ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. cz.15 A
- Szczegóły
- Opublikowano: poniedziałek, 08, sierpień 2022 09:10
ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.
cz.15 A.
Ostatnim znaczkiem sygnowanym przez Czesława Słanię, wydanym w Polsce Ludowej i wprowadzonym do obiegu dnia 28 czerwca 1952 roku był znaczek z widokiem „Daru Pomorza” Fi.617, z serii Fi.616-618. Pisaliśmy o nim w poprzedniej części naszego cyklu. Kolejne znaczki emitowane przez Pocztę Polską pojawiły się w nowej rzeczywistości politycznej Rzeczypospolitej, której nadano imię Polska Rzeczypospolita Ludowa (w skrócie PRL) na mocy konstytucji uchwalonej 22 lipca 1952 roku przygotowanej przez zespół pod przewodnictwem Bolesława Bieruta i poprawionej osobiście przez Józefa Stalina. Konstytucja, poza zmianą nazwy państwa, wprowadziła w „państwie demokracji ludowej” zasadę kierowniczej roli klasy robotniczej w sojuszu z „chłopstwem pracującym”.
W preambule powołano się na historyczne doświadczenia zwycięskiego budownictwa socjalistycznego w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, pierwszego państwa robotników i chłopów”.
Tematy znaczków po 1948 roku, a szczególnie po reformie walutowej w 1950 roku koncentrowały się na prezentowaniu konterfektu prezydenta, wizerunków przedstawicieli klasy robotniczej, działaczy ruchu robotniczego, widoków obiektów przemysłowych, robót budowlanych i innych związanych ze świętami państwowymi, rocznicami i tp. Wydawane znaczki w swej tematyce miały odniesienie do czasu, miały akcenty symboliczne
i reklamowe głównie dotyczące rozwoju gospodarczego i kolejnych planów 3 letniego
i 6 - letniego. Pierwsze znaczki emitowane w PRL-u tematycznie nie odbiegały od wcześniejszych założeń programowych. Konsekwencją tego było wprowadzenie do obiegu pocztowego wpierw znaczków przypominających 70. rocznicę założenia partii Proletariat z podobizną Ludwika Tadeusza Waryńskiego, a następnie prezentujących widok elektrowni w Jaworznie
Ludwik Tadeusz Waryński (1856 – 1889), żył aktywnie, zmieniając miejsca pobytu, zajęty agitacją, wydawnictwami, konspiracją, studiując dzieła socjalistyczne i zakładając pierwsze akademickie i robotnicze koła socjalistyczne w Królestwie Polskim. Był jednym ze współautorów pierwszego programu socjalistycznego nazwanego programem brukselskim, który zawierał krytykę niepodległościowych dążeń Polaków, podkreślał internacjonalizm i sojusz z rosyjskimi rewolucjonistami oraz zakładał budowę socjalizmu. Wydalony z granic Austrii przebywał w Genewie, a w szwajcarskim Chur brał udział w Międzynarodowym Kongresie Socjalistycznym oraz angażował się w wydawanie pism socjalistycznych „Przedświt” i „Równość”. Był twórcą Międzynarodowej Socjalno – Rewolucyjnej Partii „Proletaryat” oraz wydawcą polskiego pisma socjalistycznego „Proletaryat”, którego pierwszy numer ukazał się 15 września 1883 roku. Zredagował zaledwie dwa numery czasopisma. Zmarł w wieku 33 lat jako więzień w twierdzy szlisselburskiej 2 marca 1889 roku. Po drugiej wojnie światowej przypomniano postać Waryńskiego oraz jego roli w promowaniu ideologii ruchu robotniczego. Jego imieniem nazywane były ulice, stawiano mu pomniki oraz wmurowywano okolicznościowe tablice.
Odnośnie budowli, mającej duże znaczenie dla regionu i kraju, wybrano elektrownię Jaworzno II, która była sztandarową inwestycją PRL-u i planu 6-letniego. Początki energetyki w mieście sięgają roku 1898 kiedy przy szybie „Rudolf” Jaworznickiego Gwarectwa zainstalowano dwa agregaty prądu stałego do oświetlenia kopalni i domów. Od roku 1903 zakład był stale modernizowany i rozbudowywany. Po wojnie elektrownia Jaworzno I przestała istnieć, a w 1948 roku podjęto decyzję o budowie elektrowni Jaworzno II. W latach 1948-1952 wybudowano nową kotłownię, zainstalowano nowe turbozespoły co pozwoliło
1 stycznia 1953 roku włączyć Elektrownię Jaworzno do systemu energetycznego kraju. Uruchomienie kolejnego etapu budowy odbyło się 19 lipca 1953 roku.
