Artykuły

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 5.

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI

Część 5.

            Polski Związek Filatelistów liczył w 1957 roku ponad 20 000 członków. Oczywiście zbieraczy znaczków wydawanych przez Pocztę Polską było znacznie więcej. Udostępnianie znaczków poprzez abonament, prowadzony wpierw przez Pocztę Polską , a następnie przejęty przez Centralny Zarząd Upowszechnienia Prasy i Książki „Ruch”, reklama oraz prowadzenie ożywionej działalności wydawniczej, wpływało na systematyczne zwiększanie liczby zbieraczy znaczków pocztowych. A takie okazje jak; obchody jubileuszu 400 lat Poczty w Polskiej w 1958 roku, czy światowa wystawa z okazji 100 rocznicy wydania pierwszego znaczka polskiego zorganizowana w 1960 roku, miały dodatkowy i znaczący wpływ na zwiększenie zainteresowania znaczkami. Wprawdzie z upływem lat, Poczta Polska wydawała coraz mniej znaczków produkowanych w technice stalorytu, takich małych dzieł sztuki, a coraz częściej w technice rotograwiury, i w offsecie, ale, jak się okazało, zainteresowanie znaczkami pocztowymi systematycznie rosło.

             Koledzy Klubowi zwracali nam uwagę na dwie sprawy, a mianowicie na wykorzystywanie serii znaczków do wydawania tzw. folderów oraz - z nutą krytyki - na zbyt wyraźne akcentowanie całości pocztowych z lat 50. i 60. Padło nawet pytanie, czy w późniejszych latach było równie duże zainteresowanie wykorzystywaniem serii znaczków, do frankowania listowych przesyłek prywatnych.

             Sprawa wykorzystywania serii znaczków do folderów może być tematem do następnego cyklu. Foldery były przygotowywane przez różne firmy, a nie tylko przez Pocztę Polską. Na fot. 1 i 2 prezentujemy dwa foldery z których jeden, VII Wyścig Kolarski dookoła Polski jest sygnowany firmą „Czytelnik”, a drugi firmą PPF „Ruch”.

               W naszym obecnym cyklu ograniczamy się jednak do prezentowania przesyłek prywatnych, które przeszły drogę pocztową i są ofrankowane serią znaczków wydaną przez Pocztę Polską.

               W odpowiedzi na krytyczną uwagę Kolegi Klubowego, prezentujemy całości ofrankowane serią znaczków pochodzące z końca lat pięćdziesiątych i późniejszych XX wieku. Rozpoczynamy od wydań jubileuszowych związanych z obchodami 400 lecia Poczty Polskiej. Z tej okazji , w lutym 1958 roku Poczta Polska wprowadziła do obiegu wydanie okolicznościowe, w postaci jednego znaczka (!) (Fi. 900). Znaczek wydany w technice offsetu nie zasłużył na najwyższą ocenę. Przyczyny, dlaczego tak się stało, są niezbyt jasne. Ale pod koniec roku, wydano pięcioznaczkową serię okolicznościowych (Fi. 918 – 922), także w offsecie w nakładach milionowych każdego znaczka. Co ciekawe, na pytania kolekcjonerów, jak traktować wydania Fi. 900 i Fi. 918 – 922, odpowiedziano: Tematycznie do serii Fi.918-922 należy wydany uprzednio znaczek Fi.900. Dlatego zdarzają się frankowania przesyłek serią Fi. 918-922, a także kompletem ze znaczkiem Fi.900. Na fot. 3,4 prezentujemy przykłady obu rozwiązań.  

 

Fot.3 Koperta o wymiarach 228 x 165 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

         Poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,

         przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego, Warszawa Pałac Kultury i Sztuki w

       dniu 4.11.1958 roku do USA. Przesyłka jest ocenzurowana, a adresat otrzymał ją

       13.11.1958 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Ofrankowanie

       przesyłki składa się z czwórek znaczków serii Fi.918-922 o łącznym nominale 29,80 zł.

       Znaczki są skasowane ręcznym datownikiem okolicznościowym, stosowanym podczas

       wystawy 400 lat Poczty Polskiej (kat. Myśl. nr 58 117). Zgodnie z taryfą z dnia 13 lutego

       1957 roku, opłata za przesyłkę o wadze powyżej 20 gramów, powinna wynosić od

        12,40 -15,40 zł.

             Zarówno koperta jak i jej ofrankowanie wskazują na zainteresowanie, zarówno nadawcy jak i adresata, polskimi znaczkami. Zagospodarowanie pola koperty jest i staranne i świadczące o potrzebie zachowania estetyki przesyłki, a to sprawiło, że koperta stała się obiektem zainteresowania i przedmiotem wykorzystanym w kolekcji.

 

Fot. 4 Koperta o wymiarach 228 x 165 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

           przesłanej droga powietrzną, z Urzędu Pocztowego Poznań 1, w dniu 18.11. 1958

         roku do USA .Przesyłka przeszła przez Urząd Celny. Ofrankowanie przesyłki składa

         się z serii znaczków Fi.918-922, uzupełnionej trzyznaczkowym paskiem poziomym

         znaczka Fi. 900 oraz, dodatkowo, dwoma znaczkami Fi.912. Łączna frankatura wynosi

         22,45 zł. Znaczki są skasowane datownikami okolicznościowymi 400 lat Poczty

         Polskiej (kat. Myśł. Nr.58 100) oraz okolicznościowym datownikiem z jubileuszowej

         wystawy filatelistycznej (kat. Myśl. nr 58 122). Niepokój nasz wzbudza brak datownika

         odbiorczego.

               Koperty obu przesyłek są unikatami i stanowią cenny materiał kolekcjonerski dla niejednego zbioru. Są przykładami twórczego wykorzystania Poczty Polskiej, mogą zostać zaliczone do „sztuki poczty” i świadczą także o wielkim zaufaniu do instytucji jaką była poczta. Przesyłki przeszły drogę pocztową i zostały na ponad 65 lat zachowane w zbiorach, jeśli nie adresatów, to innych właścicieli. W tym dopatrujemy się uroku poczty i jej działalności.

 

Fot. 5 Koperta o wymiarach 176 x 125 mm, przesyłki listowej, zagranicznej, poleconej

           z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej drogą

          powietrzną z Urzędu Pocztowego Łódź 1, w dniu 14.3.1960 roku, do Niemiec (RFN).

         Adresat otrzymał przesyłkę 16.3.1960 roku o czym świadczy odbitka datownika

         odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania zwyczajnego

         „Wielcy uczeni” (Fi. 988-993) o łącznym nominale 6,75 zł.

                         Seria „Wielcy uczeni”, wprowadzona do obiegu pocztowego 10 grudnia 1959

           roku drukowana w technice stalorytu zrobiła wrażenie „serii eksportowej”, zarówno ze

           względu na tematykę znaczków, technikę produkcji, jak i autorów - projektanta i            

           sztycharzy oraz starannego wykonania. Na znaczkach zostali uwiecznieni: Karol

           Darwin (1809-1882), brytyjski przyrodnik i geolog; Dmitrij Mendelejew (1834 –

           1907), rosyjski chemik; Albert Einstein (1879-1955) urodzony w Niemczech,

           obywatel Szwajcarii i USA , fizyk – teoretyk; Louis Pasteur (1822-1885) francuski

           chemik; Isaac Newton ( 1643- 1727), angielski fizyk, astronom, matematyk; Mikołaj

           Kopernik (1473 1543) polski astronom, matematyk, lekarz, prawnik. Nakłady

           znaczków były wielomilionowe poza jednym, a mianowicie o nominale 2,50 zł z mało

           znanym wizerunkiem Mikołaja Kopernika. Nakład tego znaczka wynosił 544 000

           sztuk.

