Artykuły

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. Część 3.

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.

Część 3.

           

            W dniu 1 kwietnia 2022 roku (piątek) na klubowej stronie internetowej znalazł się tekst otwierający cykl prezentacji całości pocztowych ofrankowanych znaczkami projektowanymi, rytowanymi, a także projektowanymi i rytowanymi przez Czesława Słanię. Poza informacjami biograficznymi o artyście i czasach w którym przyszło mu tworzyć pierwsze prace rytownicze dla Poczty Polskiej, zaprezentowaliśmy dziewięć całości ofrankowanych m. in. znaczkiem, który powstał przy współpracy dwóch rytowników. Jednym z nich był Czesław Słania, któremu powierzono ryt niewielkiego fragmentu znaczka, obucha (żeleźnicy) młota. Ponieważ na znaczku podano tylko nazwiska głównego rytownika M. R. Polaka, wiadomość o tym, że jest to pierwsza praca Czesława Słani miała bardzo ograniczony zasięg, najprawdopodobniej – jak przypuszczamy- zawężony do niektórych pracowników Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych w Warszawie.

            Po zakończeniu I Polskiego Kongresu Pokoju i wydaniu z tej okazji znaczka , o którym było wcześniej, Poczta Polska rozpoczęła przygotowania do emisji w 1951 roku kolejnego okolicznościowego znaczka, tym razem, upamiętniającego 80 rocznicę powstania Komuny Paryskiej z 1871 roku. Temat był znany bowiem w 1950 roku nakładem wydawnictwa „Książka i Wiedza” ukazały się dwie publikacje: poemat Władysława Broniewskiego, Komuna Paryska oraz Prosper-Olivier Lissagaray Historia Komuny Paryskiej. To zwiększone zainteresowanie Komuną Paryską rządzących Polską miało przynajmniej dwa powody. Przede wszystkim udział w tym rewolucyjnym zrywie mieszkańców Paryża, znacznej grupy Polaków czyli, jak podają różne źródła od 170 do ok. 400 osób, wśród których wyróżnili się i przeszli do historii m.in. Jarosław Dąbrowski i Walery Wróblewski zajmujący odpowiedzialne stanowiska wojskowe. Drugim powodem była przyjęta interpretacja, walki inteligencji i robotników w Paryżu, jako pierwszej próby wprowadzenia proletariackiej dyktatury i stworzenia państwa w którym połączona jest władza wykonawcza z prawodawczą.

Znaczek Fi. 547 zaprojektował Bogusław Brandt (1909 – 1983), artysta grafik, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, rytownik i projektant znaczków. Na znaczku przedstawił scenę z walk komunardów, uzbrojonych w karabiny i szable, na ulicach Paryża w 1871 roku z wykorzystaniem armat odebranych Gwardii Narodowej. Po prawej stronie znaczka jest portret Jarosława Dąbrowskiego w owalu z napisem „Gen. Jarosław Dąbrowski 1836 – 1871” i ozdobą w postaci liści laurowych pod portretem. Sztychowanie znaczka, jako że był przygotowany w stalorycie, powierzono Marianowi Polakowi, który wziął do pomocy...Czesława Słanię. Jemu też powierzył wykonanie portretu Jarosława Dąbrowskiego. Tym razem, zapewne ze względu na pracę nad znacznie większą powierzchnią znaczka niż obuch młota, w opisie znaczka na dolnym marginesie znalazły się nazwiska projektanta B. Brandt DEL. (delineavit – narysował) oraz nazwiska sztycharzy M.R. Polak Cz. Słania S.C. (sculpsit – rytował). Po raz pierwszy na znaczku pojawiło się nazwisko Czesława Słani jako sztycharza znaczka wydanego przez Pocztę Polską.

 

Znaczek o nominale 45 groszy Fi. 547 (fot. 1) wydano na papierze bezdrzewnym, białym, gładkim w nakładzie 14 919 100 sztuk w arkuszach sprzedażnych po 70 sztuk (7x10). Wprowadzono go do obiegu pocztowego 24. 03. 1951 zarządzeniem Ministra Poczty i Telegrafów z dnia 21. 3. 1951 roku. Poczta Polska wydała również FDC z datą 24.3. 1951 rok.