Dnia 31 lipca, a więc dziewięć dni po uchwaleniu nowej konstytucji, Poczta Polska wprowadziła do obiegu pocztowego dwa znaczki o tym samym rysunku w kolorach; czerwonym i brązowym (Fi.624-625). Autorem projektu był Ryszard Kleczewski (1888-1966). Na znaczkach umieścił portret Ludwika Waryńskiego z okresu pobytu w Petersburgu (fragment portretu był drukowany w „Trybunie Ludu” ze stycznia 1952 roku, a więc, jak przypuszczamy, akceptowany przez władzę) w owalu otoczonym kwiatami z szarfą w dolnej części na której jest napis Ludwik Waryński, a w górnej części ze wstęgą nad którą jest napis „W 70 Rocznicę Wielkiego Proletariatu”. Po bokach owalu znajdują się sceny przedstawiające fragment pochodu oraz wiecu robotników. Po lewej stronie widać scenę pochodu z trzema postaciami z których jedna trzyma szturmówkę na tle zabudowy fabrycznej z kominami. Po prawej stronie jest fragment wiecu robotników z postacią agitatora stojącego na podwyższeniu również na tle zabudowy. Treść znaczków jest uzupełniona cyframi informującymi o wysokości nominałów i opłaty dodatkowej. Sztycharzem znaczka był Czesław Słania, który 4 lipca 1952 został oficjalnie poinformowany o ukończeniu studiów w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Znaczki Fi.624-625 wydrukowano na papierze bezdrzewnym jednolitej grubości, gumowanym przed drukiem. Nakład znaczka o nominale 30+15 groszy w kolorze czerwonym wyniósł 1,031 miliona sztuk, a znaczka o nominale 45 + 15 groszy w kolorze brązowym 3,013 miliona sztuk. Znaczki oraz FDC pokazano na fot.1.
W tym miejscu musimy przeprosić Internautów za naszą bezradność bowiem nie posiadamy żadnej całości pocztowej ofrankowanej choćby jednym znaczkiem Fi.624-625. Nie posiadamy również znaczków zdjętych z przesyłek z czytelnymi datownikami. Na usprawiedliwienie podajemy, że staraliśmy się pozyskać walory poprzez aktywną działalność na dostępnych portalach internetowych z ofertami materiału filatelistycznego. Po długim okresie natrafiliśmy na tylko jedną całość pocztową z frankaturą mieszaną ze znaczkiem
Fi.624. Rodzą się zatem pytania; co mogło się wydarzyć, także w dystrybucji znaczków, że nie ma ich na całościach pocztowych? I co stanowiło przeszkodę dla użytkowników poczty, że nie wykorzystywali wspomnianych znaczków do opłacania przesyłek?
Korzystniej przedstawia się sprawa pocztowego wykorzystania znaczków z kolejnej emisji Poczty Polskiej czyli wydania zwyczajnego na które składają się trzy znaczki o tym samym rysunku w kolorach; czerwonym, stalowym i zielonym z widokiem elektrowni w Jaworznie. Seria znaczków Fi. 626- 628 została wprowadzona do obiegu 7 dni po wydaniu okolicznościowym, o którym było wcześniej, czyli 7 sierpnia 1952 roku.
Projektantem znaczka był Czesław Słania, a sztychował Edward Konecki (1921-1990). Czesław Słania do sporządzenia projektu wykorzystał zapewne fotograficzny zapis budującego się obiektu. Na znaczku jest widok głównego budynku Elektrowni Cieplnej przedstawiony w formie rysunku architektonicznego w skrócie perspektywicznym z trzema kominami w tle oraz budynkami przed elewacją frontową.
Znaczki o nominałach 45+15 groszy, 1 zł i 1,50 zł drukowano na papierze białym, gładkim, gumowanym przed drukiem. Nakłady poszczególnych nominałów były bardzo zróżnicowane. Nakład znaczka 45+15 groszy w kolorze czerwonym wyniósł ok. 65, 54 miliona sztuk i był drukowany dwukrotnie. Nakład znaczka o nominale 1 zł w kolorze stalowym wyniósł 1,042 miliona sztuk, a nakład znaczka o nominale 1,50 zł w kolorze zielonym wyniósł ok. 13,300 mil. sztuk, a znaczek był drukowany 5 razy, ostatni raz 8.10.1954 roku.
Seria trzech znaczków Fi.626 –628 oraz FDC pokazane są na fot.2.
Tym razem dopisało nam szczęście i możemy zaprezentować kilkanaście całości pocztowych ofrankowanych znaczkami Fi.626 – 628 w różnych zestawach znaczków frankujących przesyłki. W tej części zaprezentujemy na fot.3 – 13 całości pocztowe ofrankowane znaczkiem Fi.626 ( czerwonym) i wybrane całości ofrankowane znaczkiem
Fi 628 w kolorze zielonym. W kolejnej części 15 B pokażemy pozostałe przesyłki ofrankowane znaczkiem Fi.628, przesyłki ofrankowane znaczkiem Fi.627 oraz znaczki zdjęte z przesyłek o czytelnych datownikach.
