O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI Część 1.
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 10, styczeń 2025 13:40
O WYJĄTKOWYM ZBIORZE CAŁOŚCI
Część 1.
Nie tak dawno pisaliśmy o „całościach” , w sposób dosyć ogólnikowy, próbując zwrócić uwagę, użytkownikom poczty, na ten rodzaj walorów, który powstaje w wyniku prowadzonej korespondencji. Korespondencję można rozważać, w zależności od jej charakteru i dzielić ją na; korespondencję prywatną, firmową, żołnierską, jeniecką i inne. Przesyłki listowe zaś można rozpatrywać i dzielić w zależności od sposobu obrotu, ze względu na miejsce pobytu nadawcy i odbiorcy, a także ze względu na odrębne taryfy opłat. Kolekcjonerzy od dawna zwracali uwagę na korespondencję prywatną. „Całości”, powstające z prywatnej korespondencji, przez zróżnicowaną strukturę, na którą składają się elementy; graficzne, piśmiennicze i materialne, posiadają wartość poznawczą, a przez unikalność, są dla kolekcjonera wyjątkowo atrakcyjnymi, przedmiotami. Uzasadniają to zarówno względy wizualne ( większe powierzchnie do oglądania, bogatą treść, a niekiedy ciekawą kompozycję elementów znajdujących się na powierzchni całości), zasób informacji znajdujący się na całości również oraz bogactwo środków i form przekazu. Dodatkowo „Całość” jest materialnym dowodem inwencji i twórczego polotu prywatnego nadawcy, powstająca z udziałem poczty i w granicach obowiązującego prawa pocztowego. To pozwala rozpatrywać „całości” w kategorii sztuki, a nawet uznawać je za formę „sztuki poczty”. Niestety ten temat nie był dotychczas podejmowany, chociaż wydaje być godny uwagi. Brak również informacji na temat zbiorów o takim profilu. Znane są natomiast zbiory całości w postaci zbiorów regionalnych, tematycznych, firmowych czy „jednego odbiorcy”.
Pośród pomysłów na ciekawy temat zbioru całości, jeden wydał się interesujący. To zbiór całości na który składają się koperty przesyłek listowych ofrankowanych serią znaczków wydanych przez Pocztę Polską.
Na początku informacja co to jest seria znaczków. Według definicji z „Encyklopedii filatelistyki”, Seria, dwa lub więcej znaczków lub całostek pocztowych, na ogół o różnych stopniowanych nominałach, o wspólnym rysunku, motywie, temacie, nadruku, celu wydania, wprowadzonych do obiegu przeważnie jednym zarządzeniem władzy pocztowej. Znaczki wydane różnymi zarządzeniami, nawet w większych odstępach czasu, mogą być w zbiorze łączone w serie, jeśli maja wspólna cechę... Wydawanie serii znaczków łączyło się najczęściej z wydaniami okolicznościowymi, a te wprowadzano w różnych krajach na przełomie XIX i XX wieku, a więc ponad pół wieku po wprowadzeniu pierwszego znaczka w danym kraju.
Poczta Polska pierwszą serię znaczków wprowadziła do obiegu pocztowego w 1918 roku, a wydawanie znaczków w seriach, kontynuowane jest do dzisiaj. Skoro tak, to znalezienie całości pocztowych ofrankowanych serią znaczków nie powinno, jak sądziliśmy, sprawiać specjalnego problemu. Po pierwsze sięgnięto do własnych zbiorów w celu odszukania takich walorów, a także zwróciliśmy się do wybranych Członków Klubu i Internautów z prośbą o udostępnianie walorów. Początek gromadzenia walorów okazał się być obiecujący. Pozyskano siedem całości, kopert standardowych wymiarów, przesyłek listowych, z obrotu krajowego i zagranicznego. Walory prezentujemy na fot. 1 – 7 z opisami.
Fot. 1 Koperta przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej przesłanej droga lotniczą
z Urzędu Pocztowego Świebodzice w dniu 13. 12. 1951 do Francji. Przesyłka jest
ofrankowana dwuznaczkową serią (Fi. 571-572) wydaną z okazji Festiwalu Muzyki
Polskiej , 15 XI 1951 roku. W taryfie przewidziano opłatę za list do 20 gramów,
w obrocie zagranicznym, wysokości 40 groszy oraz dopłatę za drogę lotniczą,
w wysokości 15 groszy czyli łącznie 55 groszy. Przesyłka jest opłacona znaczkami
o nominale 1,35 zł ?
