Artykuły
KARTY POCZTOWE Z DRUKARNI NARODOWEJ W KRAKOWIE Z LAT 1946-1947 ORAZ PRZYKŁDY ICH WYKORZYSTANIA.
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: czwartek, 17, lipiec 2025 15:56
- MAREK
- Odsłony: 85
KARTY POCZTOWE Z DRUKARNI NARODOWEJ W KRAKOWIE
Z LAT 1946-1947 ORAZ PRZYKŁDY ICH WYKORZYSTANIA.
Jak pisaliśmy w poprzednim artykule, Drukarnia Narodowa w Krakowie, w której rozpoczęto w lipcu 1945 roku druk kart pocztowych, w kolejnych latach kontynuowała ich wydawanie, wprowadzając nowe rozwiązania graficzne. Przede wszystkim dotyczyło to zmiany nominału nadrukowanego znaczka z rysunkiem Belwederu.
23 września 1946 roku wprowadzono do obiegu pocztowego kartę drukowaną na papierze kremowoszarawym, ze znakiem opłaty w kolorze oliwkowozielonym, z nominałem 3,00 zł.( Fi. T,II nr 96; Cp.96) Format karty nie zmienił się i pozostały dotychczasowe wymiary to znaczy 145 x 105 mm. Nakład karty wyniósł 3 663 912 sztuk. Kartę wydano w dwóch wersjach różniących się pozycją druku sygnatury nakładu. W pierwszym przypadku był to układ poziomy, a w drugim układ pionowy.(Fot.1).
Fot.1 Dwie karty pocztowe Cp.96 z sygnaturą nakładu ułożoną poziomo oraz pionowo.
Na początku roku 1947 ukazały się karty pocztowe, uzupełnione napisami propagandowymi, oznaczone w katalogu Fischera Cp.96 I. Teksty są cytatami wybranymi z przemówień Wiesława Gomułki, ministra Ziem Odzyskanych i dotyczyły zachodnich granic Polski. Na fot.2 karty Cp.96 z napisami oznaczonym w katalogu numerami 11, 12 i 13. Karton na którym drukowano karty pocztowe jest w kolorze kremowoszarawym lub szarobiałym. Format kart 145 x105 mm, a nakład wyniósł 6 318 998 sztuk ( według sygnatury było to 10 000 000). Karty różnią się szczegółem, a mianowicie jedne mają napis „Ob.” drugie są bez „Ob.”
Fot.2 Karty pocztowe Cp.96 z napisami propagandowymi
W październiku 1946 roku, pojawił się nowy nakład karty pocztowej oznaczonej w katalogu Fischera Cp.96 II, z sygnaturą umieszczona pionowo, z napisem nad znakiem opłaty: „Cena 5 zł” (fot. 3). Znak opłaty jest w kolorze oliwkowym, format karty 145x105 mm, a karton na którym drukowano jest w kolorze szarobiałym lub kremowoszarawy.
Fot.3 Karta pocztowa z nowego nakładu z napisem nad znakiem opłaty „Cena 5 zł” Cp.96 II.
Do ciekawszych wydań, drukowanych w Drukarni Narodowej w Krakowie” należą karty ze znakiem opłaty z widokiem Belwederu (jak Cp..94) i napisem nad znakiem opłaty„Cena 5 zł”, dodatkowo posiadające ilustracje.
Karta pocztowa oznaczona w katalogu Fischera Cp.99, posiada ilustrację przedstawiającą budynek Ratusza w Lesznie, w kolorze niebieskim (fot.4) Druga karta pocztowa (Cp.100) posiada ilustrację przedstawiającą budynek Urzędu Telekomunikacyjnego w Warszawie, w kolorze brązowym.
Ratusz w Lesznie, zbudowany w 1639 roku, przebudowywany po kolejnych pożarach, bez zmian w jego architekturze należy do najpiękniejszych tego typu obiektów w Polsce. Przypomina złoty okres Leszna z czasów Leszczyńskich i Jana Amosa Komeńskiego. Budynek Urzędu Telekomunikacyjnego w Warszawie powstał w latach 1929 –1933. Był to jeden z pierwszych wieżowców w Warszawie i jeden z pierwszych budynków o stalowej konstrukcji szkieletowej. Na ilustracji na karcie pokazana jest wieża budynku o wysokości 42,5 m według fotografii Henryka Poddębskiego.
Nakłady kart wynoszą: Cp.99 – 1 342 304 sztuki, a Cp.100 – 2 081 024 sztuki.
Fot.4 Ilustrowana karta pocztowa z widokiem ratusza w Lesznie (Cp.99)
Karty pocztowe znalazły pełne uznanie wśród użytkowników Poczty Polskiej, która leczyła rany:” po wojnie. Zniszczenia zarówno obiektów pocztowych, środków transportu, wyposażenia w sprzęt i urządzenia, a przede wszystkim brak przeszkolonych pocztowców były powodem opóźnień w dostosowaniu usług pocztowych do potrzeb społecznych. Skalę problemów obrazuje następujące porównanie: W końcu 1944 roku Państwowe Przedsiębiorstwo „Poczta Polska Telegraf i Telefon” posiadała w skali całego kraju 614 placówek pocztowo telekomunikacyjnych, zdolnych do świadczenia usług, w tym 382 agencji i 232 urzędy. Postęp w organizowaniu placówek był w kolejnym roku znaczący. Pod koniec 1945 roku pocztowcom udało się uruchomić 3579 urzędów pocztowych. Trzeba jednak przypomnieć, że w 1939 roku było tych 5086 urzędów, a jedna placówka przypadała na 6834 mieszkańców.
Karty pocztowe służyły głównie do prywatnej korespondencji krajowej i wykorzystywane były do informowania o miejscu pobytu członków rodziny zaginionych podczas działań wojennych, do przesyłania wiadomości i podziękowań za różnego rodzaju pomoc, do wyznaczania spotkań i załatwiania ważnych spraw bytowych. Służyły również jako druki zamówień towarów, przedmiotów, książek i materiałów wysyłanych do różnych krakowskich firm.
Karty pocztowe drukowanych w Drukarni Narodowej w Krakowie w latach 1945-47 były rozprowadzane po urzędach pocztowych po całej Polsce, o czym świadczą zamówienia składane do jednej ze znanych, ale już dzisiaj nieistniejącej krakowskiej firmy, oferującej... dewocjonalia.