Fot.3 Koperta standardowych wymiarów (uszkodzona) przesyłki listowej urzędowej (do
Sądu), krajowej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym
numerem wysłanej z Urzędu Pocztowego Lublin 4 w dniu 21.1.1954 roku do Radzynia
Podlaskiego. Na rewersie odbitka datownika odbiorczego z 22.1.1954. Przesyłka jest
ofrankowana dwoma znaczkami Fi.626 i 580 o łącznej frankaturze 1,60 zł +15 groszy
zgodnie z taryfą.
Fot.4 Koperta standardowych wymiarów (uszkodzona) przesyłki listowej urzędowej (do
Sądu), krajowej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym
numerem wysłana z Urzędu Pocztowego Gdańsk 6 Wrzeszcz dnia 31.5. 1954 roku do
Radzynia Podlaskiego. Na rewersie odbitka datownika odbiorczego 2.6.1954 rok.
Przesyłka jest ofrankowana sześcioma znaczkami w tym jednym Fi.626, trzema
Fi.637 i dwoma Fi. 550 o łącznie frankaturze 1,1,40 zł + 15 groszy zgodnie z taryfą.
Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów jak na fot.4 wysłana z Urzędu Pocztowego
Bydgoszcz 1 w dniu 23.1.1954 roku do Radzynia Podlaskiego. Przesyłka jest
Ofrankowana dwoma znaczkami Fi.626, parka znaczków Fi.667 oraz 637 i 534 o
łącznej frankaturze 1,45 zł + 30 groszy.
Fot. 6 Koperta ze znakiem opłaty jak znaczek nr. 606 ( Plan 6-letni, Elektryfikacja) Ck.14
z hasłem H przesyłki krajowej urzędowej (do Sądu), poleconej z erka w postaci odbitki
pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłana z Urzędu Pocztowego Jelnica
w dniu 30.12. 1953 do Radzynia Podlaskiego. Przesyłka jest ofrankowana dodatkowo
czterema znaczkami w tym jednym Fi.626 oraz Fi. 637, 579 i 683 o łącznej
frankaturze 1,45 zł + 30 groszy.
Fot. 7 Koperta Ck 14 z fioletowym nadrukiem stempelka kauczukowego nowej wartości
(Ck 14 III) z hasłem propagandowym G, przesyłki listowej, krajowej, poleconej z erką
w postaci odbitki pieczątki w kolorze fioletowym z odręcznie wpisanym numerem
wysłana z Urzędu Pocztowego Ińsko ( w powiecie stargardzkim) w dniu 20.2.1954 rok
do Warszawy. Przesyłka jest ofrankowana dodatkowo dwoma znaczkami Fi.626
o łącznej frankaturze 1,35 zł + 45 groszy.
Fot. 8 Koperta o wymiarach 322 x 220 przesyłki listowej urzędowej (do Sądu), poleconej z
erką w postaci odbitki pieczątki w kolorze fioletowym z odręcznie wpisanym
numerem wysłana z Urzędu Pocztowego Kock w dniu 7.1. 1954 rok do Radzynia
Podlaskiego. Przesyłka jest ofrankowana paskiem trzyznaczkowym i parka pionową
Fi.626 oraz parką znaczków Fi.683 o łącznej frankaturze 2,65 zł + 75 groszy. Koperta
była użyta dwukrotnie o czym świadczy rewers koperty z naklejonymi znaczkami i
datownikiem z Urzędu Pocztowego Lublin 1. Na fotografii pokazujemy kopertę
w stanie złożonym.
Fot. 9 Koperta lotnicza wykorzystana do przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej
wysłanej z Urzędu Pocztowego Świdwin w dniu 22.2.1954 rok do Czechosłowacji.
Przesyłka ofrankowana jednym znaczkiem Fi.626 zgodnie z taryfą.
Fot. 10 a, b Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki w kolorze czerwonym i odręcznie
wpisanym numerem wysłana z Urzędu Pocztowego Chorzów 5 w dniu 12.2 1954
roku do Czechosłowacji. Przesyłka jest ofrankowania na awersie znaczkami z 1947
roku z serii Kultura Polska II z nadrukami groszy dyrekcji Katowice (a) Znaczki
z nadrukami groszy były ważne do 30.IV. 1952 roku, a więc na pierwszy rzut oka
przesyłka nie była opłacona. Natomiast opłata za list znajduje się na rewersie
koperty (b). Frankatura zgodna z taryfą składa się z dwóch znaczków Fi.626 oraz Fi.
684 o łącznej wartości 1,25 zł + 15 groszy na odbudowę Warszawy. Można
przypuszczać, że przesyłka jest inspirowana filatelistycznie.
Na kolejnych trzech fotografiach (11- 13 prezentujemy całości pocztowe ofrankowane znaczkiem Fi.628.
Fot. 11 Koperta o wymiarach 152 x 102 mm przesyłki listowej, krajowej, ekspresowej
wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 1 w dniu 29.8.1953 do Radomia.
