Artykuły
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 5.
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: piątek, 14, luty 2025 11:29
- MAREK
- Odsłony: 223
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI
Część 5.
Polski Związek Filatelistów liczył w 1957 roku ponad 20 000 członków. Oczywiście zbieraczy znaczków wydawanych przez Pocztę Polską było znacznie więcej. Udostępnianie znaczków poprzez abonament, prowadzony wpierw przez Pocztę Polską , a następnie przejęty przez Centralny Zarząd Upowszechnienia Prasy i Książki „Ruch”, reklama oraz prowadzenie ożywionej działalności wydawniczej, wpływało na systematyczne zwiększanie liczby zbieraczy znaczków pocztowych. A takie okazje jak; obchody jubileuszu 400 lat Poczty w Polskiej w 1958 roku, czy światowa wystawa z okazji 100 rocznicy wydania pierwszego znaczka polskiego zorganizowana w 1960 roku, miały dodatkowy i znaczący wpływ na zwiększenie zainteresowania znaczkami. Wprawdzie z upływem lat, Poczta Polska wydawała coraz mniej znaczków produkowanych w technice stalorytu, takich małych dzieł sztuki, a coraz częściej w technice rotograwiury, i w offsecie, ale, jak się okazało, zainteresowanie znaczkami pocztowymi systematycznie rosło.
Koledzy Klubowi zwracali nam uwagę na dwie sprawy, a mianowicie na wykorzystywanie serii znaczków do wydawania tzw. folderów oraz - z nutą krytyki - na zbyt wyraźne akcentowanie całości pocztowych z lat 50. i 60. Padło nawet pytanie, czy w późniejszych latach było równie duże zainteresowanie wykorzystywaniem serii znaczków, do frankowania listowych przesyłek prywatnych.
Sprawa wykorzystywania serii znaczków do folderów może być tematem do następnego cyklu. Foldery były przygotowywane przez różne firmy, a nie tylko przez Pocztę Polską. Na fot. 1 i 2 prezentujemy dwa foldery z których jeden, VII Wyścig Kolarski dookoła Polski jest sygnowany firmą „Czytelnik”, a drugi firmą PPF „Ruch”.
W naszym obecnym cyklu ograniczamy się jednak do prezentowania przesyłek prywatnych, które przeszły drogę pocztową i są ofrankowane serią znaczków wydaną przez Pocztę Polską.
W odpowiedzi na krytyczną uwagę Kolegi Klubowego, prezentujemy całości ofrankowane serią znaczków pochodzące z końca lat pięćdziesiątych i późniejszych XX wieku. Rozpoczynamy od wydań jubileuszowych związanych z obchodami 400 lecia Poczty Polskiej. Z tej okazji , w lutym 1958 roku Poczta Polska wprowadziła do obiegu wydanie okolicznościowe, w postaci jednego znaczka (!) (Fi. 900). Znaczek wydany w technice offsetu nie zasłużył na najwyższą ocenę. Przyczyny, dlaczego tak się stało, są niezbyt jasne. Ale pod koniec roku, wydano pięcioznaczkową serię okolicznościowych (Fi. 918 – 922), także w offsecie w nakładach milionowych każdego znaczka. Co ciekawe, na pytania kolekcjonerów, jak traktować wydania Fi. 900 i Fi. 918 – 922, odpowiedziano: Tematycznie do serii Fi.918-922 należy wydany uprzednio znaczek Fi.900. Dlatego zdarzają się frankowania przesyłek serią Fi. 918-922, a także kompletem ze znaczkiem Fi.900. Na fot. 3,4 prezentujemy przykłady obu rozwiązań.
Fot.3 Koperta o wymiarach 228 x 165 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
Poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,
przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego, Warszawa Pałac Kultury i Sztuki w
dniu 4.11.1958 roku do USA. Przesyłka jest ocenzurowana, a adresat otrzymał ją
13.11.1958 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Ofrankowanie
przesyłki składa się z czwórek znaczków serii Fi.918-922 o łącznym nominale 29,80 zł.
Znaczki są skasowane ręcznym datownikiem okolicznościowym, stosowanym podczas
wystawy 400 lat Poczty Polskiej (kat. Myśl. nr 58 117). Zgodnie z taryfą z dnia 13 lutego
1957 roku, opłata za przesyłkę o wadze powyżej 20 gramów, powinna wynosić od
12,40 -15,40 zł.
Zarówno koperta jak i jej ofrankowanie wskazują na zainteresowanie, zarówno nadawcy jak i adresata, polskimi znaczkami. Zagospodarowanie pola koperty jest i staranne i świadczące o potrzebie zachowania estetyki przesyłki, a to sprawiło, że koperta stała się obiektem zainteresowania i przedmiotem wykorzystanym w kolekcji.
Fot. 4 Koperta o wymiarach 228 x 165 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
przesłanej droga powietrzną, z Urzędu Pocztowego Poznań 1, w dniu 18.11. 1958
roku do USA .Przesyłka przeszła przez Urząd Celny. Ofrankowanie przesyłki składa
się z serii znaczków Fi.918-922, uzupełnionej trzyznaczkowym paskiem poziomym
znaczka Fi. 900 oraz, dodatkowo, dwoma znaczkami Fi.912. Łączna frankatura wynosi
22,45 zł. Znaczki są skasowane datownikami okolicznościowymi 400 lat Poczty
Polskiej (kat. Myśł. Nr.58 100) oraz okolicznościowym datownikiem z jubileuszowej
wystawy filatelistycznej (kat. Myśl. nr 58 122). Niepokój nasz wzbudza brak datownika
odbiorczego.
Koperty obu przesyłek są unikatami i stanowią cenny materiał kolekcjonerski dla niejednego zbioru. Są przykładami twórczego wykorzystania Poczty Polskiej, mogą zostać zaliczone do „sztuki poczty” i świadczą także o wielkim zaufaniu do instytucji jaką była poczta. Przesyłki przeszły drogę pocztową i zostały na ponad 65 lat zachowane w zbiorach, jeśli nie adresatów, to innych właścicieli. W tym dopatrujemy się uroku poczty i jej działalności.
Fot. 5 Koperta o wymiarach 176 x 125 mm, przesyłki listowej, zagranicznej, poleconej
z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Łódź 1, w dniu 14.3.1960 roku, do Niemiec (RFN).
Adresat otrzymał przesyłkę 16.3.1960 roku o czym świadczy odbitka datownika
odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania zwyczajnego
„Wielcy uczeni” (Fi. 988-993) o łącznym nominale 6,75 zł.
Seria „Wielcy uczeni”, wprowadzona do obiegu pocztowego 10 grudnia 1959
roku drukowana w technice stalorytu zrobiła wrażenie „serii eksportowej”, zarówno ze
względu na tematykę znaczków, technikę produkcji, jak i autorów - projektanta i
sztycharzy oraz starannego wykonania. Na znaczkach zostali uwiecznieni: Karol
Darwin (1809-1882), brytyjski przyrodnik i geolog; Dmitrij Mendelejew (1834 –
1907), rosyjski chemik; Albert Einstein (1879-1955) urodzony w Niemczech,
obywatel Szwajcarii i USA , fizyk – teoretyk; Louis Pasteur (1822-1885) francuski
chemik; Isaac Newton ( 1643- 1727), angielski fizyk, astronom, matematyk; Mikołaj
Kopernik (1473 1543) polski astronom, matematyk, lekarz, prawnik. Nakłady
znaczków były wielomilionowe poza jednym, a mianowicie o nominale 2,50 zł z mało
znanym wizerunkiem Mikołaja Kopernika. Nakład tego znaczka wynosił 544 000
sztuk.
