INSPIRACYJNA ROLA NOWOHUCKIEGO NEONU „FILATELISTYKA”
(część 3).
Zgodnie z zapowiedzią z poprzedniej części cyklu, zaprezentujemy przykłady pocztowego wykorzystania znaczka o nominale 40 groszy, w kolorze niebieskim, Fi.550. Nakład znaczka wyniósł 76 200 000 sztuk. Był zamawianego w drukarni dziesięciokrotnie,
po raz pierwszy 26.2.1951 roku. Druk ukończono 11.7.1951 roku w nakładzie 10 160 000 sztuk. Ostatnie zamówienie złożono 9.11.1954 roku i zostało zrealizowane do 6.12 1954 roku w nakładzie 9 968 000 sztuk.
Najwcześniejsze pocztowe wykorzystanie znaczka na korespondencji mogło nastąpić po 11 lipca 1951 roku. Taryfa pocztowa z okresu 28.12.1950 – 20.04.1952 i następna, do 3.01,1953. przewidywały opłatę 40 groszy za list do 20 gramów w obrocie zagranicznym,
a w taryfie pocztowej z okresu 4.01.1953 – 31.12.1963 roku, opłatę 40 groszy za listy miejscowe do 20 gramów oraz kartki pocztowe miejscowe. Dotyczyło to także opłaty za listy do 20 gramów w obrocie zagranicznym. Od 1.5.1954 roku wprowadzono zmianę taryfy według której opłata za listy zamiejscowe wynosiły 40 groszy, a opłata za kartkę zamiejscową wynosiła 20 groszy, natomiast opłata dodatkowa na odbudowę m.st.Warszawy wynosiła 20 groszy.
Na kolejnych fotografiach prezentujemy przykłady koperty o wymiarach standardowych, przesyłek listowych w obrocie wewnętrznym (fot. 1- 6) oraz w obrocie zagranicznym ( fot.7- 19) oraz zestaw znaczków stemplowanych zdjętych z przesyłek w wyraźnymi odbitkami datowników nadawczych Fot.20.
Przykłady przesyłek z obrotu krajowego:
Fot.1 Koperta prywatnej przesyłki do urzędu wysłanej z Urzędu Pocztowego Łańcut w dniu
(?). 7. 1953 roku do Krakowa. Przesyłka jest ofrankowana parką poziomą znaczka
Fi.550 o wartości 80 groszy. Taryfa przewidywała opłatę 60 groszy.
Fot.2 Koperta firmowa (uszkodzona) z pieczątką firmy, przesyłki sądowej, poleconej z erką
w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Lublin 1 w dniu 9.9.1954 roku do Radzynia. Przesyłka jest ofrankowana
dwoma znaczkami Fi. 550 oraz Fi.580 o łącznej wartości 1,55 zł. Opłata zgodna z
taryfa po wprowadzeniu zmiany od 1.5.1954 roku.
Fot.3 Przykłady dwóch kopert z okienkiem, firmowych z pieczątkami firm, wysłanych
z Urzędów Pocztowych; w Cieszynie w dniu 4.9.1954 do (?) oraz Warszawa 4 w dniu
15.7.1954 do (?). Obie przesyłki są ofrankowane dwoma znaczkami każda Fi.550 i 683
o łącznej wartości 60 groszy zgodnie z taryfa po wprowadzeniu zmiany jak wyżej.
Fot.4 Przykłady dwóch kopert z okienkiem, firmowych z pieczątkami firm, przesyłek
poleconych z erkami w postaci odbitek pieczątek z odręcznie wpisanymi numerami
do Jeleniej Góry (datowniki odbiorcze na odwrocie kopert) wysłanych z Urzędów
Pocztowych Włocławek 1 w dniu7.9.1954 oraz Poznań 3 w dniu 1.4.1955 roku.
Pierwsza przesłka jest ofrankowana sześcioma znaczkami w ty parkami Fi. 550 i 535
dodatkowo jednym Fi.550 oraz 637 o łącznej wartości 1,55 zł, zgodnie z taryfą.
W drugim przypadku ofrankowanie parką pionową Fi.550, Fi.637 oraz Fi.738
o łącznej wartości 1,55 zł zgodnie z taryfą.