Przesyłka jest ofrankowana pięcioma znaczkami w tym Fi.628 oraz Fi. 667, 666, 631
i 671 o łącznej frankaturze 3, 85 zł.(znacznie powyżej taryfy) Znaczki są skasowane
podwójnie; datownikiem dziennym i datownikiem okolicznościowym stosowanym
podczas III Światowego Kongresu Studentów w Warszawie. Okolicznościowy
datownik ręczny z wymienną datą stosowany był w Warszawie w dniach 27 VIII –
3.IX. 1953 roku ( wg kat. Myślickiego nr 53022).
Fot.12 Koperta standardowych wymiarów przesyłki prywatnej, zagranicznej, poleconej
z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej droga
powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 9 w dniu 15.9.1954 roku do
Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża w Szwajcarii. Przesyłka jest
ofrankowana trzema znaczkami w tym Fi.628, 631 i 637 o wartości 2,55 zł zgodnie z
taryfą.
Fot. 13 Dwie koperty z okienkami, typowe w latach pięćdziesiątych o standardowych
wymiarach, przeznaczone głównie do korespondencji urzędowej, krajowej, przesyłek
poleconych z erkami w postaci odbitek pieczątek z odręcznie wpisanymi
numerami wysłane z Urzędu Pocztowego Włocławek 1 w dniu 2.9.1954 do Jeleniej
Góry i 3.9.1954 do Gdyni. Obie przesyłki są niestarannie ofrankowane dwoma
znaczkami każda Fi. 628 oraz Fi. 637 o łącznej frankaturze 1,55 zł zgodnie z taryfą.
O kolejnych przykładach pocztowego wykorzystania znaczków z widokiem elektrowni w Jaworznie projektowanych przez Czesława Słanię napiszemy w części 15 B uzupełniając je komentarzem.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. cz. 14.
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 29, lipiec 2022 09:54
ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.
cz. 14.
W latach 1951 – 1952 Poczta Polska wykazywała się nadzwyczajną aktywnością w zakresie emitowania znaczków i wprowadzaniu ich do obiegu pocztowego. Nowe znaczki ukazywały się niekiedy co kilka albo kilkanaście dni, nie wspominając o tym, że w okienkach pocztowych można było nabyć znaczki różnych wydań wprowadzane do obiegu tego samego dnia. Realizowanie takiego programu wymagało szybkiego podejmowania decyzji o tematyce znaczków, a przede wszystkim dysponowania kadrą projektantów i sztycharzy. Jednym z nich był Czesław Słania, który po kilku udanych próbach projektowania i sztychowania znaczków- o czym pisaliśmy w poprzednich częściach - stał się jednym z najbardziej wziętych autorów znaczków wydawanych przez Pocztę Polską. Od 28.VI 1952 roku do końca 1952 roku, a więc w ciągu pół roku zaprojektował trzy znaczki, sztychował trzy inne, a dwa znaczki były jego autorstwa czyli były przez niego zaprojektowane i sztychowane. Łącznie było to 8 znaczków sygnowanych nazwiskiem, Czesław Słania, w tym jeden wydania zwyczajnego, a pozostałe to wydania okolicznościowe.
Dnia 17 czerwca 1952 roku Poczta Polska wprowadziła do obiegu pocztowego znaczki wydania zwyczajnego z widokiem cementowni w Wierzbicy (patrz cz. 13.), cztery dni później czteroznaczkową serię okolicznościową z okazji Święta Kultury Fizycznej, a po kolejnym tygodniu czyli 28 czerwca ukazała się seria trzech znaczków Fi. 616-618 wydania okolicznościowego z okazji Dnia Stoczniowca. Wśród trzech znaczków o nominałach 30+15 gr., 45+15 gr. i 90 gr. przedstawiających; łodzie żaglowe na morzu, portret robotnika stoczni z narzędziem na ramieniu na tle rysunku fragmentu okrętu, jeden Fi. 617 przyciągał szczególną uwagę. Jest to bowiem widok żaglowca pod rozwiniętymi żaglami, którego sylwetka znana była miłośnikom żaglowców nie tylko w Polsce ale także daleko poza krajem. Tematem znaczka zaprojektowanego przez Czesława Słanię i sztychowanego przez Stanisława Łukaszewskiego jest statek szkolny „Dar Pomorza”. Znaczek o wymiarach 25,5 x 31,25, a rysunku 21,2 x 27,0 mm, w kolorze szaroniebieskim, drukowany był na papierze bezdrzewnym, białym, gumowanym przed drukiem. Nakład znaczka wynosił 3,037 mil. sztuk, a pozostałych dwóch znaczków 0,531 mil. sztuk każdego. Seria udanych graficznie znaczków oraz FDC pokazana jest na fot.1.
Znaczki wprowadzono do obiegu pocztowego 28 VI przed Dniem Stoczniowca, który był w Polsce po raz pierwszy obchodzony 29 czerwca 1952 roku. Święto ustanowione po wojnie przez nową władzę miało świadczyć o docenieniu przez rząd gospodarki morskiej w tym budowy okrętów. A tradycja budowy okrętów rozpoczęła się w okresie II Rzeczypospolitej o czym pisano m.in. w publikacji „20-lecie Komunikacji w Polsce Odrodzonej” wydanej przez Koncern Prasowy „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”, Kraków 1939 rok.
