ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. cz.29.

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.

cz.29.

           Kolejne znaczki sygnowane nazwiskiem Czesław Słania ukazały się w nowych warunkach działalności Poczty Polskiej. Od 11 marca 1955 roku nazwę Ministerstwo Poczt i Telegrafów zmieniono na Ministerstwo Łączności dostosowując równocześnie zakres działania i kompetencje do nowych zmienionych warunków. Ministrem Łączności został Wacław Szymanowski, który pełnił tą funkcje do 13 czerwca 1956 roku. Po nim tekę ministra objął Jan Rabanowski. Po zmianach resortu powstało Państwowe Przedsiębiorstwo „Poczta Polska, Telegraf i Telefon” oraz 10 Dyrekcji Okręgów Poczty i Telekomunikacji (DOPT w Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu).

             Pierwszą emisją Poczty Polskiej pod nowym ministerstwem, wprowadzoną do obiegu zarządzeniem z dnia 31.3.1955 roku było wydanie zwyczajne w technice stalorytu przedstawiające pomniki Warszawy (Fi.761-768). W pierwszym rzędzie wydano znaczki o nominałach 20, 40 i 60 groszy, a po 17.5. 1955 roku znaczki o nominałach 5, 10, 15, 45 groszy i 1,55 zł. Znaczki projektowali R. Kleczewski i E. John, a sztychowali M.R. Polak, St. Łukaszewski, J. Miler R. Brandt i Cz. Słania. Format znaczków 25,4 x 31,25 przy rysunku 21,0 x 27,0 mm, a tylko rysunek znaczka o nominale 45 groszy był nieco większy (21,5 x 27,0 mm). Znaczki były drukowane na papierze bezdrzewnym, gładkim, kolorowanym w arkuszach sprzedażnych po 100 sztuk.

               Znaczek o nominale 40 groszy (Fi.765) był projektowany przez E. Johna i sztychowany przez Czesława Słanie. Na znaczku jest widok pomnika Mikołaja Kopernika, który ma bogatą historię. Ufundowany przez Stanisława Staszica, wykonany przez sławnego duńskiego rzeźbiarza Bertela Thorvaldsena, odsłonięty 11 maja 1830 roku stanął przez siedzibą Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie. Pomnik przedstawia astronoma w pozycji siedzącej trzymającego w jednej ręce cyrkiel, a w drugiej sferę armilarną. W czasie Powstania Warszawskiego pomnik został zniszczony i wywieziony na złom. Po wojnie odnaleziono go na złomowisku we wsi Hajduki Nyskie. Przewieziono na dawne miejsce, a po latach poddano gruntowej konserwacji. Pomnik kilkakrotnie stał się obiektem dewastacji.

               Znaczek sztychowany przez Czesława Słanie o nominale 40 groszy był w powszechnym użyciu od momentu wydania bowiem taryfa 40 groszy obowiązywała na kartki pocztowe miejscowe, listy miejscowe, właściwie do połowy 1959 roku. Dlatego nakład znaczka Fi. 765) zamawiany i drukowany trzynastokrotnie, aż do 13.3. 1958 roku wyniósł, wg danych zamieszczonych w „Polskie znaki pocztowe” t. II, ponad 200 milionów sztuk. Znaczek służył także do uzupełnienia frankatury po 1960 roku, kiedy już obowiązywały znacznie wyższe taryfy zarówno w obrocie krajowym jak i zagranicznym. Tak wysoki nakład znany tylko z wydań zwyczajnych z lat 1951-1952 gwarantował częste wykorzystanie znaczka do frankowania przesyłek listowych zarówno w obrocie krajowym jak i zagranicznym. Przypominamy tylko, że np. wydanie zwyczajne z podobizną Bolesława Bieruta z ośmioma znaczkami o różnych nominałach miało łączny nakład ponad miliard (!) sztuk, „Plan sześcioletni” ok. 180 milionów sztuk, a „Nowa Huta” 280 milionów szt. Ale jak to bywa zazwyczaj, czego w danym momencie jest dużo to za jakiś czas krótszy czy dłuższy staje się rarytasem. Podobnie jest w przypadku pocztowego wykorzystania znaczka Fi. 765.

