,
a przede wszystkim bogate zbiory osobiste współpracownika Klubu i klubowej
strony internetowej Macieja Rudego. Wystawa cieszyła się dużym powodzeniem.
Wśród zwiedzających było wiele osób spoza Krakowa. Wystawą zainteresowali
się przedstawiciele Jarosławskiego Opactwa, Ośrodka Kultury i Formacji
Chrześcijańskiej im. Służebnicy Bożej Anny Jenke w Jarosławiu. Po koniecznej
modyfikacji wystawa została zaprezentowana w Jarosławskim Opactwie. Wystawę
można było zwiedzać w dniach 20.V do 30. IX. 2015 roku (fot. 3, fragment folderu).
Wystawie towarzyszyły kartki okolicznościowe, znaczek personalizowany oraz stempel
dodatkowy ( fot. 4 i 5).
Kolega Maciej Rudy włączył się w obchody 100. rocznicy urodzin
św. Jana Pawła II przygotowując wirtualną, kolekcjonerska wystawę, którą można
obejrzeć na serwisie społecznościowym Facebook pod niżej podanym adresem:
"PAPALIA" Wystawa wirtualna ze zbiorów Macieja Rudego
Jednak mając na uwadze możliwy brak dostępu członków Klubu „Cracoviana”
do serwisu Facebook, postanowiliśmy pokazać na klubowej stronie internetowej
wybrane elementy wirtualnej wystawy kolegi Macieja Rudego, za Jego zgodą, wraz
z opisami. Za udostępnienie materiału, w podanej formie, należą się wyrazy
podziękowania Autorowi wystawy
Fragment sutanny Świętego Jana Pawła II
Pierwsze na świecie znaczki z Janem Pawłem II wydane w 1978 r. przez
pocztę Gabonu. Był to rok trzech papieży więc na znaczkach, kopertach
pojawili się Paweł VI, Jan Paweł I i Jan Paweł II.
Kartka pocztowa wysłana przez ks. Karola Wojtyłę z Parafii Św. Floriana w
Krakowie do Redakcji ?Przeglądu Powszechnego? 14.X. 1948 roku
Watykańskie monety obiegowe z okresu trwania pontyfikatu
Okładka ?TIME? amerykańskiego tygodnika społeczno-politycznego,
przyznająca papieżowi tytuł ?Człowieka Roku? 1994. Otrzymuje go osoba,
która w minionym roku miała, zdaniem redaktorów, największy wpływ na
wydarzenia w Ameryce i na świecie. Tygodnik przyznaje ten tytuł od 1927
roku
Identyfikator personalny umożliwiający uczestnictwo w Mszy Pontyfikalnej
na Placu Św. Piotra w dniu 22.X. 1978 roku
Dokument watykański zatwierdzający wprowadzenie znaczków do obiegu, są to
pierwsze znaczki z podobizną Jana Pawła II wprowadzone przez Pocztę
Watykańską
Furażerka wraz z identyfikatorem kościelnej służby porządkowej z jednej z
wizyt w Polsce
Okolicznościowe karty telefoniczne
Różaniec ofiarowany przez Jana Pawła II
Banknot z oficjalnym nadrukiem z okazji wizyty ? Filipiny 1981 rok
Talerz ozdobny wykonany z okazji wizyty papieża w Portugalii w 1982 roku
Znaczki pocztowe Wielkiej Brytanii ? w 1982 roku z okazji wizyty wykonano
na nich ozdobne dziurkowanie JPII
Komiks wydany przez Wydawnictwo Biały Kruk w 2006 roku. Biografia Karola
Wojtyły. Kolorowe rysunki wiernie odwzorowujące postaci, miejsca i
wydarzenia przygotowane zostały w olbrzymiej większości na podstawie
fotografii Arturo Mari i Adama Bujaka.
