Jeszcze o Mikołaju Koperniku na znaczku pocztowym z akcentem krakowskim. Część 2.
- Szczegóły
- Opublikowano: poniedziałek, 18, wrzesień 2023 15:04
Jeszcze o Mikołaju Koperniku na znaczku pocztowym z akcentem krakowskim.
Część 2.
Po pierwszych niepowodzeniach w poszukiwaniu walorów ofrankowanych znaczkiem rytowanym przez Czesława Słanie, Fi.765 z widokiem pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie oraz znaczków stemplowanych o czytelnych datownikach, nadszedł czas na nieco większą dawkę optymizmu. Udało się nam pozyskać kilkanaście walorów w tym całości pocztowych i innych oraz sporo znaczków stemplowanych z których wybraliśmy kilkadziesiąt użytecznych do naszych celów. Na początek naszej prezentacji wybraliśmy dwa ciekawe, według nas, walory. Pokazujemy je na fot. 1 i 2
Fot.1 Karta maksimum z wykorzystaniem widokówki wydanej przez Biuro Wydawnicze
Ruch w 1965 roku z widokiem pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie według
fotografii artysty fotografika Tadeusza Bilińskiego. Karta bez obiegu pocztowego ze
znaczkiem Fi765 skasowanym datownikiem Urzędu Pocztowego Warszawa 15.
Fot. 2 a,b Widokówka z obiegu pocztowego ofrankowana znaczkiem Fi.765 i wysłana
z Urzędu Pocztowego Kraków 2, dnia 18.4.1957 do Krosna nad Wisłokiem (a).
Widokówka (b) zaprojektowana przez grafika i malarza Jerzego Napieracza (1929-
2018) długoletniego Głównego Plastyka Miasta Krakowa, z widokiem budynku
Uniwersytetu Jagiellońskiego (Collegium Novum) wydana przez
Spółdzielnie Przemysłu Artystycznego CPLiA, Oddział Poligraficzny
w Krakowie w 1957 roku. Na widokówce artysta przedstawił pomnik Mikołaja
Kopernika przeniesiony z dziedzińca Collegium Maius na Planty obok budynku
Uniwersytetu. A zatem walor zawiera widoki dwóch pomników astronoma, co
można uznać za ciekawostkę.
Na kolejnych fotografiach pokazujemy całości pocztowe z użyciem znaczka Fi.765
w różnych, także ciekawych zestawach frankatur mieszanych i wielokrotnych, w tym pochodzące głównie z obrotu zagranicznego. Na fot. 3 całość pocztowa z obrotu krajowego. a na fot. 4 –11 z obrotu zagranicznego.
Fot. 3. Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, krajowej wysłanej z Urzędy
Pocztowego Szczecin 2 w dniu 1.4.1957 do Krakowa. Przesyłka jest ofrankowana
dwoma znaczkami Fi.765 i 764 o łącznej wartości 60 groszy zgodnie z taryfą.
Fot.4 a,b Koperta firmowa standardowych wymiarów, przesyłki listowej, zagranicznej,
poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,
przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 1 w dniu 15.6 1955
roku do b. NRD. przesyłka jest ofrankowana pięcioma znaczkami serii „Pomniki
Warszawy” w tym Fi.761, 762, a na odwrocie koperty Fi.763,764 i 765 o łącznej
wartości 90 groszy. Przesyłka dotarła do adresata w dniu 21.6.1955 roku o czym
świadczy odbitka datownika odbiorczego na odwrocie koperty.
Fot.5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej, przesłanej drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Łódź 26, w dniu 2.7.1957 do b. RFN. Przesyłka jest
ofrankowana parka pozioma znaczków Fi.718 i jednym znaczkiem Fi.765 o łącznej
wartości 3,40 zł zgodnie z taryfą. Na uwagę zasługuje to, że przesyłka jest
ofrankowana znaczkami sztychowanymi przez Czesława Słanie.
Fot. 6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej przesłanej drogą
powietrzna z Urzędu Pocztowego Chełmno w dniu 24.3.1957 roku do USA. Przesyłka
jest ofrankowana czterema znaczkami w tym parką poziomą znaczka Fi.718 oraz
Fi.765 i 827 o łącznej wartości 4,00 zł. Przesyłka wyjątkowa bowiem jest
ofrankowana znaczkami sztychowanymi przez Czesława Słanie.
Fot. 7 Koperta standardowych wymiarów firmowa przesyłki listowej, zagranicznej wysłanej
z Urzędu Pocztowego Warszawa 22 w dniu 16.3.1957 roku do b. RFN. Przesyłka jest
ofrankowana siedmioma znaczkami w tym dwoma poziomymi paskami znaczków
Fi.762 i 715 oraz Fi.765 o łącznej wartości 2,50 zł zgodnie z taryfą.
Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej
wysłanej z Urzędu Pocztowego w Ostrożnicy dnia 4.6. 1958 roku do b. NRD.
