Cracoviana....

Republika HAITI, państwo w zachodniej części wyspy o tej samej nazwie, powierzchnia 27750 km2, ludność prawie 6 milionów mieszkańców, jednostka monetarna: Gourde=100 Centymów, język urzędowy francuski i haitański, wyspa leżąca na Morzu Karaibskim i Oceanie Atlantyckim, stolica: Port de Prince.
Poczta tego kraju dość skąpo wydawała walory związane z Janem Pawłem II, dopiero w 2005 nastąpił prawdziwy wysyp tych walorów, wprowadzono do obiegu serię żałobną [1920-2005], w różnych formach wydawniczych: paski poziome, pionowe, arkusiki, bloki, różne nominały, sceny z życia, oraz w czterech wersjach językowych, francuskiej, łacińskiej, angielskiej i polskiej. Na uwagę zasługuje blok: numerowany sześcioznaczkowy, wartości nominalnej 48 Gourdes, w układzie, dwa rzędy po trzy znaczki [Karol Wojtyła w sutannie, pusto-pole, Karol Wojtyła w stroju kardynalskim, pusto-pole]. Pusto-pola wypełnione są tekstem w języku francuskim, nawiązują do życiorysu, szczególnie, do związku z KRAKOWEM Karola Wojtyły, oraz Krakowa z Wadowicami.

1

* * *

Wyspy Salomona, państwo w Oceanii i  Melanezji, stolica Honiara, powierzchnia: około29 tysięcy kilometrów kwadratowych, ludność:370 tysięcy, język urzędowy: angielski, jednostka monetarna: dolar Wysp Salomona, członek brytyjskiej "Wspólnoty Narodów". W 70.rocznicę wyzwolenia obozu zagłady Auschwitz w Oświęcimiu, w dniu 15 września 2015 roku, poczta Wysp Salomona wprowadziła do obiegu dwa bloki:

1. Blok - czwórka znaczków, 4x12 dolarów na wszystkich znaczkach znajdują się fragmenty obozu. Pierwszy znaczek w górnym rzędzie: zarys mapy dzisiejszej Polski, na mapie kilka miast, tłustym drukiem zaznaczone Warszawa i Kraków, dla określenia orientacyjnego położenia Oświęcimia na mapie, grupa więźniów w pasiakach na tle obozu. Drugi w górnym rzędzie: czołg na tle obozu-symbol wyzwolenia. Pierwszy w dolnym rzędzie: na tle fragmentu obozu więźniowie i mapa Polski, na której zaznaczono miejsca kaźni i egzekucji, ponownie zaznaczony  Kraków. Drugi w dolnym rzędzie: na tle obozu samolot i dwa czołgi-symbol wyzwolenia.

2

2. Blok - jednoznaczkowy, wartość nominalna 40 dolarów, na znaczku popiersie Oskara Schindlera na tle bramy obozowej z napisem "Arbeit Macht Frei", krótki tekst w języku angielskim, nawiązujący do życiorysu... i grupa więźniów. Tło bloku wypełnia fragment fasady  budynku fabryki naczyń emaliowanych, lista nazwisk ludności wyznania Mojżeszowego - mieszkańców Krakowa pracujących w fabryce. Na pierwszym planie ręka rozniecająca płomień pamięci.

3

Oskar Schindler [1908-1974] niemiecki przemysłowiec z Moraw, członek NSDAP, szpieg, w 1939 roku przybywa do Krakowa, za marne pieniądze przejmuje Małopolską Fabrykę Naczyń Emaliowanych i wyrobów Blaszanych "Rekord", przemianowaną na "Deutsche EmaillewarenFabrik", produkuje naczynia emaliowane i blaszane, dodatkowo amunicję dla armii niemieckiej. W fabryce zatrudnia ludność żydowską z krakowskiego getta i okolicznych ulic, w sumie 1300 osób, przy niewolniczej pracy ponad siły. Pod koniec wojny udaje mu się uratować od zagłady [mimo,że pociąg z tymi ludźmi był skierowany do Auschwitz] grupę 1200 osób, postać tyle szlachetna co kontrowersyjna. Po klęsce Niemiec, niepewny swojego losu, udaje się na emigrację do Argentyny, otrzymuje alibi od ocalałych z zagłady pracowników fabryki, w 1958 roku powraca do Niemiec, umiera w Hildesheim, zgodnie z życzeniem zostaje pochowany na katolickim cmentarzu na górze Synaj w Jerozolimie. W 1993 roku instytut Yad Vashem honoruje go tytułem "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata". Biografią Schindlera zainteresował się australijski powieściopisarz Thomas Keneally, na podstawie jego książki "Arka Schindlera", amerykański reżyser Steven Spielberg nakręcił film w 1993 roku pod tytułem: "Lista Schindlera".