Kraków od XIX wieku przodował w Galicji pod względem liczby obiektów handlowych zajmujących się sprzedażą artykułów religijnych, przedmiotów rytualnych i książek do nabożeństwa. Inseraty pojawiały się dosyć często w „Kalendarzu Czecha”, a przede wszystkim w skorowidzach przemysłowo-handlowych Galicji . Przykładem jest inserat Juliana Kurkiewicza, znajdujący się w „Kalendarzu Czecha” na rok 1899 (fot.5).
Podobne inseraty znajdują się w „Skorowidzach przemysłowo –handlowych Królestwa Galicyi” z lat 1906 i 1913.W 1906 roku zamieszczono reklamy Józefa Angrabajtisa i Kazimierza Zajączkowskiego (fot.6).
Natomiast w roku 1913 pojawiła się informacja zawierająca pełny wykaz firm -czyli jak to ujęto w skorowidzu - dewocyonaliów handel w Krakowie. Wymienione zostały firmy i ich właściciele oraz adresy sklepów (fot.7).
Do zestawu instytucji wytwarzających ale i handlujących dewocjonaliami włączony został Józef Cebulski. Jego inserat pojawił się w piśmie przyjaciół dzieła Brata Alberta „Głos Brata Alberta” w numerze 2. marzec-kwiecień 1939 roku. Firma mieściła się w Krakowie przy ulicy Szewskiej 22 (fot.8).
Na podany adres, napływały z całego kraju karty, drukowane w Drukarni Narodowej w Krakowie. Na kartach zwracano się z zapytaniami o cenniki dewocjonaliów, ich rodzaje i warunki opłat, na kartach składano oficjalne zamówienia na różnego typu materiały w tym np. na obrazki święte szczególnie prze okresem I Komunii Świętej, na kartach prowadzono dyskusję na temat jakości, terminowości dostaw zamówionych towarów. Do właściciela firmy pisali księża, zakonnicy, osoby świeckie zamawiające dewocjonalia. Zamówienia składali również przedstawiciele księgarń katolickich, hurtowni i pokrewnych firm oferujących dewocjonalia w różnych miejscach Polski.
Do Józefa Cebulskiego pisano i zamawiano dewocjonalia z miast o większej liczbie Mieszkańców np. Lublina, Augustowa, Bystrzycy Kłodzkiej, Zduńskiej Woli, Szczebrzeszyna, ale także z małych miasteczek czy gmin jak np.Wąsocza Kościelnego, Sokółki, Sienna k/Iłży. Budzisława Kościelnego, Dębowca, Korzennej. Z udostępnionego nam zbioru, liczącego ponad pięćdziesiąt kart pocztowych Cp.95, Cp.96
i Cp.96 I, wybrano do prezentacji:
- 4 karty Cp.95 drukowane na kartonie o różnych grubościach i kolorach z różnorodnym ofrankowaniem (fot. 9-12).
Fot. 9-12 Karty Cp.95 z obiegu pocztowego wysłane z różnych miejscowości w Polsce na
adres Józefa Cebulskiego z zamówieniami na dewocjonalia. Karty wysłane były w
okresie kwiecień- czerwiec 1947 roku.
- 2 karty Cp.96 (fot. 13,14)
Fot. 13- 14 Karty Cp.96 z obiegu pocztowego wysłane z Urzędu Pocztowego Szczecin i
Brzeźnica wysłane w kwietniu 1948 roku.
- 3 karty Cp.96 I z wydrukowanymi hasłami propagandowymi (fot.15-17).
Fot. 15-17 Karty Cp.96 I z obiegu pocztowego wysłane z Częstochowy, Gorzowa i
Międzyzdrojów w czerwcu, lipcu i sierpniu 1948 roku.
Na temat wykorzystania kart ilustrowanych Cp.99 i Cp.100 napiszemy w najbliższym czasie.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
80. LECIE PIERWSZYCH WYDAŃ ZNACZKÓW I CAŁOSTEK WYKONANYCH W DRUKARNI NARODOWEJ W KRAKOWIE
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: wtorek, 08, lipiec 2025 13:00
- MAREK
- Odsłony: 240
80. LECIE PIERWSZYCH WYDAŃ ZNACZKÓW I CAŁOSTEK
WYKONANYCH W DRUKARNI NARODOWEJ W KRAKOWIE
Po przypomnieniu 100. rocznicy wydania przez Pocztę Niepodległej Polski znaczka z motywem krakowskim, na którym zaprezentowano widok Wawelu, nie sposób nie wspomnieć o rocznicy pierwszych wydań znaczków i całostek wykonanych w Drukarni Narodowej w Krakowie, z roku 1945.
Na uwagę zasługują przede wszystkim; seria znaczków z widokami zabytków Krakowa oraz zestaw popularnych całostek ze znakiem opłaty z widokiem Pomnika Władysława Jagiełły w Krakowie oraz ze znakiem opłaty z widokiem Belwederu.
O powstawaniu pierwszej, po II wojnie światowej, serii z motywami Krakowa, tak pisał prof. Stanisław Mikstein:
Ministerstwo Poczt i Telegrafów poleciło Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Krakowie wydanie czterech pamiątkowych znaczków o wartości nominalnej 1, 2, 3 oraz 5 złotych. Rysunki tych znaczków miały przedstawiać zabytki miasta Krakowa, a to pomnik Tad. Kościuszki, Mikołaja Kopernika, Sukiennice oraz Wawel. Stosownie też do tego zlecenia Dyrekcja zaprosiła krakowskich grafików do przedłożenia odpowiednich projektów. Z powodu zbyt krótkiego czasu tylko trzech grafików zdołało nadesłać swe projekty, a to ob. prof. W. Chomicz – jeden projekt, a ob. artyści Mieczysław Wątorski i Józef Wilczyk po cztery projekty... Na zebraniu Sądu Konkursowego odbytym w dniu 12 marca w Dyrekcji Okręgu Pocztowego, po obejrzeniu i szczegółowym omówieniu nadesłanych projektów, akceptowano jednomyślnie projekty art. graf. ob. Józefa Wilczyka.[...]
Wykonanie tych znaczków powierzono Drukarni Narodowej w Krakowie, najlepiej przystosowanej do artystycznych druków i znanej powszechnie z wysokiego poziomu artystycznego swych wydawnictw. Druk zaś odbył się techniką heliograwiury, czyli z form trawionych na miedzianych walcach. [...]