Przesyłką jest ofrankowana parką poziomą znaczka Fi.765 oraz Fi.718 i 817
o łącznej wartości 2,50 zł zgodnie z taryfą.
Kolejne trzy przykłady całości pocztowych świadczą o kolekcjonerskich zainteresowaniach zarówno wysyłającego jak i odbiorcy przesyłek. Świadczą o tym m. in. ofrankowanie przesyłek wieloma znaczkami z różnych wydań, znaczkami o różnych nominałach z tego samego wydania, kilkoma znaczkami o tym samym wzorze, nominale i barwie, a także staranność w zagospodarowaniu powierzchni kopert. Można przypuszczać, że ofrankowanie przesyłki składa się ze znaczków znajdujących się w zbiorze wysyłającego, a nie zakupionych w Urzędzie Pocztowym podczas frankowania przesyłki.
Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej
wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 2 (?) w dniu 12.5.1958 roku do Węgier.
Przesyłka jest ofrankowana dziewięcioma znaczkami z czterech różnych wydań
w tym „Pomniki Warszawy”, „Statki polskie”, „Budowle historyczne”, „Zabytkowe
ratusze”. Do ofrankowania przesyłki wykorzystano: po 2 znaczki Fi. 765 oraz 816
oraz po jednym Fi.761, 903, 715, 815, 817. Łączna frankatura wynosi 2,50 zł
zgodnie z taryfą. Przesyłka dotarła do adresata 17.5/1958 roku o czym świadczy
odbitka datownika odbiorczego.
Fot.10 a, b Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,
wysłanej z Urzędu Pocztowego Poznań, 5 w dniu 8.3.1958 roku do b. RFN.
Przesyłka jest ofrankowana trzynastoma znaczkami w tym 9 naklejonych na
awersie koperty, cztery na rewersie, które pochodzą z siedmiu wydań:
„Pomniki Warszawy”, „Statki polskie”,„Budowle zabytkowe”, „Zwierzęta
chronione”, „Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka
Wieniawskiego”, „Wydanie na przesyłki lotnicze”, „100 rocznica urodzin Józefa
Conrada- Korzeniowskiego”. Do ofrankowania przesyłki wykorzystano
następujące znaczki: Fi.761, 762, 765, 715, trzy znaczki Fi.817,po jednym
Fi.890, 889, 745 o łącznej wartości 8,85 zł. Przesyłka dotarła do adresata
16.3.1958 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot.11 a, b Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, filatelistycznej,
zagranicznej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym
numerem przesłanej drogą powietrzna z Urzędu Pocztowego Kraków 16 w dniu
24.6.1960 roku do b. RFN. Przesyłka filatelistyczna znanego krakowskiego
filatelisty, odnotowana przez odpowiednią komisję Oddziału Krakowskiego
PZF z potwierdzeniem zezwolenia, w formie odbitki pieczęci. Do ofrankowania
przesyłki wykorzystano czternaście znaczków z następujących wydań: „X lecie
PRL”, „Kwiaty chronione”, „Pomniki Warszawy”, „Zabytkowe ratusze”,
„V Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie”, „Dzień floty
handlowej”, „ 160 rocznica Powstania Kościuszkowskiego”, Święto 1 Maja”,
„Rozbudowa stoczni gdańskiej”. Z dziewięciu wydań wykorzystano znaczki:
parkę pionową Fi.751, parkę poziomą Fi.876 oraz znaczki Fi.740, 767, 765, 830,
901, 737, 738, 659, 669, 637 o łącznej wartości 6,70 zł.
Całości pocztowe pokazane na fot. 9-11 i inne tego samego rodzaju, posiadają, poza wartością kolekcjonerską i emocjonalną, duże znaczenie historyczne dla poczty i mogą być użyteczne do wyznaczania okresu obiegu pocztowego czyli czasu pomiędzy pierwszym i ostatnim dniem użycia danego znaczka.
Poza walorami o których było wcześniej dysponujemy zestawem znaczków stemplowanych zdjętych z przesyłek listowych nadawanych w różnych Urzędach Pocztowych na terenie kraju. Na fot. 12 prezentujemy zestaw wybranych znaczków z czytelnymi odbitkami datowników.
Fot. 12 Zestaw 24 znaczków Fi.765 stemplowanych z czytelnymi datownikami.
Zwracamy uwagę na czteroznaczkowy pasek poziomy Fi.765 zdjęty z przesyłki
nadanej w Urzędzie Pocztowym Janów k. Sokółki w dniu 8 (?).9. 1957 roku.
Pozostałe znaczki pochodzą z przesyłek nadawanych w Urzędach Pocztowych miast
powyżej 100 tyś. Mieszkańców m. in. w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Łodzi,
Poznaniu Bytomiu, Gdyni, Rybniku.
Na zakończenie pokażemy interesujący walor ze znakiem opłaty na którym przedstawiono pomnik Mikołaja Kopernika w Warszawie adresowany do wybitnego polskiego filatelisty (fot.13).
