O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 4.

Szczegóły
Opublikowano: środa, 05, luty 2025 14:44

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI

Część 4.

            Nie liczyliśmy się z większym zainteresowaniem Internautów tworzeniem wyjątkowego zbioru całości, ofrankowanych seriami znaczków wydanymi przez Pocztę Polską. Chociaż to temat nowy, według nas również, atrakcyjny, to jednak skierowany do osób interesujących się całościami pocztowymi, a takich, jak wynika z rozmów ze znajomymi filatelistami, jest niewielu. Pomimo tego, po ukazaniu się ostatniej części (trzeciej) cyklu, liczba wejść na naszą stronę, wyraźnie się zwiększyła, co może świadczyć o zwiększonej liczbie zainteresowanych wyjątkowym zbiorem całości.

Kontynuujemy zatem cykl, bowiem jesteśmy przekonani, że korespondencja prywatna, którą wybitni filateliści uważali za korespondencję filatelistyczną, niegodną zainteresowania, spełniała nadzwyczajną rolę w działalności poczty. Nadawcy korespondencji, wykorzystywali często nietuzinkowe opakowania (np. koperty różnych wymiarów, wykonane z różnych materiałów, zdobione, wytłaczane, z „okienkiem”), których powierzchnie zagospodarowywali w najbardziej fantazyjny sposób, wykorzystując znaczki pocztowe, według własnej koncepcji i indywidualnego poczucia estetyki, często bez dbałości o poprawność frankowania. Tworzono w ten sposób najbarwniejszą część przesyłek. Nadawali tym samym, pewną specyfikę całej działalności poczty, tworzyli „ludzki wizerunek” instytucji nastawionej na zysk. Korespondencja prywatna czyli przesyłki listowe, najdawniejsza forma kontaktu międzyludzkiego, przekraczająca wszelkie bariery językowe, geograficzne związane z różnymi przeszkodami natury przestrzennej, a nawet natury politycznej, stworzyła, z czasem, coś co nazwano „globalną wioską”. Tamtej sytuacji już, w najbliższym czasie, nie powtórzymy. Możemy tylko delektować się tym co pozostało i jest do pozyskania, dzięki zapobiegliwości wielu kolekcjonerów i osób, które w sposób szczególny traktowały korespondencję.

Wracamy do przykładów, pozyskanych w ostatnim czasie, całości ofrankowanych serią znaczków wydanych przez Pocztę Polską. Mamy dostęp do kilkunastu całości z lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, które prezentujemy z opisem na fot. 1 – 15. Pierwsza całość jest z roku 1952, w którym obowiązywała taryfa pocztowa od 21.04.1952- 3.01.1953. Przypominamy, ze w zakresie taryfy pocztowej posługujemy się opracowaniem Adama Kielbasa-Schoeni, Stanisław Fołta, Taryfy i cenniki opłat Poczty Polskiej 1941-2010, wydanym Basel-Gliwice 2011 roku.

          

                  Fot. 1 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, wysłanej drogą

                           powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 1, w dniu 21.7.1952 roku do Krakowa.

                           Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków na przesyłki lotnicze (Fi.590 – 593) o

                           łącznym nominale 7, 85 zł. Nakłady znaczków były wielomilionowe z najniższym

                           nakładem znaczka o nominale 90 groszy (2 121 700 sztuk). Znaczki wydane w technice

                           stalorytu, projektowane i sztychowane przez wybitnych artystów z Czesławem

                           Słanią na czele, wydano jako nieząbkowane i ząbkowane. Taryfa za list zamiejscowy w

                           obrocie wewnętrznym przewidywała opłatę za list do 20 gr – 45 groszy, opłatę

                           dodatkową na odbudowę Warszawy, 15 groszy oraz dodatek za pocztę lotniczą, 15

                           groszy. Razem 75 groszy. Nominał naklejonych znaczków jest 7, 85 zł (?).

                             Kolejne cztery całości przypominają pokazane już we wcześniejszej części cyklu,

                             przesłane nawet do tych samych adresatów, co oznacza potrzebę dostarczenia większej

                          liczby takich właśnie całości, a może znaczków stemplowanych?  

 

                           Fot. 2. Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z

                                     erką w postaci odbitki pieczątki z numerem z numeratora, wysłanej droga

                                     powietrzną z Urzędu Pocztowego Płock 1, w dniu 23.3.1953 roku, do Pragi

                                     .Czeskiej. Przesyłka jest ofrankowana dwuznaczkową serią wydania specjalnego

                                     „Służba zdrowia” (Fi.678-679). Znaczki wydane w rotograwiurze w nakładzie

                                     ponad 10 milionów sztuk znaczka Fi.679 i nakładzie 100 000 znaczka (!) Fi.678.

                                     Znaczek w kolorze malinowym był, dla przeciętnego kolekcjonera, praktycznie

                                     nieosiągalny w okienkach pocztowych, szczególnie w małych miastach.

                                    O rzadkości znaczka niekasowanego i na całości pocztowej świadczą aktualne

                                     ceny katalogowe.

                                                   Nominał znaczków Fi.678-679 wynosi 2,55 zł. Taryfa pocztowa z okresu

                                     4.01.1953 – 31.12 1963 dla prezentowanej całości przewidywała w obrocie

                                     zagranicznym opłatę za list 45 groszy, opłatę za polecenie 95 groszy i opłatę za

                                    pocztę lotniczą 20 groszy. Razem 1,60 zł.