                       Opłata za przesyłkę według taryfy z 27 stycznia 1949 roku wynosiła 2,50 +

           3,10 + lotniczy do 20 gramów 0,90 gr. Razem 6,40 zł.

                         Koperta, ofrankowana serią Fi.988-993, robiła duże wrażenie na

           oglądających, w tym również na kolekcjonerach i filatelistach, podczas jej pokazu

           z okazji Roku Kopernikańskiego. Można z tego wywnioskować, że jest wystarczająco

          rzadka, aby można uznać ja za unikat.

                         Przejdźmy teraz, zgodnie zapowiedzią, do całości ofrankowanych seriami

         znaczków wydawanych przez Pocztę Polska po roku sześćdziesiątym. Wybrane

         całości prezentujemy na fot. 6 – 17.

Fot. 6 Koperta o wymiarach 160 x 90 mm przesyłki listowej, zagranicznej, przesłanej drogą

           powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 1, w dniu 14.7.1962 roku, do Szwajcarii.            

           Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków z wydania okolicznościowego „Wielcy

           Polacy II” (Fi. 1164-1169). Nominały znaczków wynoszą 3,60 zł., a opłata za

           przesyłkę według taryfy wynosiła 3,40 zł.

Fot. 7   Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zwykłej,

             zagranicznej wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 2, w dniu 20. 6. 1964 roku,

           do Niemiec (RFN). Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania

             okolicznościowego z okazji 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego (Fi. 1337- 1341).

             Znaczki były wydane w technice stalorytu w nakładach wielomilionowych. Łączny

             nominał znaczków wynosi 4, 50 zł. Opłata za przesyłkę, według taryfy pocztowej

           zagranicznej z okresu 1.1.1964 – 31.12.1966 roku, wynosiła 2,50 zł.

Fot. 8   Koperta lotnicza, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką

           w postaci naklejki z kolejnym wydrukowanym numerem, przesłanej drogą powietrzną

           z Urzędu Pocztowego Kraków 28, Nowa Huta (!), w dniu 4.3.1965 roku do USA.

           Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego z okazji 600 lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego (Fi. 1337-1341). Nominał znaczków wynosi 4,50 zł. Opłata za przesyłkę według wspomnianej wcześniej taryfy wynosi 7,00 zł + przesyłka lotnicza 3,00 zł przy wadze przesyłki 10 gramów. Razem 10,0zł. Nadawca uzupełnił frankaturę dwoma znaczkami Fi. 1383 i 1414 naklejonymi na stronie verso. To jednak nie pokryło opłaty za list przesłany drogą powietrzną. Pomimo tego adresat otrzymał przesyłkę 9 marca 1965 roku o czym świadczą odbitki datowników odbiorczych.

               Z okazji 600 lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego krakowscy filateliści zorganizowali ogólnopolską wystawę „Jagellonica 1964”, która cieszyła się powodzeniem; wśród z gości z całego świata zaproszonych na jubileusz, wśród uczestników jubileuszowych imprez oraz mieszkańców Krakowa i przyjezdnych z wielu stron Polski. Z okazji wystawy wydano kartki pocztowe (całostki), koperty ilustrowane, oraz stosowano okolicznościowe stemple i datowniki. Zainteresowanie filatelistycznymi pamiątkami było bardzo duże stąd liczba przesyłek listowych ofrankowanych serią Fi.1337-1341 była dużą, a pomimo tego całości takie rzadko są oferowane na portalach internetowych.

Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłana z Urzędu Pocztowego Damasławek,w dniu 8.11.1967 roku, do Francji. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego „ Badanie kosmosu” (Fi. 1582 – 1589). Znaczki wydane w technice offsetu w nakładach milionowych. Nominał znaczków wynosi 21,05 zł. Adresat otrzymał przesyłkę 14 II 1967 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. W taryfie przewidziano opłatę za przesyłkę 7,00 zł.

Fot.10 Koperta o wymiarach 182 x 105 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erka w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Lublin 1, w dniu 25.2.1977 roku do Belgii. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków „Witraże polskie”(Fi. 1955- 1962). Nominał naklejonych znaczków wynosi 21,50 + 4,00 zł. Znaczki wydane w technice rotograwiury w nakładach wielomilionowych. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 16,90 zł.

Fot.11 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczatki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Łódź 60, w dniu 26.6.1972 roku do b. ZSRR. Adresat otrzymał przesyłkę w dniu 2.7.1972 o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydanych z okazji XI Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Sapporo (Fi. 1996-1999). Nominał naklejonych znaczków wynosi 5,15 zł. Znaczki wydane w technice rotograwiury w nakładach wielomilionowych. Opłata za list według taryfy zagranicznej od 1.7.1971 do 30.9.1972 wynosiła 5,10 zł.

Fot.12 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, krajowej, zwykłej wysłanej z Urzędu Pocztowego Otmuchów, w dniu 18.7.1975 roku do Wrocławia. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków „Kwiaty w twórczości Stanisława Wyspiańskiego”  (Fi. 2148-2153) o łącznym nominale 14,50 zł. Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem stosowanym na wystawie „Lato Kwiatów”. Według taryfy pocztowej, krajowej opłata za list zamiejscowy wynosiła 60 groszy.

Fot.13 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Częstochowa 1, w dniu 18.11.1976 roku, do Rumunii. Przesyłka jest ofrankowana seria znaczków wydanych z okazji Dnia Znaczka i 100 rocznicy urodzin Ksawerego Dunikowskiego (Fi. 2262-2265). Adresat otrzymał przesyłkę 22.11.1976 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Nominał znaczków wynosi 11,00 + 4,00 zł. Opłata według taryfy wynosiła 12,40 zł.

Fot.14 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Szczecin 30, w dniu 1.5. 1978 roku, do Niemiec (RFN). Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydanych z okazji Dnia Znaczka, „monety polskie” (Fi. 2378-2383). Nominał naklejonych znaczków wynosi 17,70 zł. Znaczki wydane w nakładach wielomilionowych.. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 16,90 zł.

Fot. 15 Koperta o wymiarach 205 x 120 mm przesyłki listowej, prywatnej, przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Bydgoszcz 1, w dniu 8.12. 1983 roku (?), do Niemiec (RFN). Przesyła jest ofrankowana serią znaczków „Kobiece stroje ludowe” (Fi. 2743-2748), o łącznym nominale 87,00 zł. Opłata za przesyłkę wynosiła ok. 25,90 zł. Pomimo tego został doklejony znaczek Fi. 2728 o nominale 6,00 zł.

Fot.16 Koperta o wymiarach 180 x 105 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erka w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Łódź 42, w dniu 8.9. 1988 roku, do Wilna (Litwa ) b. ZSRR, Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków „Ważki polskie” (Fi.2986-2991) o łącznym nominale 140 zł. Adresat otrzymał przesyłkę w dniu 21.9.1988 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Opłata za przesyłkę wynosiła według taryfy 70, 00 złotych.

Fot. 17 Koperta o wymiarach 180 x 105 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej, z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Zabrze 19, w dniu 5.8.1989 roku, do Niemiec (RFN). Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków „Konie” (Fi. 3042-3047) o łącznym nominale 170, 00 zł .Według taryfy pocztowej zagranicznej z okresu 1.12. 1989 – 31.7.1989 przesyłka kosztowała – 150 + polecenie 260 zł, razem 410 zł. Pomimo doklejenia znaczka o nominale 40 zł na verso koperty, przesyłka nie była właściwie opłacona.