Gazety informujące o zamachu na Jana Pawła II z 13.V.1981 roku
Koperty dokumentujące smutną datę zamachu na życie Jana Pawła II 13.V.1981
rok
Pierwszy Polski Banknot Kolekcjonerski NBP 2006 rok
Przekroczenie przez Jana Pawła II bariery dźwięku podczas lotu Concordem,
udokumentowane na okolicznościowej kopercie i karcie - Lusaka 2.V. 1989
roku
Zestaw pielgrzyma ? Program nabożeństwa, chorągiewka, aerogram ? Kuba 1998
rok
Plakat z wizyty ? Kuba 1998 rok
Pierwsza strona gazety poświęconej Janowi Pawłowi II ? Emiraty Arabskie
1997 rok
Koperta pierwszego dnia obiegu wraz z znaczkiem ? Liberia 2000 rok
Plakat, podkoszulka oraz kartka pocztowa wydane z okazji wizyty ? Curacao
(Antyle Holenderskie) 1990 rok
Kartka i koperty wydane z okazji wizyty ( na jednej kopercie autograf
arcybiskupa Caracas) ? Curacao (Antyle Holenderskie) 1990 rok
Srebrny i brązowy medal wybity z okazji kanonizacji Jana XXIII i Jana
Pawła II - Watykan 2014 rok
Okładki gazet z całego świata informujące o śmierci papieża Jana Pawła II
wydane w formie albumu
Koperta poczty watykańskiej zapowiadająca pielgrzymkę do Libanu na
uroczyste zakończenie synodu biskupów oraz znaczki poczty Libańskiej z
okazji wizyty (różniące się nadrukowaną rozetą) 1997 rok
Pewnie jedyny na świecie nie rozcięty arkusik srebrnych znaczków z okazji
25 lecia pontyfikatu w Muzeum Watykańskim. Fot. Maciej Rudy
PAMIĄTKI Z WYSTAWY
Jerzy Duda
Maciej Rudy
Administrator Piotr
Markolub na 100. urodziny św. Jana Pawła II. cz. 3
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 05, czerwiec 2020 16:17
Markolub na 100. urodziny św. Jana Pawła II.
cz. 3
W sobotę dnia 2 kwietnia 2005 roku miliony Polaków z niepokojem słuchało komunikatów radiowych o stanie zdrowia papieża Jana Pawła II. Pod wieczór tego dnia informacje nie pozostawiały już złudzeń. Osobisty lekarz papieski stwierdził śmierć papieża Jana Pawła II o godz. 21.37, a informacje o śmierci podał abp. Leonardo Sandri zgromadzonym na Placu św. Piotra w Rzymie. Nad Krakowem rozległ się dźwięk Dzwonu Zygmunta, który przez 25 minut niósł tą smutną wiadomość. Każdego ranka aż do piątku 8 kwietnia 2005 roku, kiedy odbył się pogrzeb papieża Jana Pawła II, dźwięk Dzwonu Zygmunta przypominał Krakowianom wydarzenie, które zamykało epokę której żadne pokolenie Polaków wcześniej nie doświadczyło. Tłumy ludzi przed Oknem Papieskim i przed Pałacem Biskupim, na Błoniach, smutek na twarzach i łzy w oczach wszystkich. Żałoba narodowa, specjalne wydania prasy, msze św., czuwania w kościołach to pierwsze reakcje po śmierci papieża. Poczta Polska z dniem 8 kwietnia wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy na którym w pośpiechu dopisano dwie daty, rok urodzin i rok śmierci. Dyrekcja Okręgu Poczty w Krakowie wydała kartkę okolicznościową, którą zachowałem wzbogacając mój zbiór walorów papieskich.
Na fot.1 kartka blankietowa z wizerunkiem Jana Pawła II w czarnej ramce ze
stosownym opisem i cytatem z homilii wygłoszonej na Krakowskich Błoniach
przez papieża Jana Pawła II dnia 10.06. 1979 roku, z obiegu pocztowego
ofrankowana znaczkiem wprowadzonym do obiegu 8 kwietnia skasowanym
okolicznościowym datownikiem stosowanym w Urzędzie Pocztowym
Kraków 18.04.2005 roku.
W planach Małopolskiego Okręgu PZF, Ojców Franciszkanów i Dyrekcji Okręgu Poczty w Krakowie na 2005 roku było zorganizowanie kolejnej Krajowej Wystawy Filatelistycznej. W roku 2005 przypadała bowiem 85. rocznica urodzin Jana Pawła II. Zgromadzono 20 zbiorów autorów polskich i zagranicznych, przygotowano teksty do katalogu. W nowej sytuacji zamiast świętowania rocznicy urodzin papieża – jak było w zamiarze organizatorów – wystawa stała się wystawą żałobną poświęconą pamięci Ojca Świętego Jana Pawła II. Wystawę zorganizowano jak zwykle w krużgankach klasztoru OO Franciszkanów. Wernisaż odbył się 8 maja 2005 roku. Wystawa była czynna do 24 maja.. Pamiątkami z wystawy były: pamiątkowy medal zaprojektowany i wykonany przez art. rzeźbiarza Bronisława Chromego, kartki blankietowe, i erki w postaci naklejek. Planowana poczta samolotowa na trasie Kraków –Rzym nie została zrealizowana.
Na fot. 2 koperta o standardowych wymiarach przesyłki listowej, poleconej, ofrankowana
bloczkiem wprowadzonym do obiegu przez Pocztę Polską 22. IV. 2005 roku
upamiętniającym pontyfikat Jana Pawła II (1978 – 2005). Okolicznościowa Erka w
postaci naklejki z odpowiednim opisem. Bloczek skasowany okolicznościowym
datownikiem pocztowym stosowanym w Urzędzie Pocztowym Kraków 1 w dniu
18.05.2005 roku.