 

                       Fot. 3,4 Koperty standardowych wymiarów ( w tym lotnicza) przesyłek poleconych,

                                     listowych, prywatnych, przesłanych droga powietrzną, każda ofrankowana serią

                                     wydania specjalnego „Szkolnictwo” (Fi.693-695) o łącznym nominale znaczków

                                     2,40 zł. Przesyłka w kopercie lotniczej byłą wysłana z Urzędu Pocztowego

                                     Warszawa 28 w dniu 4.2.1954 do b. NRD. Adresat otrzymał przesyłkę 18.2.1954

                                     o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Taryfa przewidywała opłatę w

                                    wysokości 1,60 zł

                                                       W drugim przypadku przesyłka ofrankowana serią (Fi 693-695)byłą

                                       nadana w Urzędzie Pocztowym Wrocław 1, w dniu 8.7.1954 roku do USA.

                                     Opłata za przesyłkę przy wadze przesyłki 10 gramów wynosiła 2,10 groszy.

                                                       Na uwagę zasługują nakłady znaczków. Znaczek o nominale 10 gr.,

                                      miał nakład ponad 50 milionów sztuk. Znaczek o nominale 80 groszy, 3 miliony

                                     100 tyś., a o nominale 1,50 zł, tylko 110 000 sztuk (!).

 

                       Fot. 5   Kolejna przesyłka ofrankowana serią znaczków (Fi. 678-679). Tym razem jest to

                                     Przesyłka na adres jak na fot,4, polecona z erką w postaci pieczątki z odręcznie

                                     wpisanym numerem, przesłana droga powietrzną z Urzędu Pocztowego

                                     Wrocław 1, w dniu 4.5.1955 roku do USA.

                                                   Znaczek w kolorze malinowym był zapewne poszukiwany, także za

                                     granicą, bowiem miał zapisane hasło dotyczące szczepień przeciw gruźlicy.

                                     A sprawa ta w ogólnym temacie „Medycyna” była przedmiotem zbierania przez

                                     wielu kolekcjonerów. Wielką niewiadomą jest liczba przesyłek i krajowych i

                                     zagranicznych ofrankowanych wspomniana serią.  

 

                       Fot. 6   13 lipca 1954 roku Poczta Polska wprowadziła do obrotu pocztowego, wydanie na

                                    przesyłki lotnicze, w formie serii składającej się z sześciu znaczków, na których

                                   przedstawiony został samolot nad historycznymi budowlami w tym nad: murami

                                   obronnymi i Zamkiem w Paczkowie, kamieniczkami w Kazimierzu Dolnym,

                                   Wawelem, Ratuszem we Wrocławiu, pałacem w Łazienkach w Warszawie

                                   i Bramą Krakowską w Lublinie (Fi.715-720). Projektantem większości znaczków \ był Czesław Słania, a sztychowali wybitni ówcześni sztycharze, bowiem znaczki

                                   ukazały się w stalorycie. Seria, starannie wydana przez Państwową Wytwórnię

                                  Papierów Wartościowych, uchodzi za jedną z najpiękniejszych serii

                                 przedstawiających zabytkowe budowle polskich miast.

                                                 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatne,

                                 zagranicznej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym

                                 numerem, wysłana z Urzędu Pocztowego Bydgoszcz 1, w dniu 7.4.1957 roku do

                               Niemiec. Przesyłka jest ofrankowana serią wydaną na przesyłki lotnicze (Fi.715 –

                                 720) (!). Nominał naklejonych znaczków wynosi 7,60 zł.

                                                 Według zarządzenia MŁ. Z dnia 13 lutego 1957 roku opłata za

                                 przesyłkę wynosiła w obrocie zagranicznym za list do 20 gr 2,50 zł + opłata

                               dodatkowa do przesyłek poleconych 3,90 zł. Razem 6,40 zł.

                                                 Trzeba przyznać, że przesyłka tak ofrankowana mogłą zrobić

                               ważenie na adresacie i nie tylko. Nadawca mógł mieć poważny problem w nabyciu

                                wszystkich znaczków wobec mocno zróżnicowanych nakładów poszczególnych

                               znaczków. Wahały się one od ok.61milionów do 221 000 sztuk. Znaczek z

                               widokiem Wawelu miał nakład zaledwie 221 000, z widokiem Bramy Krakowskiej

                               w Lublinie 541 000 sztuk, a kamieniczki w Kazimierzu 1 060 000 sztuk. Pozostałe

                               znaczki miały nakłady wielomilionowe.

                                                  Ile mogło powstać całości pocztowych w taki sposób ofrankowanych,

                               zapewne nie dojdziemy. Można jednak uznać, że jest to niewątpliwie, całość

                               unikatowa.

 

                   Fot. 7 Koperta o wymiarach 176 x 115 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

                               poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,

                               przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 31, w dniu 26.3.1956

                               roku do Niemiec. Przesyłka dotarła do adresata 30.3.1956 roku o czym świadczy

                               odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania

                               specjalnego przedstawiającego zwierzęta będące w Polsce pod ochroną ( Fi. 743-

                               746). W wersji zabkowanej. Projektantem był Czesław Borowczyk, a sztycharzami

                              B. Brandt, St. Łukaszewski, M.R. Polak i Czesłąw Słania. Druk dwubarwny,

                               rotograwiura i staloryt. Według kolekcjonerów jest to bardzo udana seria, a w wersji

                               nieząbkowanej była dobrym towarem ekssportowym.

                                               Nominał znaczków wynosi 5,95 zł. Opłata za przesyłkę o wadze do 20 gr.