Opłata za przesyłkę według taryfy z 27 stycznia 1949 roku wynosiła 2,50 +
3,10 + lotniczy do 20 gramów 0,90 gr. Razem 6,40 zł.
Koperta, ofrankowana serią Fi.988-993, robiła duże wrażenie na
oglądających, w tym również na kolekcjonerach i filatelistach, podczas jej pokazu
z okazji Roku Kopernikańskiego. Można z tego wywnioskować, że jest wystarczająco
rzadka, aby można uznać ja za unikat.
Przejdźmy teraz, zgodnie zapowiedzią, do całości ofrankowanych seriami
znaczków wydawanych przez Pocztę Polska po roku sześćdziesiątym. Wybrane
całości prezentujemy na fot. 6 – 17.
Fot. 6 Koperta o wymiarach 160 x 90 mm przesyłki listowej, zagranicznej, przesłanej drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 1, w dniu 14.7.1962 roku, do Szwajcarii.
Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków z wydania okolicznościowego „Wielcy
Polacy II” (Fi. 1164-1169). Nominały znaczków wynoszą 3,60 zł., a opłata za
przesyłkę według taryfy wynosiła 3,40 zł.
Fot. 7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zwykłej,
zagranicznej wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 2, w dniu 20. 6. 1964 roku,
do Niemiec (RFN). Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania
okolicznościowego z okazji 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego (Fi. 1337- 1341).
Znaczki były wydane w technice stalorytu w nakładach wielomilionowych. Łączny
nominał znaczków wynosi 4, 50 zł. Opłata za przesyłkę, według taryfy pocztowej
zagranicznej z okresu 1.1.1964 – 31.12.1966 roku, wynosiła 2,50 zł.
Fot. 8 Koperta lotnicza, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką
w postaci naklejki z kolejnym wydrukowanym numerem, przesłanej drogą powietrzną
z Urzędu Pocztowego Kraków 28, Nowa Huta (!), w dniu 4.3.1965 roku do USA.
Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego z okazji 600 lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego (Fi. 1337-1341). Nominał znaczków wynosi 4,50 zł. Opłata za przesyłkę według wspomnianej wcześniej taryfy wynosi 7,00 zł + przesyłka lotnicza 3,00 zł przy wadze przesyłki 10 gramów. Razem 10,0zł. Nadawca uzupełnił frankaturę dwoma znaczkami Fi. 1383 i 1414 naklejonymi na stronie verso. To jednak nie pokryło opłaty za list przesłany drogą powietrzną. Pomimo tego adresat otrzymał przesyłkę 9 marca 1965 roku o czym świadczą odbitki datowników odbiorczych.
Z okazji 600 lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego krakowscy filateliści zorganizowali ogólnopolską wystawę „Jagellonica 1964”, która cieszyła się powodzeniem; wśród z gości z całego świata zaproszonych na jubileusz, wśród uczestników jubileuszowych imprez oraz mieszkańców Krakowa i przyjezdnych z wielu stron Polski. Z okazji wystawy wydano kartki pocztowe (całostki), koperty ilustrowane, oraz stosowano okolicznościowe stemple i datowniki. Zainteresowanie filatelistycznymi pamiątkami było bardzo duże stąd liczba przesyłek listowych ofrankowanych serią Fi.1337-1341 była dużą, a pomimo tego całości takie rzadko są oferowane na portalach internetowych.
Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłana z Urzędu Pocztowego Damasławek,w dniu 8.11.1967 roku, do Francji. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego „ Badanie kosmosu” (Fi. 1582 – 1589). Znaczki wydane w technice offsetu w nakładach milionowych. Nominał znaczków wynosi 21,05 zł. Adresat otrzymał przesyłkę 14 II 1967 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. W taryfie przewidziano opłatę za przesyłkę 7,00 zł.
Fot.10 Koperta o wymiarach 182 x 105 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erka w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Lublin 1, w dniu 25.2.1977 roku do Belgii. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków „Witraże polskie”(Fi. 1955- 1962). Nominał naklejonych znaczków wynosi 21,50 + 4,00 zł. Znaczki wydane w technice rotograwiury w nakładach wielomilionowych. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 16,90 zł.
Fot.11 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczatki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Łódź 60, w dniu 26.6.1972 roku do b. ZSRR. Adresat otrzymał przesyłkę w dniu 2.7.1972 o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydanych z okazji XI Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Sapporo (Fi. 1996-1999). Nominał naklejonych znaczków wynosi 5,15 zł. Znaczki wydane w technice rotograwiury w nakładach wielomilionowych. Opłata za list według taryfy zagranicznej od 1.7.1971 do 30.9.1972 wynosiła 5,10 zł.
Fot.12 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, krajowej, zwykłej wysłanej z Urzędu Pocztowego Otmuchów, w dniu 18.7.1975 roku do Wrocławia. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków „Kwiaty w twórczości Stanisława Wyspiańskiego” (Fi. 2148-2153) o łącznym nominale 14,50 zł. Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem stosowanym na wystawie „Lato Kwiatów”. Według taryfy pocztowej, krajowej opłata za list zamiejscowy wynosiła 60 groszy.
Fot.13 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Częstochowa 1, w dniu 18.11.1976 roku, do Rumunii. Przesyłka jest ofrankowana seria znaczków wydanych z okazji Dnia Znaczka i 100 rocznicy urodzin Ksawerego Dunikowskiego (Fi. 2262-2265). Adresat otrzymał przesyłkę 22.11.1976 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Nominał znaczków wynosi 11,00 + 4,00 zł. Opłata według taryfy wynosiła 12,40 zł.
Fot.14 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Szczecin 30, w dniu 1.5. 1978 roku, do Niemiec (RFN). Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydanych z okazji Dnia Znaczka, „monety polskie” (Fi. 2378-2383). Nominał naklejonych znaczków wynosi 17,70 zł. Znaczki wydane w nakładach wielomilionowych.. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 16,90 zł.
Fot. 15 Koperta o wymiarach 205 x 120 mm przesyłki listowej, prywatnej, przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Bydgoszcz 1, w dniu 8.12. 1983 roku (?), do Niemiec (RFN). Przesyła jest ofrankowana serią znaczków „Kobiece stroje ludowe” (Fi. 2743-2748), o łącznym nominale 87,00 zł. Opłata za przesyłkę wynosiła ok. 25,90 zł. Pomimo tego został doklejony znaczek Fi. 2728 o nominale 6,00 zł.
Fot.16 Koperta o wymiarach 180 x 105 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erka w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Łódź 42, w dniu 8.9. 1988 roku, do Wilna (Litwa ) b. ZSRR, Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków „Ważki polskie” (Fi.2986-2991) o łącznym nominale 140 zł. Adresat otrzymał przesyłkę w dniu 21.9.1988 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Opłata za przesyłkę wynosiła według taryfy 70, 00 złotych.
Fot. 17 Koperta o wymiarach 180 x 105 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej, z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Zabrze 19, w dniu 5.8.1989 roku, do Niemiec (RFN). Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków „Konie” (Fi. 3042-3047) o łącznym nominale 170, 00 zł .Według taryfy pocztowej zagranicznej z okresu 1.12. 1989 – 31.7.1989 przesyłka kosztowała – 150 + polecenie 260 zł, razem 410 zł. Pomimo doklejenia znaczka o nominale 40 zł na verso koperty, przesyłka nie była właściwie opłacona.