Fot.13 Karta pocztowa Cp.138 ofrankowana dodatkowo znaczkiem na przesyłki lotnicze
Fi.592 wysłana z Urzędu Pocztowego Bielsko – Biała 2, drogą powietrzną , w dniu
22.7.1957 roku do Anglii. Ofrankowanie w wysokości 1,80 zł było zgodne z taryfą.
Adresatem przesyłki był Mirosław Artur Bojanowicz, wybitny polski filatelista, który
po II wojnie światowej osiadł w Anglii. Prowadził studia i badania nad pierwszym
polskim znaczkiem, a wyniki twórczej pracy ukazały się w języku angielskim w 1979
roku w Anglii. Z okazji Światowej Wystawy Filatelistycznej „Poznań 93” dzieło
zostało przetłumaczone na język polski i pod tytułem „Królestwo Polskie. Polska nr 1
na tle historii poczty” zostało wydane nakładem Dyrekcji Okręgu Poczty w Poznaniu
oraz Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu
Ofrankowanie całości pocztowej jest autorstwa Czesława Słani, a
korespondencja dotyczy oferty wymiany znaczków.
Na tym zamykamy cykl Krakowskie Copernicana. W przypadku uzyskania ciekawych wiadomości od Członków Klubu, także od zainteresowanych tematem Internautów oraz pozyskania nowych interesujących walorów do sprawy jeszcze wrócimy.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
Jeszcze o Mikołaju Koperniku na znaczku pocztowym z akcentem krakowskim
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 08, wrzesień 2023 11:51
Jeszcze o Mikołaju Koperniku na znaczku pocztowym z akcentem krakowskim
Pomiędzy marcem i majem 1955 roku Ministerstwo Łączności wprowadziło do obiegu pocztowego wydanie zwyczajne przedstawiające, na ośmiu znaczkach, pomniki Warszawy (Fi.761-768). Jeden ze znaczków o nominale 40 groszy przedstawiał widok pomnika Mikołaja Kopernika. Znaczek (Fi.765) projektował E. Johna, a sztychował Czesław Słania absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, przez wiele lat związany z miastem. Światowej sławy projektant i grawer jest pochowany na cmentarzu Rakowickim. Artyście poświęciliśmy sporo miejsca na naszej stronie internetowej.
Pomnik astronoma był ufundowany przez Stanisława Staszica, wykonany przez sławnego duńskiego rzeźbiarza Bertela Thorvaldsena, stanął przez siedzibą Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie i został odsłonięty 11maja 1830 roku. Pomnik przedstawia astronoma w pozycji siedzącej trzymającego w jednej ręce cyrkiel, a w drugiej sferę armilarną. W czasie Powstania Warszawskiego pomnik został zniszczony i wywieziony na złom. Po wojnie odnaleziono go na złomowisku we wsi Hajduki Nyskie. Przewieziono na dawne miejsce, a po latach poddano gruntowej konserwacji. Pomnik kilkakrotnie stał się obiektem dewastacji.
Znaczek sztychowany przez Czesława Słanie o nominale 40 groszy był w powszechnym użyciu bowiem taryfa 40 groszy obowiązywała na kartki pocztowe miejscowe, oraz listy miejscowe. Nakład znaczka (Fi.765) wyniósł ponad 200 milionów sztuk, a znaczki zamawiano i drukowano trzynastokrotnie, aż do 13.3. 1958 roku.
W trakcie Roku Kopernikańskiego 2023 podjęliśmy próbę poszukiwania walorów, świadczących o pocztowym wykorzystaniu znaczka Fi.765 w okresie jego ważności. Inicjatywa powstała po sześćdziesięciu ośmiu latach od daty wprowadzenie znaczka do obiegu pocztowego, minęło więc sporo czasu, ale biorąc pod uwagę fakt, że nakład tego znaczka wyniósł ponad 200 milionów sztuk spodziewaliśmy się pozytywnych rezultatów poszukiwań. Wzorem cyklu „Krakowskie Copernicana” poszukiwania dotyczyły zarówno znaczków stemplowanych z czytelnymi datownikami jak i całości pocztowych ofrankowanych choćby jednym znaczkiem Fi.765.
Pierwsze przykłady pocztowego wykorzystania znaczka Fi.765 zaprezentowaliśmy w części 29. naszego cyklu „Znaczki Czesława Słani na przesyłkach listowych” opublikowanej 23 stycznia 2023 roku (10.51). Pokazaliśmy wówczas m. in.:
- Cztery widokówki z różnych miast wysłane w obrocie krajowym z Urzędów Pocztowych, Kraków 2, Gdańsk, Tarnów ofrankowane znaczkiem Fi.765 zgodnie z taryfą.
- Widokówkę z widokiem Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, wysłana z Urzędu
Warszawa 2 w dniu16.8. 1957 roku do Norwegii. Widokówka ofrankowana parką
poziomą znaczków Fi.631 oraz jednym Fi.765 o łącznej wartości 2,40 zł zgodnie
z taryfą.