                             w obrocie zagranicznym, według taryfy, wynosiła 40 gr + 95 gr + 20 gr. Łącznie

                             1,55 zł.

                                                 Nakłady znaczków ząbkowanych były kilku milionowe, a znaczek

nominale 3,00 zł. sztychowany przez Czesława Słanię, był wydany w nakładzie

710 000 sztuk.

 

Fot. 8, 9, 10,   Trzy przykłady kopert o standardowych wymiarach, przesyłek listowych,

               prywatnych, zagranicznych, poleconych wysłanych droga powietrzną do różnych

               krajów (b. Czechosłowacji, Węgier i USA) ofrankowanych serią znaczków

               Fi. 743- 746) w wersji nieząbkowanej.

             Na fot. 8, koperta przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Radomsko, wysłana

             w dniu 8.5.1955 roku, do Czechosłowacji. Opłata za przesyłkę według taryfy

            wynosiła 1,55 zł. Nominał naklejonych znaczków wynosi 5,95 zł.

             Na fot. 9, koperta przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Leszno 1, w dniu

             11.6.1955 roku, na Węgry.

           Na fot. 10, koperta przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Niepołomice, w dniu

           6.6.1955 roku, do USA . Opłata za przesyłkę przy wadze 10 gr. według taryfy

           wynosiła 2,05 zł.. Nominał naklejonych znaczków wynosi 5,95 zł.

           Z informacji uzyskanych od Kolegów Klubowych wynika, że częściej daje się

           zauważyć na forach internetowych, całości pocztowe ofrankowane serią (Fi. 743-

         746) nieząbkowaną pomimo tego, że serii takich było tylko 200 000 serii. Znaczki

         ząbkowane mają nakłady wielomilionowe.

 

Fot. 11a, b, Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

               poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki z numerem, odbitym z numeratora,

               wysłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 50, w dniu

             18.10.1956 roku, do Francji (o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego).

               Koperta uznana za kuriozalną, bowiem jest ofrankowana dziesięcioznaczkową

               serią wydania okolicznościowego z okazji 10-lecia PRL (Fi. 747-756). Nominał

               znaczków wynosi 8,10 zł. Ze względu na wymiary znaczków, zostały naklejone

               przez nadawcę na stronie verso i recto. (a), (b).

                             Nakłady znaczków były zróżnicowane w zależności od nominału.

               Najwyższy nakład miał znaczek o nominale 60 groszy (ponad 6 milionów sztuk),

               najniższy nakład   miał znaczek sztychowany przez Czesława Słąnię. Znaczek

               o nominale 1,40 zł miał nakład 210 000 sztuk. Również znaczek o nominale

             2,10 zł, rytowany przez m. Polaka, miał nakład poniżej miliona sztuk (594 000).

 

Fot. 12 a/, b/,   Dwie koperty standardowych wymiarów, przesyłek listowych,

                  zagranicznych, poleconych, z erkami w postaci odbitek pieczątek i odręcznie

                 wpisanymi numerami, przesłane droga powietrzną na ten sam adres

                 z Urzędu Pocztowego Zakopane1,

                 Koperta a/; w dniu, 31.10.1955 rok, do Francji. Przesyłka jest ofrankowana

                 sześcioznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji II

                 Międzynarodowych Igrzysk Sportowych Młodzieży (Fi. 790-795) w wydaniu

                 Ząbkowanym. Nominał naklejonych znaczków wynosi 6,10 zł. Zgodnie z

                 taryfą, opłata za przesyłkę wynosiła 1,55zł (!)

                 Koperta b/, w dniu, 3.4.1956 rok, do Francji. Przesyłka jest ofrankowana

                 sześcioznaczkową serią jak wyżej (Fi. 790-795), ale w wydaniu

                 nieząbkowanym. Nominał znaczków wynosi 6,10 zł. Opłata za przesyłke według

                 taryfy wynosiła 1,55 zł.

                             Nakłady znaczków były kilkumilionowe oprócz znaczka o nominale

                 1,55 zł. Nakład tego znaczka wynosił 480 000 sztuk. Trzeba zaznaczyć, że

                 z pierwszego nakładu pozostawiono bez perforacji po 200 000 sztuk wszystkich

                 wartości. Można przypuszczać, że nadawca obu przesyłek realizował

                 zamówienie adresata na obie serie znaczków w postaci całości.

 

Fot.13. Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatne, zagranicznej,

             poleconej z erką w postaci pieczątki w kolorze niebieskim z numerem odbitym z

             numeratora, ekspresowej, wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego

           Skoczów, w dniu 9.4.1958 roku do b. NRD. Adresat otrzymał przesyłkę 11.4.1958 o

           czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią

           znaczków lotniczych (Fi.890-895) o łącznym nominale 13,70 zł. Opłata taryfowa dla

           przesyłki przewidywała: opłatę za list w obrocie zagranicznym 2,50 zł + polecenie

           3,90 zł + 4,50 zł ekspres i opłata za przesyłkę lotniczą 90 groszy. Razem 11,80 zł.

 

Fot.14 Koperta o wymiarach 230 x 162 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

             poleconej z erką w postaci pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej

           drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 1, w dniu 21 II 1959 roku, do USA.

           Koperta przesyłki starannie zagospodarowana z przemyślnie ułożonymi znaczkami

           skasowanymi czytelnie datownikami.

