Krakowskie Copernicana (7)
- Szczegóły
- Opublikowano: czwartek, 20, kwiecień 2023 14:52
Krakowskie Copernicana (7).
Od 1969 roku zarówno Poczta Polska, Polski Związek Filatelistów, a także znaczna część środowiska filatelistów uczestniczyli w przygotowywaniu, promowaniu i działaniach na rzecz Światowej Wystawy Filatelistycznej „Polska 73” organizowanej pod patronatem F.I.P z okazji 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Mottem wystawy był cytat zaczerpnięty ze wstępu do dzieła „De revolutionibus orbium coelestium” Zadaniem wszystkich nauk jest odciągać człowieka od zła i kierować jego umysł ku doskonałości. Światowa wystawa filatelistyczna, która odbyła się w Poznaniu w dniach 19 VIII- 3 IX 1973 roku była imponująca pod wieloma względami również pod względem liczby wystawców, zbiorów oraz eksponatów literatury i jak pisał Jan Witkowski przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Wystawy ... dawała przegląd dorobku kolekcjonerów ze wszystkich kontynentów naszego globu, którzy w 6000 ramach zaprezentowali na kartach albumowych 1250 zbiorów oraz ponad 250 eksponatów w klasie literatury.
Pomimo tego, że w latach 1971-1973 przygotowania do wystawy poznańskiej „Polska 73” dominowały w krajowym programie obchodów 500-lecia urodzin wybitnego astronoma, także w środowisku filatelistów, to jednak liczyły się również inicjatywy i obchody lokalne. Przykładem, który można potraktować jako wyjątkowy, była inicjatywa zrodzona w świeżo powołanym klubie kolekcjonerów w Krakowie. Był to Klub Zainteresowań Znaczkiem Czechosłowackim utworzony w 1971 roku, który po roku działalności stał się Ogólnopolskim Klubem Zainteresowań Znaczkiem Czechosłowackim. Od początku swojej działalności wyróżniał się dużą aktywnością co pozwoliło już 17 czerwca 1973 roku zorganizować Pierwszy Ogólnopolski Zjazd Klubu Zainteresowań Znaczkiem Czechosłowackim. Podczas Zjazdu wybrano zarząd Klubu i przewodniczącego, którym został Jan Malik oraz zatwierdzono plan pracy na najbliższy okres. W planie pracy, który był już realizowany, znalazło się zorganizowanie Pierwszej Polsko-Czechosłowackiej Wystawy Filatelistycznej „Kraków 73” dla uczczenia 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Wystawa miała miejsce w Muzeum Historycznym miasta Krakowa i częściowo w lokalu Oddziału Krakowskiego PZF przy ulicy Wiślnej. Można ją było oglądać w dniach 17-24 czerwca 1973 roku. Wystawie towarzyszył obszerny katalog w którym wiele miejsca poświecono takim tematom jak; ”Mikołaj Kopernik- okres pobytu w Krakowie”, „Copernicana krakowskie”, jak również ciekawe wydawnictwa.
Do interesujących wydawnictw, dołączonych do katalogu, zaliczały się:
a/ arkusik nalepek propagandowych (fot.1)
b/ barwna reprodukcja obrazu Jana Matejki „Mikołaj Kopernik albo rozmowa z Bogiem” na
którą naklejano znaczek o tej samej treści (Fi. 2089), a na znaczku odbijano stały kasownik
propagandowy Urzędu Pocztowego Kraków 1 z rysunkiem Sukiennic (fot.2).
Do szczególnie interesujących wydawnictw filatelistycznych zaliczyć należy:
c/ kopertę wystawową z nadrukowanymi tekstami informacyjnymi oraz ilustracją będącą
odbitką drzeworytu z druku krakowskiego z XVI wieku przedstawiającego sferę armilarną
z postaciami dwóch astronomów. Ilustracja posiada opis. Kopertę ofrankowano
znaczkiem z wizerunkiem Mikołaja Kopernika Fi. 1799 skasowanym okolicznościowym
datownikiem stosowanym w Urzędzie Pocztowym Kraków 1 dnia 17.06.1973 roku (fot.3)
d/ datownik okolicznościowy, jednodniowy, odbijany ręcznie. Projektantem był Stefan
Poprawa. Na datowniku znajdują się schematyczne rysunki Hradczan i Wawelu nad
którymi jest napis w formie wstęgi „500 rocznica urodzin Mikołaja Kopernika”. Pod
rysunkami są napisy Hradczany i Wawel symbolizujące układem bieg Wełtawy
i Wisły (fot. 4)
e/ pamiątkowa karta ze złotym tłoczeniem emblematu wystawy „Wystawa Filatelistyczna
Kraków 73” na którym umieszczono ówczesne godła państwowe Polski i Czechosłowacji..
Kartę często uzupełniano znaczkiem i nalepką propagandową (fot. 5, 5a).
Informacje na temat Ogólnopolskiego Klubu Zainteresowań Znaczkiem Czechosłowackim oraz informacje o pierwszej wystawie Klubu znajdują się w pierwszych numerach „Informatora Filatelistycznego”, który od kwietnia 1972 roku zastąpił wcześniejszy, powielany „Komunikat”. Informacje podane są w nr.2 z lipca 1972 roku, nr. 3 (rok II) z września 1973 roku. Należy dodać, że w nr. 2 znalazło się zestawienie stempli kopernikańskich z okresu 1.01.- 7.05.1972 roku.
„Informator filatelistyczny” był wydawany w nakładzie 1300-1500 egzemplarzy dla członków Koła PZF nr 1, im. S. Miksteina. służył do użytku wewnętrznego, a informacje opracowywał Jan Malik.
Jerzy Duda
Administrator Piotr