- Trzy koperty standardowych wymiarów przesyłek listowych, prywatnych w obrocie
krajowym, w tym jedna polecona, wysłane z Urzędów Pocztowych Krynica,
Zakopane
- Ilustrowaną kopertę standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej,
przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 2 w dniu 7.1.1958
do Południowej Afryki.
Zainteresowanych widokiem walorów odsyłamy do wspomnianej 29. części naszego cyklu, a przypominamy z niej tylko jedną kopertę (Fot. 1).
Fot. 1 Jest to koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, w obrocie
zagranicznym wysłanej z Urzędu Pocztowego Niemodlin dnia 4.4 1957 do Hamburga
ofrankowaną czterema znaczkami Fi.765 w tym pozioma trójką.
Z okazji Roku Kopernikańskiego wracamy do prezentacji walorów z wykorzystaniem znaczka Fi.765. Na kolejnych fotografiach 2 – 13 prezentujemy całości pocztowe, które udał się nam pozyskać w ostatnim czasie. Pokazujemy je w następującym układzie; walory z obrotu krajowego (fot.2-3), z obrotu zagranicznego, do krajów europejskich (fot. 4- 9) oraz krajów pozaeuropejskich (fot. 10- 14).
Fot.2 Koperta ze znakiem opłaty o rysunku Elektrownia w Jaworznie z nadrukiem
fioletowym typ 5 Ck.18III a, przesyłki listowej, miejscowej, poleconej z erką w postaci
odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłana z Urzędu Pocztowego
Węgierska Górka w dniu 7.9.1955 roku do Węgierskiej Górki. Przesyłka jest
ofrankowana dodatkowo parka pionową znaczków Fi.765 oraz 763 o łącznej wartości
1,70 zł zgodnie z taryfą.
Fot. 3 Koperta standardowych wymiarów z nadrukiem okolicznościowym, przesyłki listowej
wysłanej z Urzędu Pocztowego Leszno 2, w dniu 18.6. 1958 roku do Warszawy.
Przesyłka jest ofrankowana trzema znaczkami: Fi.765 oraz dwoma Fi. 693 o łącznie
wartości 60 groszy zgodnie z taryfą. Warto nadmienić, że Leszno, a zwłaszcza
gimnazjum w mieście ma związek z....dziełem Mikołaja Kopernika De revolutionibus
orbium coelestium. Właścicielem autografu dzieła Kopernika był Jan Amos
Komensky, który w latach 1628 - 1642 oraz 1648 – 1656 był nauczycielem, a nawet
rektorem tamtejszego gimnazjum.
Fot. 4 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej wysłanej z Urzędu
Pocztowego Rybnik 1 w dniu 20.12.1955 roku do Niemiec. Przesyłka jest ofrankowana
jednym znaczkiem Fi.765 o nominale 40 groszy. Ofrankowanie jest niedostateczne
bowiem z dniem 26 sierpnia 1953 roku taryfa listu do 20 gramów, zagranicznego
została podniesiona do 45 groszy.
Fot. 5 Koperta o wymiarach 177 x 106 mm przesyłki listowej wysłanej z Urzędu Pocztowego
Katowice 2 w dniu 2.1.1958 rok do b. NRD. Przesyłka jest ofrankowana sześcioma
znaczkami w tym trzema Fi.765, dwoma 819 i jednym 817 o łącznej wartości 2,60 zł.
Taryfa przewidywała 2.50 zł.
Fot. 6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej wysłanej z
Urzędu Pocztowego Poznań 5 w dniu 6.10. 1958 roku b. RFN. Ofrankowanie
mieszane składające się z siedmiu znaczków w tym parki poziomej Fi.765, trzech
znaczków Fi.719, i po jednym Fi.815 i 870 o łącznej wartości 8.50 zł. Przesyłka
dotarła do adresata 10.10.1958 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego
na rewersie koperty.
Fot. 7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej wysłanej drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Rybnik 1 w dniu 5.9.1956 roku do b. NRD.
Przesyłka jest Ofrankowana znaczkami z serii „Pomniki Warszawy” Fi. 761, 762,
764, 765, 767 o łącznej wartości 1,35 zł.
Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej, poleconej, ekspres
przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 9 w dniu 10.3.1956 roku
do Szwajcarii. Frankatura mieszana na która składa się 9 znaczków w tym 5 znaczków
z serii „Pomniki Warszawy” Fi. 762, 763, 764, 765 i 767 oraz Fi.637, 697, 793, 536
o łącznej wartości 3,70 zł. Przesyłka dotarła do adresata 16 III 1956 roku o czym
świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot. 9 Koperta lotnicza przesyłki listowej, zagranicznej ekspresowej, przesłanej droga
Powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 8 w dniu 3.7.1956 roku do Szwajcarii.