                       Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków lotniczych (Fi. 935-939),

             stanowiących uzupełnienie poprzedniej serii lotniczej serii (Fi. 890-895). Łączny

             nominał znaczków wynosi 115 zł. Znaczki wydano w technice stalorytu

           i rotograwiury, w nakładach wielomilionowych od 1mil.170 tyś. do 4mil. 580 tyś.

           sztuk. Opłata taryfowa tego rodzaju przesyłki nie przekraczała 20,00zł.

             Na zakończenie tej części prezentujemy dwie całości, które były dla nas niemałym zaskoczeniem. Na pierwszy rzut oka niewiele się różniły od wcześniej opisywanych, które były ofrankowane jakąś serią znaczków wydanych przez Pocztę Polska w latach 50. i 60.

 

Fot. 15a, b. Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z

                   erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej

                   drogą powietrzna z Urzędu Pocztowego Warszawa 40, w dniu 9.8.1956 roku,

                   do USA. Przesyłka ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego

                   z okazji Roku Mickiewiczowskiego (Fi. 804 – 807) o łącznym nominale

                   2,15 zł (a).

                               ZASKOCZENIEM BYŁ WIDOK VERSO KOPERTY. Na odwrocie

                 znalazło się uzupełnienie frankatury przez doklejenie KOLEJNEJ SERII

                 ZNACZKÓW (b).

                               Jest to dwuznaczkowa   seria wydania lotniczego z okazji III

                Światowego Kongresu Studentów w Warszawie (Fi.676 –677). A więc, jak

                 widać, zdarzają się przesyłki na których nadawca nakleił dwie serie znaczków.

                 Wprawdzie serię Fi. 676 – 677 wycofano w dniu 31.12. 1953 roku, ale została

                 naklejona i skasowana datownikiem pocztowym. Przesyłka dotarła do adresata o

                 czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Seria ze strony verso nie były

                 włączone do frankatury, bowiem taryfa przewidywała opłątę 2,10 zł.

Kolejny przykład          

 

Fot. 16 a, b. Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z

                   erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej

                  drogą powietrzna z Urzędu Pocztowego Wrocław 1, w dniu 29.3.1956 roku,

                   do USA. Przesyłka ofrankowana dwuznaczkową serią wydania

                   okolicznościowego z okazji 70 rocznicy śmierci Karola Marksa (Fi.657-658)

                 o łącznym nominale 1,40 zł. (a).

                                     Uzupełnieniem frankatury jest dwuznaczkowa seria wydania

                   okolicznościowego z okazji Święta Pracy (Fi.659-660) o łącznym nominale

                1,40 zł.(b).

                 Zaskoczeniem jest dla nas zarówno wykorzystywanie serii znaczków do uzupełnienia frankatury przesyłek, jak również sprawa pozyskania serii, w których jeden ze znaczków w obu seriach miały niskie nakłady. W przypadku serii Fi.676- 677, nakład znaczka o nominale 75 groszy był 210 000 sztuk, a w drugim przypadku znaczek o nominale 60 groszy miał nakład jedynie 110 000 sztuk.

               Czy w takim razie możemy się spodziewać jeszcze innych rozwiązań? Będziemy poszukiwać i przekazywać te rozwiązania na stronie internetowej, licząc na współpracę Kolegów Klubowych i Internautów, w przekazywaniu informacji o kolejnych ciekawostkach.

                                                                                                                Jerzy Duda

                                                                                                       Administrator Piotr

                    

                      

          

                                                        

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 3.

Szczegóły
Opublikowano: środa, 22, styczeń 2025 16:42

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI

Część 3.

Kolejny pakiet walorów, które udało nam się pozyskać, zaświadcza

o zainteresowaniach nadawców przesyłek listowych frankowaniem, seriami znaczków wydawanych przez Pocztę Polską, od najwcześniejszych lat jej istnienia. Zwraca uwagę także na istnienie korespondentów, którzy interesowali się wydaniami Poczty Polskiej, a przesyłki listowe frankowali seriami znaczków, trudno osiągalnymi z powodu np. niskich nakładów. Kolejne walory potwierdzają, ze zbiór całości frankowanych seriami znaczków wydanych przez Pocztę Polska może być i atrakcyjny i ciekawy. Na fot. 1 – 10 prezentujemy pozyskane całości wraz z krótkimi opisami.

 

Fot. 1 Koperta o wymiarach 156x 126 mm przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką

         w postaci naklejki z czerwoną ramką z wydrukowanym numerem, wysłanej z Urzędu

         Pocztowego Warszawa 1 (Warschau 1), w dniu 22.12.1918 roku do Sosnowca.

                      Stempel poczty niemieckiej (Warschau) był użyty pomimo tego, że po

         kapitulacji armii niemieckiej 11 XI 1918 roku, zamiast poczt niemieckiej i miejskiej

         zorganizowano pocztę polską. Urzędy pocztowe używały początkowo znaczków

         i rekwizytów pozostałych po poczcie niemieckiej.

                         Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków warszawskiej poczty miejskiej

         z roku 1916, niedopuszczoną   do obiegu, ale unarodowioną, z czarnym nadrukiem

        u góry, nowej wartości, u dołu „Poczta Polska” (Fi.2-5). Jest to pierwsza seria,

         Rzeczpospolitej Polskiej (tereny po okupacji niemieckiej dawnego zaboru

         rosyjskiego). Nominały znaczków przedstawiających pomniki Warszawy; Kolumnę

       Zygmunta, Syrenę , Jana III oraz herb Warszawy, są podane w fenigach i groszach:

       5f/2 gr., 10f/6 gr., 25 f/10 r., 50 f/20 gr. . Łącznie nominał wynosi 90 f/38 gr. Według

         taryfy obowiązującej w walucie markowej (koronowej) na obszarze całego kraju

         przesyłka polecona powinna być opłacona w wysokości 50 f..