Na fot. 1 prezentujemy znaczek i FDC ze znaczkiem (koperta jedna z trzech).

         Przykłady pocztowego wykorzystania znaczka pokazane są na fot. 2-5.

Fot. 2   Cztery widokówki z różnych miast wysłane w obrocie krajowym z Urzędów                  

          Pocztowych Kraków 2, Gdańsk, Tarnów oraz (? Trudno odczytać) w latach 1955 –

           1957 ofrankowane znaczkiem Fi.765 zgodnie z taryfą.

Fot. 3 Widokówka z widokiem Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, wysłana z Urzędu

         Pocztowego Warszawa 2 w dniu16.8. 1957 roku do Norwegii. Widokówka

         ofrankowana parką poziomą znaczków Fi.631 oraz jednym Fi.765 o łącznej wartości

         2,40 zł zgodnie z taryfą.

Fot. 4 Trzy koperty standardowych wymiarów przesyłek listowych, prywatnych w obrocie

         krajowym, w tym jedna polecona z erką w postaci odbitki pieczątki i odręcznie

         wpisanym numerem wysłane z Urzędów Pocztowych Krynica, Zakopane i Polsnka

         Wielka w latach 1955 i 1958. Przesyłki ofrankowane są znaczkiem Fi765 oraz Fi.764,

           817 oraz przesyłka polecona parka znaczków Fi.819. Wszystkie ofrankowane zgodnie

           z taryfą (frankatura mieszana).

Fot. 5 Koperta o standardowych wymiarach przesyłki listowej, prywatnej, w obrocie

           zagranicznym wysłana z Urzędu Pocztowego Niemodlin dnia 4.4 1957 do Hamburga.

           Przesyłka ofrankowana czterema znaczkami Fi.765 w tym pozioma trójką. (frankatura

           wielokrotna).

Fot. 6 Ilustrowana koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej,

           przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Warszawa 2 w dniu 7.1.1958 do

           Południowej Afryki. Przesyłka ofrankowana znaczkami sygnowanymi Cz. Słania. Są

           to; sześcioznaczkowy blok Fi.715 i parka znaczków Fi765 o łącznej wartości 4,40 zł.

         Po roku od emisji przez Pocztę Polską wydania zwyczajnego „Pomniki Warszawy”, 10 lipca 1956 roku seria została uzupełniona trzema znaczkami na których zaprezentowano widoki kolejnych pomników Warszawy, a mianowicie: pomników Bohaterów Getta (fragment), Jana Sobieskiego i ks. Józefa Poniatowskiego. Znaczek o nominale 30 groszy projektowany przez E. Johna sztychował Czesław Słania. Znaczek o wymiarach 25,5 x 31,25 mm w kolorze czarnym na białym tle wydrukowano na papierze białym, gładkim o zmiennej grubości w nakładzie ok. 15, 3 miliona sztuk. Znaczek zamawiany był sześciokrotnie i drukowany od 22.6.1956 do 5.9.1959 roku. Wydano także kopertę FDC.

           Znaczek Fi.830 przedstawia tylko widok rzeźby znajdującej się w środkowej części pomnika bez napisów na dolnej jego części i otoczenia. Pomnik z otoczeniem jest pokazany na widokówce wydanej przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze z wykorzystaniem fotografii z Filmu Polskiego. Pomnik stał na gruzach utworzonego przez hitlerowców ghetta. Projektantem pomnika był inż. arch. L. Suzin, a wykonawcą rzeźbiarz Natan Rappaport.

Fot.7

 

Na fotografii 8 jest pokazana jest widokówka odpowiadająca tematowi znaczka oraz znaczek F.830. Widokówka wydana przez Biuro Wydawnicze „Ruch” powstała na bazie fotografii wykonanej przez L. Święckiego. Znaczek jest bez części cokołu pomnika na którym znajdują się napisy w języku polskim i hebrajskim.