           Jak widać z wybranych przykładów, frankowanie przesyłek, głównie zagranicznych, seriami znaczków wydanymi przez Pocztę Polska, było stosowane przez korespondentów na przestrzeni ostatnich 70 lat. Nadawcy przesyłek, w niewielkim tylko stopniu, interesowali się wysokością opłat wynikających z obowiązujących taryf. Celem było zaopatrzenie koperty przesyłki w komplet znaczków, zaliczonych do danej serii. Mogły się one znaleźć na stronie recto, a w przypadku braku miejsca także na stronie verso. Możemy się domyślać, że dla jednych była to urocza zabawa, dla innych przemyślana forma urozmaicenia kontaktu listowego, ciekawa wymiana walorów filatelistycznych, jeszcze inni mieli, być może, podtekst handlowy. Dla wielu ludzi, pierwszy kontakt listowny, nadawał charakter późniejszej wymianie korespondencji. Zwracano uwagę na; specyficzne ofrankowanie koperty, wykorzystanie ciekawych znaczków, staranne i estetyczne zagospodarowanie. Te „drobiazgi” nadawały wymianie listowej bardzo intymnego charakteru i dawało poczucie zażyłości, nawet od pierwszego listu.

                        Z dotychczasowych prezentacji widać, że możemy dokonać pierwszej ogólnej klasyfikacji całości. Będą to więc całości:

           1/ ofrankowane serią znaczków.

           2/ ofrankowane wielokrotnością znaczków danej serii.

           3/ ofrankowane dwoma różnymi seriami.

           4/ ofrankowane serią znaczków z uzupełnieniem frankatury dodatkowymi znaczkami

               pochodzącymi spoza serii.

                           W dalszy ciągu poszukujemy walorów, Kolegów, Internautów, chętnych do współpracy oraz korespondentów. Zapraszamy na kolejną część już niedługo.

                                                                                                                         Jerzy Duda

                                                                                                          Administrator Piotr

  

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 4.

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI

Część 4.

            Nie liczyliśmy się z większym zainteresowaniem Internautów tworzeniem wyjątkowego zbioru całości, ofrankowanych seriami znaczków wydanymi przez Pocztę Polską. Chociaż to temat nowy, według nas również, atrakcyjny, to jednak skierowany do osób interesujących się całościami pocztowymi, a takich, jak wynika z rozmów ze znajomymi filatelistami, jest niewielu. Pomimo tego, po ukazaniu się ostatniej części (trzeciej) cyklu, liczba wejść na naszą stronę, wyraźnie się zwiększyła, co może świadczyć o zwiększonej liczbie zainteresowanych wyjątkowym zbiorem całości.

Kontynuujemy zatem cykl, bowiem jesteśmy przekonani, że korespondencja prywatna, którą wybitni filateliści uważali za korespondencję filatelistyczną, niegodną zainteresowania, spełniała nadzwyczajną rolę w działalności poczty. Nadawcy korespondencji, wykorzystywali często nietuzinkowe opakowania (np. koperty różnych wymiarów, wykonane z różnych materiałów, zdobione, wytłaczane, z „okienkiem”), których powierzchnie zagospodarowywali w najbardziej fantazyjny sposób, wykorzystując znaczki pocztowe, według własnej koncepcji i indywidualnego poczucia estetyki, często bez dbałości o poprawność frankowania. Tworzono w ten sposób najbarwniejszą część przesyłek. Nadawali tym samym, pewną specyfikę całej działalności poczty, tworzyli „ludzki wizerunek” instytucji nastawionej na zysk. Korespondencja prywatna czyli przesyłki listowe, najdawniejsza forma kontaktu międzyludzkiego, przekraczająca wszelkie bariery językowe, geograficzne związane z różnymi przeszkodami natury przestrzennej, a nawet natury politycznej, stworzyła, z czasem, coś co nazwano „globalną wioską”. Tamtej sytuacji już, w najbliższym czasie, nie powtórzymy. Możemy tylko delektować się tym co pozostało i jest do pozyskania, dzięki zapobiegliwości wielu kolekcjonerów i osób, które w sposób szczególny traktowały korespondencję.

Wracamy do przykładów, pozyskanych w ostatnim czasie, całości ofrankowanych serią znaczków wydanych przez Pocztę Polską. Mamy dostęp do kilkunastu całości z lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, które prezentujemy z opisem na fot. 1 – 15. Pierwsza całość jest z roku 1952, w którym obowiązywała taryfa pocztowa od 21.04.1952- 3.01.1953. Przypominamy, ze w zakresie taryfy pocztowej posługujemy się opracowaniem Adama Kielbasa-Schoeni, Stanisław Fołta, Taryfy i cenniki opłat Poczty Polskiej 1941-2010, wydanym Basel-Gliwice 2011 roku.

          

                  Fot. 1 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, wysłanej drogą

                           powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 1, w dniu 21.7.1952 roku do Krakowa.

                           Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków na przesyłki lotnicze (Fi.590 – 593) o

                           łącznym nominale 7, 85 zł. Nakłady znaczków były wielomilionowe z najniższym

                           nakładem znaczka o nominale 90 groszy (2 121 700 sztuk). Znaczki wydane w technice

                           stalorytu, projektowane i sztychowane przez wybitnych artystów z Czesławem

                           Słanią na czele, wydano jako nieząbkowane i ząbkowane. Taryfa za list zamiejscowy w

                           obrocie wewnętrznym przewidywała opłatę za list do 20 gr – 45 groszy, opłatę

                           dodatkową na odbudowę Warszawy, 15 groszy oraz dodatek za pocztę lotniczą, 15

                           groszy. Razem 75 groszy. Nominał naklejonych znaczków jest 7, 85 zł (?).

                             Kolejne cztery całości przypominają pokazane już we wcześniejszej części cyklu,

                             przesłane nawet do tych samych adresatów, co oznacza potrzebę dostarczenia większej

                          liczby takich właśnie całości, a może znaczków stemplowanych?  

 

                           Fot. 2. Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z

                                     erką w postaci odbitki pieczątki z numerem z numeratora, wysłanej droga

                                     powietrzną z Urzędu Pocztowego Płock 1, w dniu 23.3.1953 roku, do Pragi

                                     .Czeskiej. Przesyłka jest ofrankowana dwuznaczkową serią wydania specjalnego

                                     „Służba zdrowia” (Fi.678-679). Znaczki wydane w rotograwiurze w nakładzie

                                     ponad 10 milionów sztuk znaczka Fi.679 i nakładzie 100 000 znaczka (!) Fi.678.

                                     Znaczek w kolorze malinowym był, dla przeciętnego kolekcjonera, praktycznie

                                     nieosiągalny w okienkach pocztowych, szczególnie w małych miastach.

                                    O rzadkości znaczka niekasowanego i na całości pocztowej świadczą aktualne

                                     ceny katalogowe.

                                                   Nominał znaczków Fi.678-679 wynosi 2,55 zł. Taryfa pocztowa z okresu

                                     4.01.1953 – 31.12 1963 dla prezentowanej całości przewidywała w obrocie

                                     zagranicznym opłatę za list 45 groszy, opłatę za polecenie 95 groszy i opłatę za

                                    pocztę lotniczą 20 groszy. Razem 1,60 zł.

 

                       Fot. 3,4 Koperty standardowych wymiarów ( w tym lotnicza) przesyłek poleconych,

                                     listowych, prywatnych, przesłanych droga powietrzną, każda ofrankowana serią

                                     wydania specjalnego „Szkolnictwo” (Fi.693-695) o łącznym nominale znaczków

                                     2,40 zł. Przesyłka w kopercie lotniczej byłą wysłana z Urzędu Pocztowego

                                     Warszawa 28 w dniu 4.2.1954 do b. NRD. Adresat otrzymał przesyłkę 18.2.1954

                                     o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Taryfa przewidywała opłatę w

                                    wysokości 1,60 zł

                                                       W drugim przypadku przesyłka ofrankowana serią (Fi 693-695)byłą

                                       nadana w Urzędzie Pocztowym Wrocław 1, w dniu 8.7.1954 roku do USA.

                                     Opłata za przesyłkę przy wadze przesyłki 10 gramów wynosiła 2,10 groszy.