 

Fot.2 Koperta o wymiarach 163 x 130 mm przesyłki listowej (filatelistycznej?), prywatnej,

         wysłanej z Urzędu Pocztowego Żywiec 1, w dniu 3 III 1919 roku, do Lipnicy

         Murowanej. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania Polskiej Komisji

         Likwidacyjnej (Fi. 55-65). Znaczki wprowadzone do obiegu w lutym 1919 roku ale ich

         sprzedaż została wstrzymana. Ministerstwo Poczt i Telegrafów dopuściło ją do obiegu

         w marcu 1919 roku z ważnością do 31.5.1919 roku. Znaczki wydano bez gumowania

       oraz jako nieząbkowane. Niektóre urzędy pocztowe i firmy prywatne dawały arkusze

       znaczków do perforowania. Tak było w przypadku Urzędu Pocztowego w Żywcu, stąd

       na kopercie przesyłki z Żywca jest seria znaczków ząbkowanych. Nominał znaczków

       podany w halerzach wynosi 306, ( 3 korony 06 hal.)

 

Fot.3 Koperta o wymiarach 192 x 128 mm przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej

         z erką wydrukowaną z kolejnym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego

         Inowrocław 1, w dniu 6 VI 1939 roku do Łodzi. Przesyłka jest ofrankowana serią

         znaczków wydania dobroczynnego z dopłata na pomoc zimową (Fi. 327-329). Znaczki

         wprowadzono dnia 21.12.1938 roku z ważnością do 30 lipca 1939 roku. Nakład

         znaczków 5+5 gr. i 25+10 gr. wynosiły 2miliony, a znaczka 55+15 gr. 520 000 sztuk.

         Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 80 groszy. Nominał znaczków wynosi

         85 + 30 groszy.

 

Fot. 4 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką

           w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej wysłanej

           z Urzędu Pocztowego Zakopane 1, w dniu 11 II 1939 roku, do Poznania. Przesyłka

           jest ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego z okazji

           międzynarodowych zawodów narciarskich w Zakopanem. Znaczki są skasowane

           datownikiem okolicznościowym stosowanym podczas zawodów FIS. Adresat, wybitny

           polski filatelista , otrzymał przesyłkę 12.2.1939 roku o czym świadczy odbitka

           datownika odbiorczego.

 

Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

           wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 1 (Kiosk - Politechnika), w dniu 1.6.1949

           roku do Bromma (dzielnica Sztokholmu Szwecja). Przesyłka jest ofrankowana

          trzyznaczkowa serią wydaną z okazji VIII Kongresu Związków Zawodowych (Fi.492-

           494). Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem z wymienna datą (kat.

           Myśl. Nr 49 037).

            Na kolejnych fotografiach (6-8) pokazujemy korespondencję osoby szczególnie zainteresowanej całościami, które były frankowane seriami znaczków, wydawanymi przez Pocztę Polską w latach pięćdziesiątych XX wieku. Są to wybrane trzy walory przesłane na ten sam adres do USA i nadane przez ta samą osobę.    

 

Fot.6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej zagranicznej,

         poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,

         przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 6.12.1952 roku,

         do USA. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią „Zabytkowe budowle”

         (Fi. 629-631) o łącznym nominale 2.05 zł +15 groszy.

 

Fot.7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

          przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 3.11.1953 roku

         do USA. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią wydaną z okazji mistrzostw

         Europy w boksie, w Warszawie (Fi.664-666) o łącznym nominale 2,15 zł.

 

Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

           poleconej z erką w formie odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej

           drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 6.7. 1954 roku do USA.

           Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią „Budowle Warszawy” (Fi.686-688)

           o łącznym nominale 4,55 zł.

 

Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej

          z erką w postaci odbitki pieczątki z numerem odbitym z numeratora, wysłanej

           z Urzędu Pocztowego     Skarżysko Kamienna 1, w dniu 3 V 1956 roku do Radomia.

           Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkowa serią wydaną z okazji 10-lecia

           odzyskania Ziem Zachodnich (Fi. 799-801). Nominał znaczków wynosi 1,20 zł.

         Adresatka otrzymała przesyłkę 3 V 1956 roku o czym świadczy odbitka datownika

           odbiorczego. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 1,20 zł.

 

Fot.10 Koperta o wymiarach 220 x 110 mm przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

           postaci naklejki z odbitym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa PkiN,

           w dniu 1.9.1960 roku, do Krynicy. Adresat otrzymał przesyłkę dnia 12.9.1960 roku

           o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana

           pięcioznaczkową serią znaczków, wydanych w 100.lecie polskiego znaczka

           pocztowego (Fi. 1007-1011). Nominał znaczków wynosi 6.40 zł. Opłata za przesyłkę

           według taryfy wynosiła 2,10 zł, przy wadze przesyłki powyżej 20 gramów.

            Koperty są starannie adresowane, pola kopert estetycznie zagospodarowane, co świadczy o przywiązywaniu dużej roli do korespondencji i wykorzystywania serii znaczków jako frankatury przesyłek. Na uwagę zasługuje zespół trzech kopert (fot. 6-8) przesyłek listowych frankowanych seriami znaczków wydawanych w latach pięćdziesiątych XX wieku. Obowiązywała wówczas niepisana (pisana?) zasada wydawania przez Pocztę Polska, dwu lub trzyznaczkowych serii, w których niektóre znaczki miały nakłady milionowe, a jeden w serii był wydawany w nakładzie 200 000, 100 000 i mniej sztuk. Znaczki te, były trudny do nabycia w okienkach pocztowych.

