Zrób sobie przyjemność...cz.6

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 25, kwiecień 2017 09:01

Na kolejnych  trzech  fotografiach przedstawiamy  widokówki z wizerunkami Lajkonika uzupełnione  znaczkami pocztowymi  o tym samym motywie i dodatkowo ofrankowane  znaczkami obiegowymi z datownikami eksploatacyjnymi. Widokówki pochodzą z lat 1959 – 1987.

Na fot. 1  jest skan widokówki czarno białej  wydanej  przez Komitet Społecznego Funduszu Ochrony Zabytków m. Krakowa  z 1959 roku według fotografii T. Wesołowskiego. Przedstawiono na widokówce w układzie poziomym Lajkonika w stroju zaprojektowanym przez St. Wyspiańskiego.

Fot. 2  przestawia  widokówkę  wydaną w 1987 roku przez  Krajową Agencję Wydawniczą. Autorem fotografii barwnej  jest H. Pawlak. Na widokówce przedstawiona jest  postać Lajkonika na tle Sukiennic. Ciekawe ujęcie fotograficzne  co pozwala dojrzeć wiele szczegółów ubioru i różne detale. Jak  we wcześniejszych widokówkach, została ona „uzupełniona” stosownym znaczkiem o tym samym motywie oraz dodatkowo znaczkiem obiegowym.

Fot. 3   Zaprezentowana widokówka jest dla nas zagadką. Jest to widokówka fotograficzna  czarno biała  wydana  przez Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego  w latach 70. XX wieku, wydrukowana w Zakładzie Wytwórczym w Jaśle i przedstawia – jak jest w opisie - Lajkonika na tle kościoła Mariackiego. Wykorzystano fotografię J. Baranowskiego. Postać Lajkonika jest wyraźnie nietypowa. Strój jego nie ma nic wspólnego ze strojem pokazanym na innych widokówkach, twarz „Lajkonika”, w tym przypadku, młodzieńca, jest pozbawiona kolorytu, a przecież Lajkonik upodabniał się do Tatara. W ubiorze zwracają uwagę nietypowe buty, a buława odbiega  wzorem i wielkością od  typowej pokazanej na innych widokówkach. Może ktoś z naszych internautów rozwiąże zagadkę tego „Lajkonika”?

Motyw Lajkonika na widokówkach  nie pojawiał się zbyt często dlatego widokówki takie są poszukiwane  przez zbieraczy – szczególnie  w wersji bez obiegu pocztowego. Apelujemy do  naszych internautów  o przesyłanie nam innych jeszcze widokówek z widokiem Lajkonika oraz  kolejnych  pomysłów  do naszej akcji/zabawy  reaktywowaniu dawnych materiałów kolekcjonerskich  mogących stanowić  nietypową „pamiątkę z Krakowa” .

                                                                                                   Jerzy Duda  

Zrób sobie przyjemność...cz.5

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 14, kwiecień 2017 15:13

            W poprzednim odcinku zapowiedzieliśmy, kolejny, rewelacyjny odcinek  z widokówkami  przedstawiającymi  jedną z najstarszych zabaw w Krakowie, którą jest   uroczysty korowód  organizowany corocznie w oktawę Bożego Ciała  wraz z  harcami „konika zwierzynieckiego” zwanego również Lajkonikiem. Tradycja pochodzi  prawdopodobnie ze średniowiecza,  ale w dokumentach poświadczona jest  od 1700 roku. Legenda wiąże pochód Lajkonika z wydarzeniami  z okresu najazdu Tatarów i oblegania Krakowa  przez wojska tatarskie w 1287 roku. Na Zwierzyńcu  w Krakowie mieszkali włóczkowie, którym udało się zabić  chana tatarskiego. To spowodowało odstąpienie wojsk tatarskich od miasta. Na cześć tego wydarzenia  naczelnik włóczków, przebrany za chana tatarskiego, wjeżdżał do miasta  owacyjnie witany przez mieszkańców.

Od dawna  w  Lajkonika wcielał się  jeden z murarzy ze Zwierzyńca, który przebrany za Tatara harcował czyli wykonywał rytualny taniec w towarzystwie chorążego, w otoczeniu  grupy z buńczukami i proporczykami  przy dźwiękach kotłów i  orkiestry. Lajkonik czyli jeździec  na koniu atrapie, którego tułów nosi na biodrach ( rynsztunek ważył około 40 kg) ma w rękach buławę, którą uderza  widzów przynosząc im – jak wierzą -  szczęście. W 1901 roku  Lajkonik otrzymał  wzorzysty turban zakończony półksiężycem, a w  1904 roku strój Lajkonika został zaprojektowany przez Stanisława  Wyspiańskiego. Lajkonik był częstym motywem widokówek z Krakowa, natomiast  Poczta Polska wydała tylko jedną serię składającą się z trzech znaczków na których przedstawiono Lajkonika. Jest to seria z 1955 roku Fi 775 – 777 zaprojektowana  przez Witolda Chomicza.

