Artykuły

RYTOWANY BLOK Z ZABYTKAMI KRAKOWA NA PRZESYŁKACH POCZTOWYCH

RYTOWANY BLOK Z ZABYTKAMI   KRAKOWA

NA PRZESYŁKACH POCZTOWYCH

W 1982 roku, pierwszym roku stanu wojennego, Poczta Polska wprowadziła do obiegu pocztowego kilka znaczków o motywach krakowskich oraz znaczków z wizerunkami osób związanych z Krakowem. Są to: pierwsze wydanie znaczków z cyklu „Głowy wawelskie”, znaczek z serii „Pomniki polskiej kartografii” oraz wizerunki; Ignacego Daszyńskiego, działacza polskiego ruchu robotniczego, radnego miasta Krakowa, Odo Feliksa Bujwida, lekarza, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, Stefana Zremby, matematyka, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i współtwórcy polskiej szkoły matematycznej. Najciekawszym wydaniem wprowadzonym do obiegu pocztowego 20 XII 1982 roku jest seria składająca się z dwóch znaczków ząbkowanych i znaczka nieząbkowanego z marginesem (?) z cyklu „Odnowa zabytków Krakowa”. Znaczek, „margines” i całość nazwana blokiem Fi. blok 120(76) oraz FDC pokazane są na fot.1.

            W skład wydania weszły dwa znaczki wykonane w druku offsetowym oraz znaczek z marginesem na którym znajdują się sylwetki wybranych obiektów i zespołów zabytkowych w Krakowie. Znaczek umieszczony w centralnej części przedstawiający fragment planu Krakowa, z napisem „Kraków Stare Miasto” i logo Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, wykonano w technice rotograwiury, natomiast sylwetki obiektów zabytkowych są wykonane drukiem wklęsłym ze stalorytu. Projektantem był H. Heidrich, a rytował Jan Maciej Kopecki (1945-2016), absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, polski grafik, rytownik, autor wielu znaczków pocztowych i banknotów. Do wybranych dzieł jego autorstwa należą m.in. znaczek wydany w 2004 roku z okazji 10.Konferencji Rządowych Producentów Znaczków Pocztowych ( rzeźba żaczka ze „fontanny gołębi” przy Placu Mariackim w Krakowie), bloku wydanego z okazji 1000 lat Gdańska, znaczka z okazji 150- lecia urodzin Josepha Conrada z 2007 roku oraz bloku z okazji rocznicy 900-lecia kroniki Galla Anonima wydanego w 2013 roku.

Wymiary bloku wahają się od 75 – 76 x 94- 95 mm. Powierzchnie bloku wypełniają; znaczek z nominałem 65 zł, napis KRAKÓW pod symbolem światowego dziedzictwa UNESCO i schematycznie potraktowane sylwetki 10. słynnych obiektów i budowli zabytkowych Krakowa. Projektant zaliczył do nich: Wieżę ratuszową, Kościół Mariacki (Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny) przy Rynku Głównym, Sukiennice, Barbakan zwany Rondlem, fragment murów obronnych z Brama Floriańską i basztami Pasamoników i Stolarzy, kościół św. Anny, kościół św. Piotra i Pawła, Collegium Maius, kościół św. Andrzeja, Wawel z Katedrą, wieżami Zygmuntowską, Zegarową, Srebrnych Dzwonów, Zamkiem, Dziedzińcem arkadowym i wieżą Senatorską.

Sposób przedstawiania zabytków wykorzystany przez rytownika był w latach 70. dość popularny i wykorzystywany zarówno w przewodnikach po Krakowie (np. Kraków, spacery po mieście wydany przez KAW), jak i w szczegółowych planach turystycznych np. „Zabytki centrum Krakowa”. Bloczek poza jego wartością utylitarną służył niekiedy do zabawy z młodymi adeptami filatelistyki w konkursach z wiedzy o Krakowie.

Wobec wysokiego nominału znaczka (bloku), który w zasadzie przez kilka lat mógł być wykorzystywany głównie do frankowania przesyłek zagranicznych rodzi się pytanie jak był on wykorzystywany pocztowo? Dotychczas dysponujemy trzema przykładami ofrankowania przesyłek listowych zagranicznych przesłanych droga lotniczą ( w jednym przypadku przesyłka filatelistyczna) blokiem Fi. 120 (76) jak na fot. 2-4.

Uprzejmie prosimy Internautów o informacje dotyczące wykorzystania bloku do frankowania przesyłek, a także udostępnienie nam posiadanych walorów do prezentacji na klubowej stronie internetowej. Poszukujemy również przesyłki ofrankowanej tylko znaczkiem z bloku (bez marginesu) mając nadzieję, że takowa przesyłka istnieje.

Jerzy Duda

Administrator Piotr