Fot.5 Widokówka przedstawiająca widok ogólny Jasnej Góry, wydana przez Ojców
Paulinów z Częstochowy drukowana przez P.P.Z.G Zakłady Graficzne wysłana z
Urzędu Pocztowego Częstochowa dnia 31.5.1954 roku do Krakowa. Widokówka
ofrankowana jest znaczkiem Fi.550 o nominale 40 groszy ( taryfa 20 groszy + 20
groszy opłata dodatkowa), zgodnie z taryfą.
Fot.6 Kartka świąteczna wydana przez Aquarell Ser.303 wysłana z Urzędu
Pocztowego Zamość 1 w dniu 10 4.1955 roku do Wrocławia. Opłata jednym
znaczkiem Fi.550 o nominale 40 groszy zgodnie z taryfą (jak wyżej).
Przykłady przesyłek z obrotu zagranicznego.
Fot.7 Koperta lotnicza przesyłki prywatnej, zagranicznej wysłanej z Urzędu Pocztowego
Wrocław 2 w dniu 10.12.1951 roku do Argentyny. Przesyłka jest ofrankowana ośmioma
znaczkami w tym parką Fi. 535 oraz sześcioma znaczkami Fi.550 o łącznej wartości
2,70 zł zgodna z taryfą w przypadku wagi listu 15 gramów (taryfa 40 groszy + 3x75
groszy przesyłka drogą powietrzną). Adresat otrzymał przesyłkę 23.12.1951 roku o
czym świadczy odbitka datownika odbiorczego
Fot. 8 Nietypowa koperta lotnicza o wymiarach 114 x 89 mm wydana przez P.P.T.T w
nakładzie 1miliona sztuk, przesyłki prywatnej, wysłanej z Urzędu Pocztowego
Proszków k/ Opola (Prószków) w dniu 17.12.1951 roku do Niemiec, Strefy USA.
Przesyłka jest ofrankowana dwoma znaczkami Fi.550 i 535 o łącznej wartości 55
groszy zgodnie z taryfą.
Fot.9 Koperta standardowych wymiarów przesyłki prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką
w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Jaworze k/Bielska w dniu 12.8.1952 roku do Niemiec, strefy francuskiej.
Przesyłka jest ofrankowana parką pionowa Fi.550, dwoma znaczkami Fi.534 i
znaczkiem Fi.541 opłaty dodatkowej na odbudowę Warszawy. Łączna wartość
znaczków wynosi 1,15 zł zgodnie z trayfą.
Fot.10 Koperta przesyłki prywatnej, zwykłej, zagranicznej, wysłanej z Urzędu Pocztowego
Bielsko Biała w dniu 10.3.1952 roku do Niemiec. Przesyłka ofrankowana znaczkiem
Fi.550 o nominale 40 groszy zgodnie z taryfą.
Fot.11 Koperta lotnicza przesyłki prywatnej, zwykłej wysłanej z Urzędu Pocztowego Łódź 1
w dniu 26.2.1952 roku do Szwajcarii. Przesyłka jest ofrankowana dwoma znaczkami
Fi.550 i 535 o łącznej wartości 55 groszy, zgodnie z taryfą.
Fot. 12 Koperta o wymiarach 185 x 125 mm przesyłki prywatnej, przesłanej droga
powietrzną z Urzędu Pocztowego Lubanie k/Nieszawy w dniu 4.5. 1953 roku do
Szwajcarii. Przesyłka jest ofrankowana trema znaczkami Fi. 550, 534 i 577 o łącznej
wartości 1,40 zł. zgodnie z taryfą przy wadze listu do 100 gramów.
Fot. 13 Koperta przesyłki prywatnej, zwykłej wysłanej z Urzędu Pocztowego Wójtowa Wieś
k/ Opola w dniu 28.7.1953 roku do Niemiec do strefy brytyjskiej. Przesyłka jest
ofrankowana zgodnie z taryfą znaczkiem Fi.550 o nominale 40 groszy.
Fot.14 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej z erka w postaci odbitki pieczątki z odręcznie
wpisanym numerem, przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Czersk w
dniu 23.9.1954 roku do Szwajcarii. Przesyłka jest ofrankowana trzema znaczkami
Fi.550, 683 i 631 o łącznej wartości 1,60 zł. Taryfa przewidywała opłatę 1,55 zł.
Adresat otrzymał przesyłkę 30 IX 1954 o czym świadczy odbitka datownika
Odbiorczego.
Fot. 15 Koperta przesyłki prywatnej, zwykłej przesłanej z Urzędu Pocztowego Mieroszów w
dniu 15.5.1954 roku do b. NRD. Przesyłka ofrankowana dwoma znaczkami Fi.550 ,
637 o wartości 45 groszy zgodnie z taryfą.
