Artykuły
ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. cz.17a.
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: czwartek, 08, wrzesień 2022 12:22
- MAREK
- Odsłony: 3702
ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.
cz.17a.
Po upływie tygodnia od emitowania przez Pocztę Polska serii znaczków z okazji Święta Lotnictwa (23.VIII 1952), wśród których znalazł się jeden znaczek sygnowany nazwiskiem Czesław Słania (Fi.633), Poczta Polska wprowadziła do obiegu pocztowego dwa znaczki, jak można przypuszczać, niezbyt życzliwie przyjęte przez użytkowników poczty, które zaskoczyły nawet kolekcjonerów znaczków. Znaczki wprowadzono do obiegu
1 września 1952 roku, w 13. rocznicę wybuchu II wojny światowej, która dla Polaków i Polski przyniosła katastrofalne skutki. Tematy zaprezentowane na znaczkach nie nawiązywały ani do wspomnianej rocznicy ani do ówczesnej sytuacji w kraju. Na znaczkach nie przedstawiono widoków obiektów realizowanych w ramach budowy socjalizmu, nie przedstawiono konterfektów członków władzy ludowej czy portretów osób zasłużonych dla wiodącej partii, a nawet nie było odniesienia do klasy robotniczo-chłopskiej. Natomiast na znaczkach zaprezentowano portrety osób mało znanych w Polsce, nie licząc oczywiście specjalistów w danych dziedzinach, a także niewiele mających wspólnego z Polską.
Po tym nieco dłuższym wstępie wyjaśniamy, że są to znaczki: Fi. 635 wydany z okazji 150. rocznicy urodzin Wiktora Hugo oraz Fi. 636 wydany z okazji 1000. rocznicy urodzin Ibn Siny Awicenny (fot.1).
Pojawić się może pytanie, kto mógł być inicjatorem wydania wspomnianych znaczków. Aby odpowiedzieć na to pytanie trzeba wrócić do sierpnia roku 1948 roku. W tym właśnie roku we Wrocławiu miał miejsce Międzynarodowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju. Obrońcy Pokoju rozpoczęli masową ogólnoświatową walkę o pokój. W 1949 roku odbył się pierwszy Światowy Kongres Obrońców Pokoju. W konsekwencji wydarzeń na świecie podjęto akcje zbierania podpisów pod Apelem Sztokholmskim.
W listopadzie 1950 roku odbył się w Warszawie II Światowy Kongres Pokoju. To uczestnicy tego Kongresu podjęli decyzje o uczczeniu 150 rocznicy urodzin Wiktora Hugo i z takim apelem zwrócili się do władz wszystkich państw. Wydanie przez Pocztę Polską znaczka pocztowego z podobizną Wiktora Hugo było odpowiedzią na apel.
W 1952 roku w Wiedniu odbyła się sesja Światowej Rady Pokoju podczas której zebrani wystąpili z apelem o nadanie roku 1952 miana Światowego Roku Awiceńskiego dla uczczenia tysięcznej rocznicy urodzin Awicenny. Chciano tym samym przypomnieć narodom świata jednego z największych myślicieli, uczonych i lekarzy świata arabskiego z końca X wieku i pierwszej połowy XI wieku. Poczta Polska również w tym przypadku podjęła decyzje o wydania znaczka z podobizną Ibn Siny.
ZNACZEK Fi.635 Z WIZERUNKIEM WIKTORA HUGO
I JEGO POCZTOWE WYKORZYSTANIE
Victor Hugo (1802-1885) był francuskim pisarzem, poetą, dramaturgiem od 1841 roku członkiem Akademii Francuskiej, politykiem, który z powodu przekonań politycznych przez 19 lat był emigrantem, a po powrocie do kraju zasiadł w Senacie III Republiki. Autor powieści, tomów poezji, sztuk teatralnych, tekstów przemówień i listów, ale również prac plastycznych, obrazów i grafik. Dzieła literackie Hugo były wielokrotnie adaptowane przez kino (ponad 100 adaptacji filmowych w tym szczególnie powieści Nędznicy i Katedra NMP w Paryżu), telewizje i teatr. Był przedstawicielem romantyzmu francuskiego i jednym z najważniejszych twórców literatury francuskiej.
W miesiącach poprzedzających emisję znaczka z wizerunkiem Wiktora Hugo w wielu kinach w Polsce wyświetlano film Nędznicy w reżyserii Bernarda Raymond`a, Towarzystwo Wiedzy Powszechnej organizowało odczyty, wieczory literackie, a w bibliotekach wystawy poświęcone twórczości pisarza. Zorganizowano Komitet Honorowy Obchodów 150 rocznicy urodzin, którego przewodniczącym był Adam Rapacki ówczesny minister szkolnictwa wyższego. PEN-CLUB w Warszawie zorganizował uroczyste zebranie na którym referat o twórczości W. Hugo wygłosił Jarosław Iwaszkiewicz, a o poezji i jej przekładach na język polski mówił J. Gomulicki. We Wrocławiu odbyła się premiera sztuki W. Hugo Angelo – tyran z Padwy. Wydano również m.in. wybór poezji oraz książkę, Jan Kott, Wiktor Hugo pisarz walczący.
