INSPIRACYJNA ROLA NOWOHUCKIEGO NEONU „FILATELISTYKA”
(część 4)
Przypominamy, że w maju 1951 roku, czyli po roku od rozpoczęciu wykopów ziemnych pod budowę Kombinatu, Minister P i T, zarządzeniem z dnia 8.05. 1951 roku, wprowadził do obiegu pocztowego z dniem 9.05.1951 roku dwa znaczki o nominale 40 i 45 groszy z „widokiem huty” Fi.550-551. Format znaczków jest prostokątny o wymiarach 31,25 x 21,3 mm, a wielkość rysunku dla obu znaczków różni się bowiem rysunek o nominale 40 groszy, ma wymiary 26,9 x 21,1 mm, a o nominale 45 groszy, 26,7 x 21,1 mm. O znaczku Fi.550 o nominale 40 groszy oraz jego pocztowym wykorzystaniu pisaliśmy w poprzedniej części. Tym razem będzie o pocztowym wykorzystaniu znaczka o nominale 45 groszy.
Nakład znaczka o nominale 45 groszy, Fi.551, w kolorze stalowym, zamawianego w drukarni od 26.2.1951 roku, siedmiokrotnie do 23.10 1953 roku, wyniósł 91 000 000 sztuk. Pierwsze zamówienie w drukarni złożono dnia 26.2.1951 roku na 30 milionów sztuk. Do dnia 1.6.1951 roku wykonano 29 814 000 sztuk. Można zatem sądzić, że pierwsze pocztowe wykorzystanie znaczka mogło odbyć się po przyjęciu zamówienia i rozesłaniu arkuszy znaczka do urzędów pocztowych, a więc dopiero w połowie czerwca 1951 roku.
Taryfa pocztowa z 27 listopada 1950 roku przewidywała opłatę za list zamiejscowy 45 groszy do 20 gramów i opłatę dodatkową na odbudowę m.st. Warszawy bez względu na wagę przesyłki 15 groszy. Dla listów miejscowych do 20 gramów opłatę 30 groszy, a ponad 20 gramów opłatę 45 groszy. Podobnie było dla kartek pocztowych. Opłata za wysłanie kartki pocztowej zamiejscowej wynosiła 30 groszy plus opłata dodatkowa 15 groszy natomiast za wysłanie kartki pocztowej miejscowej opłata wynosiła 30 groszy. Polecenie przesyłki to koszt dodatkowy 75 groszy. Pospieszne doręczenie kosztowało 1,50 zł.
W obrocie zagranicznym, wysyłka listu do 20 gramów kosztowała 40 groszy, za każde 20 gramów dopłacało się 25 groszy.
Na kolejnych fotografiach prezentujemy przykłady pocztowego wykorzystania znaczka Fi.551zarówno w obrocie krajowym (fot.1-8) jak i zagranicznym (fot.9-21) oraz zestaw znaczków stemplowanych o czytelnych datownikach nadawczych (fot.22).
Przykłady pocztowego wykorzystania znaczka Fi.551 w obrocie krajowym:
Fot. 1 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie
wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Szropy, w dniu 2 VI 1951 rok do
Warszawy. Przesyłka jest ofrankowana trójznaczkowym paskiem pionowym Fi.551
łącznej wartości 1,35 zł, zgodnie z taryfą. Adresat otrzymał przesyłkę 4 VI 1951
roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Koperta ze wszech miar interesująca. Przesyłka wysłana z Urzędu Pocztowego gminy o bogatej przeszłości , leżącej w powiecie sztumskim, liczącej ok. 450 mieszkańców. W końcu XIX wieku zamieszkiwała ją ludność wielowyznaniowa We wsi jest zabytkowy kościół i cmentarz. Przesyłka była wysłana w następnym dniu po wydrukowaniu znaczków z pierwszego zamówienia przez pocztę oraz po 25 dniach od wprowadzenia znaczka do obrotu pocztowego.
Fot. 2 Koperta, o wymiarach 160 x 124 mm, przesyłki prywatnej, poleconej z erką w postaci
odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej, z nalepką, wysłanej z
Urzędu Pocztowego Warszawa 15, w dniu 25, 10. 1951 do Gdyni, na adres konsulatu
Holenderskiego. Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkowym blokiem Fi.551 oraz
dodatkowo jednym Fi.551, paskiem poziomym trzyznaczkowym Fi,534, a na
odwrocie trzema Fi.533 o łącznej wartości 2,70 zł zgodnie z taryfą.
Fot.3 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki prywatnej, zwykłej, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Szczebrzeszyn, w dniu 13.9.1952 roku do Wrocławia. Przesyłka jest
ofrankowana Fi.551 i 541 na odbudowę Warszawy.
