KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH CZ. 8.
- Szczegóły
- Opublikowano: wtorek, 02, marzec 2021 10:56
KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH
NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH
CZ. 8.
Zgodnie ze statutem i przesłaniem klubowym wciąż poszukujemy tematów nie tylko filatelistycznych ale w ogóle kolekcjonerskich, które odnoszą się w sposób bezpośredni lub tylko pośredni do miasta Krakowa w jego najnowszej historii. Tym razem chcieliśmy zwrócić uwagę na wciąż niedocenianą rolę kopert, kart korespondencyjnych czy pocztówek produkowanych przez instytucje, firmy, osoby prywatne, w pracach nad historią firm, zakładów rzemieślniczych, handlowych, składów i magazynów na terenie Krakowa czyli ogólniej rzecz ujmując nad historią gospodarczą miasta. Niekiedy takie właśnie koperty czy karty korespondencyjne na których wydrukowano podstawowe dane dotyczące firmy, a do tego użyte pocztowo, poświadczają istnienie firmy i jej lokalizację. Właściciele firm starali się zadbać o reklamę i informację o działalności poprzez umieszczanie danych w różnych informatorach, skorowidzach, wykazach przygotowywanych zarówno w skali lokalnej jak i krajowej, ale nie dotyczyło to wszystkich firm.
Kartki korespondencyjne i pocztówki firmowe szczególnie z z obiegu pocztowego są źródłem informacji o kontaktach handlowych zarówno krajowych jak i zagranicznych, a korespondencja zawiera wiele ciekawych informacji o sprawach firmowych, handlowych, a także kontaktach prywatnych. Przykłady kart korespondencyjnych z okresu II Rzeczypospolitej prezentujemy na fot. 1-3.
Fot. 1 Firmowa karta korespondencyjna z obiegu pocztowego krajowego Składu kapeluszy
damskich, jedwabji(!) i aksamitów oraz przyborów modniarskich. Właścicielem był
Salomon Klein, a skład znajdowała się w Krakowie przy ulicy Krakowskiej 6. Nadruk
firmowy szczegółowo charakteryzuje firmę. W nadruku podano nawet numer telefonu
domowego. Kartka korespondencyjna wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków 2 w dniu
29.III. 1932 roku do osoby prywatnej mieszkającej w Bielsku. Korespondencja jest w
języku niemieckim.
Fot. 2 Firmowa karta korespondencyjna z obiegu pocztowego zagranicznego Fabryki
kapeluszy damskich J. Klein, Kraków, ul. Dietla 83. Karta wysłana jako ekspres do
firmy w Szwajcarii z Urzędu Pocztowego Kraków 14 II 1939 roku.
W Skorowidzu przemysłowo handlowym Królestwa Galicji na rok 1913 brak informacji o składzie kapeluszy i „fabryce kapeluszy damskich” prowadzonych przez osoby o nazwisku Klein. W dziale „Odzież i modniarstwo” podano ponad 25 firm działających w Krakowie ale w wykazie nie ma wspomnianych firm. Można z tego wnioskować, że firmy powstały po 1918 roku.
Fot. 3 Kolejny przykład firmowej pocztówki Wytwórni kapeluszy „KAPOL” mieszczącej
się w Krakowie Dolnych Młynów 3. Pocztówka z obiegu pocztowego, krajowego
wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków 2 26 IV. 1939 roku do Bielska.
Korespondencja jest w języku polskim. Również i w tym przypadku firma nie
figuruje w Skorowidzu przemysłowo handlowym Królestwa Galicji.
Fot. 4 Na zakończenie prezentujemy firmową kopertę o wymiarach 162 x 135 mm firmy
„Afka” produkującej parasole. Firma mieściła się w Krakowie, przy ulicy Miodowej
10-11. Firma figuruje w Skorowidzu przemysłowo handlowym Królestwa Galicji z
1913 roku pod dwoma pozycjami i o tym samym nazwisku właściciela. W jednym
przypadku jest to spółka z S. Hirschem, a ówczesna firma ta mieściła się przy ulicy
Miodowej 7. Koperta przesyłki listowej zagranicznej jako polecona z ciekawą
erką, wysłanej z Urzędu Pocztowego Krakau 7,dnia 29 XI 1941 roku do firmy w
Wiedniu. Do adresata dotarła 1.XII 1941 roku o czym świadczy odbitka datownika
odbiorczego.
Na tym kończymy nasz cykl o kopertach firmowych i kartach korespondencyjnych wydawanych przez instytucje, firmy i osoby prywatne w Krakowie w latach 1900-1945 głównie w okresie II Rzeczypospolitej. Mamy nadzieję, że za jakiś czas wrócimy do prezentacji ciekawszych i bogatszych w informację walorów, które uzyskamy od Kolegów klubowych i zainteresowanych sprawą Internautów.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH CZ. 7.
- Szczegóły
- Opublikowano: czwartek, 25, luty 2021 09:41
KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH
NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH
CZ. 7.
Zagadkowa koperta firmowa.
Na załączonej fotografii prezentujemy skan koperty firmowej o wymiarach 156x 125 mm firmy szczycącej się znakiem ochronnym (ZZ), widocznym po lewej stronie koperty. Firma Z. Ziembicki posiadała skład papieru dla dyrekcji poczt, dyrekcji kolei, także województwa, gmin szkół i in. Siedziba firmy znajdowała się przy Placu Mariackim 2. Informacja na temat firmy jest pełna bowiem zawiera numer telefonu, nr skrytki pocztowej, a nawet numer rachunku bankowego P.K.O. Koperta z nadrukiem była zamawiana w roku 1935 oraz posiada informację, uzgodnioną z pocztą, o opłacie przesyłki gotówką w wysokości 60% (zapewne taryfy). Firma Z. Ziembicki figuruje w Skorowidzu przemysłowo-handlowym Królestwa Galicji z 1913 roku w dziale papiernictwo i prowadziła, „wyrób ksiąg handlowych, skład przyborów szkolnych, krat do gry i galanteryjnych przyborów”.