Projektant znaczka wydanego przez Pocztę Polską miał do dyspozycji wizerunki Wiktora Hugo reprodukowane na znaczkach wydanych przez Pocztę Francji w latach 1933, 1935 i 1938 oraz Pocztę Węgier w 1949 roku (fot.2).
Trzeba odnotować, że w 1952 roku poczty innych państw zaliczanych do obozu socjalistycznego wydały w 1952 roku znaczki z wizerunkiem pisarza zarówno jako pojedynczy znaczek z informacją, że jest to znaczek dla uczczenia 150 rocznicy urodzin pisarza (poczta ZSRR) jak i w seriach bez odnotowania, że jest to znaczek wydania okolicznościowego; poczty NRD, Węgier (fot.3).
Projektantem znaczka Fi.635 na którym jest wizerunek Wiktora Hugo był Edward Konecki (1921 – 1990) artysta malarz, grafik, projektant znaczków i banknotów, a sztychował Czesław Słania. Konecki przedstawił portret pisarza w owalu z niezbędnymi atrybutami czyli z książka, gęsim piórem i kałamarzem oraz gałązką wawrzynu. W górnej części znaczka znajduje się napis Wiktor Hugo i data urodzenia i śmierci 1802 –1885. Dolną część znaczka zajmuje napis POCZTA POLSKA, a nad nim z lewej strony nominał znaczka 90 gr.
Znaczek wydrukowano w nakładzie 1,031 mil. sztuk na papierze bezdrzewnym, białym, gładkim o jednakowej grubości, gumowanym przed drukiem. Barwa znaczków nie wykazuje wahań. Arkusze sprzedażne były po 100 szt. Na fot. 4 czteroznaczkowy blok stemplowany abonamentowo, a pod nim FDC.
Również i w przypadku tego znaczka ewidentnie brakuje przykładów ofrankowania przesyłek. Dostępne nam są zaledwie trzy całości pocztowe i jedna karta korespondencyjna, które prezentujemy na kolejnych fotografiach 5 - 8. Znaczki stemplowane, którymi dysponujemy, nie posiadają czytelnie odbitych datowników.
Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki urzędowej, krajowej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z Urzędu
Pocztowego Trzebinia 2 w dniu 10.11.1952 do Chrzanowa. Przesyłka jest
ofrankowana pięcioma znaczkami w tym Fi. 635. Pozostałe znaczki to Fi. 550, 533
i 535 o łącznej wartości 1,65 zgodnie z taryfą. Przesyłka dotarła do adresata
11.11.1952.
Fot. 6 Koperta ze znakiem opłaty o rys. znaczka. 539 (B. Bierut) Ck 13 z hasłem E, przesyłki
zagranicznej przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Szczecin w dniu
3.10.1952 do Szwajcarii. Przesyłka jest ofrankowana dodatkowo pięcioma
znaczkami w tym Fi. 635. Pozostałe znaczki to Fi. 602, 617, 626 i 628. Łączna wartość
wynosi 4,50 zł + 15 gr.
Fot. 7 Karta korespondencyjna wydana we Francji przez firmę Levy et Neurdein Reunis, 44,
rue Letterier w Paryżu na której jest portret Victora Hugo i drukiem podana biografia.
Właściciel karty nakleił znaczek Fi. 635 i ostemplował go datownikiem Urzędu
Pocztowego Poznań 19(?) w dniu 27.12. 1955 roku. Całość ma charakter pamiątkowy.
Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej prywatnej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej droga powietrzną
z Urzędu Pocztowego Bielsko Biała w dniu 3. 12. 1952 roku do Szwajcarii.
Adnotacja na kopercie „za pośrednictwem Orbisu”. Koperta posiada frankaturę
unikatową, według nas, na którą składają się cztery znaczki; Fi. 635 (Wiktor Hugo),
636 (Avicenna), Fi. 608 (Leonardo da Vinci) i Fi. 609 (Mikołaj Gogol). Trzy z nich
są sygnowane nazwiskiem Czesław Słania. Łączna frankatura wynosi 2,20 zł +15 gr.
Przesyłka dotarła do adresata 5 XII 1952 o czym świadczy odbitka stempla
odbiorczego w Zurychu.
Na kopercie fot.8 znalazł się znaczek projektowany i sztychowany przez Czesława Słanię którego tematem jest Abu Ali Ibn Sina zwany również jako Avicenna. O nim i o znaczku będzie w następnej części naszego cyklu.
Jerzy Duda
Administrator Piotr