             Oczekujemy na kolejne walory od naszych Kolegów i Internautów. Mamy nadzieję, ze w zbiorach znajdą się jeszcze materiały jeszcze bardziej interesujące o czym wspominają nam doświadczeni filateliści. Z góry dziękujemy za włączenie się do budowania nietypowego zbioru całości.

Podczas dyskusji z Kolegami, tuż przed opublikowaniem tekstu na stronie internetowej, zwrócono uwagę, aby nie generalizować informacji o staranności i estetycznym zagospodarowaniu kopert przesyłek ofrankowanych serią znaczków. Na dowód, że może być również inaczej, zaprezentowano kopertę przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej z Urzędu Pocztowego

 

Łódź 1, w dniu 25.7.1949 roku, do Kamiennej Góry. (fot. 11).

Przesyłka ofrankowana trzyznaczkową serią wydaną z okazji 5 rocznicy Manifestu Lipcowego (Fi.495-497). Znaczki są skasowane datownikiem ręcznym z wymienną datą stosowanym w dniu 25.7.1949 roku w Urzędzie Pocztowym Łódź 2 (kat. Myśl. nr.49 048). Zarówno koperta jak i jej zagospodarowanie przy użyciu znaczków oraz okolicznościowego datownika nie sprawiają wrażenie aby nadawca zwrócił szczególną uwagę na estetykę zagospodarowania koperty.  

                                                                                                                              Jerzy Duda

                                                                                                                 Administrator Piotr

    

          

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 2.

Szczegóły
Opublikowano: piątek, 17, styczeń 2025 16:11

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI

Część 2.  

            W kilka tygodni po zebraniu pierwszej partii całości, ofrankowanych seriami znaczków, wydanych przez Pocztę Polską, które przedstawiliśmy w pierwszej części cyklu, otrzymaliśmy, od naszych klubowych kolegów, kilkanaście propozycji udostępnienia nowych walorów. Skorzystano z propozycji, dołączono walory z własnej kolekcji i nasz zbiór powiększył się o kolejne jedenaście całości, z których aż 4, są ofrankowane czteroznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji Wystawy Ziem Odzyskanych.

Okazuje się, że po upływie 76 lat można znaleźć całości z tamtego czasu. W dniu 21 lipca 1948 roku, we Wrocławiu, otwarto wystawę krajową, prezentującą osiągnięcia odbudowy Ziem Odzyskanych po II wojnie światowej. Wystawa była czynna przez 100 dni, do 31 października 1948 roku. Zwiedziło ją ponad 1,5 miliona osób. Bilet kosztował 200 złotych.

Wśród pozyskanych walorów mamy dodatkowo całości z lat pięćdziesiątych, sześćdziesiątych, a nawet z roku 1987. Na kolejnych fotografiach 1- 11 prezentujemy,z opisem, pozyskane walory.

 

Fot.1 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatne, krajowej wysłanej

         z Urzędu Pocztowego Wrocław 1, w dniu 23.7.1948 roku do Szczebrzeszyna.

         Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkową serią (Fi.462- 465) o łącznym nominale

         74 złote. Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem Wystawy Ziem

         Odzyskanych. Opłata za przesyłkę listową w obrocie wewnętrznym, według taryfy,

         wynosiła 15 złotych.

 

Fot. 2 Koperta jak wyżej, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej przesłanej drogą

           powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław TF.TG, w dniu 29.7.1948 roku do Włoch.

           Adresat otrzymał przesyłkę 2.8.1948 roku o czym świadczy odbitka datownika

           Odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią (Fi.462-465) o łącznym nominale 74 zł.

           Według taryfy opłata wynosiła 60 złotych, przyjmując, że waga przesyłki mieściła się

           w granicach 20 - 50 gramów.

 

Fot. 3 Koperta o wymiarach 226x 145 mm przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej

           z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu

           Pocztowego Wrocław 1, w dniu 27.8.1948 roku do Łodzi. Przesyłka jest ofrankowana

           serią (Fi.462-465) o łącznym nominale 74 zł. Znaczki skasowane okolicznościowym

           datownikiem z wystawy. Opłata za przesyłkę według taryfy, przyjmują wagę 20-50

           gramów wynosi 45 złotych.

 

Fot. 4 Wyjątkowy walor, w postaci koperty o wymiarach 220 x 110 mm przygotowanej przez

         Pocztę na Wystawie Ziem Odzyskanych z napisem i symbolem wystawy w postaci

         iglicy. Koperta z naklejoną serią znaczków ostemplowanych okolicznościowym

         datownikiem stosowanym na wystawie. Był to stempel ręczny z wymienna datą

         (kalendarzem pocztowym), który miał 9 wyróżników od ( * - **) oraz A1 – A4,

         również B1-B3. (w kat Myśl. nr 48 062 0 48 070).

 

Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

         postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej drogą powietrzną                

         z Urzędu Pocztowego Wrocław 15, w dniu 28.3. 1953 roku do USA. Adresat otrzymał

         przesyłkę 1.4. 1953 o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka listowa

         jest ofrankowana dwuznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji

         uchwalenia Konstytucji PRL o łącznym nominale 3, 45 zł +15 gr. Opłata według taryfy

         wynosiła 1,55 zł.  