Jak widać z wybranych przykładów, frankowanie przesyłek, głównie zagranicznych, seriami znaczków wydanymi przez Pocztę Polska, było stosowane przez korespondentów na przestrzeni ostatnich 70 lat. Nadawcy przesyłek, w niewielkim tylko stopniu, interesowali się wysokością opłat wynikających z obowiązujących taryf. Celem było zaopatrzenie koperty przesyłki w komplet znaczków, zaliczonych do danej serii. Mogły się one znaleźć na stronie recto, a w przypadku braku miejsca także na stronie verso. Możemy się domyślać, że dla jednych była to urocza zabawa, dla innych przemyślana forma urozmaicenia kontaktu listowego, ciekawa wymiana walorów filatelistycznych, jeszcze inni mieli, być może, podtekst handlowy. Dla wielu ludzi, pierwszy kontakt listowny, nadawał charakter późniejszej wymianie korespondencji. Zwracano uwagę na; specyficzne ofrankowanie koperty, wykorzystanie ciekawych znaczków, staranne i estetyczne zagospodarowanie. Te „drobiazgi” nadawały wymianie listowej bardzo intymnego charakteru i dawało poczucie zażyłości, nawet od pierwszego listu.
Z dotychczasowych prezentacji widać, że możemy dokonać pierwszej ogólnej klasyfikacji całości. Będą to więc całości:
1/ ofrankowane serią znaczków.
2/ ofrankowane wielokrotnością znaczków danej serii.
3/ ofrankowane dwoma różnymi seriami.
4/ ofrankowane serią znaczków z uzupełnieniem frankatury dodatkowymi znaczkami
pochodzącymi spoza serii.
W dalszy ciągu poszukujemy walorów, Kolegów, Internautów, chętnych do współpracy oraz korespondentów. Zapraszamy na kolejną część już niedługo.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 4.
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: środa, 05, luty 2025 14:44
- MAREK
- Odsłony: 408
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI
Część 4.
Nie liczyliśmy się z większym zainteresowaniem Internautów tworzeniem wyjątkowego zbioru całości, ofrankowanych seriami znaczków wydanymi przez Pocztę Polską. Chociaż to temat nowy, według nas również, atrakcyjny, to jednak skierowany do osób interesujących się całościami pocztowymi, a takich, jak wynika z rozmów ze znajomymi filatelistami, jest niewielu. Pomimo tego, po ukazaniu się ostatniej części (trzeciej) cyklu, liczba wejść na naszą stronę, wyraźnie się zwiększyła, co może świadczyć o zwiększonej liczbie zainteresowanych wyjątkowym zbiorem całości.
Kontynuujemy zatem cykl, bowiem jesteśmy przekonani, że korespondencja prywatna, którą wybitni filateliści uważali za korespondencję filatelistyczną, niegodną zainteresowania, spełniała nadzwyczajną rolę w działalności poczty. Nadawcy korespondencji, wykorzystywali często nietuzinkowe opakowania (np. koperty różnych wymiarów, wykonane z różnych materiałów, zdobione, wytłaczane, z „okienkiem”), których powierzchnie zagospodarowywali w najbardziej fantazyjny sposób, wykorzystując znaczki pocztowe, według własnej koncepcji i indywidualnego poczucia estetyki, często bez dbałości o poprawność frankowania. Tworzono w ten sposób najbarwniejszą część przesyłek. Nadawali tym samym, pewną specyfikę całej działalności poczty, tworzyli „ludzki wizerunek” instytucji nastawionej na zysk. Korespondencja prywatna czyli przesyłki listowe, najdawniejsza forma kontaktu międzyludzkiego, przekraczająca wszelkie bariery językowe, geograficzne związane z różnymi przeszkodami natury przestrzennej, a nawet natury politycznej, stworzyła, z czasem, coś co nazwano „globalną wioską”. Tamtej sytuacji już, w najbliższym czasie, nie powtórzymy. Możemy tylko delektować się tym co pozostało i jest do pozyskania, dzięki zapobiegliwości wielu kolekcjonerów i osób, które w sposób szczególny traktowały korespondencję.
Wracamy do przykładów, pozyskanych w ostatnim czasie, całości ofrankowanych serią znaczków wydanych przez Pocztę Polską. Mamy dostęp do kilkunastu całości z lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, które prezentujemy z opisem na fot. 1 – 15. Pierwsza całość jest z roku 1952, w którym obowiązywała taryfa pocztowa od 21.04.1952- 3.01.1953. Przypominamy, ze w zakresie taryfy pocztowej posługujemy się opracowaniem Adama Kielbasa-Schoeni, Stanisław Fołta, Taryfy i cenniki opłat Poczty Polskiej 1941-2010, wydanym Basel-Gliwice 2011 roku.
Fot. 1 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, wysłanej drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 1, w dniu 21.7.1952 roku do Krakowa.
Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków na przesyłki lotnicze (Fi.590 – 593) o
łącznym nominale 7, 85 zł. Nakłady znaczków były wielomilionowe z najniższym
nakładem znaczka o nominale 90 groszy (2 121 700 sztuk). Znaczki wydane w technice
stalorytu, projektowane i sztychowane przez wybitnych artystów z Czesławem
Słanią na czele, wydano jako nieząbkowane i ząbkowane. Taryfa za list zamiejscowy w
obrocie wewnętrznym przewidywała opłatę za list do 20 gr – 45 groszy, opłatę
dodatkową na odbudowę Warszawy, 15 groszy oraz dodatek za pocztę lotniczą, 15
groszy. Razem 75 groszy. Nominał naklejonych znaczków jest 7, 85 zł (?).
Kolejne cztery całości przypominają pokazane już we wcześniejszej części cyklu,
przesłane nawet do tych samych adresatów, co oznacza potrzebę dostarczenia większej
liczby takich właśnie całości, a może znaczków stemplowanych?
Fot. 2. Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z
erką w postaci odbitki pieczątki z numerem z numeratora, wysłanej droga
powietrzną z Urzędu Pocztowego Płock 1, w dniu 23.3.1953 roku, do Pragi
.Czeskiej. Przesyłka jest ofrankowana dwuznaczkową serią wydania specjalnego
„Służba zdrowia” (Fi.678-679). Znaczki wydane w rotograwiurze w nakładzie
ponad 10 milionów sztuk znaczka Fi.679 i nakładzie 100 000 znaczka (!) Fi.678.
Znaczek w kolorze malinowym był, dla przeciętnego kolekcjonera, praktycznie
nieosiągalny w okienkach pocztowych, szczególnie w małych miastach.
O rzadkości znaczka niekasowanego i na całości pocztowej świadczą aktualne
ceny katalogowe.
Nominał znaczków Fi.678-679 wynosi 2,55 zł. Taryfa pocztowa z okresu
4.01.1953 – 31.12 1963 dla prezentowanej całości przewidywała w obrocie
zagranicznym opłatę za list 45 groszy, opłatę za polecenie 95 groszy i opłatę za
pocztę lotniczą 20 groszy. Razem 1,60 zł.
Fot. 3,4 Koperty standardowych wymiarów ( w tym lotnicza) przesyłek poleconych,
listowych, prywatnych, przesłanych droga powietrzną, każda ofrankowana serią
wydania specjalnego „Szkolnictwo” (Fi.693-695) o łącznym nominale znaczków
2,40 zł. Przesyłka w kopercie lotniczej byłą wysłana z Urzędu Pocztowego
Warszawa 28 w dniu 4.2.1954 do b. NRD. Adresat otrzymał przesyłkę 18.2.1954
o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Taryfa przewidywała opłatę w
wysokości 1,60 zł
W drugim przypadku przesyłka ofrankowana serią (Fi 693-695)byłą
nadana w Urzędzie Pocztowym Wrocław 1, w dniu 8.7.1954 roku do USA.