Przesyłka jest ofrankowana trzema znaczkami w tym: Fi.765, 800, 628 o łącznej
wartości 2,50 zł. Przesyłka dotarła do adresata 8 VIII 1956 roku o czym świadczy
odbitka datownika odbiorczego.
Fot. 10 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej, poleconej z erką
w postaci odbitki pieczątki z numerem z numeratora wysłanej drogą powietrzną
z Urzędu Pocztowego Gdańsk 11 (Wrzeszcz) w dniu 5.5.1956 do USA. Przesyłka
jest ofrankowana parką pionową Fi.765 oraz 755 o łącznej wartości 2,35 zł. Znaczek
Fi.755 jest skasowany dodatkow datownikiem ręcznym (kat. Myśl. 55012). Przesyłka
dotarła do adresata 13 maja 1956 o czym świadczy odbitka stempla odbiorczego.
Fot. 11 Koperta lotnicza standardowa przesyłki listowej wysłanej z Urzędu Pocztowego
Bochnia w dniu (?) 9.1957 roku do USA. Przesyłka jest ofrankowana
czteroznaczkowymi blokami znaczków Fi.765 oraz 828 o łącznej wartości 4,00 zł
zgodnie z taryfą.
Fot. 12 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej, poleconej z erką
w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej wysłanej z
Urzędu Pocztowego Wołów w dniu 31.8.1957 roku do USA. Przesyłka jest
ofrankowana parką poziomą znaczków Fi.765, parką poziomą Fi. 692, oraz znaczkami
Fi. 858 a,b , 859 o łącznej wartości 10+2,00 zł. Przesyłka dotarła do adresata
25.8.1957 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot.13 a/b Dwie koperty lotniczego listu pocztowego przesyłki listowej Ck 17 a.b wysłanej
na ten sam adres z Urzędu Pocztowego Warszawa 1 w dniu 5 IV 1955 do
Kanady. Na obu kopertach są doklejone znaczki Fi.765 zwiększające
ofrankowanie do 95 groszy.
Fot. 14 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej zagranicznej, przesłanej drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Bytom 1 w dniu 30.1.1956 roku do Południowej
Afryki. Przesyłka jest ofrankowana dziesięcioma znaczki w tym pięcioma z serii
„Pomniki Warszawy” o Fi. 761 – 765 oraz Fi.637, 800, 692, 631, 693 o łącznej
wartości 4,65 zł.
Pomimo pierwszych niepowodzeń w poszukiwaniu znaczków stemplowanych
z czytelnymi datownikami oraz walorów ofrankowanych znaczkiem Fi.765, z czasem sytuacja się nieco poprawiła dzięki czemu nabraliśmy optymizmu. Przy zupełnym braku walorów z obiegu krajowego udało nam się pozyskać walory z obiegu zagranicznego. Wybrane, przedstawiliśmy wyżej, a pozostałe oraz znaczki stemplowane przewidujemy pokazać w następnej części. Jak zawsze dziękujemy tym którzy nas wspierają. Tym razem dziękujemy Kol. Miłoszowi Rzadkoszowi za udostępnienie kolejnych walorów.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
HIT POCZTY POLSKIEJ LAT 50. I 60. XX WIEKU. CAŁOSTKA Z 1957 ROKU Cp 21, KOPERTA ZE ZNAKIEM OPŁATY JAK ZNACZEK Fi 892 (SAMOLOT NAD KRAKOWEM). CZĘŚĆ W3/Cp
- Szczegóły
- Opublikowano: poniedziałek, 18, październik 2021 12:06
HIT POCZTY POLSKIEJ LAT 50. I 60. XX WIEKU.
CAŁOSTKA Z 1957 ROKU Cp 21, KOPERTA ZE ZNAKIEM OPŁATY JAK
ZNACZEK Fi 892 (SAMOLOT NAD KRAKOWEM).
CZĘŚĆ W3/Cp
Dnia 31 sierpnia 1957 roku Poczta Polska wprowadziła do obiegu kopertę lotniczą ze znakiem opłaty jak na znaczku Fi. 892 (samolot nad Krakowem) na podstawie zarządzenia z dnia 30.08. 1957 roku Dz. Ł.. nr 27/1957, 235, poz 187. Koperta stała się, moim zdaniem, hitem kopert lotniczych wydanych przez Pocztą Polską. Przede wszystkim była udanym produktem wykonanym starannie w kolorze granatowym strony zewnętrznej i szaroniebieskawym strony wewnętrznej z poddrukiem giloszowym lub bez niego (gilosz z francuskiego guilloche, zawiły rysunek ornamentowy używany do zabezpieczenia druku lub w charakterze dekoracyjnym). Koperta produkowana była z papieru lekkiego (o gramaturze 13-16 funtów) dla obniżenia kosztów przesyłki. Od czerwca 1957 roku do stycznia 1963 roku, a więc w okresie ponad 5, 5 roku wydano ją w 12 nakładach (sygnatury od VI-1957, VII-1957, X-1958, VII-1960 i td, do sygnatury I-1963) od 50 tyś sztuk do ponad 800 tyś szt. w jednym nakładzie Łącznie wydano ok. 4 458 000 szt. W większości kopert znajdował się arkusz cienkiego papieru do korespondencji.