Koperta, jak widać, zalicza się o kopert „z okienkiem”. Umieszczenie okienka w układzie pionowym w stosunku do klapy zamykającej i nadruku robi wrażenie pomyłki producenta. Adres korespondenta widoczny w okienku powinien być czytelny i sporządzony w poziomie, a nie w pionie, a przede wszystkim w znormalizowanym miejscu listu czy pisma. Informacja nadrukowana na kopercie „druk”, a także adresat „Urząd pocztowo – telegraficzny” została odbite na wcześniej wykonanej kopercie z okienkiem. A co bardziej intrygujące, że opisana koperta jest zamknięta (klapa jest zaklejona) i nie widać żadnych szczegółów mogących przypuszczać, że kiedykolwiek była otwierana.
Jeśli jest to makulatura, błąd producenta lub próbny wydruk to dla bezpieczeństwa koperta firmowa powinna zostać zniszczona. A jeśli jest przykład jakiegoś rodzaju oszczędności to na kopercie powinna znaleźć się uwaga na ten temat. W rozwiązaniu zagadki liczymy na pomoc Internautów.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH CZ. 6.
- Szczegóły
- Opublikowano: środa, 24, luty 2021 09:05
KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH
NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH
CZ. 6.
Zainspirowani przez Kol. Jacka Zająca, który na klubowej stronie internetowej pokazał- z opisem - interesujący walor, kartkę firmową Księgarni Katolickiej dr. Władysława Miłkowskiego w Krakowie z nadrukiem w języku francuskim, zaprezentujemy tym razem koperty firmowe dwóch kolejnych księgarń z Krakowa.
Fot. 1 Koperta firmowa o wymiarach 176x 125 mm z nadrukowanym logo firmy oraz
nazwą, dokładnym adresem nawet z podaniem numeru konta czekowego księgarni
Leona Frommera. Koperta posiada również nadruk informujący o opłacie uiszczonej
w gotówce zgodnie z reskryptem M.P.I. T nr P.W/501/67/33. Koperta pochodzi
z obiegu pocztowego i wysłano ją z Urzędu Pocztowego Kraków 2 dnia 7.V. 1934
roku na adres prywatny wpisany omyłkowo i poprawiony odręcznie prawdopodobnie
przez pracownika poczty. Do skasowania opłaty za przesyłkę wykorzystano wirnik
z napisem „zapisz się na członka L.O.P.P”.
Leon Frommer (1853 Kraków – 1943 Skawina) był księgarzem i nakładcą. Po ukończeniu gimnazjum 1873 roku rozpoczął pracę w wypożyczalni L. Gumplowicza w Krakowie. W 1879 zakupił antykwariat książek i nut przy ulicy Szewskiej 7 przeniesiony później na ulicę Floriańską 39. Księgarnia Leona Frommera powstała, jak wydrukowano na kopercie w 1876 roku W 1892 roku uzyskał koncesję na prowadzenie księgarni, która specjalizowała się w podręcznikach uniwersyteckich z dziedziny medycyny później prawa. Działalność nakładową uzyskał w 1881 roku. Specjalizował się w wydawaniu nut, a następnie z dziedziny prawa. Frommer był aktywnym działaczem różnych organizacji księgarskich, a także wydawał w okresie międzywojennym czasopismo „Wiadomości Prawnicze...”. Po wkroczeniu do Krakowa wojsk niemieckich księgarnia została zlikwidowana, a on sam przeniósł się do Skawiny gdzie został rozstrzelany w 1943 roku. (zob.Słownik pracowników książki polskiej PWN Warszawa 1972).
Fot. 2 Koperta firmowa o wymiarach 157 x 127 mm z nadrukiem nazwy firmy i jej
właściciela, numerem telefonu i numerem konta PKO oraz adresem także z nazwą ulicy
podaną w języku niemieckim (Podwale/Westring) 51. Koperta pochodzi z obiegu
pocztowego i wysłana została z Urzędu Pocztowego Krakau 2 w dniu 12 I 1943 roku
do Goszyc k/Kocmyrzowa. Przesyłka ofrankowana jest znaczkiem wydanym przez
pocztę Generalnej Guberni z wizerunkiem Hitlera.
Właścicielem księgarni „Nauka i Sztuka” był Stefan Kamiński (1907 –1974
Kraków). W 1927 roku przybył do Krakowa rozpoczynając pracę w Księgarni
Jagiellońskiej, później jako pomocnik księgarza w księgarni Towarzystwa Szkoły
Ludowej. W 1932 roku stał się wspólnikiem K. Leśniaka właściciela Księgarni
„Nauka i Sztuka”. Od połowy 1933 roku objął kierownictwo księgarni, a w 1939 roku
stał się jej właścicielem. W 1933 roku podjął działalność wydawniczą. Podczas wojny
przy księgarni otworzył wypożyczalnię książek. Prowadził także działalność
konspiracyjną. Był wybitnym księgarzem, antykwariuszem, nakładcą, bibliofilem i
działaczem organizacji związanych z księgarstwem wielokrotnie nagradzanym i
honorowanym (zob.Słownik pracowników książki polskiej, suplement PWN 1986).
Na kopercie zasługują na uwagę nazwisko adresata oraz miejsce jego
pobytu podczas okupacji. Jest to jednak opowieść na dłuższy artykuł.
Jerzy Duda
Administrator Piotr