Opłata za przesyłkę przy wadze przesyłki 10 gramów wynosiła 2,10 groszy.
Na uwagę zasługują nakłady znaczków. Znaczek o nominale 10 gr.,
miał nakład ponad 50 milionów sztuk. Znaczek o nominale 80 groszy, 3 miliony
100 tyś., a o nominale 1,50 zł, tylko 110 000 sztuk (!).
Fot. 5 Kolejna przesyłka ofrankowana serią znaczków (Fi. 678-679). Tym razem jest to
Przesyłka na adres jak na fot,4, polecona z erką w postaci pieczątki z odręcznie
wpisanym numerem, przesłana droga powietrzną z Urzędu Pocztowego
Wrocław 1, w dniu 4.5.1955 roku do USA.
Znaczek w kolorze malinowym był zapewne poszukiwany, także za
granicą, bowiem miał zapisane hasło dotyczące szczepień przeciw gruźlicy.
A sprawa ta w ogólnym temacie „Medycyna” była przedmiotem zbierania przez
wielu kolekcjonerów. Wielką niewiadomą jest liczba przesyłek i krajowych i
zagranicznych ofrankowanych wspomniana serią.
Fot. 6 13 lipca 1954 roku Poczta Polska wprowadziła do obrotu pocztowego, wydanie na
przesyłki lotnicze, w formie serii składającej się z sześciu znaczków, na których
przedstawiony został samolot nad historycznymi budowlami w tym nad: murami
obronnymi i Zamkiem w Paczkowie, kamieniczkami w Kazimierzu Dolnym,
Wawelem, Ratuszem we Wrocławiu, pałacem w Łazienkach w Warszawie
i Bramą Krakowską w Lublinie (Fi.715-720). Projektantem większości znaczków \ był Czesław Słania, a sztychowali wybitni ówcześni sztycharze, bowiem znaczki
ukazały się w stalorycie. Seria, starannie wydana przez Państwową Wytwórnię
Papierów Wartościowych, uchodzi za jedną z najpiękniejszych serii
przedstawiających zabytkowe budowle polskich miast.
Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatne,
zagranicznej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym
numerem, wysłana z Urzędu Pocztowego Bydgoszcz 1, w dniu 7.4.1957 roku do
Niemiec. Przesyłka jest ofrankowana serią wydaną na przesyłki lotnicze (Fi.715 –
720) (!). Nominał naklejonych znaczków wynosi 7,60 zł.
Według zarządzenia MŁ. Z dnia 13 lutego 1957 roku opłata za
przesyłkę wynosiła w obrocie zagranicznym za list do 20 gr 2,50 zł + opłata
dodatkowa do przesyłek poleconych 3,90 zł. Razem 6,40 zł.
Trzeba przyznać, że przesyłka tak ofrankowana mogłą zrobić
ważenie na adresacie i nie tylko. Nadawca mógł mieć poważny problem w nabyciu
wszystkich znaczków wobec mocno zróżnicowanych nakładów poszczególnych
znaczków. Wahały się one od ok.61milionów do 221 000 sztuk. Znaczek z
widokiem Wawelu miał nakład zaledwie 221 000, z widokiem Bramy Krakowskiej
w Lublinie 541 000 sztuk, a kamieniczki w Kazimierzu 1 060 000 sztuk. Pozostałe
znaczki miały nakłady wielomilionowe.
Ile mogło powstać całości pocztowych w taki sposób ofrankowanych,
zapewne nie dojdziemy. Można jednak uznać, że jest to niewątpliwie, całość
unikatowa.
Fot. 7 Koperta o wymiarach 176 x 115 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,
przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 31, w dniu 26.3.1956
roku do Niemiec. Przesyłka dotarła do adresata 30.3.1956 roku o czym świadczy
odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania
specjalnego przedstawiającego zwierzęta będące w Polsce pod ochroną ( Fi. 743-
746). W wersji zabkowanej. Projektantem był Czesław Borowczyk, a sztycharzami
B. Brandt, St. Łukaszewski, M.R. Polak i Czesłąw Słania. Druk dwubarwny,
rotograwiura i staloryt. Według kolekcjonerów jest to bardzo udana seria, a w wersji
nieząbkowanej była dobrym towarem ekssportowym.
Nominał znaczków wynosi 5,95 zł. Opłata za przesyłkę o wadze do 20 gr.
w obrocie zagranicznym, według taryfy, wynosiła 40 gr + 95 gr + 20 gr. Łącznie
1,55 zł.
Nakłady znaczków ząbkowanych były kilku milionowe, a znaczek
nominale 3,00 zł. sztychowany przez Czesława Słanię, był wydany w nakładzie
710 000 sztuk.
Fot. 8, 9, 10, Trzy przykłady kopert o standardowych wymiarach, przesyłek listowych,
prywatnych, zagranicznych, poleconych wysłanych droga powietrzną do różnych
krajów (b. Czechosłowacji, Węgier i USA) ofrankowanych serią znaczków
Fi. 743- 746) w wersji nieząbkowanej.
Na fot. 8, koperta przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Radomsko, wysłana
w dniu 8.5.1955 roku, do Czechosłowacji. Opłata za przesyłkę według taryfy
wynosiła 1,55 zł. Nominał naklejonych znaczków wynosi 5,95 zł.
Na fot. 9, koperta przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Leszno 1, w dniu
11.6.1955 roku, na Węgry.
Na fot. 10, koperta przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Niepołomice, w dniu
6.6.1955 roku, do USA . Opłata za przesyłkę przy wadze 10 gr. według taryfy
wynosiła 2,05 zł.. Nominał naklejonych znaczków wynosi 5,95 zł.
Z informacji uzyskanych od Kolegów Klubowych wynika, że częściej daje się
zauważyć na forach internetowych, całości pocztowe ofrankowane serią (Fi. 743-
746) nieząbkowaną pomimo tego, że serii takich było tylko 200 000 serii. Znaczki
ząbkowane mają nakłady wielomilionowe.
Fot. 11a, b, Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki z numerem, odbitym z numeratora,
wysłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 50, w dniu
18.10.1956 roku, do Francji (o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego).
Koperta uznana za kuriozalną, bowiem jest ofrankowana dziesięcioznaczkową
serią wydania okolicznościowego z okazji 10-lecia PRL (Fi. 747-756). Nominał
znaczków wynosi 8,10 zł. Ze względu na wymiary znaczków, zostały naklejone
przez nadawcę na stronie verso i recto. (a), (b).
Nakłady znaczków były zróżnicowane w zależności od nominału.
Najwyższy nakład miał znaczek o nominale 60 groszy (ponad 6 milionów sztuk),
najniższy nakład miał znaczek sztychowany przez Czesława Słąnię. Znaczek
o nominale 1,40 zł miał nakład 210 000 sztuk. Również znaczek o nominale
2,10 zł, rytowany przez m. Polaka, miał nakład poniżej miliona sztuk (594 000).