Jest to jedyny walor pamiątkowy z wystawy, który wzbudził zainteresowanie i został włączony do mojego zbioru papieskiego.
Po śmierci papieża Jana Pawła II nastał czas budowania pomników, który przerodził się w „pomnikomanię”. Wraz z pomnikami rodziły się inne formy upamiętnienia, które polegały na stawianiu krzyży, kamieni pamiątkowych, wmurowywaniu tablic pamiątkowych. Jeszcze inną formą przypominania osoby i posługi papieża było nadawanie imieniem Jana Pawła II ulicom, osiedlom, szkołom, urządzeniom użyteczności publicznej. W hołdzie papieżowi Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił święto „Dzień Papieża Jana Pawła II” obchodzony co roku 16 października. Rosła także liczba publikacji na temat życia i posługi papieskiej Jana Pawła II w formie książek, albumów, artykułów prasowych, a nawet komiksów. Filateliści krakowscy i małopolscy włączali się czynnie w utrwalanie pamięci o Ojcu Świętym Janie Pawle II organizując okręgowe wystawy filatelistyczne, przygotowując okolicznościowe (beznominałowe) kartki, okolicznościowe datowniki i erki, a przede wszystkim bogato ilustrowane katalogi wystaw. Organizatorami wystaw byli tradycyjnie: Centrum Poczty Oddział Regionalny w Krakowie, Ojcowie Franciszkanie w Krakowie i Zarząd Małopolskiego Okręgu PZF w Krakowie. Pamiątki z trzech kolejnych wystaw to jest z roku 2006 zorganizowana z okazji Pierwszej rocznicy śmierci Jana Pawła II ; z roku 2008 z okazji 30. Rocznicy wyboru na Stolicę Piotrową ks. kardynała Karola Wojtyły oraz z roku 2009 upamiętniającą 30. rocznicę pierwszej pielgrzymki papieża Jana Pawła II w Polsce nie zwróciły mojej uwagi na tyle aby je włączyć do mojego zbioru papieskiego. Liczba wydawanych kartek beznominałowych i ich niska wartość filatelistyczna zniechęcały do kolekcjonowania. Specjalną wartość dokumentacyjną oraz poznawczą miały natomiast katalogi poszczególnych wystaw. I one stanowią wartość kolekcjonerską.
W 2010 roku mijało 5 lat od śmierci papieża Jana Pawła II. Filateliści krakowscy chcieli godnie uczcić tą rocznicę organizując Okręgową Wystawę Filatelistyczną nadając jej tytuł Jan Paweł II w naszej pamięci. Na wystawie zaprezentowano zbiory 10 wystawców. Pamiątkami z wystawy był katalog, jak zwykle kartka beznominałowa , okolicznościowy datownik oraz medal papieski projektu prof. Bronisława Chromego. Tym razem zachowałem kartkę z obiegu pocztowego adresowaną do jednego ze współorganizatorów wystawy kolegi klubowego Władysława Andreasika, którą otrzymałem od adresata w darze.
Fot. 3 kartka beznominałowa wydana z okazji Okręgowej Wystawy Filatelistycznej z
obiegu pocztowego ofrankowana zgodnie z taryfą m.in. znaczkiem z wizerunkiem
papieża Jana Pawła II skasowanym datownikiem okolicznościowym stosowanym w
Urzędzie Pocztowym Kraków 1 w dniu 15.04.2010.
Poszukując zdecydowanie bardziej atrakcyjnych pamiątek i oryginalniejszych materiałów filatelistycznych dotyczących papieża Jana Pawła II zwróciliśmy uwagę na pierwszy znaczek obiegowy przeznaczony do personalizacji o wartości „A”. Poczta Polska wydała ten znaczek z przywieszką do personalizacji w 2010 roku i wprowadziła do obrotu krajowego 29 X 2010 roku. Mając na uwadze wartość dokumentacyjną i poznawczą katalogów wystaw papieskich organizowanych od 1997 roku przez środowisko krakowskich filatelistów postanowiliśmy ( Władysław Andreasik i Jerzy Duda) wykorzystać przywieszkę wspomnianego znaczka „A” do przypomnienia okładek katalogów kolejnych wystaw papieskich organizowanych w Krakowie. Powstał dzięki temu oryginalny filatelistyczny zapis przypominający papieskie wystawy, a reprodukowane okładki katalogów uruchamiały wspomnienia o Janie Pawle II i wydarzenia związane z wystawami (fot. 4 a,b,c).