             Znaczek był często wykorzystywany do frankowania przesyłek listowych, a zaskoczeniem dla nas jest częste wykorzystywanie kopert FDC do przesyłek listowych.

Fot.9. Trzy przykłady całości pocztowych z wykorzystaniem kopert FDC wysłanych za

           granicę z Urzędów Pocztowych Warszawa 1, Warszawa Ursus oraz Pobiedziska p.

           Poznaniem z dopłatą na rewersie koperty. Daje się zauważyć nietypowy, zróżnicowany

           układ znaczków na FDC.

             Seria trzech znaczków musiała być ceniona i uznawana przez użytkowników poczty za atrakcyjną bowiem wiele przesyłek, według naszej obserwacji, było frankowanych wszystkimi znaczkami bez względu na taryfę. Cztery przykłady takich całości prezentujemy na fot. 10- 13.

Fot. 10 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

             poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem

             przesłana droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Wrocław 1 w dniu 11.9.1956 rok

             do USA. Przesyłka dotarła do adresata 17.9. 1956 roku o czym świadczy odbitka

             datownika odbiorczego. Przesyłka ofrankowana jest serią znaczków Fi. 830-832

             o łącznej wartości 2,25 zł.  

Fot. 11 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

           poleconej z erką w postaci pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z

           Urzędu Pocztowego Kraków 1 w dniu 5.10.1956 roku do byłego NRD. Przesyłka jest

           ofrankowana uzupełniającą serią znaczków „Pomniki Warszawy” o łącznej

           wartości 2,25 zł. Znaczki skasowane są datownikiem ręcznym z wymienną datą

           stosowanym w Urzędzie Pocztowym Kraków 1 w dniach 1-14 X 1956 roku ( kat.

           Myś. nr 56 045).

 

Fot. 12 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

             wysłanej z Urzędu Pocztowego Poznań 1 w dniu 7.2.1958 do Włoch. Przesyłka

             dotarła do adresata dnia 14.2.1958 o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego.

             Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków Fi.830-832 oraz dodatkowo Fi. 849

             i 850 o łącznej wartości 4,40 zł.

Fot. 13   Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

              poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem

             przesłanej drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Poznań 1 w dniu 8.9.1956 rok do

             Francji. Ofrankowanie wyjątkowe na które składają się znaczki czterech serii, a

             mianowicie: Fi. 830-832; Fi.826- 829, Fi. 822-825 oraz Fi.820-821 o łącznej

             wartości 7,15 zł.

Znaczek Fi. 830 był używany do uzupełnienia ofrankowania jak to ma miejsce na przesyłkach pokazanych na fot. 14 i 15.

Fot. 14 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

           wysłanej z Urzędu Pocztowego Szczecin 2 w dniu 12.5.1958 do Izraela. Przesyłka

           ofrankowana siedmioma znaczkami Fi. 830, 761, 765, 825, 816, 637, 712 o łącznej

           wartości 2,50 zł.

Fot. 15 Koperta lotnicza przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej, poleconej z erka w

           postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem przesłanej drogą powietrzna

           z Urzędu Pocztowego Gdańsk 1 w dniu 22.8.1956 roku do Włoch. Przesyłka była u

           adresata 26.8.1956 roku o czym świadczy odbitka datownika odbiorczego. Przesyłka

           jest ofrankowana czterema znaczkami Fi.830, 823 i 780 o łącznej wartości 1,55 zł.

           Na zakończenie części 29 prezentujemy trzy karty maksimafilii z wykorzystaniem widokówek, wykonanych na podstawie fotografii L. Jabrzemskiego, wydanych przez Foto-Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego we Wrocławiu w nakładzie 3000 egzemplarzy. Widokówki posiadają na rewersie nadruk „Cały Naród buduje swoją Stolicę”.

                                                                                                                           Jerzy Duda

                                                                                                                 Administrator Piotr