Fot. 12 a/, b/, Dwie koperty standardowych wymiarów, przesyłek listowych,
zagranicznych, poleconych, z erkami w postaci odbitek pieczątek i odręcznie
wpisanymi numerami, przesłane droga powietrzną na ten sam adres
z Urzędu Pocztowego Zakopane1,
Koperta a/; w dniu, 31.10.1955 rok, do Francji. Przesyłka jest ofrankowana
sześcioznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji II
Międzynarodowych Igrzysk Sportowych Młodzieży (Fi. 790-795) w wydaniu
Ząbkowanym. Nominał naklejonych znaczków wynosi 6,10 zł. Zgodnie z
taryfą, opłata za przesyłkę wynosiła 1,55zł (!)
Koperta b/, w dniu, 3.4.1956 rok, do Francji. Przesyłka jest ofrankowana
sześcioznaczkową serią jak wyżej (Fi. 790-795), ale w wydaniu
nieząbkowanym. Nominał znaczków wynosi 6,10 zł. Opłata za przesyłke według
taryfy wynosiła 1,55 zł.
Nakłady znaczków były kilkumilionowe oprócz znaczka o nominale
1,55 zł. Nakład tego znaczka wynosił 480 000 sztuk. Trzeba zaznaczyć, że
z pierwszego nakładu pozostawiono bez perforacji po 200 000 sztuk wszystkich
wartości. Można przypuszczać, że nadawca obu przesyłek realizował
zamówienie adresata na obie serie znaczków w postaci całości.
Fot.13. Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatne, zagranicznej,
poleconej z erką w postaci pieczątki w kolorze niebieskim z numerem odbitym z
numeratora, ekspresowej, wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego
Skoczów, w dniu 9.4.1958 roku do b. NRD. Adresat otrzymał przesyłkę 11.4.1958 o
czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią
znaczków lotniczych (Fi.890-895) o łącznym nominale 13,70 zł. Opłata taryfowa dla
przesyłki przewidywała: opłatę za list w obrocie zagranicznym 2,50 zł + polecenie
3,90 zł + 4,50 zł ekspres i opłata za przesyłkę lotniczą 90 groszy. Razem 11,80 zł.
Fot.14 Koperta o wymiarach 230 x 162 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
poleconej z erką w postaci pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej
drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 1, w dniu 21 II 1959 roku, do USA.
Koperta przesyłki starannie zagospodarowana z przemyślnie ułożonymi znaczkami
skasowanymi czytelnie datownikami.
Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków lotniczych (Fi. 935-939),
stanowiących uzupełnienie poprzedniej serii lotniczej serii (Fi. 890-895). Łączny
nominał znaczków wynosi 115 zł. Znaczki wydano w technice stalorytu
i rotograwiury, w nakładach wielomilionowych od 1mil.170 tyś. do 4mil. 580 tyś.
sztuk. Opłata taryfowa tego rodzaju przesyłki nie przekraczała 20,00zł.
Na zakończenie tej części prezentujemy dwie całości, które były dla nas niemałym zaskoczeniem. Na pierwszy rzut oka niewiele się różniły od wcześniej opisywanych, które były ofrankowane jakąś serią znaczków wydanych przez Pocztę Polska w latach 50. i 60.
Fot. 15a, b. Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z
erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej
drogą powietrzna z Urzędu Pocztowego Warszawa 40, w dniu 9.8.1956 roku,
do USA. Przesyłka ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego
z okazji Roku Mickiewiczowskiego (Fi. 804 – 807) o łącznym nominale
2,15 zł (a).
ZASKOCZENIEM BYŁ WIDOK VERSO KOPERTY. Na odwrocie
znalazło się uzupełnienie frankatury przez doklejenie KOLEJNEJ SERII
ZNACZKÓW (b).
Jest to dwuznaczkowa seria wydania lotniczego z okazji III
Światowego Kongresu Studentów w Warszawie (Fi.676 –677). A więc, jak
widać, zdarzają się przesyłki na których nadawca nakleił dwie serie znaczków.
Wprawdzie serię Fi. 676 – 677 wycofano w dniu 31.12. 1953 roku, ale została
naklejona i skasowana datownikiem pocztowym. Przesyłka dotarła do adresata o
czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Seria ze strony verso nie były
włączone do frankatury, bowiem taryfa przewidywała opłątę 2,10 zł.
Kolejny przykład
Fot. 16 a, b. Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z
erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej
drogą powietrzna z Urzędu Pocztowego Wrocław 1, w dniu 29.3.1956 roku,
do USA. Przesyłka ofrankowana dwuznaczkową serią wydania
okolicznościowego z okazji 70 rocznicy śmierci Karola Marksa (Fi.657-658)
o łącznym nominale 1,40 zł. (a).
Uzupełnieniem frankatury jest dwuznaczkowa seria wydania
okolicznościowego z okazji Święta Pracy (Fi.659-660) o łącznym nominale
1,40 zł.(b).
Zaskoczeniem jest dla nas zarówno wykorzystywanie serii znaczków do uzupełnienia frankatury przesyłek, jak również sprawa pozyskania serii, w których jeden ze znaczków w obu seriach miały niskie nakłady. W przypadku serii Fi.676- 677, nakład znaczka o nominale 75 groszy był 210 000 sztuk, a w drugim przypadku znaczek o nominale 60 groszy miał nakład jedynie 110 000 sztuk.
Czy w takim razie możemy się spodziewać jeszcze innych rozwiązań? Będziemy poszukiwać i przekazywać te rozwiązania na stronie internetowej, licząc na współpracę Kolegów Klubowych i Internautów, w przekazywaniu informacji o kolejnych ciekawostkach.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 2.
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: piątek, 17, styczeń 2025 16:11
- MAREK
- Odsłony: 526
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI
Część 2.
W kilka tygodni po zebraniu pierwszej partii całości, ofrankowanych seriami znaczków, wydanych przez Pocztę Polską, które przedstawiliśmy w pierwszej części cyklu, otrzymaliśmy, od naszych klubowych kolegów, kilkanaście propozycji udostępnienia nowych walorów. Skorzystano z propozycji, dołączono walory z własnej kolekcji i nasz zbiór powiększył się o kolejne jedenaście całości, z których aż 4, są ofrankowane czteroznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji Wystawy Ziem Odzyskanych.
Okazuje się, że po upływie 76 lat można znaleźć całości z tamtego czasu. W dniu 21 lipca 1948 roku, we Wrocławiu, otwarto wystawę krajową, prezentującą osiągnięcia odbudowy Ziem Odzyskanych po II wojnie światowej. Wystawa była czynna przez 100 dni, do 31 października 1948 roku. Zwiedziło ją ponad 1,5 miliona osób. Bilet kosztował 200 złotych.
Wśród pozyskanych walorów mamy dodatkowo całości z lat pięćdziesiątych, sześćdziesiątych, a nawet z roku 1987. Na kolejnych fotografiach 1- 11 prezentujemy,z opisem, pozyskane walory.
Fot.1 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatne, krajowej wysłanej
z Urzędu Pocztowego Wrocław 1, w dniu 23.7.1948 roku do Szczebrzeszyna.
Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkową serią (Fi.462- 465) o łącznym nominale
74 złote. Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem Wystawy Ziem
Odzyskanych. Opłata za przesyłkę listową w obrocie wewnętrznym, według taryfy,
wynosiła 15 złotych.
Fot. 2 Koperta jak wyżej, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej przesłanej drogą
powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław TF.TG, w dniu 29.7.1948 roku do Włoch.
Adresat otrzymał przesyłkę 2.8.1948 roku o czym świadczy odbitka datownika
Odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią (Fi.462-465) o łącznym nominale 74 zł.