Budowę okrętów zapoczątkowano w kraju w 1934 roku, a pierwszą jednostką morską zbudowaną w stoczni polskiej był poławiacz min „Jaskółka” spuszczoną na wodę przez Warsztaty Marynarki Wojennej pod kierunkiem komandora por. inż. Szulca oraz jego współpracowników. Są w cytowanej publikacji również informacje o prywatnej stoczni jachtowej, a także o wybudowaniu traulera w stoczni gdyńskiej (ORP „Mewa”) oraz o położeniu w sierpniu 1938 roku stępki pod pierwszy dalekomorski statek frachtowy „Olza”.
Po drugiej wojnie światowej sprawa odbudowy portów, porządkowania, oczyszczania wejść do portów, a przede wszystkim uruchamianie linii handlowych i pasażerskich były sprawą o wysokiej randze dla ówczesnej władzy. W ramach odszkodowań Polska otrzymała 19 jednostek typu dalekomorskiego. W 1947 roku powrócił z Wielkiej Brytanii flagowy statek Polskiej Marynarki Handlowej „Batory”, a następnie okręt wojenny ”Błyskawica”. W sierpniu 1951 roku stocznia w Szczecinie przystąpiła do budowy pierwszego statku pełnomorskiego, a w grudniu 1952 roku odbyło się wodowanie statku dla armatora radzieckiego.
Wybór przez Czesława Słanię widoku „Daru Pomorza”, jako tematu znaczka do wspomnianej serii, należy uznać za sukces również marketingowy. „Dar Pomorza”, żaglowiec trzymasztowy typu fregaty, jako statek szkolny, był rozpoznawalny na całym świecie. Od 1931 roku, w którym odbył pierwszą podróż ćwiczebną pod polska banderą na trasie Gdynia – Cherbourg - Nowy Jork, dwukrotnie odbył podróż naokoło świata (pierwszy raz w latach 1934/35, kolejny raz w latach 1936/37), odwiedzając około 100 portów zagranicznych w różnych częściach świata wszędzie budząc podziw dla fregaty i jej załogi. Zainteresowanie wzbudzała również historia statku, który był zbudowany w 1909 roku w Hamburgu dla szkolenia oficerów niemieckiej marynarki handlowej. W 1919 roku fregata została przekazana rządowi francuskiemu w ramach reparacji po I wojnie światowej. Fregata znana była pod nazwami: „Princess Eitel Friedrich” , „Colbert”. W 1929 roku dzięki inicjatywie gen. Mariusza Zaruskiego żaglowiec został zakupiony z funduszy Komitetu Floty Narodowej jako dar dzielnicy Pomorskiej. Po gruntownym remoncie i wbudowaniu silnika fregata „Pomorze” zmieniła nazwę na „Dar Pomorza” i została przekazana Państwowej Szkole Morskiej. „Dar Pomorza” stał się tematem fotografii, widokówek, dzieł artystycznych, medali i numizmatów. Dla przykładu prezentujemy na fot. 2-5 wybrane zdjęcia i widokówki wydane przed 1952 rokiem, które mogły być inspiracją dla projektanta znaczka.
Z tego krótkiego przeglądu widoków „Daru Pomorza” można domniemywać, że Czesław Słania przy projektowaniu znaczka mógł się sugerować widokówką (fot.2) i fotografią (fot.3). Pierwsza została wydana w latach trzydziestych .XX wieku (sygnowana Z, W. M), a fotografie wykonaną przez B. Komorowskiego Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze w Jaśle wykorzystało do wydania po 1952 roku widokówki. Według projektu powstał znaczek (Fi. 617, Mi. 755) jak na fot. 6 , który cieszył się dużym zainteresowaniem na świecie szczególnie wśród kolekcjonerów zainteresowanych tematami; morze i żaglowce (Sea, Sailing Ships).
Nominał znaczka Fi.617 od 21.4. 1952 do 3.01. 1953 roku odpowiadał taryfie listu zamiejscowego w obrocie wewnętrznym 45+15 gr. na odbudowę m. st. Warszawy. Przykład wykorzystania pocztowego znaczka z widokiem „Daru Pomorza” jest na fot. 7.
Fot. 7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej urzędowej wysłanej z Urzędu
Pocztowego Jaworzno w dniu 12.8. 1952 do Chrzanowa. Przesyłka jest ofrankowana
jednym znaczkiem Fi. 617 o nominale 45 + 15 groszy zgodnie z taryfą.
W obrocie zagranicznym znaczek Fi.617 mógł wchodzić w skład frankatury mieszanej jak to widać na kolejnych fotografiach.
Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki filatelistycznej, krajowej, poleconej
z erką w postaci odbitki pieczątki z numerem odbitym z numeratora, przesłanej za
pobraniem z Urzędu Pocztowego Warszawa 1 w dniu 11. 7. 1952 do Kamiennej
Góry. Przesyłka ma ofrankowanie mieszane i jest ofrankowana czterema znaczkami
w tym Fi. 617 oraz Fi. 550, 533, 544 o łącznej wartości 2,10 + 15 gr. zgodnie z taryfą.
Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,
ekspresowej, przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Ostrowiec
Świętokrzyski w dniu 10.7.1952 do NRD. Przesyłka ofrankowana znaczkami z serii
lotniczej Fi. 590 – 593 oraz znaczkiem Fi. 617. Frankatura wynosi 8,45 zł. Jest to
przykład ofrankowana mieszanego z pięcioma znaczkami z których jeden jest
projektowany i sztychowany przez Czesława Słanię, a dwa projektowane przez artystę.
Koperta opisana była również w dodatku do cz. 10.
Fot. 10 a, b Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej,
poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem
zawierającej znaczki pocztowe „dozwolone do wymiany z zagranicą...” jak można
przeczytać z odbitki pieczątki na rewersie koperty (b), przesłana droga powietrzną z
Urzędu Pocztowego Olsztyn 1 dnia 26. 7. 1952 roku do Kanady. Przesyłka jest
ofrankowana czwórką znaczka Fi.617 oraz sześcioma innymi znaczkami w tym: Fi.
577, 533, 612, 613 i 615 o łącznej wartości 5,60 zł + 75 groszy. W związku z
domniemaną zawartością przesyłkę można traktować jako filatelistyczną.
Wszystkie znaczki z seriiFi. 616-618 wycofano z obiegu z dniem 30.11.1953 roku, a więc w obiegu były 17 miesięcy jak prawie wszystkie znaczki emitowane przez Pocztę Polską w 1952 roku. Można zadać pytanie na temat przyjętej daty wycofania znaczków. Zapewne historycy poczty wiedzą co się za tą datą kryło. Jest to o tyle ciekawe, że od roku 1953 wszystkie emisje Poczty Polskiej uzyskały ważność do 31.12. 1994 roku.
Znaczek Fi.617 na przesyłkach jest bardzo rzadki, a większość znaczków zdjęta z przesyłek, które mieliśmy możliwość oglądać, nie ma czytelnie odbitego datownika.
Jak zawsze zwracamy się z uprzejma prośbą do Internautów o udostępnienie nam przesyłek ofrankowanych znaczkami sygnowanymi przez Czesława Słanię. Z góry dziękujemy za włączenie się do naszej akcji.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
WYJAZD NA WYSTAWĘ FILATELISTYCZNĄ „LIBEREC 2022”
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 29, lipiec 2022 09:52
WYJAZD NA WYSTAWĘ FILATELISTYCZNĄ „LIBEREC 2022”
Na prośbę Kol. Rafała Ciurkiewicza przekazujemy informację dotyczącą wycieczek organizowanych dla filatelistów na Europejską Wystawę Filatelistyczną LIBEREC 2022.
W sprawach dotyczących uczestnictwa w wystawie prosimy kontaktować się bezpośrednio z Biurem Podróży www.mmk.travel.pl. Klub „Cracoviana” nie bierze odpowiedzialności za przekazaną informację.
Biuro podróży MMK Travel - Gliwice - ul. Kaczyniec 7
www.mmk.travel.pl
telefon: 32 238 95 32
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi.
organizuje wycieczkę do miasta Liberec (Czechy)
na Europejską Wystawę Filatelistyczną LIBEREC 2022
www.liberec2022.eu/pl
Na Wystawie zostanie pokazany m.in. znaczek pocztowy Mauritius nr 1.
Termin wycieczki 3 dniowej: 14-16 października 2022 r.
Cena wycieczki 3 dniowej: 1090 złotych od 1 osoby.
Termin wycieczki 2 dniowej: 15-16 października 2022 r.
Cena wycieczki 2 dniowej: 760 złotych od 1 osoby.
Termin zgłoszenia uczestnictwa w wycieczce: co najmniej 2 miesiące przed wycieczką.
Wycieczka zostanie zorganizowana, jeżeli zgłosi się około 30 osób chętnych.
Biuro podróży MMK Travel obecnie pracuje zdalnie - kontakt telefoniczny lub e-mailowy.
/JD/
ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. cz. 13.
- Szczegóły
- Opublikowano: wtorek, 19, lipiec 2022 09:17
ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.
cz. 13.
W niecałe dwa tygodnie od wydania znaczka okolicznościowego z wizerunkiem Mikołaja Gogola sztychowanego przez Czesława Słanię, Poczta Polska dnia 17 czerwca 1952 roku wprowadziła do obiegu dwa znaczki wydania zwyczajnego o tym samym rysunku w kolorach stalowym i czerwonym, które zaszokowały użytkowników poczty. Powodem nie był ani rysunek, napis ani autorzy znaczków. Użytkownicy poczty przyzwyczajeni do znaczków o nominałach groszowych lub niewiele przekraczających 1złoty zobaczyli w okienkach pocztowych znaczki o nominałach ...3,00 zł i 10,00 złotych.
Autorami znaczków byli; projektant Czesław Słania i sztycharz Bogusław Brandt.