 

Fot. 6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

         postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, zagranicznej, wysłanej jako

         przesyłka filatelistyczna z wysyłką znaczków i zezwoleniem dewizowym , z Urzędu

         Pocztowego Szczecin 3, w dniu 12.11.1949 roku do Niemiec. Przesyłka jest

         ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego z okazji 5 rocznicy

         Manifestu .Lipcowego (Fi. 495-497). Trzy znaczki o łącznym nominale 60 zł. Seria

         wydana w nakładzie 500 000 sztuk. Opłata za przesyłkę, zgodnie z taryfą, wynosiła

         45 zł.

 

Fot. 7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką

           w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, zagranicznej, wysłanej

         drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 4.2.1956 roku. Przesyłka

         jest ofrankowana   czteroznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji „Roku

         Mickiewiczowskiego” (Fi. 804-807). Łączny nominał znaczków wynosi 2,15 zł. Opłata

         za przesyłkę, według taryfy wynosiła 2, 10 zł przy wadze przesyłki 10 gramów. Adresat

         otrzymał przesyłkę 18.2.1956 roku, o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.

 

Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

           przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Opole 6, w dniu 21.5.1956 roku

           do Francji. Przesyłka jest ofrankowana pięcioznaczkową serią wydania zwyczajnego

           „Statki Polskie” (Fi. 815-819) o wielomilionowym nakładzie znaczków. Łączny

             nominał znaczków wynosi 1, 40 zł. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 60

           groszy, przy wadze przesyłki do 20 gramów.

 

Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

           wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Zakopane 3, w dniu 29.6.1956 roku

           do Francji. Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkową serią wydania specjalnego

           poświęconego turystyce (Fi. 822-825). Łączny nominał znaczków wynosi 2,40 zł.

         Opłata według taryfy wynosiła 60 groszy.

 

Fot. 10   Koperta lotnicza o wymiarach 150 x 111 mm przesyłki listowej, prywatnej.

             zagranicznej przesłanej drogą powietrzną z Urzedu Pocztowego Bytom 2, w dniu

             21.9 1966 roku, do Monte Carlo. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią

             wydania „Dożynki” (Fi. 1545-1547) o łącznym nominale 4,40 zł. Opłata za list

             według taryfy wynosiła 3,40 zł

 

Fot.11 Koperta lotnicza o standardowych wymiarach przesyłki listowej, prywatnej,

             poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej droga

           powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 34, w dniu 10.10 1987 roku do USA.

          Przesyłka jest ofrankowana sześcioznaczką serią wydania z okazji 100 lecia

           Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów (Fi. 2921-2926). Nominał znaczków serii

           wynosi 110 zł.

            Rodzi się podejrzenie, że w większości przypadków, nadawcom przesyłek bardziej chodziło o naklejenie na kopertę przesyłki listowej, serii znaczków, niż zadbanie o prawidłowe jej ofrankowanie, zgodne z taryfą. O tyle jest to ciekawe że w niektórych przypadkach nadawca płacił za przesyłkę niekiedy dwa, a nawet trzy razy więcej niż przewidywała taryfa. Czy mogły to być listy inspirowane filatelistycznie? Czy mogły być inspirowane innymi potrzebami nadawcy czy adresata?. Widać, że pola kopert są zagospodarowane starannie co by wskazywało na poważne traktowanie nadawcy. Sadzimy, że liczba pytań będzie się zwiększała po kolejnych nabytkach. Prosimy o udostępnianie nam kolejnych walorów.

                                                                                                                         Jerzy Duda

                                                                                                             Administrator Piotr

        

HIT POCZTY POLSKIEJ LAT 50. I 60. XX WIEKU. CAŁOSTKA Z 1957 ROKU Cp 21, KOPERTA ZE ZNAKIEM OPŁATY JAK ZNACZEK Fi 892 (SAMOLOT NAD KRAKOWEM). CZĘŚĆ W3/Cp

Szczegóły
Opublikowano: poniedziałek, 18, październik 2021 12:06

                         HIT POCZTY POLSKIEJ LAT 50. I 60. XX WIEKU.

CAŁOSTKA Z 1957 ROKU Cp 21, KOPERTA ZE ZNAKIEM OPŁATY JAK        

                       ZNACZEK Fi 892 (SAMOLOT NAD KRAKOWEM).

                                                    CZĘŚĆ W3/Cp

 

            Dnia 31 sierpnia 1957 roku Poczta Polska wprowadziła do obiegu kopertę lotniczą ze znakiem opłaty jak na znaczku Fi. 892 (samolot nad Krakowem) na podstawie zarządzenia z dnia 30.08. 1957 roku Dz. Ł.. nr 27/1957, 235, poz 187. Koperta stała się, moim zdaniem, hitem kopert lotniczych wydanych przez Pocztą Polską. Przede wszystkim była udanym produktem wykonanym starannie w kolorze granatowym strony zewnętrznej i szaroniebieskawym strony wewnętrznej z poddrukiem giloszowym lub bez niego (gilosz z francuskiego guilloche, zawiły rysunek ornamentowy używany do zabezpieczenia druku lub w charakterze dekoracyjnym). Koperta produkowana była z papieru lekkiego (o gramaturze 13-16 funtów) dla obniżenia kosztów przesyłki. Od czerwca 1957 roku do stycznia 1963 roku, a więc w okresie ponad 5, 5 roku wydano ją w 12 nakładach (sygnatury od VI-1957, VII-1957, X-1958, VII-1960 i td, do sygnatury I-1963) od 50 tyś sztuk do ponad 800 tyś szt. w jednym nakładzie Łącznie wydano ok. 4 458 000 szt. W większości kopert znajdował się arkusz cienkiego papieru do korespondencji.