Na kolejnych fotografiach pokazujemy przesyłki listowe ofrankowane znaczkiem Fi.547 jako frankaturę pojedynczą, wielokrotna lub mieszaną.

Fot. 2 Koperta FDC ze znaczkiem Fi. 547 wykorzystana do przesyłki listowej, prywatnej,

         zagranicznej wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 2 w dniu 15.5.1951 roku do

         Budapesztu. Przesyłka dotarła do adresata w dniu 18.5.1951 roku o czym świadczy

         odbitka datownika odbiorczego Urzędu Pocztowego w Budapeszcie. Ze względu na

         wykorzystanie koperty FDC po terminie ważności przesyłka na rewersie posiada opłatę

         znaczkiem Fi. 530 o nominale 40 groszy. Jest to opłata zgodna z taryfą.

 

Fot. 3 Koperta o wymiarach 156 x 92 mm przesyłki listowej, prywatnej, krajowej wysłanej z

           Urzędu Pocztowego Krasnystaw w dniu 26. 5. 1951 roku do Chrzanowa. Przesyłka

           jest ofrankowana dwoma znaczkami Fi. 547 i Fi. 535. Znaczek Fi.535 stanowi opłatę

           dodatkową na odbudowę Warszawy.          

 

Fot. 4 Koperta standardowych wymiarów przesyłki prywatnej, zagranicznej, poleconej z erką

         w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłana z Urzędu

         Pocztowego Wrocław 1 w dniu 6.7.1951 rok b. NRD. Koperta na odwrocie posiada

         odbitkę pieczątki z informacją, że jest to przesyłka filatelistyczna zawierająca znaczki

         do wymiany. Przesyłka jest ofrankowana trzema znaczkami Fi. 547, 551 i 554

         o łącznej frankaturze 1,20 zł. Taryfa wynosiła 1.15 zł.

 

Fot. 5. Koperta na przesyłki lotnicze o wymiarach 150 x 100 mm z listem wysłana droga

           lotniczą z Urzędu Pocztowego Warszawa 2 w dniu 3.5. 1951 roku do USA. Koperta

           jest ofrankowana czteroznaczkowym blokiem Fi.547 o łącznej frankaturze 1,80 zł. W

           przypadku wagi przesyłki powyżej 5 gr. np. 10 gr. nadpłata wyniosła by 40 groszy.

 

Fot. 6 Rewers koperty standardowych wymiarów przesyłki prywatnej, zagranicznej,

         poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,

           przesłanej droga lotniczą z Urzędu Pocztowego Warszawa 2 w dniu 5.6.1951 roku

           do USA. Przesyłka dotarła do adresata w dniu 9.6. 1951 o czym świadczy odbitka

           datownika odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana dwoma czteroznaczkowymi

           blokami Fi.547 o łącznej frankaturze 3.60 zł. Brak informacji o wadze przesyłki.

           Gdyby waga była 20gramów nadpłąta wyniosła by 45 groszy.

 

Fot. 7 Koperta o wymiarach 178 x 127 mm przesyłki listowej prywatnej, krajowej, poleconej

           z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, ekspresowej

           wysłanej z Urzędu Pocztowego Kielce 1 w dniu 23. 5. 1951 roku do Warszawy.

           Przesyłka jest ofrankowana sześcioznaczkowym blokiem Fi.547 oraz Fi. 535

           o łącznej frankaturze 2,85 zł zgodnej z taryfą.

                        Znaczek Fi. 547 był ważny do 31.05.1952, a więc ponad rok od daty wprowadzenia go do obiegu pocztowego. Jednak większość dostępnych nam walorów ma datę użycia pocztowego znaczka mieszczącą się od końca marca do końca września 1951 roku. Znaczek wywołał dyskusję bowiem niektórzy uważali, że osobą portretowaną w owalu jest Henryk Dąbrowski, a nie Jarosław Dąbrowski.

            Czekamy na informacje i sugestie Internautów oraz na nowe wiadomości na temat pocztowego wykorzystania pierwszego znaczka podpisanego nazwiskiem Czesława Słani.

                                                                                                                    Jerzy Duda

                                                                                                         Administrator Piotr