KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH cz. 13.

KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH

NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH

 cz. 13.

            W części 12. naszego cyklu obiecaliśmy pokazać na klubowej stronie internetowej dwie ciekawe koperty firmowe i koperty na jeden adres. Do pierwszej grupy należą koperty z 1927 roku i 1939 roku.

 

Fot. 1 Koperta firmowa ilustrowana o wymiarach 15,8 x 12,5 cm centrali RADIOŚWIAT,

         która mieściła się w Krakowie przy ulicy Floriańskiej 3. Firma zajmowała się produkcją

         (wytwórnią) radioaparatów, posiadała również skład radioaparatów jak i wszelkich ich

         części. Koperta przesyłki listowej wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków 2 w dniu 14

         IX 1927 rok do Niemiec. Przesyłka jest ofrankowana dwoma parkami znaczków Fi.

         209 o łącznej wartości 40 groszy zgodnie z taryfą.

                        Sama koperta z rysunkiem globu ziemskiego na którym są narysowane dwa

         słupy połączone liniami (druty telefoniczne) nie sprawia najlepszego wrażenia.

         Ciekawa jest natomiast firma radiowa. Za dzień urodzin radia uważa się 1 lutego 1925

         roku w którym stacja nadawcza Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego w

         Warszawie rozpoczęła regularną emisję programu. Ale początek działalności

         antenowej rozpoczął się 18 kwietnia 1926 roku kiedy to w eter popłynęła informacja

         „Halo, halo, tu Polskie Radio Warszawa, fala 480” wypowiedziane przez spikerkę

         Janinę Sztompkównę. Krakowska firma” Radioświat” rozpoczęła działalność prawie

         równocześnie z uruchomieniem radia w Polsce. Właścicielem firmy był Józef Frey.

         Firma musiała być konkurencyjna i dobrze prosperowała bowiem jeszcze w 1932 roku

         w Księdze Adresowej znalazł się inserat „Pierwsza polska wytwórnia radioaparatów i

         skład radiosprzętu „Radioświat” reklamowana pod tym samy adresem, który jest na

         kopercie firmowej. Radio promowało się organizując wystawy radiowe. Jedną z

         pierwszych była wystawa urządzona w Warszawie i czynna w dniach 15-24 maja

         1926 roku. Warto odnotować I Wystawę Radiową zorganizowana w Krakowie w

         kwietniu 1927 roku, na której używano ręcznego datownika o takiej rzadkości, że nawet

         Andrzej Myślicki autor Katalogu polskich stempli okolicznościowych nie zamieścił w

         zeszycie 1. rysunku tego datownika.  

 

Fot. 2 Koperta firmowa o wymiarach 162 x 130 mm firmy „Zenit” mieszczącej się w

           Krakowie przy ulicy Dunajewskiego 6. Firma prowadziła biuro techniczne i

           elektrotechniczne oraz hurtownie narzędzi, pasów, szczeliw, węży itp. Na kopercie

           wydrukowano logo firmy o wątpliwej jakości i czytelności. Przesyłka listowa

           wysłana była z Urzędu Pocztowego (?) w dniu 14.I. 1939 roku do Częstochowy. Jest

           ofrankowana znaczkiem Fi.296. Atrakcyjność koperty potwierdza jej recto czyli strona

           po odwróceniu koperty. Jest tam oferta handlowa z prezentacją narzędzi, urządzeń i

           ich części ponumerowanych dla uproszczenia kontaktu z nabywcą. Reprodukcje          

         narzędzi i urządzeń są czytelne, a oferta jest imponująca. Pokazane narzędzia są

         uniwersalne albo służą w danej branży. Tego rodzaju koperty są poszukiwane na

         świecie, a na aukcjach osiągają znaczne ceny, kiedy pochodzą z obiegu pocztowego.

 

Fot. 3 Koperta firmowa o wymiarach 173x 140 mm prywatnej firmy elektrotechnicznej inż.