Z napisu na znaczkach wynika, że rysunek dotyczy cementowni w Wierzbicy. O budowie tej cementowni informowała prasa i ówczesne „Polskie Kroniki Filmowe” bowiem była to znacząca inwestycja dla kraju i powstawała w „szczerym polu”. Jedną z pierwszych uruchomionych cementowni była „Odra”, odbudowana ze zniszczeń wojennych i w lipcu 1951 roku rozpoczęto produkcje cementu.
Równocześnie trwały poszukiwania lokalizacji dla kolejnej cementowni, położonej bliżej Warszawy co usprawniałoby odbudowę stolicy. Z badań geologicznych, prowadzonych w końcu lat czterdziestych XX wieku wynikało, że pod Radomiem znajduje się odpowiedni materiał do produkcji cementu. W 1950 roku podjęto decyzję o budowie cementowni, a „22 września 1952 roku uruchomiono w Wierzbicy pod Radomiem nowoczesną, jedną z największych w kraju cementownię „Przyjaźń”, zaprojektowaną w Związku Radzieckim i wyposażoną w radzieckie urządzenia ”. Z literatury wiadomo, że był to pierwszy etap budowy bowiem młyn do cementu i pakownię uruchomiono w maju 1953 roku.
Czesław Słania projektując znaczek miał do dyspozycji zarówno bogatą dokumentację fotograficzna jak i filmową bowiem autorzy „Polskiej Kroniki Filmowej”, relacjonowali na bieżąco przebieg budowy cementowni. Do projektu wykorzystał fragment dokumentujący montaż pieca obrotowego. Przy montażu używany jest sprzęt obsługiwany przez dwóch pracowników, a w tle widać stalową konstrukcję dachu budowanej hali. Według projektu Czesława Słani, Bogusław Brandt wykonał sztych, a Poczta Polska wydała dwa znaczki o numerach katalogowych Fi.610-611 w kolorze stalowym i czerwonym. Wydano również FDC. Seria znaczków i FDC pokazujemy na fot.1.
Znaczki drukowano na papierze bezdrzewnym, białym, gładkim o jednolitej grubości, gumowanym przed drukiem. Pierwsze znaczki o nominale 3,00 zł wydrukowano w dwóch terminach 28.6.1952 oraz 11.4.1953 w nakładzie ok. 2,12 miliona sztuk. W tym samym czasie wydrukowano również znaczek o nominale 10 zł (23.6.1952) w nakładzie 0,52 miliona sztuk.
Po ponad trzech latach zamówiono kolejny raz znaczki o nominale 3 złote, które drukowano w dwóch terminach 2.7.1955 oraz 19.6.56 w nakładzie po 0,551 za każdym razem. Natomiast znaczek o nominale 10 złotych został zamówiony kolejny raz po pięciu latach od wprowadzenia do obiegu pocztowego i był drukowany w terminach 20.3. 1957 roku oraz 16.10.1957 roku w nakładach po 1,05 mil. sztuk. Informacje na temat druku znaczków podane są w tomie II „Polskie znaki pocztowe” wydanym w 1960 roku jednak bez komentarza. Brak również informacji o wycofaniu znaczków z obiegu. Okazało się, że znaczki były w obiegu do 31.12 1994 roku, a więc przez 42 lata co dla znaczków wydawanych w latach pięćdziesiątych było ewenementem.
Można się domyślać, że wysokie nominały wspomnianych znaczków miały związek
z planowanym na początek stycznia 1953 roku odejściem od systemu kartkowego obowiązującego na większość towarów w kraju oraz „urealnieniu cen” polegającym na podwyżce cen wielu na towary pierwszej potrzeby i to podwyżce od 70 do 250 %. Sądzono, że podwyżka obejmie również usługi pocztowe. Do zwiększenia opłat za usługi pocztowe nie doszło wobec czego do końca 1956 roku Poczta Polska wydawała w następnych latach dalej znaczki o nominałach podawanych w groszach. W niektórych przypadkach znaczki miały wyższe nominały jednak nie przekraczające 2,00 zł.
Poszukiwanie całości pocztowych ofrankowanych choćby jednym znaczkiem Fi. 610 czy Fi.611 trwało bardzo długo, a pozytywne wyniki są dla nas więcej niż zaskakujące. Dlatego prosimy filatelistów, badaczy i specjalistów od taryf i cenników opłat o wyjaśnienia nie tylko nam ale również Internautom wątpliwości związanymi z całościami pokazanymi na kolejnych fotografiach.
Fot. 2 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z Urzędu
Pocztowego Gdańsk 1 w dniu 16.10.1952 do Rafz w Szwajcarii, miasteczku leżącym
w kantonie Zurych. Na kopercie brak dokładnego adresu pocztowego, ale przesyłka
dotarła do adresata 20 X.1952 o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Przesyłka jest, absolutnym unikatem bowiem jest ofrankowana znaczkiem Fi.610 oraz
trzema innymi znaczkami sygnowanymi przez Czesława Słanię: Fi. 628, Fi. 633, Fi.
