Artykuły
KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH CZ. 4.
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: czwartek, 11, luty 2021 12:51
- Odsłony: 4813
KOPERTY FIRMOWE W BADANIACH
NAD HISTORIĄ KRAKOWSKICH FIRM I ZAKŁADÓW RZEMIEŚLNICZYCH
CZ. 4.
Na wstępie wyrażamy podziękowanie naszemu klubowemu Koledze Jackowi Zającowi za przekazane uwagi dotyczące opisów prezentowanych walorów, a przede wszystkim za przekazanie skanów interesujących kopert firmowych z Krakowa i obietnicę dalszej współpracy. Otrzymane materiały będziemy zamieszczali sukcesywnie na stronie internetowej w ramach tematycznych zestawień kopert z podaniem źródła i autorskiego komentarza.
W niniejszej części naszego cyklu prezentujemy 6 interesujących kopert firmowych należących do „fabryk”, zakładów i producentów z terenu miasta Krakowa działających w okresie II Rzeczypospolitej.
Fot. 1 Koperta firmowa o wymiarach 155 x 127 z nadrukiem zawierającym podstawowe dane
firmy (fabryki), która nie przeszła drogi pocztowej natomiast została osobiście
dostarczona do Magistratu Miasta Krakowa. W kopercie było zapewne pismo, a więc
sprawa urzędowa dotycząca dróg o czym świadczy odręczna dekretacja sekretariatu.
Firma Tadeusza Oroszeny Bohdanowicza, która według opisu miała być pierwszą
małopolską fabryką puszek i wyrobów tłoczonych z blachy nie jest ujęta w dostępnych
nam spisach firm. Pomimo tego, że była pierwszym producentem wskazanych
wyrobów w Małopolsce.
Adresatem pisma urzędowego był inż. Marcin Chmaj (1890-1956) absolwent Politechniki Lwowskiej z dyplomem inżyniera budowy dróg i mostów. W 1927 roku został kierownikiem Oddziału Drogowego Zarządu m. Krakowa wprowadzając wiele nowoczesnych technologii dzięki czemu jego osiągnięcia były znane nie tylko w kraju. Uczestniczył w Międzynarodowych Kongresach Drogowych w Monachium (1934) i Hadze (1938). Po II wojnie światowej był kierownikiem Katedry Budowy Dróg w Politechnice Krakowskiej. W 1949 roku został profesorem nadzwyczajnym.
Koperta została przekazana do Magistratu w roku 1934 o czym mogą
zaświadczyć dwa znaczki kwestarskie naklejone na rewersie koperty. Są to znaczki o
nominałach 5 groszy F.O.M. czyli Funduszu Obrony Morskiej. Od lutego 1934 do
października 1937 roku zebrano 8 mil. złotych na budowę okrętu podwodnego ORP
Orzeł. Późniejsze składki były przeznaczone na budowę ścigaczy morskich.
Fot. 2 Koperta firmowa ilustrowana wymiarach 160 x 130 mm służąca do przesyłania
druków. Nadruk firmowy, poza nazwą firmy i adresem, jest wzbogacony medalami,
które firma otrzymała za swoje wyroby na Wystawie Przyrodniczej z okazji IX Zjazdu
Lekarzy i Przyrodników w Krakowie w 1900 roku i na Wystawie Rolniczo
Przemysłowej w Krakowie w 1887 roku. Firma, pierwsza zachodnio – galicyjska
w dziedzinie produkcji korków zlokalizowana w Krakowie przy ulicy Grodzkiej 60
nie ma dokumentacji i nie figuruje w dostępnym nam spisie firm.
Koperta firmowa zawierająca druki wysłana została z Urzędu Pocztowego
Kraków 2, dnia 13 V 1921 roku do Lwowa. Ofrankowana znaczkiem Fi. 141.
Fot. 3 Koperta firmowa standardowych wymiarów z nadrukiem i firmowym znakiem
„ADA” wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków 1 dnia 25 IV 1931 roku do
Magistratu stołecznego, Królewskiego Miasta Krakowa. Przesyłka ofrankowana
jednym znaczkiem Fi. 248 przyklejonym na rewersie koperty. Przesyłka posiada
pieczątkę odbiorczą Magistratu z dnia 26 IV 1931 rok. O firmie produkującej obuwie
w Krakowie działającej w ramach międzynarodowej firmy GOODYEAR WELT brak
informacji.
Fot.4 Koperta firmowa ilustrowana z firmowym znakiem „Barbakan” o wymiarach 173 x
135 Mm wysłana z Urzędu Pocztowego Kraków 1 w 1937 roku (dane nieczytelne) do
Anglii. Firma została przejęta przez Państwo w 1948 roku na mocy Orzeczenia nr 22 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 12 lutego 1948 roku. Można w nim przeczytać, że była to firma Kazan, Gawlika i Ska i produkowała konserwy mięsne. Na temat firmy brak danych.
Fot. 5 Koperta ze znakiem firmowym przeznaczona do wysyłki druków o wymiarach 180 x 142 mm firmy „Przemysł” oferująca maszyny, narzędzia i przybory fabryczne zlokalizowana w Krakowie przy ulicy św. Krzyża 1. Brak informacji na temat firmy. Koperta zawierająca druki wysłana została z Urzędu Pocztowego Kraków (dane na datowniku nie do odczytania) do firmy produkującej śruby w Białej w woj. Krakowskim. Przesyłka jest ofrankowana znaczkiem Fi. 251 z 1932 roku.
Fot. 6 Koperta firmowa standardowych wymiarów „fabryki” założonej w 1868 roku (!) przesłana przez Kol. Jacka Zająca. Na temat firmy J. Pacanowski produkującej pudełka i zajmującej się litografią, zlokalizowanej w Krakowie przy ulicy Grzegórzeckiej 19-21 brak informacji. Kopertę zawierającą druki wysłano z Urzędu Pocztowego Kraków 1 do Szczecina. Ofrankowanie stanowi znaczek Fi. 420.