Krakowskich markolubów przechadzka po mieście cz.3
- Szczegóły
- Opublikowano: czwartek, 08, sierpień 2013 08:52
Stojąc w Bramie Floriańskiej i patrząc na północ widzimy Barbakan, a patrząc na południe widzimy perspektywę ulicy Floriańskiej z górującymi wieżami Kościoła Najświętszej Marii Panny u jej zbiegu. Dzisiaj mamy otwarty widok na Barbakan, zwany do XIX wieku Rondlem. Do połowy XIX wieku widoku takiego nie było bowiem Brama Floriańska wraz z Barbakanem połączona była tzw. szyją, którą rozebrano w 1841 roku. Całość stanowiła ważny zespół obronny miasta od strony północnej.
Barbakan to budowla w kształcie koła o średnicy 24,4 m, wykonana z cegły, której mury mają ponad 3 m grubości. Budowany był długo, od końca XIV wieku do połowy XVI wieku, kiedy uzyskał właściwe znaczenie. Obrońcy Barbakanu mieli ponad 130 strzelnic rozmieszczonych na różnych poziomach co uniemożliwiało piechocie podejście pod mury. Po wielkim pożarze miasta w 1850 roku Austriacy próbowali przenieść do Barbakanu jatki rzeźnicze. Na szczęście odstąpiono od tego na skutek protestów. Później stał się obiektem zabytkowym służącym również do celów kulturalnych ( m. in. wystawy, prezentacja sztuk teatralnych). Skutecznie bronił miasta w czasie oblężeń w 1581 roku, 1658 i 1768. W tym ostatnim roku jednym z obrońców stał się, zapisany w historii mieszczanin, pasamonik Marcin Oracewicz, którego wyczyn opisany jest na tablicy wmurowanej w ścianę Barbakanu. (dla Czytelników pytanie, czym zasłużył się Oracewicz?)
Barbakan ma bogata dokumentację filatelistyczną. Widok jego znalazł się na znaczku wydanym przez Pocztę Polską w 1987 roku (Fi 2955), również na FDC na której powtórzono rysunek budowli w części ilustracyjnej koperty (fot. 1).
fot.1
Podobnie jak to ma miejsce z Bramą Floriańska, wydanych zostało mnóstwo widokówek przedstawiających budowlę z różnych stron. Wybrane z nich które wykorzystywano do robienia kart maksimafilii (fot. 2).
fot.2
Barbakan jest częstym motywem stempli okolicznościowych. Na fot.3 stempel z okazji VI Zjazdu Klubu Zainteresowań Czerwony Krzyż, stosowany w urzędzie pocztowym Kraków 1 dnia 23 . V. 1971.
fot.3
Atrakcyjnie przedstawia się widok Barbakanu z lotu ptaka. W takim ujęciu pokazana jest budowla na stemplu okolicznościowym stosowanym w czasie trwania Dni Krakowa w dniach 14 – 22 . VI. 1969 roku. (fot.4) 
fot.4
Najbardziej interesującym widokiem jest jednak widok zespołu obronnego, czyli Barbakanu z Bramą Floriańską. W takim ujęciu wykorzystany został ten widok na znaku opłaty kartki pocztowej (Cp Fi. 1036) wydanej przez Pocztę Polską z okazji Światowej Wystawy Filatelistycznej „Polska 93”, która miała miejsce w Poznaniu w dniach 7 – 16. 05. 1993 rok. (fot. 5).
fot.5
Jeszcze inne ujęcie zespołu obronnego Krakowa wykorzystano na kartce okolicznościowej wydanej w 1992 roku za zezwoleniem ZO PZF w Krakowie z okazji obchodów stulecia filatelistyki polskiej . W części ilustracyjnej kartki wykorzystano rysunek Jana Nepomucena Głowackiego wykonany ok. 1830 roku „Barbakan i Brama Floriańska, targ na Kleparzu” (fot. 6).
fot.6
Zestaw budowli: Brama Floriańska i Barbakan wykorzystany został przez projektowaniu stempli okolicznościowych. Na fot. 7 pokazany rysunek zespołu zaprojektowany z okazji Dnia Łącznościowca i stosowany w Urzędzie Pocztowym, Kraków 1 w dniu 18. X. 1965 roku.
fot.7
Rysunek tego samego zespołu, jedynie pokazanego z innej strony z uzupełnieniem rysunku o konnego poczmistrza został wykorzystany przez projektanta okolicznościowego stempla stosowanego z okazji Ogólnopolskiej Konferencji Odsyłkowej w Urzędzie Pocztowym Kraków 2, w dniu 28. 02. 1984 roku (fot. 8).
fot.8
Na (fot.9) znaczek Generalnej Gubernii z widokiem Barbakanu wydany w 1941 roku.
fot.9
Obchodząc Barbakan od strony północnej znajdziemy się na ulicy Basztowej z otwartym widokiem na plac zwany dzisiaj Placem Matejki. W XIV wieku przed Barbakanem rozciągało się nowe miasto założone w 1366 roku przez Kazimierza Wielkiego zwane Florencja. Miasto dopiero w XV weku przyjęło nazwę Kleparz, który w 1792 roku został włączony do Krakowa. O tym co ciekawego w tej części Krakowa i co na znakach pocztowych w następnej części przechadzki.
OKF „Cracoviana”
Jerzy Duda