635 ( o których napiszemy w następnych częściach naszego cyklu) oraz Fi. 637.Łączna
wartość znaczków wynosi 5,90 zł + 15 groszy i przewyższa kilkakrotnie taryfę. Czy
można przesyłkę zaliczyć do inspirowanych filatelistycznie? Przesyłka przeszła drogę
pocztową.
Fot. 3 Całostka nr 93 (karta pocztowa ze znakiem opłaty jak zn. nr 306 pomnik Władysława
Jagiełły w Krakowie) wysłana jako polecona z erką w postaci odbitki pieczątki z
odręcznie wpisanym numerem z Urzędu Pocztowego Warszawa 1 z wyznacznikiem r
w dniu 29.8.1953 do Radomia. Całostka uzupełniona jest trzema znaczkami tj. Fi.610,
671 oraz Fi. 313 o łącznej wartości 3,75 zł przekraczającej obowiązującą taryfę.
Znaczki są skasowane datownikiem okolicznościowym stosowanym podczas trwania
Światowego Kongresu Studentów w Warszawie (27.VIII – 3.IX. 1953 roku ( wg
Myślickiego nr. 53 022). Na rewersie jest odciśnięty fragment datownika odbiorczego
w Radomiu. Wysyłający wykorzystał całostkę która była w obiegu do 15 II 1947 roku,
a więc po terminie ważności ?
Fot.4a, b Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej (z listem w środku)
prywatnej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z numerem odbitym z
numeratora, przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 3 w dniu
12.6. 1956 roku do USA. Przesyłka jest ofrankowana 20. (?) znaczkami z czego 6
znajduje się na awersie koperty natomiast 14 na rewersie koperty. Na awersie jest
znaczek Fi. 610 oraz znaczki Fi.242 i 343, także przedrukowe Fi.375 i 376
wycofane w 1945, 1946 i 1948 roku. Na rewersie koperty (b) są znaczki
z wizerunkiem Bolesława Bieruta z 1948 roku (Fi.470, 471, 474), z 1950 roku (Fi.
521, 523, 524), z 1950 w groszach, (Fi. 535, 636, 527, 539, 540) oraz Fi.567.
Wartość nominalna znaczków ma się nijak do obowiązującej wówczas taryfy. A co
najważniejsze przesyłka trafiła do rąk odbiorcy 18.06. 1956 roku o czym świadczy
odbitka datownika odbiorczego widoczna na rewersie koperty.
Fot. 5 i 6 Dwie koperty standardowych wymiarów przesyłek listowych, prywatnych,
zagranicznych poleconych z erkami w postaci odbitki pieczątki z odręcznie
wpisanymi numerami przesłane drogą powietrzną z Urzędów Pocztowych
Szczecin 5 i Szczecin 4 odpowiednio dnia 29.7.1957 roku i 30.4.1958 roku do
Hamburga w NRF na ten sam adres. Obie przesyłki są ofrankowane po jednym
znaczku Fi. 611. Ofrankowanie znacznie powyżej taryfy.
Fot. 7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej
z erką w postaci naklejki w kolorze czerwonym, ekspresowej wysłanej z Urzędu
Pocztowego Przeworsk 1 w dniu 9.9.1960 roku do Chrzanowa. Przesyłka jest
ofrankowana jednym znaczkiem Fi. 610 oraz Fi. 813 i 814. Łączna wartość wynosi
4,00 zł. Nadpłata 20 groszy.
Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki filatelistycznej, zagranicznej, poleconej z
erką w postaci naklejki w kolorze czerwonym wysłanej drogą powietrzną z Urzędu
Pocztowego Poznań 9 w dniu 2.1.1960 roku do Australii. Przesyłka sygnowana
pieczątką PZF-u Zarząd Oddziału Poznań, Wydziału Kontroli Wymiany Znaczków
Pocztowych z Zagranicą. Przesyłka jest ofrankowana parką poziomą znaczków Fi.611
o wartości 20,0zł znacznie przekraczającej ówczesna taryfę. Na rewersie koperty
datowniki urzędów pocztowych w Melbourne i South Yarra.
Fot. 9 Trzy znaczki zdjęte z przesyłek w tym: Fi.610 wysłanej z Urzędu Pocztowego
Czarnków w dniu 2.09.1955 roku oraz dwa znaczki Fi.611 z przesyłek wyslanych z
Urzędu Pocztowego Kępice w dniu 17.4. 1959 oraz z Urzędu Pocztowego Bydgoszcz 2
w dniu 19.7. 1957 roku.
Zaprezentowane całości pocztowe oraz walory pozostawiamy bez komentarza, natomiast zwracamy się z uprzejma prośbą do wszystkich Internautów zajmujących się współczesna historią Poczty Polskiej o udzielanie nam informacji na temat jej działalności w latach pięćdziesiątych XX wieku. Otrzymane informacje będziemy publikować, za zgodą autorów.
Jerzy Duda
Administrator Piotr