Wcześniej, po wyzwoleniu zachodniej części kraju, druk znaczków odbywał się w Łodzi gdzie zorganizowano Pocztowe Zakłady Graficzne. Drukowano w nich tzw. „wydanie łódzkie”(Fi.138) i Ligę Morską. (Fi.367-370). Jednak z braku możliwości technicznych w PZG, druk znaczków przeniesiono do Drukarni Narodowej w Krakowie, której tradycja sięga roku 1858. Budynki Drukarni Narodowej w Krakowie, nie uległy zniszczeniu podczas działań wojennych drugiej wojny światowej.. Jedynie detonacje spowodowane wysadzeniem mostów na Wiśle przez uchodzące oddziały niemieckie sprawiły, że wszystkie budynki pozbawione zostały szyb w oknach. Z uwagi na porę roku i brak możliwości nabycia szyb w tym okresie było to bardzo dokuczliwe, Nie odstraszyło to jednak grupy pracowników od przybycia do drukarni już w pierwszym dniu po wyzwoleniu celem zorganizowania pracy w nowych warunkach...Zakład został przejęty na własność państwa.., W roku 1945 drukowano tu pierwsze po okupacji banknoty polskie oraz znaczki pocztowe.
W dniu 29 marca 1945 roku w okienku pocztowym w Krakowie ukazał się pierwszy znaczek o nominale 1,00 zł z widokiem pomnika Tadeusza Kościuszki na Wawelu z przed wojny, usuniętego i zniszczonego przez Niemców, przedstawionego od strony Bramy Herbowej. Kolejny znaczek o nominale 2,00 zł. był do kupienia dnia 31 marca 1945 roku a przedstawiał widok Sukiennic od strony ulicy Brackiej. Oba znaczki były zapowiedzią serii wydania upamiętniającego wyzwolenia miasta Krakowa spod hitlerowskiej okupacji
Kolejno ukazały się znaczki o nominałach 3 i 5 złotych. (Fi.362-366) Fot.1).
Na temat znaczków (Fi.362-366) i ich pocztowego wykorzystania pisaliśmy na klubowej stronie internetowej od grudnia 2021 roku, prezentując wybrane przykłady wykorzystania tych znaczków do frankowania przesyłek w początkach roku 2022 (m.in. walory prezentowane na stronie internetowej w dniach 7 i 13 styczeń).
Równie ciekawe i godne zainteresowania są karty pocztowe zarówno emitowane
w 1945 roku jak i później czyli w latach 1946 i 1947. Były w powszechnym użytku
i stanowią zainteresowanie kolekcjonerów.
Prawdopodobnie w lipcu 1945 roku (przed 14 lipca), Dyrekcja Okręgu Poczt i Telegrafów w Krakowie, emitowała formularz kartkowy sygnowany (D.O.P.i T Kraków –100 000) z napisem „kartka pocztowa”, ale bez znaku opłaty. Zawierała natomiast hasło propagandowe Dokładny adres przyspiesza doręczenie. Formularz kartkowy drukowany na białym papierze ma przykłady pocztowego wykorzystania co pokazano na fot. 2 a,b.
Fot. 2, a,b Dwie kartki pocztowe wprowadzone do obiegu zarządzeniem z dnia 14.7.1945
roku pochodzące z obiegu pocztowego. Kartki są ofrankowane znaczkiem
Fi.362 o nominale 50 groszy, zgodnie z taryfą. Obie kartki pocztowe, zostały
poddane kontroli i sprawdzone przez cenzurę wojskową co potwierdzają odbitki
stosownych pieczątek.
14 lipca 1945 roku, ukazała się karta pocztowa ze znakiem opłaty jak znaczek Fi.362 czyli z widokiem pomnika Władysława Jagiełły. Upamiętniono tym samym 535. rocznicę Bitwy pod Grunwaldem.(Fi. t. II nr 93, Cp.93). Karta pocztowa o wymiarach 140 x 99 mm drukowana była na szarym kartonie. Nominał drukowanego znaku opłaty wynosi 50 groszy, (fot.3a,b)
Fot.3 a,b Karty pocztowe wydane 14 lipca 1945 roku, drukowane w Drukarni Narodowej
w Krakowie W dolnej, lewej części karty pocztowej znalazł się napis
propagandowy„Praca dla Ojczyzny- obowiązkiem każdego Polaka”. Brak
natomiast cechy zezwolenia, sygnatury i nakładu. Według informacji zawartej
w publikacji „Polskie znaki pocztowe t. III, Warszawa 1962, nakład karty wynosił 503 392 sztuk..
Znak opłaty jest skasowany stemplem ręcznym jednodniowym odbitym
w dniu 15 VII 1945 roku z napisem „Grunwald” i datą „1410-15-1945 (kat. Myśl.
nr 45 007. Na karcie (b) kolekcjoner dokleił znaczek ząbkowany upamiętniający
535 rocznicę bitwy pod Grunwaldem (Fi.372). Rysunek na znaczku przedstawia
grupę rycerzy z królem Władysławem Jagiełło na koniu i leżącym u ich stóp
rycerzem Zakonu Krzyżackiego.
Kilka miesięcy później, po wydaniu karty pocztowej (Cp.93), wprowadzono do obiegu pocztowego, zarządzeniem z dnia 9.9.1945 roku, kartę ze znakiem opłaty z rysunkiem Belwederu w Warszawie o nominale 1,00 zł (Cp.94). Przypomnienie słynnego warszawskiego pałacu o bogatej historii nie było przypadkowe. W latach 1918-1922 był siedzibą Naczelnika Państwa, w latach 1922 – 1926 prezydenta Rzeczypospolitej, a po 1945 roku, stał się siedzibą Biura Prezydialnego Krajowej Rady Narodowej i jej przewodniczącego Bolesława Bieruta.
Karta wprowadzona do obiegu pocztowego 20 września 1945 roku ma wymiary
145 x 105 mm. Napisy oraz liniatura są w kolorze znaku opłaty czyli brązowym. (fot.4).
Fot. 4 Karta pocztowa drukowana w Drukarni Narodowej w Krakowie z sygnaturą i
nakładem podanym w układzie poziomym (P. P.T i T-IX. 45-10 000 000) oraz cechą
zezwolenia na druk M-03723 (Cp.94). W literaturze można znaleźć informację
o tym, że sygnatura, nakład i cecha zezwolenia na druk podane są również
w układzie pionowym. Nakład karty pocztowej, według informacji zawartej
w „Polskie znaki pocztowe tom III’, wyniósł 3 034 234 sztuk.
Na kolejnych fotografiach prezentujemy pocztowe wykorzystanie karty Cp.94
w obrocie krajowym (lokalnym) fot.5 oraz zagranicznym (fot.6).
Fot.5 Karta pocztowa Cp.94, z sygnaturą nakładu i cechą zezwolenia na druk poziomo
wysłana z Urzędu Pocztowego Warszawa 1,dnia 28 XI 1945 roku, do ...Warszawy.