                                                       Na uwagę zasługują nakłady znaczków. Znaczek o nominale 10 gr.,

                                      miał nakład ponad 50 milionów sztuk. Znaczek o nominale 80 groszy, 3 miliony

                                     100 tyś., a o nominale 1,50 zł, tylko 110 000 sztuk (!).

 

                       Fot. 5   Kolejna przesyłka ofrankowana serią znaczków (Fi. 678-679). Tym razem jest to

                                     Przesyłka na adres jak na fot,4, polecona z erką w postaci pieczątki z odręcznie

                                     wpisanym numerem, przesłana droga powietrzną z Urzędu Pocztowego

                                     Wrocław 1, w dniu 4.5.1955 roku do USA.

                                                   Znaczek w kolorze malinowym był zapewne poszukiwany, także za

                                     granicą, bowiem miał zapisane hasło dotyczące szczepień przeciw gruźlicy.

                                     A sprawa ta w ogólnym temacie „Medycyna” była przedmiotem zbierania przez

                                     wielu kolekcjonerów. Wielką niewiadomą jest liczba przesyłek i krajowych i

                                     zagranicznych ofrankowanych wspomniana serią.  

 

                       Fot. 6   13 lipca 1954 roku Poczta Polska wprowadziła do obrotu pocztowego, wydanie na

                                    przesyłki lotnicze, w formie serii składającej się z sześciu znaczków, na których

                                   przedstawiony został samolot nad historycznymi budowlami w tym nad: murami

                                   obronnymi i Zamkiem w Paczkowie, kamieniczkami w Kazimierzu Dolnym,

                                   Wawelem, Ratuszem we Wrocławiu, pałacem w Łazienkach w Warszawie

                                   i Bramą Krakowską w Lublinie (Fi.715-720). Projektantem większości znaczków \ był Czesław Słania, a sztychowali wybitni ówcześni sztycharze, bowiem znaczki

                                   ukazały się w stalorycie. Seria, starannie wydana przez Państwową Wytwórnię

                                  Papierów Wartościowych, uchodzi za jedną z najpiękniejszych serii

                                 przedstawiających zabytkowe budowle polskich miast.

                                                 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatne,

                                 zagranicznej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym

                                 numerem, wysłana z Urzędu Pocztowego Bydgoszcz 1, w dniu 7.4.1957 roku do

                               Niemiec. Przesyłka jest ofrankowana serią wydaną na przesyłki lotnicze (Fi.715 –

                                 720) (!). Nominał naklejonych znaczków wynosi 7,60 zł.

                                                 Według zarządzenia MŁ. Z dnia 13 lutego 1957 roku opłata za

                                 przesyłkę wynosiła w obrocie zagranicznym za list do 20 gr 2,50 zł + opłata

                               dodatkowa do przesyłek poleconych 3,90 zł. Razem 6,40 zł.

                                                 Trzeba przyznać, że przesyłka tak ofrankowana mogłą zrobić

                               ważenie na adresacie i nie tylko. Nadawca mógł mieć poważny problem w nabyciu

                                wszystkich znaczków wobec mocno zróżnicowanych nakładów poszczególnych

                               znaczków. Wahały się one od ok.61milionów do 221 000 sztuk. Znaczek z

                               widokiem Wawelu miał nakład zaledwie 221 000, z widokiem Bramy Krakowskiej

                               w Lublinie 541 000 sztuk, a kamieniczki w Kazimierzu 1 060 000 sztuk. Pozostałe

                               znaczki miały nakłady wielomilionowe.

                                                  Ile mogło powstać całości pocztowych w taki sposób ofrankowanych,

                               zapewne nie dojdziemy. Można jednak uznać, że jest to niewątpliwie, całość

                               unikatowa.

 

                   Fot. 7 Koperta o wymiarach 176 x 115 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

                               poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,

                               przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 31, w dniu 26.3.1956

                               roku do Niemiec. Przesyłka dotarła do adresata 30.3.1956 roku o czym świadczy

                               odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania

                               specjalnego przedstawiającego zwierzęta będące w Polsce pod ochroną ( Fi. 743-

                               746). W wersji zabkowanej. Projektantem był Czesław Borowczyk, a sztycharzami

                              B. Brandt, St. Łukaszewski, M.R. Polak i Czesłąw Słania. Druk dwubarwny,

                               rotograwiura i staloryt. Według kolekcjonerów jest to bardzo udana seria, a w wersji

                               nieząbkowanej była dobrym towarem ekssportowym.

                                               Nominał znaczków wynosi 5,95 zł. Opłata za przesyłkę o wadze do 20 gr.

                             w obrocie zagranicznym, według taryfy, wynosiła 40 gr + 95 gr + 20 gr. Łącznie

                             1,55 zł.

                                                 Nakłady znaczków ząbkowanych były kilku milionowe, a znaczek

nominale 3,00 zł. sztychowany przez Czesława Słanię, był wydany w nakładzie

710 000 sztuk.

 

Fot. 8, 9, 10,   Trzy przykłady kopert o standardowych wymiarach, przesyłek listowych,

               prywatnych, zagranicznych, poleconych wysłanych droga powietrzną do różnych

               krajów (b. Czechosłowacji, Węgier i USA) ofrankowanych serią znaczków

               Fi. 743- 746) w wersji nieząbkowanej.

             Na fot. 8, koperta przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Radomsko, wysłana

             w dniu 8.5.1955 roku, do Czechosłowacji. Opłata za przesyłkę według taryfy

            wynosiła 1,55 zł. Nominał naklejonych znaczków wynosi 5,95 zł.

             Na fot. 9, koperta przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Leszno 1, w dniu

             11.6.1955 roku, na Węgry.

           Na fot. 10, koperta przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Niepołomice, w dniu

           6.6.1955 roku, do USA . Opłata za przesyłkę przy wadze 10 gr. według taryfy

           wynosiła 2,05 zł.. Nominał naklejonych znaczków wynosi 5,95 zł.

           Z informacji uzyskanych od Kolegów Klubowych wynika, że częściej daje się

           zauważyć na forach internetowych, całości pocztowe ofrankowane serią (Fi. 743-

         746) nieząbkowaną pomimo tego, że serii takich było tylko 200 000 serii. Znaczki

         ząbkowane mają nakłady wielomilionowe.

 

Fot. 11a, b, Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

               poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki z numerem, odbitym z numeratora,

               wysłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 50, w dniu

             18.10.1956 roku, do Francji (o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego).

               Koperta uznana za kuriozalną, bowiem jest ofrankowana dziesięcioznaczkową

               serią wydania okolicznościowego z okazji 10-lecia PRL (Fi. 747-756). Nominał

               znaczków wynosi 8,10 zł. Ze względu na wymiary znaczków, zostały naklejone

               przez nadawcę na stronie verso i recto. (a), (b).

                             Nakłady znaczków były zróżnicowane w zależności od nominału.

               Najwyższy nakład miał znaczek o nominale 60 groszy (ponad 6 milionów sztuk),

               najniższy nakład   miał znaczek sztychowany przez Czesława Słąnię. Znaczek

               o nominale 1,40 zł miał nakład 210 000 sztuk. Również znaczek o nominale

             2,10 zł, rytowany przez m. Polaka, miał nakład poniżej miliona sztuk (594 000).

 

Fot. 12 a/, b/,   Dwie koperty standardowych wymiarów, przesyłek listowych,

                  zagranicznych, poleconych, z erkami w postaci odbitek pieczątek i odręcznie

                 wpisanymi numerami, przesłane droga powietrzną na ten sam adres

                 z Urzędu Pocztowego Zakopane1,

                 Koperta a/; w dniu, 31.10.1955 rok, do Francji. Przesyłka jest ofrankowana

                 sześcioznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji II

                 Międzynarodowych Igrzysk Sportowych Młodzieży (Fi. 790-795) w wydaniu

                 Ząbkowanym. Nominał naklejonych znaczków wynosi 6,10 zł. Zgodnie z

                 taryfą, opłata za przesyłkę wynosiła 1,55zł (!)