Według taryfy opłata wynosiła 60 złotych, przyjmując, że waga przesyłki mieściła się
w granicach 20 - 50 gramów.
Fot. 3 Koperta o wymiarach 226x 145 mm przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej
z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Wrocław 1, w dniu 27.8.1948 roku do Łodzi. Przesyłka jest ofrankowana
serią (Fi.462-465) o łącznym nominale 74 zł. Znaczki skasowane okolicznościowym
datownikiem z wystawy. Opłata za przesyłkę według taryfy, przyjmują wagę 20-50
gramów wynosi 45 złotych.
Fot. 4 Wyjątkowy walor, w postaci koperty o wymiarach 220 x 110 mm przygotowanej przez
Pocztę na Wystawie Ziem Odzyskanych z napisem i symbolem wystawy w postaci
iglicy. Koperta z naklejoną serią znaczków ostemplowanych okolicznościowym
datownikiem stosowanym na wystawie. Był to stempel ręczny z wymienna datą
(kalendarzem pocztowym), który miał 9 wyróżników od ( * - **) oraz A1 – A4,
również B1-B3. (w kat Myśl. nr 48 062 0 48 070).
Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej drogą powietrzną
z Urzędu Pocztowego Wrocław 15, w dniu 28.3. 1953 roku do USA. Adresat otrzymał
przesyłkę 1.4. 1953 o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka listowa
jest ofrankowana dwuznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji
uchwalenia Konstytucji PRL o łącznym nominale 3, 45 zł +15 gr. Opłata według taryfy
wynosiła 1,55 zł.
Fot. 6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, zagranicznej, wysłanej jako
przesyłka filatelistyczna z wysyłką znaczków i zezwoleniem dewizowym , z Urzędu
Pocztowego Szczecin 3, w dniu 12.11.1949 roku do Niemiec. Przesyłka jest
ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego z okazji 5 rocznicy
Manifestu .Lipcowego (Fi. 495-497). Trzy znaczki o łącznym nominale 60 zł. Seria
wydana w nakładzie 500 000 sztuk. Opłata za przesyłkę, zgodnie z taryfą, wynosiła
45 zł.
Fot. 7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką
w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, zagranicznej, wysłanej
drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 4.2.1956 roku. Przesyłka
jest ofrankowana czteroznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji „Roku
Mickiewiczowskiego” (Fi. 804-807). Łączny nominał znaczków wynosi 2,15 zł. Opłata
za przesyłkę, według taryfy wynosiła 2, 10 zł przy wadze przesyłki 10 gramów. Adresat
otrzymał przesyłkę 18.2.1956 roku, o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Opole 6, w dniu 21.5.1956 roku
do Francji. Przesyłka jest ofrankowana pięcioznaczkową serią wydania zwyczajnego
„Statki Polskie” (Fi. 815-819) o wielomilionowym nakładzie znaczków. Łączny
nominał znaczków wynosi 1, 40 zł. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 60
groszy, przy wadze przesyłki do 20 gramów.
Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej
wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Zakopane 3, w dniu 29.6.1956 roku
do Francji. Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkową serią wydania specjalnego
poświęconego turystyce (Fi. 822-825). Łączny nominał znaczków wynosi 2,40 zł.
Opłata według taryfy wynosiła 60 groszy.
Fot. 10 Koperta lotnicza o wymiarach 150 x 111 mm przesyłki listowej, prywatnej.
zagranicznej przesłanej drogą powietrzną z Urzedu Pocztowego Bytom 2, w dniu
21.9 1966 roku, do Monte Carlo. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią
wydania „Dożynki” (Fi. 1545-1547) o łącznym nominale 4,40 zł. Opłata za list
według taryfy wynosiła 3,40 zł
Fot.11 Koperta lotnicza o standardowych wymiarach przesyłki listowej, prywatnej,
poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej droga
powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 34, w dniu 10.10 1987 roku do USA.
Przesyłka jest ofrankowana sześcioznaczką serią wydania z okazji 100 lecia
Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów (Fi. 2921-2926). Nominał znaczków serii
wynosi 110 zł.
Rodzi się podejrzenie, że w większości przypadków, nadawcom przesyłek bardziej chodziło o naklejenie na kopertę przesyłki listowej, serii znaczków, niż zadbanie o prawidłowe jej ofrankowanie, zgodne z taryfą. O tyle jest to ciekawe że w niektórych przypadkach nadawca płacił za przesyłkę niekiedy dwa, a nawet trzy razy więcej niż przewidywała taryfa. Czy mogły to być listy inspirowane filatelistycznie? Czy mogły być inspirowane innymi potrzebami nadawcy czy adresata?. Widać, że pola kopert są zagospodarowane starannie co by wskazywało na poważne traktowanie nadawcy. Sadzimy, że liczba pytań będzie się zwiększała po kolejnych nabytkach. Prosimy o udostępnianie nam kolejnych walorów.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 3.
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: środa, 22, styczeń 2025 16:42
- MAREK
- Odsłony: 474
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI
Część 3.
Kolejny pakiet walorów, które udało nam się pozyskać, zaświadcza
o zainteresowaniach nadawców przesyłek listowych frankowaniem, seriami znaczków wydawanych przez Pocztę Polską, od najwcześniejszych lat jej istnienia. Zwraca uwagę także na istnienie korespondentów, którzy interesowali się wydaniami Poczty Polskiej, a przesyłki listowe frankowali seriami znaczków, trudno osiągalnymi z powodu np. niskich nakładów. Kolejne walory potwierdzają, ze zbiór całości frankowanych seriami znaczków wydanych przez Pocztę Polska może być i atrakcyjny i ciekawy. Na fot. 1 – 10 prezentujemy pozyskane całości wraz z krótkimi opisami.
Fot. 1 Koperta o wymiarach 156x 126 mm przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką
w postaci naklejki z czerwoną ramką z wydrukowanym numerem, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Warszawa 1 (Warschau 1), w dniu 22.12.1918 roku do Sosnowca.
Stempel poczty niemieckiej (Warschau) był użyty pomimo tego, że po
kapitulacji armii niemieckiej 11 XI 1918 roku, zamiast poczt niemieckiej i miejskiej
zorganizowano pocztę polską. Urzędy pocztowe używały początkowo znaczków
i rekwizytów pozostałych po poczcie niemieckiej.
Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków warszawskiej poczty miejskiej
z roku 1916, niedopuszczoną do obiegu, ale unarodowioną, z czarnym nadrukiem
u góry, nowej wartości, u dołu „Poczta Polska” (Fi.2-5). Jest to pierwsza seria,
Rzeczpospolitej Polskiej (tereny po okupacji niemieckiej dawnego zaboru
rosyjskiego). Nominały znaczków przedstawiających pomniki Warszawy; Kolumnę
Zygmunta, Syrenę , Jana III oraz herb Warszawy, są podane w fenigach i groszach:
5f/2 gr., 10f/6 gr., 25 f/10 r., 50 f/20 gr. . Łącznie nominał wynosi 90 f/38 gr. Według
taryfy obowiązującej w walucie markowej (koronowej) na obszarze całego kraju
przesyłka polecona powinna być opłacona w wysokości 50 f..