           Piotra Króla mieszczącej się przy ulicy Wiślnej 2. Kopertę firmową wykorzystał

           nadawca ze wsi Lutcza położonej w obecnym woj. podkarpackim w pow.

           Strzyżowskim na Pogórzu Dynowskim. Przesyłka polecona z erką w postaci odbitki

            nietypowej ze względu na wielkość pieczątki z odręcznie wpisanym numerem.

           Przesyłka jest opłacona gotówką o czym świadczy odbitka stosownej pieczątki z

           wpisem należności. Wysłana z Urzędu Pocztowego Lutcza dnia 3.1.1922 roku do

           Krakowa dotarła 4.I.1922 roku.

 

Fot.4   Koperta firmowa z Krajową marką ochronną formatu 180x120 mm Ligi Ochrony

               Przemysłowej mieszczącej się w Krakowie przy ulicy Straszewskiego 28. Liga

               Ochrony Przemysłowej ma bogatą literaturę. Warto przypomnieć, że w 1901 roku w

                 Krakowie odbył się I Zjazd Przemysłowy na którym podjęto uchwałę o stworzeniu

                 Centralnego Związku Wielkich Przemysłowców Galicyjskich. Kilka lat później

                 utworzono Towarzystwo Pomocy Przemysłowej, które w 1904 roku podjęło

                 decyzję o powołaniu Ligi Pomocy Przemysłowej. O niej piszą m. in. Olena

                 Kozakevych w artykule „Liga Pomocy Przemysłowej: przesłanki stworzenia i

                 początki działalności (struktura i statuty)” oraz Dariusz Piotr Kruk w artykule „

                 Instytucjonalne formy wspierania rozwoju przemysłu Galicji w dobie autonomii”.

                 Przesyłka listowa we wspomnianej kopercie adresowana jest do inż. Piotra Króla i

                 zapewne dostarczona bez udziału poczty.

 

Fot. 5     Podobnie jak przesyłka listowa w kopercie firmowej Krakowskiej Fabryki Szczotek i

               Pendzli (!) mieszczącej się w Krakowie przy ulicy Kościuszki 40 z filią przy ulicy

               Sławkowskiej 2. Również i ta przesyłka musiała być dostarczona do inż. Piotra

               Króla bez udziału poczty.

                               Na bezapelacyjne zakończenie naszego cyklu o kopertach firmowych prezentujemy ciekawostkę jaką jest niewątpliwie okolicznościowa widokówka Kolektury Loterii Klasowej Dobrosławy Krzemińskiej. Wzruszający obrazek, przedniej jakości wierszyki, a co najważniejsze; Kolektura informuje adresata, że wygrał 10 000 zł ale na ¼ losu należy się 2000 zł (?).Ta informacja znajduje się na rewersie widokówki.

                   I tym akcentem finansowym żegnamy się z życzliwymi Internautami  

Za możliwość wykorzystania części kopert firmowych składamy podziekowanie Panu Andrzejowi Fischerowi z Krakowa     

                                                                                                                Jerzy Duda

                                                                                                       Administrator Piotr

                                                                                                    

KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH cz. 12.

KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH

NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH

cz. 12.