                 Koperta b/, w dniu, 3.4.1956 rok, do Francji. Przesyłka jest ofrankowana

                 sześcioznaczkową serią jak wyżej (Fi. 790-795), ale w wydaniu

                 nieząbkowanym. Nominał znaczków wynosi 6,10 zł. Opłata za przesyłke według

                 taryfy wynosiła 1,55 zł.

                             Nakłady znaczków były kilkumilionowe oprócz znaczka o nominale

                 1,55 zł. Nakład tego znaczka wynosił 480 000 sztuk. Trzeba zaznaczyć, że

                 z pierwszego nakładu pozostawiono bez perforacji po 200 000 sztuk wszystkich

                 wartości. Można przypuszczać, że nadawca obu przesyłek realizował

                 zamówienie adresata na obie serie znaczków w postaci całości.

 

Fot.13. Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatne, zagranicznej,

             poleconej z erką w postaci pieczątki w kolorze niebieskim z numerem odbitym z

             numeratora, ekspresowej, wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego

           Skoczów, w dniu 9.4.1958 roku do b. NRD. Adresat otrzymał przesyłkę 11.4.1958 o

           czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią

           znaczków lotniczych (Fi.890-895) o łącznym nominale 13,70 zł. Opłata taryfowa dla

           przesyłki przewidywała: opłatę za list w obrocie zagranicznym 2,50 zł + polecenie

           3,90 zł + 4,50 zł ekspres i opłata za przesyłkę lotniczą 90 groszy. Razem 11,80 zł.

 

Fot.14 Koperta o wymiarach 230 x 162 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

             poleconej z erką w postaci pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej

           drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 1, w dniu 21 II 1959 roku, do USA.

           Koperta przesyłki starannie zagospodarowana z przemyślnie ułożonymi znaczkami

           skasowanymi czytelnie datownikami.

                       Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków lotniczych (Fi. 935-939),

             stanowiących uzupełnienie poprzedniej serii lotniczej serii (Fi. 890-895). Łączny

             nominał znaczków wynosi 115 zł. Znaczki wydano w technice stalorytu

           i rotograwiury, w nakładach wielomilionowych od 1mil.170 tyś. do 4mil. 580 tyś.

           sztuk. Opłata taryfowa tego rodzaju przesyłki nie przekraczała 20,00zł.

             Na zakończenie tej części prezentujemy dwie całości, które były dla nas niemałym zaskoczeniem. Na pierwszy rzut oka niewiele się różniły od wcześniej opisywanych, które były ofrankowane jakąś serią znaczków wydanych przez Pocztę Polska w latach 50. i 60.

 

Fot. 15a, b. Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z

                   erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej

                   drogą powietrzna z Urzędu Pocztowego Warszawa 40, w dniu 9.8.1956 roku,

                   do USA. Przesyłka ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego

                   z okazji Roku Mickiewiczowskiego (Fi. 804 – 807) o łącznym nominale

                   2,15 zł (a).

                               ZASKOCZENIEM BYŁ WIDOK VERSO KOPERTY. Na odwrocie

                 znalazło się uzupełnienie frankatury przez doklejenie KOLEJNEJ SERII

                 ZNACZKÓW (b).

                               Jest to dwuznaczkowa   seria wydania lotniczego z okazji III

                Światowego Kongresu Studentów w Warszawie (Fi.676 –677). A więc, jak

                 widać, zdarzają się przesyłki na których nadawca nakleił dwie serie znaczków.

                 Wprawdzie serię Fi. 676 – 677 wycofano w dniu 31.12. 1953 roku, ale została

                 naklejona i skasowana datownikiem pocztowym. Przesyłka dotarła do adresata o

                 czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Seria ze strony verso nie były

                 włączone do frankatury, bowiem taryfa przewidywała opłątę 2,10 zł.

Kolejny przykład          

 

Fot. 16 a, b. Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z

                   erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej

                  drogą powietrzna z Urzędu Pocztowego Wrocław 1, w dniu 29.3.1956 roku,

                   do USA. Przesyłka ofrankowana dwuznaczkową serią wydania

                   okolicznościowego z okazji 70 rocznicy śmierci Karola Marksa (Fi.657-658)

                 o łącznym nominale 1,40 zł. (a).

                                     Uzupełnieniem frankatury jest dwuznaczkowa seria wydania

                   okolicznościowego z okazji Święta Pracy (Fi.659-660) o łącznym nominale

                1,40 zł.(b).

                 Zaskoczeniem jest dla nas zarówno wykorzystywanie serii znaczków do uzupełnienia frankatury przesyłek, jak również sprawa pozyskania serii, w których jeden ze znaczków w obu seriach miały niskie nakłady. W przypadku serii Fi.676- 677, nakład znaczka o nominale 75 groszy był 210 000 sztuk, a w drugim przypadku znaczek o nominale 60 groszy miał nakład jedynie 110 000 sztuk.

               Czy w takim razie możemy się spodziewać jeszcze innych rozwiązań? Będziemy poszukiwać i przekazywać te rozwiązania na stronie internetowej, licząc na współpracę Kolegów Klubowych i Internautów, w przekazywaniu informacji o kolejnych ciekawostkach.

                                                                                                                Jerzy Duda

                                                                                                       Administrator Piotr

                    

                      

          

                                                        

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 2.

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI

Część 2.  

            W kilka tygodni po zebraniu pierwszej partii całości, ofrankowanych seriami znaczków, wydanych przez Pocztę Polską, które przedstawiliśmy w pierwszej części cyklu, otrzymaliśmy, od naszych klubowych kolegów, kilkanaście propozycji udostępnienia nowych walorów. Skorzystano z propozycji, dołączono walory z własnej kolekcji i nasz zbiór powiększył się o kolejne jedenaście całości, z których aż 4, są ofrankowane czteroznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji Wystawy Ziem Odzyskanych.

Okazuje się, że po upływie 76 lat można znaleźć całości z tamtego czasu. W dniu 21 lipca 1948 roku, we Wrocławiu, otwarto wystawę krajową, prezentującą osiągnięcia odbudowy Ziem Odzyskanych po II wojnie światowej. Wystawa była czynna przez 100 dni, do 31 października 1948 roku. Zwiedziło ją ponad 1,5 miliona osób. Bilet kosztował 200 złotych.

Wśród pozyskanych walorów mamy dodatkowo całości z lat pięćdziesiątych, sześćdziesiątych, a nawet z roku 1987. Na kolejnych fotografiach 1- 11 prezentujemy,z opisem, pozyskane walory.

 

Fot.1 Koperta standardowych wymiarów, przesyłki listowej, prywatne, krajowej wysłanej

         z Urzędu Pocztowego Wrocław 1, w dniu 23.7.1948 roku do Szczebrzeszyna.

         Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkową serią (Fi.462- 465) o łącznym nominale

         74 złote. Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem Wystawy Ziem

         Odzyskanych. Opłata za przesyłkę listową w obrocie wewnętrznym, według taryfy,

         wynosiła 15 złotych.

 

Fot. 2 Koperta jak wyżej, przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej przesłanej drogą

           powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław TF.TG, w dniu 29.7.1948 roku do Włoch.

           Adresat otrzymał przesyłkę 2.8.1948 roku o czym świadczy odbitka datownika

           Odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią (Fi.462-465) o łącznym nominale 74 zł.

           Według taryfy opłata wynosiła 60 złotych, przyjmując, że waga przesyłki mieściła się

           w granicach 20 - 50 gramów.