Na kolejnych fotografiach przedstawiamy widokówki z wizerunkami Lajkonika uzupełnione wspomnianymi znaczkami pocztowymi i dodatkowo ofrankowane  znaczkami obiegowymi z datownikami eksploatacyjnymi. Widokówki pochodzą z lat 1959 – 1987.

Na fot. 1 jest skan widokówki czarno białej fotograficznej  w układzie pionowym przedstawiającej  postać Lajkonika w zbliżeniu. Widokówka  wykonana z fotografii  H. Hermanowicza przez Biuro Wydawnicze „Ruch” w 1964 roku. Widokówka została  opatrzona w  znaczek z serii  wydanej z okazji Dnia Krakowa z 1955 roku o tym samym motywie  i dodatkowo ofrankowana znaczkiem obiegowym.

Fot. 2 przedstawia skan widokówki w kolorze wydanej w 1969 roku przez Biuro Wydawnicze „Ruch”  według fotografii barwnej T. Bilińskiego. Tematem jej jest Lajkonik przedstawiony  na tle grupy zaciekawionych  osób. Widokówka starannie wydana z sugestywnym  obrazem. Co jest niewątpliwie ciekawostką widokówka drukowana była w ...Bułgarii.

Fot. 3  Kolejna widokówka  powstała w oparciu o fotografie barwną  T. Bilińskiego, a wydana została  w 1974 roku przez  Biuro Wydawniczo – Propagandowe „Ruch”. Wydrukowano ją w  ZF w Rudzie Śląskiej. Kiedyś widokówka była „kolorowa”, ale po czasie stała się- jak widać – monochromatyczną.  Widokówka przedstawia harce Lajkonika wśród szpaleru  oglądających osób. Za Lajkonikiem widoczna jest jego świta w przebraniach. Widokówka wydana z okazji Dni Krakowa  została  uzupełniona  znaczkiem wydanym przez Pocztę Polska w 1955 roku  ( znaczek o nominale 20 gr !) o tym samym motywie co widokówka.

Zaprezentowane widokówki z motywem Lajkonika  są zapewne  tylko wybranymi z większej ich liczby  chociaż  z doświadczenia  kolekcjonerskiego wiem, ze ten motyw nie pojawiał się zbyt często wobec czego widokówki takie są poszukiwane  przez zbieraczy – szczególnie  w wersji bez obiegu pocztowego. Czekamy na kolejne widokówki od naszych internautów i kolejne pomysły do naszej   akcji/zabawy  reaktywowaniu dawnych materiałów kolekcjonerskich  mogących stanowić  nietypową  „pamiątkę z Krakowa”

                                                                                                   Jerzy Duda

Zrób sobie przyjemność...cz.4

Szczegóły

Opublikowano: środa, 12, kwiecień 2017 09:53

            Nasza akcja/zabawa rozwija się i otrzymujemy  nowe materiały i nowe propozycje.  Zwrócono nam uwagę, że są widokówki  z Krakowa, a także  karnety z motywami krakowskimi, które do dzisiaj  można  wysyłać   frankując   znaczkami pocztowymi, o motywach zbliżonych do  widokówki lub karnetu, pozostającymi w obiegu. Przykłady takich walorów pokazujemy na fot. 1 i 2.

            Na fot. 1  jest pokazany karnet z wydrukowanym, na pierwszej stronie, widokiem  Krakowa  według drzeworytu zamieszczonego w „Kronice Świata” Hartmanna Schedla z 1493 roku. W karnecie  jest miejsce  na znaczki pocztowe  z motywami Krakowa oraz  krótki tekst  na temat historii  miasta. Karnet wydany był  z okazji  wpisania Starego Miasta w Krakowie  na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego  w 1978 roku jako  jednego z pierwszych 12. obiektów na świecie. Wykorzystany był również do promocji  bloczka wydanego  przez Pocztę Polską z okazji  przyznania  miastu  tytułu  Europejskiej  Stolicy Kultury w 2000 roku. 

          Karnet do wysyłki został ofrankowany  fragmentem bloczka  Fi 168 A i znaczkiem   Fi 4625. Wspomniany bloczek, rytowany przez Czesława Słanię ma ten sam motyw co  pierwsza strona karnetu. 