Fot.6 Karta pocztowa Cp.94, z sygnaturą i nakładem drukowanym w układzie pionowym ,
z obrotu pocztowego zagranicznego, wysłana z Urzędu Pocztowego Słupca 1, w dniu
02.3. 1946 roku, do Londynu. Znak opłaty został uzupełniony dwoma znaczkami
Fi.362 oraz jednym Fi.380 o łącznym nominale 3,00 zł., zgodnie z taryfą.
Opłaty pocztowe w roku 1945 rosły szybko. Taryfa pocztowa z okresu 1.01-31.8. 1945 roku została zmieniona już 30 kwietnia tego roku. Następna taryfa, wprowadzona rozporządzeniem Ministra Poczt i Telegrafów z dnia 1 sierpnia 1945 roku, obejmowała okres od 1.09 – 30.11.1945 roku. Opłata za list do 20 gramów, w obrocie wewnętrznym, wynosiła 1,50 zł, a kartki pocztowej 1,00 zł. Od 1.12 1945 – 31.08.1946 roku opłata za list wzrosła do 3,00 zł, a kartki pocztowej do 1,50.zł.
Dlatego kolejna karta pocztowa, ze znakiem opłaty z rysunkiem Belwederu drukowana w drukarni Narodowej w Krakowie, Cp.95, ma nominał 1,50 zł ( fot.7).
Fot.7 Karta pocztowa Cp.95, wprowadzona do obiegu pocztowego 22 grudnia 1945 roku, ze
znakiem opłaty z rysunkiem Belwederu w kolorze niebieskim (granatowym)
o wymiarach 145x105 mm, jest wydrukowana na kartonie szaro-białym z sygnaturą
w układzie poziomym, z cechą zezwolenia na druk drukowanym nonparelem. Nakład
wyniósł 11 894 144 kart. W literaturze znajduje się informacja, że nakład cechuje
różnorodność zużytych do druku papierów oraz różne odcienie barwy znaku opłaty.
Fot.7 a, b,c,d, e Przykłady wykorzystania pocztowego i kolekcjonerskiego karty pocztowej
Cp.95
a/ Karta wykorzystana do korespondencji prywatnej, krajowej, wysłana
z Urzędu Pocztowego Łódź, w dniu 22 II 1946 roku do Rzeszowa. Zwraca
uwagę cecha zezwolenia na druk, drukowana petitem.
b/ Karta wykorzystana do złożenia zamówienia wysłana z Urzędu
Pocztowego Gdynia 1, w dniu 6 XII 1946 roku do Krakowa. Karta jest
ofrankowana dodatkowymi trzema znaczkami Fi.362 . Łączny nominał
wynosi 3,00 i był zgodny z taryfą. Na uwagę zwraca sygnatura nakładu
w układzie pionowym oraz brak cechy zezwolenia na druk
c/ Wykorzystanie karty do pozyskania okolicznościowego stempla z Urzędu
Pocztowego Katowice 1, stosowanego dla upamiętnienia 25 rocznicy
rozejmu, po zakończeniu III Powstania Śląskiego (3.5.1921 rok).
d/ Karta wykorzystana do złożenia zamówienia wysłana z Urzędu Pocztowego
Gdańsk- Wrzeszcz w dniu 1 VI 1947 roku do Krakowa. Nadawca zasłonił
wydrukowany znak opłaty karty pocztowej (rysunek Belwederu) zastępując
go znaczkiem o nominale 3, 00 zł, z serii zabytki Gdańska (Fi. 379). Na
znaczku jest widok Bramy Wyżynnej zbudowanej przez architekta Jana
Kramera. Powody zmiany nie są znane. Są domysły.
e/ Karta pocztowa Cp.95 jako przesyłka polecona z erką w postaci odbitki
pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłana z Urzędu Pocztowego
Łódź 4, dnia 19 IX 1946 roku, do Francji, departament Seine-Marne.
Przesyłka została sprawdzona przez cenzurę. Intrygującym jest, adres na
który karta została wysłana oraz informacja, o jej deponowaniu.
Rok 1945 nie kończył prac Drukarni Narodowej w Krakowie w zakresie drukowania kart pocztowych. W kolejnych latach 1946 i 1947 drukowano karty ze znakiem opłaty
z widokiem Belwederu i kolejnym nominałem 3,00 zł (wprowadzone do obiegu pocztowego 23 września 1946 roku), karty z hasłami propagandowymi, z nadrukiem nowej ceny, a także karty ilustrowane ze znakiem opłaty 3,00 zł i nową ceną 5,00 zł (wprowadzone 25 września 1947 roku). Karty cieszyły się wielkim powodzeniem w sytuacji braku papieru i kopert oraz ich powszechnej dostępności Koperty były najczęściej wykorzystywane do korespondencji wymagającej polecenia.
W artykule wykorzystano informacje zawarte w cytowanej publikacji „Polskie znaki pocztowe tom III, Warszawa 1962.rok oraz „Drukarnia Narodowa 1858-1958” Kraków 1958 rok.
Składamy podziękowanie Koledze Klubowemu Tadeuszowi Boguszowi za udostępnienie walorów do artykułu oraz cenne informacje.
O kartach pocztowych drukowanych po 1945 roku w Drukarni Narodowej
w Krakowie i ich wykorzystaniu napiszemy w kolejnym artykule.
Jerzy Duda
Administrator Piotr.
Całości i całostki pocztowe /koperty firmowe, karty pocztowe i poza pocztowe/ jako źródło wiedzy o krakowskich firmach i zakładach rzemieślniczych. /po raz drugi/
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: czwartek, 12, czerwiec 2025 10:08
- MAREK
- Odsłony: 752
Całości i całostki pocztowe /koperty firmowe, karty pocztowe i poza pocztowe/
jako źródło wiedzy o krakowskich firmach i zakładach rzemieślniczych.
/ po raz drugi/
Dopisało nam szczęście bowiem udało się pozyskać, w krótkim czasie, cztery walory w postaci dwóch całości pocztowych (kopert firmowych z obiegu pocztowego )i dwóch kart korespondencyjnych używanych przez krakowskie firmy do korespondencji i przesyłania papierów firmowych .Koperty firmowe pochodzą z okresu drugiej wojny światowej (fot.1 i 2), a karty korespondencyjne pochodzą z roku 1937 i 1939 (fot.3 i 4).