 

Fot. 3 Koperta o wymiarach 226x 145 mm przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej

           z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu

           Pocztowego Wrocław 1, w dniu 27.8.1948 roku do Łodzi. Przesyłka jest ofrankowana

           serią (Fi.462-465) o łącznym nominale 74 zł. Znaczki skasowane okolicznościowym

           datownikiem z wystawy. Opłata za przesyłkę według taryfy, przyjmują wagę 20-50

           gramów wynosi 45 złotych.

 

Fot. 4 Wyjątkowy walor, w postaci koperty o wymiarach 220 x 110 mm przygotowanej przez

         Pocztę na Wystawie Ziem Odzyskanych z napisem i symbolem wystawy w postaci

         iglicy. Koperta z naklejoną serią znaczków ostemplowanych okolicznościowym

         datownikiem stosowanym na wystawie. Był to stempel ręczny z wymienna datą

         (kalendarzem pocztowym), który miał 9 wyróżników od ( * - **) oraz A1 – A4,

         również B1-B3. (w kat Myśl. nr 48 062 0 48 070).

 

Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

         postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej drogą powietrzną                

         z Urzędu Pocztowego Wrocław 15, w dniu 28.3. 1953 roku do USA. Adresat otrzymał

         przesyłkę 1.4. 1953 o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka listowa

         jest ofrankowana dwuznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji

         uchwalenia Konstytucji PRL o łącznym nominale 3, 45 zł +15 gr. Opłata według taryfy

         wynosiła 1,55 zł.  

 

Fot. 6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

         postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, zagranicznej, wysłanej jako

         przesyłka filatelistyczna z wysyłką znaczków i zezwoleniem dewizowym , z Urzędu

         Pocztowego Szczecin 3, w dniu 12.11.1949 roku do Niemiec. Przesyłka jest

         ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego z okazji 5 rocznicy

         Manifestu .Lipcowego (Fi. 495-497). Trzy znaczki o łącznym nominale 60 zł. Seria

         wydana w nakładzie 500 000 sztuk. Opłata za przesyłkę, zgodnie z taryfą, wynosiła

         45 zł.

 

Fot. 7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką

           w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, zagranicznej, wysłanej

         drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 4.2.1956 roku. Przesyłka

         jest ofrankowana   czteroznaczkową serią wydania okolicznościowego z okazji „Roku

         Mickiewiczowskiego” (Fi. 804-807). Łączny nominał znaczków wynosi 2,15 zł. Opłata

         za przesyłkę, według taryfy wynosiła 2, 10 zł przy wadze przesyłki 10 gramów. Adresat

         otrzymał przesyłkę 18.2.1956 roku, o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.

 

Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

           przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Opole 6, w dniu 21.5.1956 roku

           do Francji. Przesyłka jest ofrankowana pięcioznaczkową serią wydania zwyczajnego

           „Statki Polskie” (Fi. 815-819) o wielomilionowym nakładzie znaczków. Łączny

             nominał znaczków wynosi 1, 40 zł. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 60

           groszy, przy wadze przesyłki do 20 gramów.

 

Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

           wysłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Zakopane 3, w dniu 29.6.1956 roku

           do Francji. Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkową serią wydania specjalnego

           poświęconego turystyce (Fi. 822-825). Łączny nominał znaczków wynosi 2,40 zł.

         Opłata według taryfy wynosiła 60 groszy.

 

Fot. 10   Koperta lotnicza o wymiarach 150 x 111 mm przesyłki listowej, prywatnej.

             zagranicznej przesłanej drogą powietrzną z Urzedu Pocztowego Bytom 2, w dniu

             21.9 1966 roku, do Monte Carlo. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią

             wydania „Dożynki” (Fi. 1545-1547) o łącznym nominale 4,40 zł. Opłata za list

             według taryfy wynosiła 3,40 zł

 

Fot.11 Koperta lotnicza o standardowych wymiarach przesyłki listowej, prywatnej,

             poleconej z erką w postaci naklejki z wydrukowanym numerem, wysłanej droga

           powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 34, w dniu 10.10 1987 roku do USA.

          Przesyłka jest ofrankowana sześcioznaczką serią wydania z okazji 100 lecia

           Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów (Fi. 2921-2926). Nominał znaczków serii

           wynosi 110 zł.

            Rodzi się podejrzenie, że w większości przypadków, nadawcom przesyłek bardziej chodziło o naklejenie na kopertę przesyłki listowej, serii znaczków, niż zadbanie o prawidłowe jej ofrankowanie, zgodne z taryfą. O tyle jest to ciekawe że w niektórych przypadkach nadawca płacił za przesyłkę niekiedy dwa, a nawet trzy razy więcej niż przewidywała taryfa. Czy mogły to być listy inspirowane filatelistycznie? Czy mogły być inspirowane innymi potrzebami nadawcy czy adresata?. Widać, że pola kopert są zagospodarowane starannie co by wskazywało na poważne traktowanie nadawcy. Sadzimy, że liczba pytań będzie się zwiększała po kolejnych nabytkach. Prosimy o udostępnianie nam kolejnych walorów.

                                                                                                                         Jerzy Duda

                                                                                                             Administrator Piotr

        

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 3.

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI

Część 3.

Kolejny pakiet walorów, które udało nam się pozyskać, zaświadcza

o zainteresowaniach nadawców przesyłek listowych frankowaniem, seriami znaczków wydawanych przez Pocztę Polską, od najwcześniejszych lat jej istnienia. Zwraca uwagę także na istnienie korespondentów, którzy interesowali się wydaniami Poczty Polskiej, a przesyłki listowe frankowali seriami znaczków, trudno osiągalnymi z powodu np. niskich nakładów. Kolejne walory potwierdzają, ze zbiór całości frankowanych seriami znaczków wydanych przez Pocztę Polska może być i atrakcyjny i ciekawy. Na fot. 1 – 10 prezentujemy pozyskane całości wraz z krótkimi opisami.

 

Fot. 1 Koperta o wymiarach 156x 126 mm przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką

         w postaci naklejki z czerwoną ramką z wydrukowanym numerem, wysłanej z Urzędu

         Pocztowego Warszawa 1 (Warschau 1), w dniu 22.12.1918 roku do Sosnowca.

                      Stempel poczty niemieckiej (Warschau) był użyty pomimo tego, że po

         kapitulacji armii niemieckiej 11 XI 1918 roku, zamiast poczt niemieckiej i miejskiej

         zorganizowano pocztę polską. Urzędy pocztowe używały początkowo znaczków

         i rekwizytów pozostałych po poczcie niemieckiej.

                         Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków warszawskiej poczty miejskiej

         z roku 1916, niedopuszczoną   do obiegu, ale unarodowioną, z czarnym nadrukiem

        u góry, nowej wartości, u dołu „Poczta Polska” (Fi.2-5). Jest to pierwsza seria,

         Rzeczpospolitej Polskiej (tereny po okupacji niemieckiej dawnego zaboru

         rosyjskiego). Nominały znaczków przedstawiających pomniki Warszawy; Kolumnę

       Zygmunta, Syrenę , Jana III oraz herb Warszawy, są podane w fenigach i groszach:

       5f/2 gr., 10f/6 gr., 25 f/10 r., 50 f/20 gr. . Łącznie nominał wynosi 90 f/38 gr. Według

         taryfy obowiązującej w walucie markowej (koronowej) na obszarze całego kraju

         przesyłka polecona powinna być opłacona w wysokości 50 f..