            Dnia 18 stycznia 2021 rozpoczęliśmy na klubowej stronie internetowej prezentacje kopert firmowych zakładów przemysłowych, rzemieślniczych, wytwórni, firm handlowych, a nawet firm komunalnych i transportowych mających swoje siedziby lub przedstawicielstwa w Krakowie. Przedstawialiśmy głownie koperty z obiegu pocztowego. Do lipca 2021 roku przygotowano 11 odcinków wprowadzonych na stronę internetową w dniach: 25.I; 1.II; 11.II; 19.II, 24.II, 25.II; 2.III; 6.V; 2.VI i 24 czerwiec 2021 roku. Liczyliśmy na współpracę z członkami Klubu, a także zainteresowanie Internautów bądź co bądź dość atrakcyjnym tematem dla każdego kolekcjonera który zajmuje się problematyką krakowską. W ostatnim odcinku naszej akcji (odcinek 11 prezentowany w dniu 24 czerwca 2021 roku) podziękowaliśmy wszystkim którzy wzbogacili nasz cykl zarówno walorami jak i życzliwym słowem i podjęliśmy decyzję o zakończeniu cyklu. Nasze przewidywania które wiązały się z rozszerzeniem cyklu i jego kontynuacją nie sprawdziły się, a wyraźny brak szerszego zainteresowania tematyką cyklu stał u podstaw decyzji jego zakończenia. Jednak po paru miesiącach okazało się, że na rynku kolekcjonerskim pojawiają się, sporadycznie wprawdzie ale pojawiają się, walory godne uwagi. Wobec czego kolekcja jednego z członków Klubu mogła zostać wzbogacona, a pozyskane walory mogą być udostępnione do prezentacji na stronie internetowej. Część walorów pochodzi ze zbioru pana Andrzeja Fischera z Krakowa, któremu składamy serdeczne podziękowanie za ich udostępnienie.

            Na kolejnych fotografiach prezentujemy 3 koperty firmowe oraz dwie kartki w tym jedna podwójna, składana i od niej rozpoczynamy cz. 12. naszego cyklu.

 

Fot.1 a i b Kartka składana w formie druku reklamowego inż. Józefa Weingruna

                 prowadzącego Biuro Techniczne w Krakowie na Groblach 19. Kartka składa się z

                 części adresowej i części ilustracyjnej na której widnieją fotografie pompy

                 motorowej i betoniarki (a). Strona wewnętrzna to wykaz urządzeń, aparatów,

                 narzędzi do okazyjnej sprzedaży (b). Kartka wysłana z Urzędu Pocztowego

                 Kraków 7 dnia 13 III 1935 roku do Warszawy. Opłata gotówkowa w wysokości

                 70 % taryfy.

 

Fot.2     Koperta firmowa Polskich Zakładów Chemicznych S.A mieszczących się w

             Krakowie na Dąbiu. Tekst na kopercie jest powielany łącznie z adresem odbiorcy i

             reklamą patentowanego płynu przeciwko rdzy Subox. Koperta przesyłki listowej

             wysłana została z Urzędu Pocztowego Kraków 2 w dniu 22.04. 1927 do Nowego

             Boguminu w Czechach. Przesyłka jest ofrankowana znaczkiem Fi. 212 zgodnie z

             taryfą.

 

Fot. 3 Koperta firmowa standardowych wymiarów Towarzystwa Techniczno- Budowlanego

           „Tabor” posiadająca wytwórnię (zapewne z dziedziny budownictwa) w Krakowie przy

           ulicy Wielickiej 2. Przesyłka była wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków 14 w dniu

           22 III 1929 roku do Warszawy jako przesyłka polecona. Ofrankowana 7. znaczkami

           w tym trzyznaczkowym paskiem Fi. 209 i dodatkowo pojedynczym, dwoma

           znaczkami Fi. 240 i jednym Fi.244. Łączna frankatura wynosi 95 groszy i była zgodna

           z taryfą.

 

Fot. 4 Koperta firmowa ilustrowana Pierwszego krajowego składu hurtowego i częściowego

           gramofonów i fonografów Józefa Wekslera we Lwowie i Krakowie. Ilustracja z

           lewej strony części adresowej to klasyczne logo „Trademark Grammophon” natomiast

           ilustracje w górnej części koperty wymagają rozpoznania. Prosimy Internautów o

           informacje dotyczące poszczególnych „obrazków’. Koperta wysłana z Urzędu

             Pocztowego Kraków 2 w dniu 25 III 1917 roku do... Krakowa. Przesyłka

             ofrankowana znaczkiem austriackim o nominale 15 halerzy.

 

Fot. 5 Kartka okolicznościowa Polskich Zakładów Gumowych „Semperit” mieszczacych się

           w Krakowie przy ulicy Rzemieślniczej 20. Kartka wysłana z Urzędu Pocztowego

           Kraków (?) dnia 30.08.1935 roku do Wiednia. Ofrankowana jest uszkodzonym

           znaczkiem Fi. 275.