Fot.2 Koperta przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej z erką w postaci odbitki
pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu Pocztowego Kielce 1,
w dniu 18.3.1957 roku do Radomia. Przesyłka jest ofrankowana trzyznaczkową serią
(Fi. 693-695) zatytułowaną, „Szkolnictwo” wydaną 31 XII 1953 roku.. W taryfie
przewidziano opłatę za list krajowy do 20 gramów, w wysokości 60 +20 groszy, a za
polecenie przesyłki 95 groszy czyli łącznie 1,75 zł. Przesyłka jest ofrankowana
znaczkami o łącznym nominale 2,40 zł ?
Fot. 3 Koperta przesyłki listowej, zagraniczne, poleconej, z erką w postaci odbitki pieczątki
i odręcznie wpisanym numerem, wysłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego
Wrocław 2, w dniu 31 XII 1954 do USA. Koperta jest ofrankowana dwuznaczkową
serią (Fi. 671-672), wydaną z okazji „Święta 22 lipca”. W taryfie przewidziano opłatę
za list do 20 gramów w wysokości 45 groszy, za polecenie 95 groszy i za drogę lotniczą
w wysokości 35 groszy za każde 5 gramów. Łącznie 45+ 95 + 3x35 = 2,45 zł.
Przesyłka jest ofrankowana dwoma znaczkami o nominale 2,55 zł. Przesyłka została
ofrankowana znaczkami, które wycofano 31.12.1953 roku. Dotarła do adresata 16 .01.
1955 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego
Fot. 4 Koperta o wymiarach 14,6 x 9,2 mm przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z Urzędu
Pocztowego Kielce 1, w dniu 5.1.1957 roku do Radomia. Przesyłka ofrankowana serią
znaczków „Uchwalenie Konstytucji PRL” (Fi. 622-623) o nominale 3, 45 zł.
W taryfie przewidziano opłatę 1,55 zł. Przesyłka jest ofrankowana znaczkami, które
wycofano 30.11.1953 roku. Posiada odbitkę datownika odbiorczego z Urzędu
Pocztowego Radom 2, 6.II 1957 (?)
Fot.5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką w
postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Poznań 2 – Targi, w dniu 17.10.1947 roku do USA. Przesyłka dotarła do
adresata 8. 11. 1947 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka
jest ofrankowana czteroznaczkową serią „Świat pracy”, (Fi. 437-440), o łącznym
nominale 50 złotych. Znaczki zostały skasowane datownikiem okolicznościowym
stosowanym podczas ogólnopolskiej wystawy ogrodniczo rolniczej w Poznaniu.
W taryfie przewidziano opłatę w wysokości 30 zł lub w przypadku ciężaru przesyłki
powyżej 20 gramów, opłatę 36 złotych.
Fot. 6 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, krajowej, poleconej
z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem, wysłanej z Urzędu
Pocztowego Wrocław 1, w dniu 25.10.1948 roku, do Zakopanego. Adresat otrzymał
przesyłkę 28.10.1948 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka
jest ofrankowana czteroznaczkową serią „Wystawa Ziem Odzyskanych” (Fi. 462-465)
o łącznym nominale 74 złote. Znaczki są skasowane okolicznościowym datownikiem
z wystawy. W taryfie przewidziano opłatę za przesyłkę w wysokości 35 zł.
Fot. 7 Koperta o wymiarach 150 x 115 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej
wysłanej z Urzędu Pocztowego Warszawa 1, w dniu 21 V 1919 roku do Szwajcarii.
Przesyłka jest ofrankowana pięcioznaczkową serią emitowaną z okazji, I Polskiej
Wystawy Marek w Warszawie (Fi. 102-106). Znaczki są skasowane okolicznościowym
datownikiem z wystawy.
Liczymy, że w najbliższym czasie uda nam się pozyskać kolejną partię walorów
z różnych lat i różnych wydań znaczków. Będą się rodzić pytania o cele wykorzystywania serii znaczków do frankowania przesyłek nawet w sytuacji zdecydowanie wyższej opłaty niż przewidywała to taryfa. Pytania dotyczące wykorzystania znaczków serii, o niskich nakładach i z tego powodu trudnych do kupienia w okienkach pocztowych. Pytania o popularność tzw. listów filatelistycznch, zwłaszcza tych, które stanowią raczej pamiątki z wystawy niż walor filatelistyczny. Spodziewamy się, że po otrzymaniu większej liczby całości, będzie można dokonać wstępnego podziału do katalogowania. Zapraszamy do udziału z przygotowywaniu zbioru.
Jerzy Duda
Administrator Piotr