Powstaje pytanie co było pierwsze czy znaczek Fi. 892 czy całostka Cp.21. Znaczki lotnicze w tym znaczek z widokiem Rynku krakowskiego wprowadzono do obiegu pocztowego 6 grudnia 1957 roku zarządzeniem z dnia 9.11. 1957 roku, a więc ponad 3 miesiące po wprowadzeniu do obrotu pocztowego całostki Cp. 21. Czy zatem projektant znaczka i jego rytownik J. Miller projektował wpierw znaczek czy opłatę na kopercie lotniczej? To jest pytanie do specjalistów.
Nas natomiast interesuje pocztowe i kolekcjonerskie wykorzystanie koperty lotniczej, na której znak opłaty ma motyw krakowski. Przykłady pocztowego wykorzystania kopert Cp.21 prezentujemy na kolejnych fotografiach.
Fot. 1, 2, 3 Na kolejnych trzech fotografiach (fot. 1,2,3) prezentujemy wykorzystanie
najwcześniej wydanych kopert o sygnaturach VII-1957 i X –1958
wykorzystanych do przesyłek listowych wysyłanych drogą lotniczą z Urzędów
Pocztowych Tuchów, Warszawa i Podkowa Leśna do krajów europejskich (
Francja, Szwajcaria i byłe RFN). Taryfa za list do 20 gramów wynosiła 3.40 zł,
a więc przesyłka nie wymagała uzupełnienia dodatkową opłatą.
Inaczej było z przesyłkami do USA. Taryfa przewidywała opłatę w wysokości 4.00 zł jeśli przesyłka listowa ważyła 5 gramów (za list do innych krajów 2,50 + 1,50 dopłata za przesyłkę droga lotniczą do 5 g.). Przykłady pokazane są na dwóch kolejnych fotografiach (fot.4 i 5).
Fot. 4, 5 Koperty o sygnaturach I-1963 i VI-1960 wysłane z Urzędów Pocztowych Kraków
1 i Warszawa (?) do USA. Obie przesyłki posiadają dodatkowe znaczki o nominale
60 groszy uzupełniające ofrankowanie. Na fot. 5 widać że jednym z dodatkowych
znaczków przyklejonych na awersie koperty jest znaczek o nominale 10 gr. z serii
miasta polskie przedstawiający widok Wawelu (Fi. 1060)
W przypadku wysyłki listu do USA także do Australii o wadze do 10 gramów taryfa wzrastała do 5.50 zł. Wymagało to uzupełnienia frankatury o 2,10 zł. Przykłady uzupełnienia frankatury po naklejeniu 2 i 3 znaczków pokazane są na fot. 6,7 i 8.
Fot. 6,7 i 8 Koperty o sygnaturach V-1961, Vi – 1957 i I- 1963 wysłane z warszawskich
urzędów pocztowych (81, 92) do USA i Australii z naklejonymi dwoma i trzema
znaczkami uzupełniającymi frankaturę koperty lotniczej.
W przypadku wysyłania przesyłki listowej, poleconej w kopercie lotniczej (Cp.21) była ona uzupełniana dodatkową naklejką erki, a także kolejnymi znaczkami na awersie koperty w celu uzupełnienia frankatury. Przesyłki polecone do krajów europejskich wymagały dopłaty 3,10 zł. Przykłady są pokazane na fot. 9,10, 11i 12
Fot. 9, 10,11, 12 Koperty o sygnaturach II-1962, I-1963, X-1958 przesyłek służbowych z
pieczątkami Narodowego Banku Polskiego wysłane z Urzędów Pocztowych
Warszawa 14 do Finlandii, Francji i Austrii oraz koperta przesyłki prywatnej
Urzędu Pocztowego Kraków 5 do Szwajcarii. Na wagę zwracają; koperta na
której uzupełniono frankaturę znaczkiem z serii miasta polskie z 1960 roku Fi.
1060 o nominale 3,10 zł dość rzadkim na korespondencji oraz koperta wysłana
z Urzędu Pocztowego Kraków 5.
Koperty Cp.21 wykorzystywano również do kolekcjonowania datowników okolicznościowych w szczególności do datowników związanych z lotnictwem. Na fot.13 koperta z datownikiem inaugurującym lot Warszawa – Amsterdam. , który odbył się 1 VI 1959 roku. Koperta filatelistyczna wysłana do Amsterdamu przez Państwowe Przedsiębiorstwo „Ruch”. Według Katalogu polskich stempli okolicznościowych Andrzeja Myślickiego wspomniany datownik ma numer 59 031 jest datownikiem ręcznym o stopniu rzadkości B.