Fot.1 Koperta firmowa służąca do przesłania papierów handlowych o wymiarach 156 x 126
mm firmy J. Pacanowski – fabryka pudełek i litografii znajdująca się w Krakowie przy
ulicy Grzegórzeckiej 19-21 wysłana z Urzędu Pocztowego Krakau (Kraków) w dniu
5.3.1940 roku do ...Krakowa do firmy Iskra i Karmański. Przesyłka jest ofrankowana
znaczkiem niemieckim z lat 1933-34 z portretem Paula Hindenburga z nadrukiem
typograficznym „Deutsche PostOSTEN i nominałem 25 pf przedrukowanym na 50
groszy (Fi. t. II, 9).
Fot. 2 Koperta firmowa do przesyłania papierów handlowych o wymiarach jak w fot.1, firmy
„Kajet” z ulicy Gazowej 15 w Krakowie. Wysłana z Urzędu Pocztowego Krakau
(Kraków) 1, w dniu 3.10.1942 roku, do Rzeszowa. Przesyłka jest ofrankowana
znaczkiem z portretem A. Hitlera o nominale 16 groszy (Fi. t. II 76).
Fot.3 Karta korespondencyjna firmy Bernarda Steigbugela prowadzącego hurtownie
papieru, materiałów piśmiennych, biurowych i szkolnych, a także fabrykę tacek
tekturowych, serwetek, lampionów, masek i tp w Krakowie przy ulicy Szewskiej 3.
Kartka została wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków 2, w dniu 12 IX 1937 roku, do
Krzeszowic. Kartka jest ofrankowana znaczkiem Fi. 296 o nominale 15 groszy.
Fot. 4a, b Firmowa kartka korespondencyjna najsłynniejszej drukarni w Krakowie,
Władyslawa Ludwika Anczyca.(a).
W 1875 roku W.L. Anczyc zakupił drukarnię L. Gumplowicza znajdującą
się przy ul. Starowiślnej. Po roku pracy drukarnie przeniesiono do budynku
przy ulicy Kanoniczej. Drukarnie wyposażono w nowoczesny sprzęt i maszyny
oraz, zastosowano również trójbarwny druk offsetowy. Ok. 1900 roku drukarnie
przeniesiono, do specjalnie wybudowanego na ten cel budynku przy ulicy
Zwierzynieckiej 2. Firmowa kartka korespondencyjna została wysłana z
Urzędu Pocztowego Kraków 1(?), w dniu 19 VII 1939 roku, do Jastarni na
Helu. Ofrankowanie kartki stanowi znaczek o nominale 15 groszy Fi.334
(znaczek bez mieczy).
Warto zwrócić uwagę na inny typ karty korespondencyjnej (b)
(z napisem dwujęzycznym), które były stosowane wcześnie i posiadały tytuł
„Drukarnia i Stereotypia W.L. Anczyca i Spółki w Krakowie „ bez informacji
adresowej i bankowej. Karta o bogatym wzorze graficznym została wysłana
z Urzędu Pocztowego Kraków (Krakau), w dniu 7 IV 1900 roku, do Lwowa.
Adresat otrzymał kartę 8 IV 1900 o czym świadczy odbitka datownika
odbiorczego. Ofrankowanie karty stanowi znaczek austriacki z podobizną
Franciszka Józefa o nominale 5 fenigów.
Nasz powrót do cyklu, w którym prezentowano koperty firmowe krakowskich zakładów przemysłowych i rzemieślniczych, zbiegł się z setną rocznicą wydania przez Pocztę Polska pierwszego znaczka z motywem krakowskim, którym był znaczek z widokiem Wawelu w kolorze czerwonym oraz stulecie jego pocztowego wykorzystania.
Znaczek wydany w 1925 roku (Fi.210) przy wielomilionowym nakładzie, był powszechnie wykorzystywany, a co ważniejsze, do dzisiaj są oferowane całości pocztowe ofrankowane tym znaczkiem lub jego wielokrotnością. Skoro był powszechnie wykorzystywany to należało się spodziewać, że przesyłki listowe, handlowe i reklamowe czyli korespondencja krakowskich firm, były frankowane wspomnianym znaczkiem. Przypuszczenia okazały się trafne, a efekty poszukiwań całości i to w naszych zbiorach, dały ciekawe rezultaty. Na fot.5-7 przypominamy całości pocztowe, które już były reprodukowane na naszej klubowej stronie internetowej w cyklu „Pocztowe wykorzystanie znaczka...” cz. 39 opublikowanej w czwartek 22 luty 2024 roku. To wyjątkowe przypadki łączenia w całościach pocztowych dwóch różnych cykli jakie zaproponowaliśmy w minionych latach.
Fot. 5a,b Koperta firmowa krakowskiej firmy „Grafika”( inna koperta firmowa tej samej
firmy była prezentowana na stronie internetowej 6 maja 2021 roku) , przesyłki
listowej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki w kolorze
czarnym i odręcznie wpisanym numerem wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków
4 w dniu 24.8.1926 do Niemiec (a). Przesyłka jest ofrankowana 10. znaczkami
w tym trzema znaczkami Fi.210, sześcioznaczkowym blokiem znaczków Fi. 205
oraz Fi.209 naklejonym na stronie adresowej. Pozostałe znaczki znajdują się na
stronie verso (b). Przesyłka dotarła do adresata poprzez Lipsk (datownik odbiorczy
26.8.1926), a do Monachium w dniu 28.8.1926 roku. W ofrankowaniu zwraca
uwagę sześcioznaczkowy blok Fi. 205 rzadko widziany na całościach pocztowych.
Fot. 6a,b Koperta firmowa, krakowskiej firmy „M. Finker i Spira”, przesyłki listowej,
zagranicznej, poleconej z erką w postaci nalepki w kolorze czerwonym
z wydrukowanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Kraków 7,
w dniu 4 IV 1927 roku do Anglii(a) Przesyłka jest ofrankowana dwoma
trzyznaczkowymi paskami pionowymi Fi.210 z tym, że jeden jest z marginesem
prawym i liczbami rozrachunkowymi. Oba paski znajdują się na stronie verso (b).
Łączna frankatura wynosi 90 groszy i jest zgodna z taryfą.
Fot. 7 Ilustrowana koperta firmowa, krakowskiej firmy „Multum” przesyłki listowej,
zagranicznej wysłanej z Urzędu Pocztowego Kraków 3 w dniu 8.6.1927 do Niemiec.
Przesyłka jest ofrankowana dwoma parkami znaczków Fi.210 i Fi.207 o łącznej
wartości 40 groszy.