 

Fot.2 Koperta o wymiarach 163 x 130 mm przesyłki listowej (filatelistycznej?), prywatnej,

         wysłanej z Urzędu Pocztowego Żywiec 1, w dniu 3 III 1919 roku, do Lipnicy

         Murowanej. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków wydania Polskiej Komisji

         Likwidacyjnej (Fi. 55-65). Znaczki wprowadzone do obiegu w lutym 1919 roku ale ich

         sprzedaż została wstrzymana. Ministerstwo Poczt i Telegrafów dopuściło ją do obiegu

         w marcu 1919 roku z ważnością do 31.5.1919 roku. Znaczki wydano bez gumowania

       oraz jako nieząbkowane. Niektóre urzędy pocztowe i firmy prywatne dawały arkusze

       znaczków do perforowania. Tak było w przypadku Urzędu Pocztowego w Żywcu, stąd

       na kopercie przesyłki z Żywca jest seria znaczków ząbkowanych. Nominał znaczków

       podany w halerzach wynosi 306, ( 3 korony 06 hal.)

 

Fot.3 Koperta o wymiarach 192 x 128 mm przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej

         z erką wydrukowaną z kolejnym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego

         Inowrocław 1, w dniu 6 VI 1939 roku do Łodzi. Przesyłka jest ofrankowana serią

         znaczków wydania dobroczynnego z dopłata na pomoc zimową (Fi. 327-329). Znaczki

         wprowadzono dnia 21.12.1938 roku z ważnością do 30 lipca 1939 roku. Nakład

         znaczków 5+5 gr. i 25+10 gr. wynosiły 2miliony, a znaczka 55+15 gr. 520 000 sztuk.

         Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 80 groszy. Nominał znaczków wynosi

         85 + 30 groszy.

 

Fot. 4 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką

           w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej wysłanej

           z Urzędu Pocztowego Zakopane 1, w dniu 11 II 1939 roku, do Poznania. Przesyłka

           jest ofrankowana serią znaczków wydania okolicznościowego z okazji

           międzynarodowych zawodów narciarskich w Zakopanem. Znaczki są skasowane

           datownikiem okolicznościowym stosowanym podczas zawodów FIS. Adresat, wybitny

           polski filatelista , otrzymał przesyłkę 12.2.1939 roku o czym świadczy odbitka

           datownika odbiorczego.

 

Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

           wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 1 (Kiosk - Politechnika), w dniu 1.6.1949

           roku do Bromma (dzielnica Sztokholmu Szwecja). Przesyłka jest ofrankowana

          trzyznaczkowa serią wydaną z okazji VIII Kongresu Związków Zawodowych (Fi.492-

           494). Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem z wymienna datą (kat.

           Myśl. Nr 49 037).

            Na kolejnych fotografiach (6-8) pokazujemy korespondencję osoby szczególnie zainteresowanej całościami, które były frankowane seriami znaczków, wydawanymi przez Pocztę Polską w latach pięćdziesiątych XX wieku. Są to wybrane trzy walory przesłane na ten sam adres do USA i nadane przez ta samą osobę.    

 

Fot.6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej zagranicznej,

         poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,

         przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 6.12.1952 roku,

         do USA. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią „Zabytkowe budowle”

         (Fi. 629-631) o łącznym nominale 2.05 zł +15 groszy.

 

Fot.7 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

          przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 3.11.1953 roku

         do USA. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią wydaną z okazji mistrzostw

         Europy w boksie, w Warszawie (Fi.664-666) o łącznym nominale 2,15 zł.

 

Fot. 8 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

           poleconej z erką w formie odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej

           drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 6, w dniu 6.7. 1954 roku do USA.

           Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią „Budowle Warszawy” (Fi.686-688)

           o łącznym nominale 4,55 zł.

 

Fot. 9 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej

          z erką w postaci odbitki pieczątki z numerem odbitym z numeratora, wysłanej

           z Urzędu Pocztowego     Skarżysko Kamienna 1, w dniu 3 V 1956 roku do Radomia.

           Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkowa serią wydaną z okazji 10-lecia

           odzyskania Ziem Zachodnich (Fi. 799-801). Nominał znaczków wynosi 1,20 zł.

         Adresatka otrzymała przesyłkę 3 V 1956 roku o czym świadczy odbitka datownika

           odbiorczego. Opłata za przesyłkę według taryfy wynosiła 1,20 zł.

 

Fot.10 Koperta o wymiarach 220 x 110 mm przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

           postaci naklejki z odbitym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa PkiN,

           w dniu 1.9.1960 roku, do Krynicy. Adresat otrzymał przesyłkę dnia 12.9.1960 roku

           o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana

           pięcioznaczkową serią znaczków, wydanych w 100.lecie polskiego znaczka

           pocztowego (Fi. 1007-1011). Nominał znaczków wynosi 6.40 zł. Opłata za przesyłkę

           według taryfy wynosiła 2,10 zł, przy wadze przesyłki powyżej 20 gramów.

            Koperty są starannie adresowane, pola kopert estetycznie zagospodarowane, co świadczy o przywiązywaniu dużej roli do korespondencji i wykorzystywania serii znaczków jako frankatury przesyłek. Na uwagę zasługuje zespół trzech kopert (fot. 6-8) przesyłek listowych frankowanych seriami znaczków wydawanych w latach pięćdziesiątych XX wieku. Obowiązywała wówczas niepisana (pisana?) zasada wydawania przez Pocztę Polska, dwu lub trzyznaczkowych serii, w których niektóre znaczki miały nakłady milionowe, a jeden w serii był wydawany w nakładzie 200 000, 100 000 i mniej sztuk. Znaczki te, były trudny do nabycia w okienkach pocztowych.

             Oczekujemy na kolejne walory od naszych Kolegów i Internautów. Mamy nadzieję, ze w zbiorach znajdą się jeszcze materiały jeszcze bardziej interesujące o czym wspominają nam doświadczeni filateliści. Z góry dziękujemy za włączenie się do budowania nietypowego zbioru całości.

Podczas dyskusji z Kolegami, tuż przed opublikowaniem tekstu na stronie internetowej, zwrócono uwagę, aby nie generalizować informacji o staranności i estetycznym zagospodarowaniu kopert przesyłek ofrankowanych serią znaczków. Na dowód, że może być również inaczej, zaprezentowano kopertę przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, przesłanej z Urzędu Pocztowego

 

Łódź 1, w dniu 25.7.1949 roku, do Kamiennej Góry. (fot. 11).

Przesyłka ofrankowana trzyznaczkową serią wydaną z okazji 5 rocznicy Manifestu Lipcowego (Fi.495-497). Znaczki są skasowane datownikiem ręcznym z wymienną datą stosowanym w dniu 25.7.1949 roku w Urzędzie Pocztowym Łódź 2 (kat. Myśl. nr.49 048). Zarówno koperta jak i jej zagospodarowanie przy użyciu znaczków oraz okolicznościowego datownika nie sprawiają wrażenie aby nadawca zwrócił szczególną uwagę na estetykę zagospodarowania koperty.  

                                                                                                                              Jerzy Duda

                                                                                                                 Administrator Piotr

    

          

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 1.

O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI

Część 1.

                     Nie tak dawno pisaliśmy o „całościach” , w sposób dosyć ogólnikowy, próbując zwrócić uwagę, użytkownikom poczty, na ten rodzaj walorów, który powstaje w wyniku prowadzonej korespondencji. Korespondencję można rozważać,   w zależności od jej charakteru i dzielić ją na; korespondencję prywatną, firmową, żołnierską, jeniecką i inne. Przesyłki listowe zaś można rozpatrywać i dzielić w zależności od sposobu obrotu, ze względu na miejsce pobytu nadawcy i odbiorcy, a także ze względu na odrębne taryfy opłat. Kolekcjonerzy od dawna zwracali uwagę na korespondencję prywatną.Całości”, powstające z prywatnej korespondencji, przez zróżnicowaną   strukturę, na którą składają się elementy; graficzne, piśmiennicze i materialne, posiadają   wartość poznawczą, a przez unikalność, są dla kolekcjonera wyjątkowo atrakcyjnymi, przedmiotami. Uzasadniają to zarówno względy wizualne ( większe powierzchnie do oglądania, bogatą treść, a niekiedy ciekawą kompozycję elementów znajdujących się na powierzchni całości), zasób informacji znajdujący się na całości również oraz bogactwo środków i form przekazu. Dodatkowo „Całość” jest materialnym dowodem inwencji i twórczego polotu prywatnego nadawcy, powstająca z udziałem poczty i w granicach obowiązującego prawa pocztowego. To pozwala rozpatrywać „całości” w kategorii sztuki, a nawet uznawać je za formę „sztuki poczty”. Niestety ten temat nie był dotychczas podejmowany, chociaż wydaje być godny uwagi. Brak również informacji na temat zbiorów o takim profilu. Znane są natomiast zbiory całości w postaci zbiorów regionalnych, tematycznych, firmowych czy „jednego odbiorcy”.