Zarówno całości ofrankowane znaczkiem lotniczym Fi. 892 jak i całostka Cp.21 w postaci koperty z nadrukowanym tym samym znaczkiem zasługują na zainteresowanie szerszego grona filatelistów spod znaku „Cracoviana”. Poza uczestniczeniem w naszej klubowej zabawie kolekcjoner może z powodzeniem przygotować kolekcje, a może i zbiór wystawowy w oparciu o wspomniane dwa walory w miarę dostępne na rynku filatelistycznym. Ale to tylko nasza propozycja do rozważenia.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
INFLACJA I HIPERINFLACJI W POLSCE W LATACH 1987-1995 DO ROKU 1996. PRZYKŁADY OFRANKOWANIA PRZESYŁEK ZAGRANICZNYCH Z LAT 1993-1995/6.
- Szczegóły
- Opublikowano: poniedziałek, 30, sierpień 2021 15:35
INFLACJA I HIPERINFLACJI W POLSCE W LATACH 1987-1995
DO ROKU 1996. PRZYKŁADY OFRANKOWANIA PRZESYŁEK
ZAGRANICZNYCH Z LAT 1993-1995/6.
(drugi artykuł publikowany na stronie internetowej).
Wracamy kolejny raz do spraw związanych z inflacją i hiperinflacją z lat 1987 – 1995/6. Na temat ofrankowania przesyłek listowych w okresie inflacji i hiperinflacji zamieszczano artykuły między innymi w „Filateliście Małopolskim autorstwa Grzegorza Binko i Jerzego Dudy. Dotychczas ukazały się 3 artykuły w nr 3/2018, 2/2019 i nr 106/2020 oraz na klubowej stronie internetowej artykuł opublikowany 19 lipca 2021 roku.
Kiedy w 1986 roku Poczta Polska wydała znaczek o nominale 200 zł.(Fi. 2910), kilkakrotnie przekraczający nominały innych znaczków, stawało się jasne, że mamy do czynienia z inflacją, a późniejsze, w 1990 roku, wydania znaczków samoprzylepnych o nominałach 2000 i 5000 zł ( Fi.3129 i 3130) utwierdziły tylko o zbliżającej się do Polski hiperinflacji. W szczytowym okresie hiperinflacji nominał bloku z 1993 roku wydanego z okazji Światowej Wystawy Filatelistycznej w Poznaniu (Fi. blok 152/108/) wynosił już 50000 złotych.
Dla użytkowników Poczty Polskiej sprawa frankowania listów, szczególnie w obrocie zagranicznym i wysyłanych jako polecone czy ekspresowe, stawała się coraz trudniejsza w przypadku braku znaczków o wysokich nominałach. W wielu przypadkach do naklejenia znaczków o odpowiedniej frankaturze nie wystarczała adresowa powierzchnia koperty i znaczki naklejano na jej tylną stronę. Wzrost opłat za przesyłki listowe w mniejszym stopniu wpływał, jak sądzę, na liczbę przesyłek wysyłanych np. z instytucji, firm, banków natomiast wpływał negatywnie na liczbę przesyłek prywatnych w tym również przesyłek związanych z wymianą filatelistyczną. Mniej dbano także o stronę estetyczną przesyłki. Znaczki o najwyższych nominałach (10000 i 20000 zł) były używane zarówno przez instytucje i firmy jak również w zagranicznej korespondencji prywatnej i pomimo denominacji w 1995 roku stosowano je do frankowania przesyłek jeszcze w 1996 roku. Kolejne przykłady całości pocztowych z lat 1990 – 1996, wysyłanych z Polski do różnych krajów europejskich ale i świata (np. Niemcy, USA, Belgia, Francja, Szwajcaria, Czechy) są świadectwem zainteresowania korespondencją prywatną Rodaków nawet w trudny czasie ale również dostrzegania wartości zarówno korespondencji jak i opakowania (kopert) zachowanych w domowych archiwach adresatów przez ponad 25 lat. Kolekcja całości pocztowych jest, w co nie wątpię, jakim skromnym przyczynkiem do najnowszych dziejów Poczty Polskiej.
Na kolejnych 11. przykładach pokazujemy całości pocztowe z korespondencji zagranicznej i pocztowe wykorzystanie znaczków emitowanych przez Pocztę Polską oraz sposoby wykorzystania tych znaczków przez polskich nadawców w latach 1990- 1996.
Fot. 1 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,
poleconej, ekspresowej wysłana z Urzędu Pocztowego Poznań 1 w grudniu 1990 roku
do Niemiec (RFN). O ofrankowania użyto 9. znaczków Fi. 3098 i jednego Fi. 3086 o
łącznie wartości 9500 zł zgodnie z taryfą.
Fot.2 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej prywatnej, poleconej przesłanej
droga lotniczą z Urzędu Pocztowego Łódź 1 dnia 13.08. 1991 roku do USA. Przesyłka
ofrankowana jest 2. znaczkami Fi.2910, Fi. 3123 oraz Fi. 3129,3130. Łączna wartość
wynosi 8900 zł jest zgodna z taryfą.