Fot.2 Koperta o wymiarach 163 x 130 mm przesyłki listowej (filatelistycznej?), prywatnej,
wysłanej z Urzędu Pocztowego Żywiec 1, w dniu 3 III 1919 roku, do Lipnicy
Murowanej. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania Polskiej Komisji
Likwidacyjnej (Fi. 55-65). Znaczki wprowadzone do obiegu w lutym 1919 roku ale ich
sprzedaż została wstrzymana. Ministerstwo Poczt i Telegrafów dopuściło ją do obiegu
w marcu 1919 roku z ważnością do 31.5.1919 roku. Znaczki wydano bez gumowania
oraz jako nieząbkowane. Niektóre urzędy pocztowe i firmy prywatne dawały arkusze
znaczków do perforowania. Tak było w przypadku Urzędu Pocztowego w Żywcu, stąd
na kopercie przesyłki z Żywca jest seria znaczków ząbkowanych. Nominał znaczków
podany w halerzach wynosi 306, ( 3 korony 06 hal.)
Fot.3 Koperta o wymiarach 192 x 128 mm przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej
z erką wydrukowaną z kolejnym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego
Inowrocław 1, w dniu 6 VI 1939 roku do Łodzi. Przesyłka jest ofrankowana serią
znaczków wydania dobroczynnego z dopłata na pomoc zimową (Fi. 327-329). Znaczki
wprowadzono dnia 21.12.1938 roku z ważnością do 30 lipca 1939 roku. Nakład
znaczków 5+5 gr. i 25+10 gr. wynosiły 2miliony, a znaczka 55+15 gr. 520 000 sztuk.
Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 80 groszy. Nominał znaczków wynosi
85 + 30 groszy.
Fot. 4 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką
w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej wysłanej
z Urzędu Pocztowego Zakopane 1, w dniu 11 II 1939 roku, do Poznania. Przesyłka
jest ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego z okazji
międzynarodowych zawodów narciarskich w Zakopanem. Znaczki są skasowane
datownikiem okolicznościowym stosowanym podczas zawodów FIS. Adresat, wybitny
polski filatelista , otrzymał przesyłkę 12.2.1939 roku o czym świadczy odbitka
datownika odbiorczego.
Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej
wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 1 (Kiosk - Politechnika), w dniu 1.6.1949
roku do Bromma (dzielnica Sztokholmu Szwecja). Przesyłka jest ofrankowana
trzyznaczkowa serią wydaną z okazji VIII Kongresu Związków Zawodowych (Fi.492-
494). Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem z wymienna datą (kat.
Myśl. Nr 49 037).
Na kolejnych fotografiach (6-8) pokazujemy korespondencję osoby szczególnie zainteresowanej całościami, które były frankowane seriami znaczków, wydawanymi przez Pocztę Polską w latach pięćdziesiątych XX wieku. Są to wybrane trzy walory przesłane na ten sam adres do USA i nadane przez ta samą osobę.
Fot.6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej zagranicznej,
poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,
przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 6.12.1952 roku,
do USA. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią „Zabytkowe budowle”
(Fi. 629-631) o łącznym nominale 2.05 zł +15 groszy.
Fot.7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 3.11.1953 roku
do USA. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią wydaną z okazji mistrzostw
Europy w boksie, w Warszawie (Fi.664-666) o łącznym nominale 2,15 zł.
Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,
poleconej z erką w formie odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej
drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 6.7. 1954 roku do USA.
Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią „Budowle Warszawy” (Fi.686-688)
o łącznym nominale 4,55 zł.
Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej
z erką w postaci odbitki pieczątki z numerem odbitym z numeratora, wysłanej
z Urzędu Pocztowego Skarżysko Kamienna 1, w dniu 3 V 1956 roku do Radomia.
Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkowa serią wydaną z okazji 10-lecia
odzyskania Ziem Zachodnich (Fi. 799-801). Nominał znaczków wynosi 1,20 zł.
Adresatka otrzymała przesyłkę 3 V 1956 roku o czym świadczy odbitka datownika
odbiorczego. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 1,20 zł.
Fot.10 Koperta o wymiarach 220 x 110 mm przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w
postaci naklejki z odbitym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa PkiN,
w dniu 1.9.1960 roku, do Krynicy. Adresat otrzymał przesyłkę dnia 12.9.1960 roku
o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana
pięcioznaczkową serią znaczków, wydanych w 100.lecie polskiego znaczka
pocztowego (Fi. 1007-1011). Nominał znaczków wynosi 6.40 zł. Opłata za przesyłkę
według taryfy wynosiła 2,10 zł, przy wadze przesyłki powyżej 20 gramów.
Koperty są starannie adresowane, pola kopert estetycznie zagospodarowane, co świadczy o przywiązywaniu dużej roli do korespondencji i wykorzystywania serii znaczków jako frankatury przesyłek. Na uwagę zasługuje zespół trzech kopert (fot. 6-8) przesyłek listowych frankowanych seriami znaczków wydawanych w latach pięćdziesiątych XX wieku. Obowiązywała wówczas niepisana (pisana?) zasada wydawania przez Pocztę Polska, dwu lub trzyznaczkowych serii, w których niektóre znaczki miały nakłady milionowe, a jeden w serii był wydawany w nakładzie 200 000, 100 000 i mniej sztuk. Znaczki te, były trudny do nabycia w okienkach pocztowych.
Oczekujemy na kolejne walory od naszych Kolegów i Internautów. Mamy nadzieję, ze w zbiorach znajdą się jeszcze materiały jeszcze bardziej interesujące o czym wspominają nam doświadczeni filateliści. Z góry dziękujemy za włączenie się do budowania nietypowego zbioru całości.
Podczas dyskusji z Kolegami, tuż przed opublikowaniem tekstu na stronie internetowej, zwrócono uwagę, aby nie generalizować informacji o staranności i estetycznym zagospodarowaniu kopert przesyłek ofrankowanych serią znaczków. Na dowód, że może być również inaczej, zaprezentowano kopertę przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej z Urzędu Pocztowego
Łódź 1, w dniu 25.7.1949 roku, do Kamiennej Góry. (fot. 11).
Przesyłka ofrankowana trzyznaczkową serią wydaną z okazji 5 rocznicy Manifestu Lipcowego (Fi.495-497). Znaczki są skasowane datownikiem ręcznym z wymienną datą stosowanym w dniu 25.7.1949 roku w Urzędzie Pocztowym Łódź 2 (kat. Myśl. nr.49 048). Zarówno koperta jak i jej zagospodarowanie przy użyciu znaczków oraz okolicznościowego datownika nie sprawiają wrażenie aby nadawca zwrócił szczególną uwagę na estetykę zagospodarowania koperty.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 1.
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: piątek, 10, styczeń 2025 13:40
- MAREK
- Odsłony: 597
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI
Część 1.
Nie tak dawno pisaliśmy o „całościach” , w sposób dosyć ogólnikowy, próbując zwrócić uwagę, użytkownikom poczty, na ten rodzaj walorów, który powstaje w wyniku prowadzonej korespondencji. Korespondencję można rozważać, w zależności od jej charakteru i dzielić ją na; korespondencję prywatną, firmową, żołnierską, jeniecką i inne. Przesyłki listowe zaś można rozpatrywać i dzielić w zależności od sposobu obrotu, ze względu na miejsce pobytu nadawcy i odbiorcy, a także ze względu na odrębne taryfy opłat. Kolekcjonerzy od dawna zwracali uwagę na korespondencję prywatną. „Całości”, powstające z prywatnej korespondencji, przez zróżnicowaną strukturę, na którą składają się elementy; graficzne, piśmiennicze i materialne, posiadają wartość poznawczą, a przez unikalność, są dla kolekcjonera wyjątkowo atrakcyjnymi, przedmiotami. Uzasadniają to zarówno względy wizualne ( większe powierzchnie do oglądania, bogatą treść, a niekiedy ciekawą kompozycję elementów znajdujących się na powierzchni całości), zasób informacji znajdujący się na całości również oraz bogactwo środków i form przekazu. Dodatkowo „Całość” jest materialnym dowodem inwencji i twórczego polotu prywatnego nadawcy, powstająca z udziałem poczty i w granicach obowiązującego prawa pocztowego. To pozwala rozpatrywać „całości” w kategorii sztuki, a nawet uznawać je za formę „sztuki poczty”. Niestety ten temat nie był dotychczas podejmowany, chociaż wydaje być godny uwagi. Brak również informacji na temat zbiorów o takim profilu. Znane są natomiast zbiory całości w postaci zbiorów regionalnych, tematycznych, firmowych czy „jednego odbiorcy”.