Fot. 4 Dwie pocztówki, jedna wydana przez „Metoplastyka” Rzemieślniczą Spółdzielnie
Pracy w Gdańsku z widokiem statku, druga, przez Białowieski Park Narodowy.
Pocztówki wysłano z Urzędu Pocztowego Wielka Wieś na Helu, w dniu 6.(?) 1952 do
Bytomia oraz z Urzędu Pocztowego Białowieża, dnia 5 V,1952 roku do Krakowa.
Obie pocztówki ofrankowane zostały znaczkami Fi.551 zgodnie z taryfą.
Fot. 5 Koperta przesyłki sądowej wysłanej na adres prywatny, poleconej, z erką w postaci
odbitki pieczątki z numerem odbitym numeratorem. Jest to przesyłka za pobraniem
wysłana z Urzędu Pocztowego Warszawa 1 w dniu 21.2.1952 roku na adres
warszawski. Koperta bogata w informacje bowiem podany został wadliwy adres,
opisana odręcznie przez listonosza oraz zaopatrzona stosownymi pieczątkami
informującymi o terminie zwrotu. Przesyłka jest ofrankowana trzema znaczkami
Fi.551 i dwoma znaczkami Fi.535 o wartości 1,65 zł zgodnie z taryfą.
Fot. 6 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki i numerem
odbitym z numeratora wysłanej z Urzędu Pocztowego Rybnik 1, w dniu 29.7.1952
roku do Radomyśla n/Sanem. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkowym paskiem
poziomym Fi.551 o wartości 1,35 zł, zgodnie z taryfą.
Fot. 7 Koperta firmowa z okienkiem, przesyłki zwykłej, wysłanej z Urzędu Pocztowego
Warszawa 2 w dniu 7.5.1952 do (?). Ofrankowanie Fi.551 i 535 zgodne z taryfą.
Fot..8 Koperta przesyłki prywatnej do Urzędu Centralnego, poleconej, z erką w postaci
odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Jasienica Szczecińska, w dniu 1.3.1954 roku do Warszawy. Przesyłka jest
ofrankowana dziesięcioma znaczkami w tym ośmioma Fi.551 (pasek pionowy, parka
i znaczek pojedynczy) oraz parką poziomą Fi. 683 o łącznej wartości 4,00 zł. zgodnie
z taryfą pocztowa okresu 4.01.1953- 31.12.1963.
Przykłady pocztowego wykorzystania znaczka Fi.551 w obrocie zagranicznym:
Fot. 9 Koperta o wymiarach 121 x 95 mm, przesyłki prywatnej, przesłanej droga powietrzną
z Urzędu Pocztowego Warszawa 44, w dniu 26.5.1951 roku do Anglii. Przesyłka jest
ofrankowana dwoma znaczkami Fi.551 i 534 o łącznej wartości 55 groszy zgodnie z
taryfą pocztową zagraniczną od 15.11.1950 – 20.04.1952 roku..Przesyłka była
skierowana do Towarzystwa Pomocy Polakom w Londynie. Uwagę zwraca data
wysyłki. Przesyłka wysłana 26.5 1951roku, a więc po 15 dniach od wprowadzenia
znaczka do obrotu pocztowego, a 5 dni przed ukończeniem pierwszego druku znaczka
(1.6.1951 roku).
Fot.10 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie
wpisanym numerem, wysłana z Urzędu Pocztowego Wrocław 1, w dniu 6.7.1951roku
do b. NRD. Przesyłka jest korespondencją filatelistyczną i zawierała znaczki o czym
świadczą pieczęcie na stronie verso zarówno PZF Oddział Wrocław jak i zgodę na
wymianę znaczków. Przesyłka jest ofrankowana trzema znaczkami w tym Fi.551, 554,
547 o łącznej wartości 1,20 zł zgodnie z taryfą.
Fot.11 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki i odręcznie
wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Bielsko Biała 1, w dniu 10.7.
1951 roku do Niemiec (RFN). Przesyłka jest ofrankowana trzema znaczkami Fi.551,
535 i 558 o łącznej wartości 1,05 zł. zgodnie z taryfą. Adresat otrzymał przesyłkę
14.7. 1951 roku, o czym świadczy odbitka stempla odbiorczego.