Kolejny dokument znajdujący się w moim zbiorze papieskim powstał z dwóch inspiracji. Pierwsza to beatyfikacja Jana Pawła II w dniu 1 maja 2011 roku, a druga wiązała się z realizacją próśb moich korespondentów. Z okazji beatyfikacji Poczta Polska wprowadziła do obiegu znaczek w formie bloczka z postacią Jana Pawła II, a filateliści wraz z Ojcami Franciszkanami i Oddziałem Rejonowym Poczty Polskiej Kraków-Miasto zorganizowali tradycyjnie wystawę filatelistyczną Droga do świętości. Błogosławiony papież Jan Paweł II otwartą dla zwiedzających w dniach 5-8 maja 2011 roku. Pamiątkami z wystawy były: beznominałowa kartka pocztowa , dwa okolicznościowe datowniki, jeden z beatyfikacji drugi z wystawy filatelistycznej stosowane przez Urząd Pocztowy Kraków 1 oraz papieski medal projektu prof. Bronisława Chromego.
Fot. 5 i 6. Kartka beznominałowa ofrankowana znaczkiem z cyklu „Śladami Karola
Wojtyły” skasowanym okolicznosciowym datownikiem upamietniającym
beatyfikacje Papieża Jana Pawłą II (fot.5) Koperta ilustrowana o standardowych
wymiarach przesyłki listowej zagranicznej, priorytetowej wysłana z Urzędu
Pocztowego Kraków 53 w dniu 1.05.2011 (jedyny w tym dniu czynny Urząd
Pocztowy w Krakowie) do miasta Dalvik na Islandii. Przesyłka dotarła do
adresata 6.05.2011 o czym świadczy napis na naklejce na rewersie koperty.
Przesyłka ofrankowana bloczkiem z wizerunkiem papieża Jana Pawła II
skasowanym okolicznościowym datownikiem. Koperta (jedna z dwóch
wysłanych) powróciła do nadawcy.
Sprawa zwrotu przez adresata kopert przesyłek listowych nadawcy zrodziła się w 2008 roku. Jeden z moich dawnych korespondentów poprosił aby kolejne listy ofrankować znaczkami związanymi z papieżem Janem Pawłem II. Wysłałem dwie przesyłki w standardowych kopertach, które znalazły uznanie adresata. Kolejną przesyłkę, która wymagała koperty o wymiarach 245 x 175 mm postanowiłem ofrankować filatelistycznie arkuszem znaczków wydanych wspólnie przez Pocztę Polska i Pocztę Watykańską z okazji 25 rocznicy pontyfikatu Ojca Świętego Jana Pawła II. Przesyłka zrobiła spore wrażenie na adresacie. Uznał jednak, że przesyłka będzie miała większą wartość kolekcjonerską w moim zbiorze niż w zbiorze jego i po prostu zwrócił ją do nadawcy.(fot. 6)
Fot.7 Przykład wykorzystania znaczków pocztowych o tematyce papieskiej wydanych
przez Pocztę Polską do frankowania przesyłek listowych zagranicznych. Przesyłka
ofrankowana 25. znaczkowym arkuszem znaczków wydanych przez Pocztę Polska
w 2003 roku, która przeszła drogę pocztową ( z Krakowa do Francji) i którą adresat
przekazał w formie prezentu nadawcy dla wzbogacenia papieskiego zbioru.
Poczta Polska w 2011 roku i później przypomniała kolekcjonerom błogosławionego
Jana Pawła II kontynuacją emisji znaczków pod wspólnym tytułem „Śladami
Karola Wojtyły„. W 2014 roku kanonizowano dwóch papieży; Jana Pawła II oraz Jana
XXIII. Z tej okazji Poczty Polska i Watykańska emitowały znaczki, także w formie
bloków z wizerunkiem błogosławionego Jana Pawła II, a wcześniej bloczek z wizerunkami
Jana Pawła II i Jana XXIII.
I tym razem na prośbę zagranicznego korespondenta przesłałem przesyłki listowe o różnych formatach w zależności od zawartości, ofrankowane znaczkami papieskimi. Jedna z nich, formatu 228 x 162 mm wróciła do mnie jako adresata stając się cennym walorem w papieskim zbiorze (fot. 8).
Fot. 8 Przykład wykorzystania znaczków pocztowych o tematyce papieskiej wydanych
przez Pocztę Polską do frankowania przesyłek listowych, zagranicznych. Przesyłka
przeszła drogę pocztową z Krakowa do Francji i powróciła do nadawcy dzięki
życzliwości adresata.
W taki nieuporządkowany sposób rosła moja papieska kolekcja, która cechuje się różnorodnością wykorzystanych materiałów kolekcjonerskich. Szczególnego znaczenia nabrały koperty przesyłek listowych zagranicznych, które frankowane były znaczkami o motywach papieskich. Dzięki życzliwym korespondentom, którzy zwracali mi przesyłki –jeśli sami ich nie kolekcjonowali- moja kolekcja urosła i spełnia ważna rolę w przywracaniu mojej pamięci o Wielkim Polaku, którego nazwisko zapisane jest na trwale w dziejach świata.
Jerzy Duda
Administrator Piotr