                        W kolejnej części zaprezentujemy dwie nadzwyczaj ciekawe koperty firmowe oraz zestaw przesyłek pod jeden adres firmy elektrotechnicznej.

                                                                                                            Jerzy Duda

                                                                                               Administrator Piotr  

                                

Pierwszy znaczek z motywem krakowskim wydany w niepodległej Polsce w 1925 roku (Fi.210, widok Wawelu w kolorze czerwonym) wykorzystany pocztowo. Część 32.

Pierwszy znaczek z motywem krakowskim wydany w niepodległej Polsce w 1925 roku (Fi.210, widok Wawelu w kolorze czerwonym) wykorzystany pocztowo.

Część 32.

            Połowa wakacji poza nami. Podróże, plażowanie, wędrówki po górach i wypoczynek, któremu poddajemy się nie bacząc na przeszkody i problemy nie sprzyjają kolekcjonerstwu. Zostawiamy go na chłodniejsze, deszczowe dni oczekując nieco dłuższych wieczorów. O takich zwyczajach mówili starsi kolekcjonerzy. Obecnie to tradycyjne spojrzenie na czas i warunki uprawiania kolekcjonerstwa jest nieco anachroniczne. Właśnie okres wakacyjny często stwarza warunki do kontaktów kolekcjonerskich, do pojawiania się nowych ofert na internetowych portalach aukcyjnych, a nawet do tworzenia się odpowiednich i dogodnych warunków domowych do zajmowania się kolekcjonerstwem po wyjeździe domowników na wakacje. Wszystko zależy od wszystkiego – jak się mawiało. Pomimo okresu wakacyjnego klubowa strona internetowa działa, a co więcej mamy dla naszych Członków i wiernych Internautów kilka ciekawostek do zaprezentowania. W lipcu 2021 roku kolekcja jednego z naszych Członków wzbogaciła się o 4 całości pocztowe i zestaw nieząbkowanych (?) znaczków stemplowanych Fi. 210 czyli pierwszych znaczków z motywem krakowskim wydanych w niepodległej Polsce. Wśród tego materiału filatelistycznego ( fot. 1- 5) są dwie pozycje, które uznaliśmy za wyjątkowe mające szczególne znaczenie dla kolekcjonera i kolekcji. Ale po kolei.

 

Fot. 1 Koperta własnoręcznie wykonana przez wysyłającego o wymiarach 190 x 124 mm

           przesyłki listowej krajowej, lokalnej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z

           odręcznie wpisanym numerem wysłanej z Urzędu Pocztowego w Białej Podlaskiej w

           dniu 28.IV. 1926 roku do ...Sądu w Białej Podlaskiej. Przesyłka jest ofrankowana

           paskiem poziomym trzy znaczkowym Fi.210 i znaczkiem Fi. 205. Frankatura zgodna

           z taryfą (45 gr.) z dodatkową opłatą na pomoc bezrobotnym (1gr.).

 

Fot. 2   Koperta o wymiarach 129 x 104 mm przesyłki listowej zagranicznej wysłanej z

           Urzędu Pocztowego Warszawa 4 w dniu 4.IV. 1928 roku do Anglii. Przesyłka

           ofrankowana jest czterema znaczkami w tym paskiem poziomym Fi.210 oraz Fi. 208.

           Frankatura zgodna z taryfa (50 gr.).

 

Fot. 3 Koperta firmowa o wymiarach 158 x 126 mm znanej krakowskiej firmy produkującej

           obuwie M. Finker i Spira przesyłki listowej zagranicznej, poleconej z erką w postaci

           naklejki w kolorze czerwonym wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków 7 w dniu 4.IV.

           1927 do Londynu. Przesyłka ofrankowana sześcioma znaczkami w tym paskiem

           pionowym trzyznaczkowym Fi.210 z górnym marginesem oraz paskiem pionowym

           również trzyznaczkowym (Fi.210) z obramowaniem liczbami rozrachunkowymi na

           prawym marginesie z końca arkusza. Wartość ofrankowania wynosi 90 groszy.