Fot. 12 Koperta przesyłki prywatnej przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego
Łódź 1, w dniu 14.9.1951 roku do Szwajcarii. Przesyłka jest ofrankowana zgodnie
z taryfa znaczkami Fi.551 i 534 o wartości 55 groszy
Fot. 13 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki
z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego
Chorzów 1,w dniu 5.11.1951 roku do Niemiec (RFN). Przesyłka jest ofrankowana
trzema znaczkami Fi.551 o wartości 1,35 zł, zgodnie z taryfą. Adresat otrzymał
przesyłkę w dniu 12.11.1951 roku, o czy świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot.14 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie
wpisanym numerem wysłanej z Urzędu Pocztowego Katowice 4, w dniu 29.12. 1951
roku do Szwajcarii. Przesyłka jest ofrankowana czterema znaczkami w tym Fi. 551,
531 II oraz dwoma znaczkami Fi. 475 i 520 w walucie złotowej sprzed wymiany
pieniędzy i bez nadruku „groszy”. Przesyłka dotarła do adresata 3.1.1952 roku o
czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot.15 Dwie koperty przesyłek prywatnych na ten sam adres, zwykłych przesłanych drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 1, w dniach 3.5.1952 i 20.(?) 1952 do
USA. Obie przesyłki maja taką samą frankaturę: 3 znaczki Fi.551 oraz jeden Fi. 533 o
wartości 1,30 zł, zgodnie z taryfą.
Fot. 16 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki
z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej, z nalepka, wysłanej droga powietrzna
z Urzędu Pocztowego Biała Piska, w dniu 9.2.1953 roku, do Niemiec (Brytyjska
strefa okupacyjna). Przesyłka jest ofrankowana sześcioma znaczkami, w tym dwoma
Fi. 551 i 550 paskiem Fi.534 oraz Fi.639 o łącznej wartości 2,55 zł zgodnie z
taryfą. Przesyłka dotarła do adresata 25.2.1953 o czym świadczy odbitka datownika
odbiorczego.
Fot. 17 Koperta przesyłki prywatnej, zwykłej, wysłanej z Urzędu Pocztowego Wójtowa
Wieś k/Opola w dniu 9.2.1953 roku do Niemiec (Brytyjska strefa okupacyjna).
Przesyłka przeszła brytyjską kontrolę celną (nr. 5133). Przesyłka jest ofrankowana
dwoma zaczkami Fi.551 i 533 o wartości 50 groszy, zgodnie z taryfą.
Fot. 18 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczatki z
odręcznie wpisanym numerem, przesłanej droga powietrzną do Międzynarodowego
Komitetu Czerwonego Krzyża z Urzędu Pocztowego Wrocław 17 w dniu 4.3.1953
roku do Szwajcarii. Przesyłka jest ofrankowana Fi.551, parką znaczków Fi. 534 i 536
o łącznej wartości 90 groszy. Przesyłka była w Genewie 13 III 53 roku o czym
świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot. 19 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki
i odręcznie wpisanym numerem przesłanej z Urzędu Pocztowego Bielsko Biała,
w dniu 1.4.1954 roku do Niemiec. Przesyłka jest ofrankowana dwoma znaczkami
Fi. 551 i 697 o wartości 1,40 zł zgodnie z taryfą. Adresat otrzymał przesyłkę
8.4.1954 roku, o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot. 20 Koperta przesyłki prywatnej, zwykłej, wysłanej z Urzędu Pocztowego Chorzów 6,
w dniu 28.10.1955 roku do Wiednia. Przesyłka jest ofrankowana znaczkiem Fi.551
zgodnie z taryfą.
Fot.21 Koperta lotnicza przesyłki prywatnej wysłanej z Urzędu Pocztowego Bielsko Biała ,
w dniu 16.3.1957 roku do Anglii (adres napisany wadliwie - Stocktown-on-Tees to
miasto portowe w północno wschodniej Anglii nad rzeką Tees w hrabstwie Durham,
a Harburn być może leży w najbliższej okolicy). Opłata taryfowa wynosi 2,50 zł
Przesyłka ofrankowana parką pionową Fi.551, o wartości 90 groszy. Przesyłka budzi
szereg wątpliwości. Brak nadawcy, odbitki datownika odbiorczego, niskie
ofrankowanie, a zatem czy została wysłana, chociaż została przyjęta przez Urząd
Pocztowy (?). Czekamy na komentarz Internautów.
Zestaw znaczków stemplowanych Fi.551 zdjętych z przesyłek.
Fot.22 Zestaw szesnastu znaczków stemplowanych (w tym jedna parka pionowa) zdjętych
z przesyłek z czytelnymi ( w miarę) datownikami nadawczymi, które zostały wysłane
z Urzędów Pocztowych m.in.: Tarnów 2, Nowym Sącz 1, Bielsk0 2, Kraków 6,
Szczecin 2, Olsztyn, Poznań 2, Zabrze 1, Bielsko, Siedlce, Racibórz 1oraz z
ambulansu Zagórz- Kraków (znaczek na ostatniej pozycji). Przesyłki nadane były
w różnych latach od 1951 roku do 1955 roku.
W kolejnej części, zaprezentujemy interesujące całości pocztowe ofrankowane znaczkiem o nominale 90 groszy, Fi.553. Będą to przykłady pocztowego wykorzystania znaczka o najwyższym nominale serii „Budujemy Nową Hutę” w kolorze czerwonym.
Jerzy Duda
Administrator Piotr