                   Pośród pomysłów na ciekawy temat zbioru całości, jeden wydał się interesujący. To zbiór całości na który składają się koperty przesyłek listowych ofrankowanych serią znaczków wydanych przez Pocztę Polską.

                     Na początku informacja co to jest seria znaczków. Według definicji z „Encyklopedii filatelistyki”, Seria, dwa lub więcej znaczków lub całostek pocztowych, na ogół o różnych stopniowanych nominałach, o wspólnym rysunku, motywie, temacie, nadruku, celu wydania, wprowadzonych do obiegu przeważnie jednym zarządzeniem władzy pocztowej. Znaczki wydane różnymi zarządzeniami, nawet w większych odstępach czasu, mogą być w zbiorze łączone w serie, jeśli maja wspólna cechę...   Wydawanie serii znaczków łączyło się najczęściej z wydaniami okolicznościowymi, a te wprowadzano w różnych krajach na przełomie XIX i XX wieku, a więc ponad pół wieku po wprowadzeniu pierwszego znaczka w danym kraju.

         Poczta Polska pierwszą serię znaczków wprowadziła do obiegu pocztowego w 1918 roku, a wydawanie znaczków w seriach, kontynuowane jest do dzisiaj. Skoro tak, to znalezienie całości pocztowych ofrankowanych serią znaczków nie powinno, jak sądziliśmy, sprawiać specjalnego problemu. Po pierwsze sięgnięto do własnych zbiorów w celu odszukania takich walorów, a także zwróciliśmy się do wybranych Członków Klubu i Internautów z prośbą o udostępnianie walorów. Początek gromadzenia walorów okazał się być obiecujący. Pozyskano siedem całości, kopert standardowych wymiarów, przesyłek listowych, z obrotu krajowego i zagranicznego. Walory prezentujemy na fot. 1 – 7 z opisami.

Fot. 1   Koperta przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej przesłanej droga lotniczą

           z Urzędu Pocztowego Świebodzice w dniu 13. 12. 1951 do Francji. Przesyłka jest

            ofrankowana dwuznaczkową serią (Fi. 571-572) wydaną z okazji Festiwalu Muzyki

           Polskiej , 15 XI 1951 roku. W taryfie przewidziano opłatę za list do 20 gramów,

           w obrocie zagranicznym, wysokości 40 groszy oraz dopłatę za drogę lotniczą,

           w wysokości 15 groszy czyli łącznie 55 groszy. Przesyłka jest opłacona znaczkami

           o nominale 1,35 zł ?

 

Fot.2 Koperta przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej z erką w postaci odbitki

           pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Kielce 1,

           w dniu 18.3.1957 roku do Radomia. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią

           (Fi. 693-695) zatytułowaną, „Szkolnictwo” wydaną 31 XII 1953 roku.. W taryfie

           przewidziano opłatę za list krajowy do 20 gramów, w wysokości 60 +20 groszy, a za

         polecenie przesyłki 95 groszy czyli łącznie 1,75 zł. Przesyłka jest ofrankowana

         znaczkami o łącznym nominale 2,40 zł ?

 

Fot. 3 Koperta przesyłki listowej, zagraniczne, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki

         i odręcznie wpisanym numerem, wysłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego

         Wrocław 2, w dniu 31 XII 1954 do USA. Koperta jest ofrankowana dwuznaczkową

         serią (Fi. 671-672), wydaną z okazji „Święta 22 lipca”. W taryfie przewidziano opłatę

         za list do 20 gramów w wysokości 45 groszy, za polecenie 95 groszy i za drogę lotniczą

         w wysokości 35 groszy za każde 5 gramów. Łącznie 45+ 95 + 3x35 = 2,45 zł.

         Przesyłka jest ofrankowana dwoma znaczkami o nominale 2,55 zł. Przesyłka została

         ofrankowana znaczkami, które wycofano 31.12.1953 roku. Dotarła do adresata 16 .01.          

         1955 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego

 

Fot. 4 Koperta o wymiarach 14,6 x 9,2 mm przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

         postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z Urzędu

         Pocztowego Kielce 1, w dniu 5.1.1957 roku do Radomia. Przesyłka ofrankowana serią

         znaczków „Uchwalenie Konstytucji PRL” (Fi. 622-623) o nominale 3, 45 zł.

         W taryfie przewidziano opłatę 1,55 zł. Przesyłka jest ofrankowana znaczkami, które

         wycofano 30.11.1953 roku. Posiada odbitkę datownika odbiorczego z Urzędu

         Pocztowego Radom 2, 6.II 1957 (?)

 

Fot.5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w

         postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu

         Pocztowego Poznań 2 – Targi, w dniu 17.10.1947 roku do USA. Przesyłka dotarła do

         adresata 8. 11. 1947 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka

         jest ofrankowana czteroznaczkową serią „Świat pracy”, (Fi. 437-440), o łącznym

         nominale 50 złotych. Znaczki zostały skasowane datownikiem okolicznościowym

         stosowanym podczas ogólnopolskiej wystawy ogrodniczo rolniczej w Poznaniu.

         W taryfie przewidziano opłatę w wysokości 30 zł lub w przypadku ciężaru przesyłki

         powyżej 20 gramów, opłatę 36 złotych.

 

Fot. 6   Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej

           z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu

           Pocztowego Wrocław 1, w dniu 25.10.1948 roku, do Zakopanego. Adresat otrzymał

           przesyłkę 28.10.1948 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka

           jest ofrankowana czteroznaczkową serią „Wystawa Ziem Odzyskanych” (Fi. 462-465)  

           o łącznym nominale 74 złote. Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem

           z wystawy. W taryfie przewidziano opłatę za przesyłkę w wysokości 35 zł.

 

Fot. 7 Koperta o wymiarach 150 x 115 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

         wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 1, w dniu 21 V 1919 roku do Szwajcarii.

         Przesyłka jest ofrankowana pięcioznaczkową serią emitowaną z okazji, I Polskiej

       Wystawy Marek w Warszawie (Fi. 102-106). Znaczki są skasowane okolicznościowym

         datownikiem z wystawy.

            Liczymy, że w najbliższym czasie uda nam się pozyskać kolejną partię walorów

z różnych lat  i różnych wydań znaczków. Będą się rodzić pytania o cele wykorzystywania serii znaczków do frankowania przesyłek nawet w sytuacji zdecydowanie wyższej opłaty niż przewidywała to taryfa. Pytania dotyczące wykorzystania znaczków serii, o niskich nakładach i z tego powodu trudnych do kupienia w okienkach pocztowych. Pytania o popularność tzw. listów filatelistycznch, zwłaszcza tych, które stanowią raczej pamiątki z wystawy niż walor filatelistyczny. Spodziewamy się, że po otrzymaniu większej liczby całości, będzie można dokonać wstępnego podziału do katalogowania. Zapraszamy do udziału z przygotowywaniu zbioru.

                                                                                                                             Jerzy Duda

                                                                                                                  Administrator Piotr