Zainteresowanym dziejami wybranych krakowskich firm i zakładów rzemieślniczych, szczególnie w okresie drugiej wojny światowej i okresie powojennym, proponujemy publikację autorstwa Anny Paciorek Uruchomienie i upaństwowienie przemysłu Krakowa oraz jego przeobrażenia w latach 1945-1949. „Prace monograficzne tom 130” Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Kraków 1991 rok.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
100. ROCZNICA WPROWADZENIA DO OBIEGU I POCZTOWGO WYKORZYSTANIA PIERWSZEGO ZNACZKA O MOTYWIE KRAKOWSKIM /przypomnienia część 2./
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: wtorek, 24, czerwiec 2025 10:45
- MAREK
- Odsłony: 541
100. ROCZNICA
WPROWADZENIA DO OBIEGU I POCZTOWGO WYKORZYSTANIA
PIERWSZEGO ZNACZKA O MOTYWIE KRAKOWSKIM
/przypomnienia część 2./
5 maja 1925 roku, Poczta Niepodległej Polski wprowadziła do obiegu znaczek na którym znalazł się widok Wawelu. Wydany w kolorze czerwonym, o nominale 15 groszy, jest pierwszym znaczkiem o motywie krakowskim wydanym przez Pocztę Polską (Fi.210).
26 maja 2025 roku, autorzy klubowej strony internetowej, przypomnieli tą rocznicę podając krótką informacje o samym znaczku oraz prezentując kilka ciekawych walorów (całości pocztowych) ofrankowanych wspomnianym znaczkiem lub jego wielokrotnością. Znaczek, a także kolejny, o tym samym rysunku, wydany w 1926 roku w kolorze niebieskim (o nominale 40 groszy) dał początek kolekcji, złożonej ze znaków wydanych przez Pocztę Polską o motywie krakowskim, która jest ważnym elementem promocyjnym miasta, jego historii, zabytków i ludzi z nim związanych. Znaczek spełniał ważna rolę w budzeniu świadomości patriotycznej w początkowym okresie budowaniu Niepodległej. Katedra na Wawelu stanowiła miejsce pielgrzymek patriotyczno- religijnych, a Wawel zyskał wymiar sanktuarium narodowego.
Znaczek od maja 1925 roku, był zamawiany w drukarni jedenaście razy i drukowany w nakładach od 10 – 39 milionów każdorazowo aż do października 1928 roku. Docierał do najmniejszych miejscowości, w których działały urzędy pocztowe, agencje, filie czy pośrednictwa pocztowe, a nawet tzw. kantory pocztowe na terenie byłego zaboru rosyjskiego. Ożywienie gospodarcze po 1923 roku spowodowało szybki rozwój placówek pocztowych. W 1920 roku było 1593 urzędów pocztowych oraz 2120 agencje i pośrednictwa pocztowe, a w 1930 roku już ponad 4450 urzędów pocztowych.
Poczta Polska wycofała znaczek z obiegu 1.05.1933 roku, ale przykłady jego pocztowego wykorzystania po 1930 roku są dosyć rzadkie. Co ciekawe, również wczesne wykorzystanie znaczka, to znaczy z maja 1925 roku, są trudno osiągalne. Dysponujemy przykładami całości pocztowych ofrankowanych znaczkiem Fi.210 dopiero z czerwca 1925 roku.
Ponieważ przypomnienie setnej rocznicy wprowadzenia przez Pocztę Polska znaczka z widokiem Wawelu przeszło bez echa u naszych Klubowych Kolegów i Internautów, postanowiliśmy ponowić przypomnienie. Wykorzystamy do tego celu walory odnalezione we własnych zbiorach oraz nabyte na międzynarodowych portalach aukcyjnych. Na fotografiach 1- 7 pokazujemy całości pocztowe ofrankowane znaczkiem Fi.210, na fotografiach 8-10 karty pocztowe i widokówki a na zakończenie przykłady znaczków zdjętych z przesyłek pocztowych. (fot. 11).
Fot. 1 Koperta o wymiarach 171 x 81 mm, przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej
z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Wołma, w dniu 5.6.1925 roku do Piotrkowa Trybunalskiego. Przesyłka
jest ofrankowana trzema znaczkami w tym dwoma Fi. 190 oraz Fi,210 o łącznym
nominale 75 groszy. Adresat otrzymał przesyłkę 10.6.1925 roku o czym świadczy
odbitka datownika odbiorczego. Wołma (dawniej Stare Sioło) to dawna gmina wiejska
istniejąca do 1939 roku w województwie nowogródzkim. Siedzibą władz gminy było
miasteczko Wołma, które w latach dwudziestych XX wieku liczyło 298 Mieszkańców.
Obecnie na Białorusi w obwodzie mińskim.
Fot.2 Koperta firmowa o wymiarach 155 x 123 mm, „fabryka oczyszczenia i sortowania
szczeciny” z Międzyrzecza Podlaskiego, przesyłki firmowej, zagranicznej wysłanej
z Urzędu Pocztowego Międzyrzec k. Łukowa, dnia 3 (?) VIII 1926 roku do Niemiec.
Przesyłka jest ofrankowana parką poziomą znaczka Fi210 o nominale 30 groszy Brak
opłaty 1 grosz dla bezrobotnych.
Fot.3 Koperta o wymiarach 155 x123 mm przesyłki listowej, zagranicznej wysłanej z
Urzędu Pocztowego Warszawa 2, w dniu 1 IX 1926 roku do Francji. Przesyłka jest
ofrankowana czterema znaczkami w tym dwoma Fi.210 i dwoma Fi.208 o łącznym
nominale 40 groszy zgodnie z taryfą.
Fot. 4 Koperta o wymiarach 155 x 123 mm przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej
wysłanej z Urzędu Pocztowego Rabka 1 w dniu 9.3.1928 roku do Francji (wadliwy
adres poprawiany przez nadawcę). Adresatem był E (Emil) Vedel, przebywający
w hotelu Palmers w najstarszej miejscowości wypoczynkowej na Lazurowym
Wybrzeżu , Hyeres w departamencie Var. Przesyłka jest ofrankowana parka pozioma
znaczka Fi.210 oraz znaczkiem Fi. 211 o łącznym nominale 50 groszy. Adresat
otrzymał przesyłkę 15.3.1928 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Kolejne dwa walory są wyjątkowe bowiem dotyczą krakowskich firm, a zarazem są ofrankowane znaczkiem Fi.210.
Fot. 5 Koperta firmowa, firmy Chaima Mandelbauma z ulicy Krakowskiej 19.użyta do
korespondencji prywatnej, zagranicznej, wysłanej z Urzędu Pocztowego Kraków 2,
w dniu 24 II 1929 roku do Wiednia. Przesyłka jest ofrankowana dwoma znaczkami
w tym Fi.210 i 241o łącznym nominale 40 groszy. Znaczki są naklejone na stronie
verso. Koperta pochodzi zapewne z makulatury bowiem ma podwójny nadruk.