Pośród pomysłów na ciekawy temat zbioru całości, jeden wydał się interesujący. To zbiór całości na który składają się koperty przesyłek listowych ofrankowanych serią znaczków wydanych przez Pocztę Polską.
Na początku informacja co to jest seria znaczków. Według definicji z „Encyklopedii filatelistyki”, Seria, dwa lub więcej znaczków lub całostek pocztowych, na ogół o różnych stopniowanych nominałach, o wspólnym rysunku, motywie, temacie, nadruku, celu wydania, wprowadzonych do obiegu przeważnie jednym zarządzeniem władzy pocztowej. Znaczki wydane różnymi zarządzeniami, nawet w większych odstępach czasu, mogą być w zbiorze łączone w serie, jeśli maja wspólna cechę... Wydawanie serii znaczków łączyło się najczęściej z wydaniami okolicznościowymi, a te wprowadzano w różnych krajach na przełomie XIX i XX wieku, a więc ponad pół wieku po wprowadzeniu pierwszego znaczka w danym kraju.
Poczta Polska pierwszą serię znaczków wprowadziła do obiegu pocztowego w 1918 roku, a wydawanie znaczków w seriach, kontynuowane jest do dzisiaj. Skoro tak, to znalezienie całości pocztowych ofrankowanych serią znaczków nie powinno, jak sądziliśmy, sprawiać specjalnego problemu. Po pierwsze sięgnięto do własnych zbiorów w celu odszukania takich walorów, a także zwróciliśmy się do wybranych Członków Klubu i Internautów z prośbą o udostępnianie walorów. Początek gromadzenia walorów okazał się być obiecujący. Pozyskano siedem całości, kopert standardowych wymiarów, przesyłek listowych, z obrotu krajowego i zagranicznego. Walory prezentujemy na fot. 1 – 7 z opisami.
Fot. 1 Koperta przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej przesłanej droga lotniczą
z Urzędu Pocztowego Świebodzice w dniu 13. 12. 1951 do Francji. Przesyłka jest
ofrankowana dwuznaczkową serią (Fi. 571-572) wydaną z okazji Festiwalu Muzyki
Polskiej , 15 XI 1951 roku. W taryfie przewidziano opłatę za list do 20 gramów,
w obrocie zagranicznym, wysokości 40 groszy oraz dopłatę za drogę lotniczą,
w wysokości 15 groszy czyli łącznie 55 groszy. Przesyłka jest opłacona znaczkami
o nominale 1,35 zł ?
Fot.2 Koperta przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej z erką w postaci odbitki
pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Kielce 1,
w dniu 18.3.1957 roku do Radomia. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią
(Fi. 693-695) zatytułowaną, „Szkolnictwo” wydaną 31 XII 1953 roku.. W taryfie
przewidziano opłatę za list krajowy do 20 gramów, w wysokości 60 +20 groszy, a za
polecenie przesyłki 95 groszy czyli łącznie 1,75 zł. Przesyłka jest ofrankowana
znaczkami o łącznym nominale 2,40 zł ?
Fot. 3 Koperta przesyłki listowej, zagraniczne, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki
i odręcznie wpisanym numerem, wysłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego
Wrocław 2, w dniu 31 XII 1954 do USA. Koperta jest ofrankowana dwuznaczkową
serią (Fi. 671-672), wydaną z okazji „Święta 22 lipca”. W taryfie przewidziano opłatę
za list do 20 gramów w wysokości 45 groszy, za polecenie 95 groszy i za drogę lotniczą
w wysokości 35 groszy za każde 5 gramów. Łącznie 45+ 95 + 3x35 = 2,45 zł.
Przesyłka jest ofrankowana dwoma znaczkami o nominale 2,55 zł. Przesyłka została
ofrankowana znaczkami, które wycofano 31.12.1953 roku. Dotarła do adresata 16 .01.
1955 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego
Fot. 4 Koperta o wymiarach 14,6 x 9,2 mm przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z Urzędu
Pocztowego Kielce 1, w dniu 5.1.1957 roku do Radomia. Przesyłka ofrankowana serią
znaczków „Uchwalenie Konstytucji PRL” (Fi. 622-623) o nominale 3, 45 zł.
W taryfie przewidziano opłatę 1,55 zł. Przesyłka jest ofrankowana znaczkami, które
wycofano 30.11.1953 roku. Posiada odbitkę datownika odbiorczego z Urzędu
Pocztowego Radom 2, 6.II 1957 (?)
Fot.5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Poznań 2 – Targi, w dniu 17.10.1947 roku do USA. Przesyłka dotarła do
adresata 8. 11. 1947 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka
jest ofrankowana czteroznaczkową serią „Świat pracy”, (Fi. 437-440), o łącznym
nominale 50 złotych. Znaczki zostały skasowane datownikiem okolicznościowym
stosowanym podczas ogólnopolskiej wystawy ogrodniczo rolniczej w Poznaniu.
W taryfie przewidziano opłatę w wysokości 30 zł lub w przypadku ciężaru przesyłki
powyżej 20 gramów, opłatę 36 złotych.
Fot. 6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej
z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Wrocław 1, w dniu 25.10.1948 roku, do Zakopanego. Adresat otrzymał
przesyłkę 28.10.1948 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka
jest ofrankowana czteroznaczkową serią „Wystawa Ziem Odzyskanych” (Fi. 462-465)
o łącznym nominale 74 złote. Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem
z wystawy. W taryfie przewidziano opłatę za przesyłkę w wysokości 35 zł.
Fot. 7 Koperta o wymiarach 150 x 115 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej
wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 1, w dniu 21 V 1919 roku do Szwajcarii.
Przesyłka jest ofrankowana pięcioznaczkową serią emitowaną z okazji, I Polskiej
Wystawy Marek w Warszawie (Fi. 102-106). Znaczki są skasowane okolicznościowym
datownikiem z wystawy.
Liczymy, że w najbliższym czasie uda nam się pozyskać kolejną partię walorów
z różnych lat i różnych wydań znaczków. Będą się rodzić pytania o cele wykorzystywania serii znaczków do frankowania przesyłek nawet w sytuacji zdecydowanie wyższej opłaty niż przewidywała to taryfa. Pytania dotyczące wykorzystania znaczków serii, o niskich nakładach i z tego powodu trudnych do kupienia w okienkach pocztowych. Pytania o popularność tzw. listów filatelistycznch, zwłaszcza tych, które stanowią raczej pamiątki z wystawy niż walor filatelistyczny. Spodziewamy się, że po otrzymaniu większej liczby całości, będzie można dokonać wstępnego podziału do katalogowania. Zapraszamy do udziału z przygotowywaniu zbioru.
Jerzy Duda
Administrator Piotr