Józef SKOP

Widoki Krakowa w zagranicznych wydawnictwach.

            W naszym linku „ciekawostki” staramy się prezentować różne materiały kolekcjonerskie, przede wszystkim znaczki pocztowe i kartki pocztowe (widokówki), na których znajdują się; nazwa naszego miasta, motywy krakowskie albo elementy tematycznie związane z Krakowem. Podstawowym jednak warunkiem umieszczenia takich materiałów na stronie internetowej jest to, żeby przedmioty te były wydawane czy wykonane poza Krakowem, a nawet poza granicami kraju, bowiem tego rodzaju wydawnictwa świadczą o zainteresowaniu naszym miastem i są interesującą formą reklamy Krakowa. Oczywiście dopuszczamy również prezentowanie takich materiałów, których celem jest udostępnienie Krakowianom jakiejś ciekawej nowości zaprezentowanej w formie np. widokówki. Zrealizowaliśmy to pokazując kartkę pocztową z „Mową kwiatów”, drukowaną w Salonie Malarzy Polskich, przy pomocy której starano się udostępnić mieszkańcom Krakowa, tę miła zabawę towarzyską.

            Tym razem mamy materiał niezwykły, na który składają się 4 kartki pocztowe z najpopularniejszymi widokami Krakowa wydane w.... Paryżu w 1914 roku z dwujęzycznym opisem (w języku francuskim i angielskim).

 

Kartka 1 (fot.1) - Widok Rynku krakowskiego z Sukiennicami i pomnikiem Adama Mickiewicza. W tle wieża ratuszowa. Na kartce błędny opis. Kartka pocztowa z obiegu pocztowego.

1

 

Kartka 2 (fot.2) -   Widok Zamku Królewskiego od północy z nieistniejącym dwupiętrowym budynkiem i rzędem sklepów w jego części parterowej. Widoczne słupy telegraficzne. Kartka z korespondencją przesłana zapewne w kopercie.

2

 

Kartka 3 (fot.3) - Fragment obecnego Placu Matejki z pomnikiem Grunwaldzkim ufundowanym przez Ignacego Paderewskiego wykonany w 1910 roku. W tle budynek Dyrekcji PKP zbudowany w latach 1888- 1889 oraz wylot ul. Warszawskiej. Kartka bez obiegu pocztowego.

3

 

Kartka 4 (fot.4) - Widok na rzekę Wisłę i Zamek Królewski od strony zachodniej. Na pierwszym planie galary. Po drugiej stronie Wisły plaża i dużą liczbą kąpiących się Krakowian. Kartka bez obiegu pocztowego.

4

 

            Teraz, krótka informacja na temat samych kartek. Wydane jako czarno białe przez znanego wówczas w Paryżu wydawcę E. Le Deley, który miał na swoim koncie wiele serii wydanych kartek, a także albumów. Kartki sygnowane jego pełnym nazwiskiem zapisanym na rewersie, a na awersie inicjałami (ED). Kartki wykonane zostały popularną w tamtym czasie techniką heliotypii. Technika trudna ale pozwalająca wykonać dużo dobrych odbitek z żelatynowego podkładu. Sprawą wyjątkową jest wykorzystanie do produkcji wymienionych kartek fotografii na szklanych kliszach wykonanych przez Charls`a Chusseau – Flaviens`a wybitnego francuskiego fotoreportera działającego w latach 1890 do 1910 lub 11. Posiadał on własną foto-agencję w Paryżu przy ulicy Bayen. Był wszechstronnym fotografem, który odwiedził większość krajów europejskich, Afryki, USA i Orientu. Fotografował wydarzenia, portretował monarchów, polityków, wybitne osobistości i ich życie. Jego olbrzymia spuścizna znajduje się w muzeach fotografii w tym głównie w muzeach; George Eastmana, Nicephore- Niepce oraz Muzeum d`Orsay.