Fot. 6 Koperta firmowa o standardowym wymiarze, Zakładów Reprodukcyjnych „
Akropol” z ulicy Lwowskiej 36, użyta do korespondencji firmowej, zagranicznej,
poleconej z erką w postaci naklejki w kolorze czerwonym i odbitym numerem,
wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków 14, w dniu 11 III 1927 roku do Niemiec.
Przesyłka jest ofrankowana czterema znaczkami w tym dwoma Fi.210, 213 i 211
łącznym nominale 80 groszy zgodnie z taryfą. „Akropol” to Zakłady Graficzne
w Krakowie związane z wydawnictwem „Salonu Malarzy Polskich Frist i Spółka, które powstały około 1923 roku. Jak widać z koperty firmowej początkowo mieściły się przy ulicy Lwowskiej 36, później produkcja przeniesiona została do budynku przy ul. Grzegórzeckiej 23. Przesyłkę nadano w Urzędzie Pocztowym nr 14 mieszczącym się przy ulicy Zamojskiego 3. Uwagę zwraca nalepka „erki” w kolorze czerwonym.
Na fot. 7 prezentujemy niezwykle ciekawą całość pocztową , z widocznymi śladami użytkowania ale i zniszczenia, które próbowano zabezpieczyć dla zachowania całości.
Fot. 7a,b Koperta o wymiarach ok. 190 x 125 mm organu państwowego, którym było Ministerstwo Przemysłu i Handlu (po 1923 roku i likwidacji Ministerstwa Poczt i Telegrafów zarząd nad pocztą i telegrafem objęło Ministerstwo Przemysłu i Handlu), przesyłki państwowej, zagranicznej, poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki w kolorze czerwonym z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej, wysłanej u Urzędu Pocztowego Warszawa 13, w dniu 7 IX 1928 roku Genewy na ręce polskiego dyplomaty, historyka, delegata do Ligi Narodów w Genewie Adama Jerzego Benisa (1898-1936). Przesyłka jest ofrankowana piętnastoma znaczkami w tym dwoma czteroznaczkowymi blokami oraz parką pionowa znaczka Fi,210 a także pięcioma znaczkami Fi.209 o łącznym nominale 2,00 złote naklejonymi na stronie verso koperty.
Fot.8 Widokówka z Krakowa wydana przez Salon Malarzy Zagr (?) w Krakowie wysłana z
Urzędu Pocztowego Kraków 2, w dniu 5 VI 1928 roku do Poznania. Widokówka ofrankowana znaczkiem F.210 zgodnie z taryfą.
Fot. 9 Widokówka z Krakowa, z widokiem Sukiennic, wydana przez firmę „Sztuka” Kraków 1928 , Seria k, nr 28, wysłana z Urzędu Pocztowego (?) , w dniu 29 X 1929 roku do Francji. Widokówka jest ofrankowana parka poziomą znaczka Fi.210, zgodnie z taryfą.
Fot.10. Carte Postale (Kartka pocztowa) niesygnowana z opisem w języku duńskim fragmentu obrazu Jana Matejki „Kazanie Skargi” wysłana z Urzędu Pocztowego Warszawa 2, w dniu 29. 5. 1928 roku do Francji . Kartka jest ofrankowana parką poziomą znaczka Fi.210 o łącznym nominale 30 groszy zgodnie z taryfa. Znaczki są skasowane datownikiem mechanicznym (wirnikiem), z nakładką „Korzystajcie z uzdrowisk Polskich: informacje Warszawa, Szucha 8,tel. 408-74.” (kat. MyŚl. 28-103).
Na zakończenie prezentujemy znaczki Fi.210 zdjęte z przesyłek listowych nadanych w: Urzędach Pocztowych: Królewska Huta oraz Warszawa 2.
Fot. 11 Znaczki z przesyłek wysłanych z Urzędów Pocztowych w: Królewska Huta w dniu 2.7.1925 roku oraz z Urzędu Pocztowego, Warszawa 2 w dniu 22 VIII 1925 roku.
Przygotowaliśmy „przypomnienie” wykorzystując posiadany materiał filatelistyczny,
i nie ukrywamy, że liczymy na pozyskanie kolejnych całości pocztowych czy kart
pocztowych ofrankowanych znaczkiem z widokiem Wawelu, od kolekcjonerów
cracovianów i Internautów śledzących klubową stronę internetową. Zachęcamy – jak
zawsze – do współpracy. Kraków jest niewyczerpaną studnią tematów, które można
ujmować w najprzeróżniejsze sposoby i tworzyć unikatowe kolekcje i zbiory.
Jerzy Duda
Administrator Piotr
Całości i całostki pocztowe /koperty firmowe, karty pocztowe i poza pocztowe/ jako źródło wiedzy o krakowskich firmach i zakładach rzemieślniczych.
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: czwartek, 05, czerwiec 2025 10:38
- MAREK
- Odsłony: 702
Całości i całostki pocztowe /koperty firmowe, karty pocztowe i poza pocztowe/
jako źródło wiedzy o krakowskich firmach i zakładach rzemieślniczych.
Przypominamy nasz cykl, który zrodził się w 2021 roku , zatytułowany Koperty firmowe w badaniach nad historią krakowskich firm i zakładów rzemieślniczych. W 13. częściach (pierwsza część ukazała się na klubowej stronie internetowej 18 stycznia 2021 roku, ostatnia 9 listopada 2021 roku) zaprezentowano ponad 50 walorów na które składały się całości i całostki pochodzące z krakowskich firm poświadczające o istnieniu i adresie oraz prowadzonej korespondencji. W końcowym fragmencie tekstu części trzynastej zrobiliśmy dopisek o, bezapelacyjnym zakończeniu naszego cyklu o kopertach firmowych, prezentując również ciekawostkę w postaci okolicznościowej widokówki „Kolektury Loterii Klasowej Dobrosławy Krzemińskiej”. Znalazły się na niej ,obrazek, okolicznościowe wierszyki , a co najważniejsze informacja dla adresata, że wygrał 10 000 zł ale na ¼ losu należy się 2000 zł (?). Mieliśmy nadzieję, że nasz cykl wzbudzi większe zainteresowanie tematyką i krakowska i gospodarczą i będzie zaczynem do uzupełnienia informacji zawartych w pracy Dawne zakłady rzemieślnicze i przemysłowe Krakowa .wydanej w 2000 roku. Praca przygotowana wspólnie przez byłe Muzeum Inżynierii Miejskiej wraz z Krakowskim Towarzystwem Ochrony Zabytków Techniki, zawiera zarys dziejów techniki
w Krakowie, wykaz zakładów rzemieślniczych i przemysłowych z lat 1860 – 1939 w układzie rodzajów przemysłu wraz z krótkimi dziejami wybranych zakładów oraz informacjami na temat ważniejszych kompleksów przemysłowych i komunikacyjnych. Publikacja była jedną z pierwszych w Krakowie o takim profilu, przygotowaną z myślą o pomocy przy podejmowaniu ważnych decyzji dotyczących opracowania zasad ochrony zabytków techniki i utworzeniu w Krakowie atrakcji turystycznej w postaci „ Krakowskiego Szlaku Techniki”. Szlak ten, pierwszy tego typu w Polsce, zainaugurowano 6 kwietnia 2006 roku. Szlak połączył 16 obiektów, budowli i kompleksów, powstałych na przełomie XIX i XX wieku.