            Powstaje pytanie co było pierwsze czy znaczek Fi. 892 czy całostka Cp.21. Znaczki lotnicze w tym znaczek z widokiem Rynku krakowskiego wprowadzono do obiegu pocztowego 6 grudnia 1957 roku zarządzeniem z dnia 9.11. 1957 roku, a więc ponad 3 miesiące po wprowadzeniu do obrotu pocztowego całostki Cp. 21. Czy zatem projektant znaczka i jego rytownik J. Miller projektował wpierw znaczek czy opłatę na kopercie lotniczej? To jest pytanie do specjalistów.

Nas natomiast interesuje pocztowe i kolekcjonerskie wykorzystanie koperty lotniczej, na której znak opłaty ma motyw krakowski. Przykłady pocztowego wykorzystania kopert Cp.21 prezentujemy na kolejnych fotografiach.

 

Fot. 1, 2, 3   Na kolejnych trzech fotografiach (fot. 1,2,3) prezentujemy wykorzystanie

                     najwcześniej wydanych kopert o sygnaturach VII-1957 i X –1958

                     wykorzystanych do przesyłek listowych wysyłanych drogą lotniczą z Urzędów

                    Pocztowych Tuchów, Warszawa i Podkowa Leśna do krajów europejskich (

                     Francja, Szwajcaria i byłe RFN). Taryfa za list do 20 gramów wynosiła 3.40 zł,

                     a więc przesyłka nie wymagała uzupełnienia dodatkową opłatą.

         Inaczej było z przesyłkami do USA. Taryfa przewidywała opłatę w wysokości 4.00 zł jeśli przesyłka listowa ważyła 5 gramów (za list do innych krajów 2,50 + 1,50 dopłata za przesyłkę droga lotniczą do 5 g.). Przykłady pokazane są na dwóch kolejnych fotografiach (fot.4 i 5).

Fot. 4, 5   Koperty o sygnaturach I-1963 i VI-1960 wysłane z Urzędów Pocztowych Kraków

               1 i Warszawa (?) do USA. Obie przesyłki posiadają dodatkowe znaczki o nominale

                 60 groszy uzupełniające ofrankowanie. Na fot. 5 widać że jednym z dodatkowych

                 znaczków przyklejonych na awersie koperty jest znaczek o nominale 10 gr. z serii

                 miasta polskie przedstawiający widok Wawelu (Fi. 1060)

   

                 W przypadku wysyłki listu do USA także do Australii o wadze do 10 gramów taryfa wzrastała do 5.50 zł. Wymagało to uzupełnienia frankatury o 2,10 zł. Przykłady uzupełnienia frankatury po naklejeniu 2 i 3 znaczków pokazane są na fot. 6,7 i 8.

Fot. 6,7 i 8 Koperty o sygnaturach V-1961, Vi – 1957 i I- 1963 wysłane z warszawskich

                   urzędów pocztowych (81, 92) do USA i Australii z naklejonymi dwoma i trzema

                   znaczkami uzupełniającymi frankaturę koperty lotniczej.

            W przypadku wysyłania przesyłki listowej, poleconej w kopercie lotniczej (Cp.21) była ona uzupełniana dodatkową naklejką erki, a także kolejnymi znaczkami na awersie koperty w celu uzupełnienia frankatury. Przesyłki polecone do krajów europejskich wymagały dopłaty 3,10 zł. Przykłady są pokazane na fot. 9,10, 11i 12

 

Fot. 9, 10,11, 12 Koperty o sygnaturach II-1962, I-1963, X-1958 przesyłek służbowych z

                     pieczątkami Narodowego Banku Polskiego wysłane z Urzędów Pocztowych

                     Warszawa 14 do Finlandii, Francji i Austrii oraz koperta przesyłki prywatnej

                     Urzędu Pocztowego Kraków 5 do Szwajcarii. Na wagę zwracają; koperta na

                     której uzupełniono frankaturę znaczkiem z serii miasta polskie z 1960 roku Fi.      

                     1060 o nominale 3,10 zł dość rzadkim na korespondencji oraz koperta wysłana

                     z Urzędu Pocztowego Kraków 5.

            Koperty Cp.21 wykorzystywano również do kolekcjonowania datowników okolicznościowych w szczególności do datowników związanych z lotnictwem. Na fot.13 koperta z datownikiem inaugurującym lot Warszawa – Amsterdam. , który odbył się 1 VI 1959 roku. Koperta filatelistyczna wysłana do Amsterdamu przez Państwowe Przedsiębiorstwo „Ruch”. Według Katalogu polskich stempli okolicznościowych Andrzeja Myślickiego wspomniany datownik ma numer 59 031 jest datownikiem ręcznym o stopniu rzadkości B.

 

            Zarówno całości ofrankowane znaczkiem lotniczym Fi. 892 jak i całostka Cp.21 w postaci koperty z nadrukowanym tym samym znaczkiem zasługują na zainteresowanie szerszego grona filatelistów spod znaku „Cracoviana”. Poza uczestniczeniem w naszej klubowej zabawie kolekcjoner może z powodzeniem przygotować kolekcje, a może i zbiór wystawowy w oparciu o wspomniane dwa walory w miarę dostępne na rynku filatelistycznym. Ale to tylko nasza propozycja do rozważenia.

                                                                                                                  Jerzy Duda

                                                                                                       Administrator Piotr