            Na fot. 2 jest  skan  czarnobiałej  widokówki przedstawiającej fragment  Placu Mariackiego  wykonanej  według  fotografii H. Hermanowicza w  latach 60. XX wieku, wydanej przez  Biuro Wydawnicze „Ruch”. Motywem przewodnim widokówki jest fontanna zwana „studzienką gołębi” z figurą krakowskiego żaczka. Studzienkę zaprojektował  Jan Budziłło, a figurkę, która jest repliką rzeźby znajdującej się w obramowaniu ołtarza Wita Stwosza, zaprojektował i wykonał  krakowski rzeźbiarz Franciszek Kalfas.

            Widokówka została ofrankowana  znaczkiem wydanym przez Pocztę Polską w 2004 roku (Fi 3957) z okazji 10. Konferencji Rządowych  Producentów Znaczków Pocztowych. Znaczek przedstawia wizerunek  figurki  ze studzienki gołębi. 

            Na fot. 3  zaprezentowano skan widokówki czarnobiałej  wydanej przez PTTK w latach 60. XX wieku na podstawie fotografii R. Wesołowskiego  o tym samym motywie co jest na fot. 2.  Postać żaczka  jest  lepiej widoczna, a nazwa „studzienka gołębi” uzasadniona gromadką  ptaków na fontannie. Autor „całości widokówkowej” zapewne nie wiedział, że znaczek  Fi 3957 jest aktualny  do ofrankowania przesyłki i dodał znaczek /a/.

            Dotarło  do prowadzących stronę  internetową zapytanie, czy spotkaliśmy się z dawnymi   widokówkami przedstawiającymi  „Konika  zwierzynieckiego” czyli  Lajkonika? A jeśli tak to czy ktoś  już  „zrobił sobie przyjemność...” wykorzystując takie widokówki i znaczki pocztowe? Na to pytanie odpowiemy w następnej części naszego cyklu  zapowiadając już  r e w e l a c y j n e   efekty.

Jerzy Duda
i Administrator

Zrób sobie przyjemność...cz.3

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 03, kwiecień 2017 09:31

            Przede wszystkim  przekazujemy naszemu  internaucie  panu Maciejowi  Rudemu  serdeczne podziękowanie za pozytywną ocenę naszej nowej akcji/zabawy „zrób sobie przyjemność...”  oraz   wyrazy uznania dla prowadzących  internetową stronę klubową, jak również włączenie się do naszej zabawy. Wdzięczni jesteśmy także za nową propozycję, polegającą na ożywieniu widokówek z naklejonym znaczkiem o podobnym motywie poprzez właściwe ich ofrankowanie obiegowym znaczkiem pocztowym. Przykład  znajdujący się na fot.2 tekstu pana Macieja  wyjaśnia sprawę. Dzięki temu „całość widokówkowa” może być wysłana pod wskazany adres. Pomysł pana Macieja tak nam się spodobał, że przygotowaliśmy trzy kolejne przykłady  takich widokówek, które drogą pocztową otrzymali nasi znajomi.

Na fot.1 widokówka wydana przez Biuro Wydawnicze Ruch w 1966 roku przedstawiająca późnorenesansowy portal z końca XVI wieku tzw. Domu Dziekańskiego mieszczącego się przy ul. Kanoniczej 21. Dom Dziekański został wzniesiony w drugiej połowie XVI wieku przez kanonika  Jana z Brześcia. Po przebudowach  i zniszczeniu został odrestaurowany w 1899 roku. Po II wojnie światowej przywrócono sgraffitową  dekorację  zdobiąca fasadę. W domu tym mieszkali bp. L. Łetowski, a w latach 1958 – 64 Karol Wojtyła, jako sufragan  diecezji krakowskiej. Na znaczku  o nominale 15 zł, wydanym przez Pocztę Polską w 1982 roku w pierwszej serii „Odnowa zabytków Krakowa” jest pokazany ten sam portal.

fot. 1

Na fot.2 jest reprodukcja widokówki  wydanej  przez Wydawnictwo „Sport  i Turystyka” z Warszawy przedstawiającej Sukiennice według fotografii Edwarda Falkowskiego. Ze sprzedaży widokówek pobierano 1 złoty  z przeznaczeniem na zieleń Krakowa. Naklejony znaczek (górny) wydany przez Pocztę Polska w 1945 roku w serii „Zabytki Krakowa”  ma ten sam motyw co widokówka.

fot. 2

Na fot.3  jest reprodukcja widokówki  wydanej przez wydawnictwo „Sztuka” w 1938 roku z widokiem  pomnika Jagiełły (Pomnika Grunwaldzkiego). Ten sam motyw znalazł się na znaczku wydanym przez Pocztę Polską w 1945 roku w serii „Zabytki Krakowa” . Znaczek pocztowy jest z podpisem projektanta; Z. Wilczyk. 

fot. 3

Jerzy DUDA