Pomimo niezbyt dużego zainteresowania Internautów naszym cyklem, postanowiliśmy, po trzech latach przerwy, wznowić go i kontynuować. Liczymy na pozyskanie, z różnych źródeł, kolejnych walorów świadczących o bogatej i różnorodne ofercie krakowskich firm, zakładów rzemieślniczych i handlowych. Na kolejnych fotografiach 1-5 prezentujemy walory pozyskane w ostatnim czasie. Na fot.1 – 3 prezentujemy koperty firmowe o standardowych wymiarach 158 x 126 mm będących w użyciu do początku lat pięćdziesiątych XX wieku.
Fot 1. Koperta firmowa „Fabryki wyrobów metalowych Braci Thorn (Jakóba i
Isaka), która powstała ok. 1900 roku przy ul .Krasickiego 18 i produkowała
m. in. guziki metalowe, klamerki, metalowe zatrzaski. Po 1945 roku stała się \
przedsiębiorstwem państwowym i produkowała, w pierwszym okresie guziki
z godłem państwowym dla Wojska Polskiego. Koperta przesyłki, firmowej,
zagranicznej wysłanej z Urzędu Pocztowego Kraków, w dniu 10.12. 1920 roku do
Niemiec. Przesyłka jest ofrankowana trzema znaczkami w walucie markowej w tym
dwoma Fi. 92 oraz Fi. 91.
Fot.2 Koperta firmowa z okienkiem „Łuszczarnie i Młyny Krakowskie H. Wasserberger i
Ska, Spółka komandytowa w Krakowie” wysłana jako przesyłka listowa, polecona z
erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem z Urzędu Pocztowego
Kraków 1, w dniu 23.o1.1939 roku, do Warszawy. Przesyłka jest ofrankowana trzema
znaczkami naklejonymi na stronie verso, znaczki Fi.296, 298 i 286 o łącznym
nominale 85 groszy zgodnie z taryfa. Adresat otrzymał przesyłkę 24.01.1939 roku o
czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.
Fot. 3 Koperta firmowa znanej w Krakowie przez prawie 100 lat firmy ogrodniczej „Emil
Freege” zlokalizowanej przy ulicy Lubicz 36/38. Nieistniejącą dzisiaj firmę założył
Karol Freege, kupując w 1870 roku „dwie morgi ziemi przy ulicy Lubicz” Na parceli
wybudował szklarnie i dom i rozpoczął działalność ogrodniczą. Fachu uczył się w
Niemczech i Wielkiej Brytanii. Po śmierci Karola firmę prowadziła wdowa, a później
synowie Ludwik i Emil. Produkowano nasiona gospodarcze, roślin warzywnych,
kwiatów, a nawet nasiona palm. Sprzedawano je w dwóch kramach w Sukiennicach.
Życiorys Karola Freege znalazł się w Polskim Słowniku Biograficznym, a firma ma
dość obszerną literaturę.
Koperta przesyłki listowej wysłanej z czasie drugiej wojny światowej z
Urzędu Pocztowego Krakau (Kraków) w dniu 8.09.1940 roku do Przemyśla. Przesyłka
jest ofrankowana znaczkiem wydania przedrukowego o nominale 24 grosze
(Fi. t. II, 22).
Na kolejnych fotografiach prezentujemy dwie koperty firmowe,
zawierające treści reklamowe, z interesującymi ilustracjami, w tym także na stronie
verso, przypominające właścicieli o znanym nazwisku w Krakowie i firmie o bogatej
ofercie handlowej. Poszukujących informacji o firmie, jej właścicielach i działalności
odwołujemy do ciekawego artykułu zamieszczonego w „Krakowskim Roczniku
Archiwalnym” nr 25, 2019 r. Artykuł autorstwa Iwony Kawalla-Lulewicz pod
tytułem Wokół placu Szczepańskiego- przedsiębiorstwa handlowe na przełomie XIX
i XX wieku jest na stronach 45-49.
Fot. 4 Koperta firmowa, ilustrowana o wymiarach 176 x 137 mm, „Towarzystwa dla handlu
i przemysłu lekarskiego i pomocy szkolnej, Drobner”” z placu Szczepańskiego,
wykorzystana do przesyłki listowej, zagranicznej , wysłana z Urzędu Pocztowego
Kraków 1, w dniu 21 XI 1931 (?) roku do Niemiec. Przesyłka jest ofrankowana parka
pozioma znaczków Fi.244 oraz Fi.243 o łącznym nominale 60 groszy.
Fot. 5 a, b Koperta firmowa o wymiarach 176 x 137 jak w fot.4 z wykazem firm m. in.
zajmujących się dystrybucją aparatów medycznych, literatury medycznej i
sprzedażą minerałów mają zastępstwo w firmie Drobner, podanych na stronie
recto (a) oraz rysunek mikroskopu w przekroju, podany na stronie verso (b).
Koperta została wykorzystana do przesyłki zawierającej druki, wysłana z Urzędu
Pocztowego Kraków 2, w dniu 10 IV 1936 roku do Niemiec. Przesyłka jest
ofrankowana parką pozioma znaczków Fi.280 o łącznym nominale 10 groszy.
Czynimy starania o pozyskiwanie nowych, ciekawych walorów zarówno
w postaci całości pocztowych jak i kart pocztowych, korespondencyjnych czy druków firmowych, pochodzących z obiegu pocztowego i należących do krakowskich firm, zakładów rzemieślniczych, zakładów produkcyjnych i handlowych mających swe siedziby na terenie Krakowa. Liczymy na współpracę z kolekcjonerami i odwiedzającymi klubową stronę internetowa. Będziemy wdzięczni za udostępnienie nam walorów do pokazania ich na stronie internetowej.
Jerzy Duda
Administrator Piotr