           Taryfa przewidywała 80 gr. Słabo widoczny jest po lewej stronie zapewne stempel

           cenzury(?) oraz ślad (?) naklejki z niewielkim fragmentem datownika u dołu

           koperty (?). Koperta przesyłki listowej jest szczególnym unikatem bowiem wysłana z

           Krakowa posiada ofrankowanie wielokrotne w ciekawym układzie znaczkami o

         tematyce krakowskiej. Zwracamy na to uwagę bowiem takie frankowanie cenimy w

           naszej kolekcjonerskiej zabawie wysoko.

 

Fot. 4 Koperta o wymiarach 191x 126 mm przesyłki listowej zagranicznej, poleconej z erką

           w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z Urzędu

           Pocztowego Grudziądz 1 w dniu 30. XII. 1927 roku do Niemiec (Oberwiehl).

           Przesyłka była u adresata 1.1.1928 roku o czym świadczy odbitka stempla

           odbiorczego. Przesyłka ofrankowana jest 5.znaczkami w tym Fi. 210, 214, 213 oraz

           serią znaczków z dopłata na cele oświatowe Fi. 228-229.Łączna frankatura wynosi

           1,15 zł. Taryfa przewidywała opłatę 1,00 zł dla listu do 20 gr., a powyżej tej wagi cenę

           1,30 zł. Przesyłka, jak sądzimy ma charakter filatelistyczny bowiem wysłana została

           przez B. Chwiałkowskiego z Grudziadza, członka nr. 3178 stowarzyszenia wymiany

           międzynarodowej o czym świadczy odbitka stosownej pieczęci na rewersie koperty.

           Zwraca uwagę wykorzystanie do frankowania obu znaczków o motywie krakowskim

         (Fi. 210 i 214), co jest rzadkością oraz serii znaczków z dopłatą na cele oświatowe co

           jest jeszcze większą rzadkością na przesyłce listowej. Na prezentowaną przesyłkę

           listową ofrankowaną znaczkami Fi. 210 i 214 natrafiliśmy po raz drugi w przeciągu

           ostatnich 3 lat. Po raz pierwszy spotkaliśmy tak ofrankowaną przesyłkę w 2018 roku

          i opisaliśmy na początku roku 2019 pokazując ją na internetowej stronie

           klubowej. Kopertę z 2018 roku opisaliśmy następująco:

             Wyjątkowy i nierejestrowany w katalogu Fischera przykład przesyłki lotniczej.

           Jest to koperta o wymiarach 140 x 112 mm zawierająca druki ( odbitka pieczęci w

             kolorze czerwonym) wysłana jako polecona ( erka w postaci odbitki pieczątki

             w kolorze fioletowym z odręcznie wpisanym numerem) przewieziona drogą

            lotniczą z Urzędu Pocztowego Warszawa 19 Port Lotniczy w dniu 1.11.1927

roku do Lwowa. We Lwowie przesyłka była 2.11.1927 o czym świadczy stempel

odbity na rewersie. Przesyłka ofrankowana jest trzema znaczkami w tym Fi. 210

i   Fi.214 oraz znaczkiem poczty lotniczej Fi. 219. Łączna frankatura wynosi

60 gr. Informacje o przewiezieniu i dostarczeniu przesyłki droga lotniczą

potwierdzają stosowne odbitki pieczątek.

 Obie koperty przesyłek listowych uważamy za nadzwyczaj cenne z punktu widzenia kolekcjonera.

 

Fot. 5   Zestaw znaczków Fi.210 nieząbkowanych (?) o których wspominają autorzy

           Ilustrowanych katalogów znaczków polskich z lat 1957, 1962 i 1963. Znaczki nie

           posiadają atestów.

                          Klubowiczom i Internautom życzymy pomyślnych i atrakcyjnych tygodni kończących się wakacji A.D. 2021.

                                                                                                             Jerzy Duda

                                                                                                administrator Piotr