Fot.16 Koperta o wymiarach 140 x 95 mm przesyłki prywatnej przesłanej drogą powietrzną
z Urzędu Pocztowego Obra w dniu 15.2. 1954 roku do Francji (adresat trudny do
odczytania). Przesyłka jest ofrankowana dwoma znaczkami Fi.550 i 683 o wartości 60
groszy zgodnie z taryfą.
Fot.17 Koperta przesyłki prywatnej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie
wpisanym numerem, przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Bielsko
Biała w dniu 1.3.1955 roku do Niemiec (RFN). Przesyłka jest ofrankowana dwoma
znaczkami Fi.550 i 580 o łącznej wartości 1,55 zł. zgodnie z taryfą.
Odnotowujemy również fragmenty dwóch kopert, które zwróciły naszą uwagę. Fragment jednej z nich, otrzymaliśmy w przesyłce z Niemiec, a jest to tylko strona adresowa koperty o standardowych wymiarach, przesyłki prywatnej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej drogą powietrzna z Urzędu Pocztowego Biłgoraj w dniu 31.8.1952 roku adresowana do Francji. Przesyłka była ofrankowana czterema znaczkami w tym parką Fi.535 oraz 543 z planem sześcioletnim oraz Fi.550 o łącznej wartości 1,55 zł zgodnie z taryfą. (fot.18).
Drugi fragment ( wymiary220 x 150 mm)koperty nieznanych wymiarów otrzymaliśmy z Południowej Afryki. Przesyłka zawierająca druki dotyczące Powstania w getcie warszawskim. została wysłana z Urzędu Pocztowego Ostrów Mazowieckie w dniu 8.11.1954 (?) roku do adresatki w Belgii. Przesyłka posiada odbitkę pieczęci „odprawa celna dokonana” z numerem celnika 331. Przesyłka była ofrankowana parką znaczków Fi.631 oraz Fi. 550. (fot. 19).
W niektórych kopertach przesyłek z obrotu zagranicznego, brakuje tylnej klapy
z adresem wysyłającego, często adresy te są zamazywane. Zdarzają się nam oferty fragmentów kopert jak na fot.18 i 19 o bardzo różnym stanie zachowania, ale zazwyczaj nie posiadających tylnych klap również z nieczytelnymi odbitkami datowników nadawczych. Liczono się, jak sądzimy, z możliwością kontroli korespondencji.
Na zakończenie tej części prezentujemy zestaw 13.znaczków Fi.550 stemplowanych zdjętych z przesyłek z wyraźnie odbitymi datownikami nadawczymi pozwalającymi zidentyfikować Urząd Pocztowy i datę nadania przesyłki.( fot.20).
Fot.20 Zestaw znaczków Fi.550 zdjętych z przesyłek wysłanych w latach 1951-1955 z
różnych Urzędów Pocztowych. Na uwagę zasługują: czteroznaczkowy pasek poziomy
(na pozycji 3), zdjęty z przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Tomaszów
Mazowiecki w dniu 21.1.1953, także znaczki pocztowe z przesyłek nadanych w
Urzędach Pocztowych: Kraków 28 - Nowa Huta, Kraków 25 w roku 1951 i Kraków 2,
21.10 1954. W pozycji 4 znajdują się znaczki zdjęte z przesyłek nadanych w Urzędach
Pocztowych Stalinogród 1 oraz Stalinogród 2.w 1954 roku (Stalinogród to była
nazwa miasta Katowice obowiązująca od 28 kwietnia 1953 – ustawa sejmowa, do 21
października 1956- dekret Rady Państwa).
Uwaga: Informujemy i przypominamy, że porównując opłaty za przesyłki z taryfami wykorzystujemy dane z książki „Taryfy i cenniki opłat Poczty Polskiej 1941-2010 roku” której autorami są Adam Kielbasa-Schoeni i Stanisław Fołta. Książka została wydana w 2011 roku, a wydawcą jest Stanisław Fołta – Gliwice.
W kolejnej części zaprezentujemy ciekawe walory ofrankowane znaczkami Fi.551 o nominale 45 groszy oraz Fi.553 o nominale 90 groszy, ze szczególnym uwzględnieniem przesyłek z obrotu zagranicznego.
Jerzy Duda
Administrator Piotr