            O innej ciekawej sprawie, którą tylko zaanonsujemy to fakt użycia dwóch pierwszych kartek (fot. 1 i 2) do korespondencji we Francji. Pierwsza jest korespondencją wojskową ze 121 regimentu piechoty, druga kartka zawiera prywatną korespondencję do rodziny.

Jerzy Duda
i Administrator

Cracoviana...

          Na załączonym skanie pokazany jest awers kartki pocztowej, jednej z ciekawszych w moim zbiorze. Kartka wielobarwna przedstawia Krakowiaka - tak przynajmniej wynika z opisu - oraz mieszkańca Gdańska witających się radośnie i czule. Pod ich stopami leży przewrócony znak (słup) graniczny. Scenka uzupełniona jest stosownym wierszykiem. Kartka pocztowa (Carte Postale) wydana była w 1915 roku w Warszawie za pozwoleniem rosyjskiej cenzury z dnia 28. II. 1915 roku. Wydawcą było "Wydawnictwo Tow. "Znicz" - Warszawa tel. 77-21, a drukował K. Piechocki i Ska. Dodano również liczbę 35, która może oznaczać kolejną kartkę drukowana w tej drukarni.

Uprzejmie prosimy internautów o ewentualny komentarz do tej kartki pocztowej i dodatkowe szczegóły związane z wydawnictwem.

k1

Jerzy Duda

Mowa kwiatów

        Zapewne niektórzy internauci pamiętają informacje znajdujące się na naszej stronie internetowej, na temat pięknej zabawy z przełomu XIX i XX wieku pod tytułem "rozmowa marek" lub "rozmowa znaczkami". Pomocą w zabawie były kartki pocztowe oraz instrukcje wydawane w różnych językach. Również w Krakowie wydawano kartki na których prezentowano ideę tej zabawy. Więcej na ten temat znajduje się w artykule drukowanym w czasopiśmie "Alma Mater" maj 2008, nr.103 (Jerzy Duda, Szyfr zakochanych). Obecnie proponujemy zapoznanie się z inną ciekawostkę, a mianowicie zabawą pod nazwą "Mowa kwiatów". Informacja o tej zabawie towarzyskiej znalazła się na kartce pocztowej wydanej i drukowanej w Krakowie. Wydawca był Salon Malarzy Polskich (S.M.P), a kartka oznaczona jest seria 107 nr.3 i pochodzi z początku XX wieku (kartka nie datowana). Salon Malarzy Polskich utworzył w 1895 roku Henryk Frist. Salon mieścił się w Krakowie przy ul. Floriańskiej 37. W Salonie wystawiono i sprzedawano obrazy, prowadzono wyceny, a także sprzedawano kartki pocztowe głównie o tematyce artystycznej. Prowadzono również działalność wydawniczą. Symbolika roślinna wykorzystywana była do przekazywania myśli głównie w zabawach towarzyskich. Powstała w Azji, a do Europy przywędrowała z pielgrzymkami i uczestnikami wypraw krzyżowych. "Mowa kwiatów" była popularną zabawa towarzyską na przełomie XIX i XX wieku. Drukowano dla niej podręczniki symboli roślin, karty oraz kartki pocztowe. Na załączonym skanie cytowana pocztówka wydana przez S.M.P.

m kw

Jerzy Duda

Kraków na esperanckiej kartce pocztowej

            Tematem pokazanej na fot.1 kartki pocztowej, wydanej przez A. Farges`a w Lyonie ok. 1917 roku (bez roku wydania) w/g rysunku Jeana Robert`a, jest graficzna prezentacja idei proklamowania w Europie państewka esperanckiego Amikejo oraz idei materialnej pomocy rodzinom poszkodowanym przez wojnę. Na tle mapy Europy, na której znalazło się kilkadziesiąt nazw miast - wśród nich KRAKÓW - prezentowana jest karykatura inicjatora powołania Światowego Związku Esperanta (Universala Esperanto Asocio, UEA) Hektora Hodlera (1887 - 1920) szwajcarskiego esperantysty, syna słynnego malarza Ferdynanda Hodlera. Światowe centrum pomocy, z podanym adresem w Genewie, pokazane jest w postaci obiektu połączonego liniami telefonicznymi z wybranymi europejskimi miastami, z Krakowem włącznie.

kartka

Jerzy Duda