Fot. 3 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,
poleconej wysłanej z Urzędu Pocztowego Płock 7 w dniu 2.03. 1992 do Belgii.
Przesyłka jest ofrankowana siedmioma znaczkami w tym: 2 Fi. 3210, 2 Fi. 3211, Fi.
3212, Fi. 3220 i Fi. 3186. Łączna frankatura wynosi 16500 zł i jest zgodna z taryfą.
Fot.4 a,b Koperta standardowych wymiarów, FDC serii Fi. 3257-3258 wykorzystana do
przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej, poleconej wysłana z Urzędu Pocztowego
Legnica 2 w dniu 24. (?) 1994 roku do Francji. Przesyłka ofrankowana jest jednym
znaczkiem Fi. 3308 (poza dwoma znaczkami z FDC – Fi. 3257 i 3258) na awersie,
a na rewersie Fi. 3265, 3261, 3193, 3120. Łączna frankatura, bez znaczków
FDC wynosi 17500, natomiast dodając wartość znaczków FDC - 21000zł. Przy
wliczeniu wartości znaczków z FDC frankatura zgodna z taryfą.
Fot. 5 Koperta wykonana przez wysyłającego, przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,
poleconej wysłana z Urzędu Pocztowego Kielce 25 dnia 2.05.1993 roku do Belgii.
Przesyłka ofrankowana ośmioma znaczkami w tym 2 Fi.3181, 2 Fi.3219, Fi. 3193, Fi.
3097, Fi. 3076, Fi. 2889. Łączna wartość wynosi 13000 zł i jest zgodna z taryfą.
Fot. 6 Koperta wykonana przez wysyłającego przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,
poleconej wysłana z Urzędu Pocztowego Mikuszowice Śl. (ciekawa erka) dnia
3.11. 1994 roku do Szwajcarii. Przesyłka ofrankowana jest siedmioma znaczkami w
tym; 2 Fi. 3340, Fi. 3341, Fi. 3345, Fi. 3321, Fi. 3098 i Fi. 3165. Łączna frankatura
wynosi 27000 zł jest zgodna z taryfą w przypadku przesyłki powyżej 50 g.
fot. 7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatne, zagranicznej,
poleconej przesłanej droga lotnicza z Urzędu Pocztowego Sędziszów Młp. W dniu
11.03. 1994 roku do USA. Przesyła jest ofrankowana 2. znaczkami Fi, 3308, Fi.3165 i
Fi. 3273. Łączna frankatura wynosi 24000zł i jest zgodna z taryfa.
Fot. 8 Koperta o wymiarach 230 x 110 mm z okienkiem, przesyłki służbowej, zagranicznej,
poleconej wysłana z Urzędu Pocztowego Poznań 60 dnia 8.12.1994 roku do (?).
Przesyłka jest ofrankowana znaczkami 2.Fi. 3345, Fi. 3346 i Fi. 3276 o łącznej
wartości 21000 zł zgodnej z taryfą.
Fot. 9a, b Koperta o standardowych wymiarach przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej
poleconej wysłanej z Urzędu Pocztowego Lubczyna w dniu (?) 12. 1994 do Francji.
Przesyłka ofrankowana jest 6. znaczkami w tym na awersie dwoma znaczkami . Fi.
3368, Fi. 3276, Fi. 3308, a na rewersie Fi 3299 i 3353. Łączna frankatura wynosi
26000 zł i w przypadku listu o wadze powyżej 50 g brakuje 1000 zł ofrankowania
zgodnego z taryfą.(?).
fot. 10 Koperta o standardowych wymiarach przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej,
ekspresowej wysłana z Urzędu Pocztowego Katowice 2 w dniu 4.05.1996 roku do
Pragi Czeskiej. Przesyłka jest ofrankowana 10. znaczkami w tym; 6. Fi. 3276, 3. Fi.
3098 i 3308 o łącznej wartości 43000 zgodnej z taryfą.
Fot. 11 Koperta standardowych wymiarów przesyłki służbowej, bankowej wysłana z Urzędu
Pocztowego Konin 1 w dniu 15.03. 1996 do Niemiec. Przesyłka ofrankowana dwoma
znaczkami o najwyższym nominale Fi. 3309 oraz znaczkiem Fi. 3409 w nowej
walucie o nominale 80 groszy. Łączna wartość wynosi 48000 zł i jest zgodna z taryfa.
To kolejne przykłady całości pocztowych z okresu inflacji w Polsce z lat 1987 – 1995. Prosimy o uwagi, propozycje oraz przesyłanie nam co ciekawszych całości do prezentacji na naszej stronie internetowej. Z góry dziękujemy za współpracę.
Przy ocenie zgodności opłat z taryfą wykorzystano informacje zawarte w publikacji: Adam Kielbasa-Schoeni, Stanisław Fołta, Taryfy i cenniki opłat Poczty Polskiej 1941-2010, Basel-Gliwice 2011.
Jerzy Duda
Administrator Piotr