DWA JUBILEUSZE KRAKOWSKICH FILATELISTÓW Część III

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 16, luty 2018 16:28

                     DWA JUBILEUSZE KRAKOWSKICH FILATELISTÓW

                                                   Część III

            O twórcy pierwszej organizacji filatelistycznej w Krakowie, która powstała w 1893 roku i współtwórcy Związku Polskich Zbieraczy Znaczków Pocztowych utworzonego w 1898 roku Maksymilianie Mikołaju Urbańskim wiemy niewiele. Znamy rok urodzenia ( 1867), datę śmierci – 8.01.1921 rok oraz miejsce pochówku – Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Znany jest jego wizerunek zachowany na fotografii. Fotografia przedstawia młodego mężczyznę z sumiastymi wąsami w modnym stroju na który składa się surdut, kamizelka, koszula ze stójką oraz jedwabny krawat ( fot.1).

Data fotografii nieznana ale zapewne pochodzi z lat dziewięćdziesiątych XIX wieku. Fotografia jest okazjonalnie wykorzystywana do produkcji zaproszeń na filatelistyczne spotkania oraz kartek okolicznościowych Przykład pokazany na fot. 2.

Mamy również autorską przeróbkę portretu wykonana przez Z. Stasika wykorzystana jako znak opłaty kartki pocztowej (całostki) wydanej w 1993 roku z okazji 100 rocznicy założenia w Krakowie pierwszego polskiego Klubu Filatelistów (Cp 1032) i Światowej Wystawy Znaczków „Polska 93”. Wizerunek M.M Urbańskiego wykorzystano również do okolicznościowego stempla stosowanego w Urzędzie Pocztowym Kraków 1 06.01. 1993 roku. Wizerunek   na okolicznościowym datowniku uzupełniony faksymile podpisu Urbańskiego. Przykłady pocztowego wykorzystania kartki pocztowej także z okolicznościową erką pokazane są na fot. 3 i 4.

Na fot. 5 zaprezentowano reprodukcje okolicznościowej kartki wydanej przez Pocztę Polską w Krakowie.

            Wiemy również, ze M.M Urbański korespondował ponieważ zachowały się koperty przesyłek listowych zarówno wysłanej jak i nadesłanej. O przesyłce wysłanej do kupca filatelistycznego Paula Siegiera w Hamburgu pisał, z reprodukcją koperty, Jacek Zając w „Filateliście Małopolskim” nr 3-4/2013 s.50). O przesyłce otrzymanej z reprodukcja koperty pisałem w poprzednim odcinku „Dwa jubileusze...”.

            Zdecydowanie więcej niż o życiu Urbańskiego wiemy o jego działalności handlowej, a to dzięki zachowanym dokumentom. Do najważniejszych należy druk firmowy (fot.6).

Druk firmowy Pierwszego Bazaru Marek mieści się w zbiorze ciekawych i bogatych w informacje a także ilustrowanych druków będących zarówno informatorami o danym przedsiębiorstwie, spółce czy pracowni rzemieślniczej jak i reklamówkami. W przypadku Bazaru marek mamy pełną informacje dotyczącą przede wszystkim czym się zajmuje bazar: „całości pocztowe, kartki ilustrowane”, „Redakcja Polskiego Filatelisty” oraz sprawdzaniem znaczków pocztowych. Było to zatem biuro ekspertyz, redakcja i handel ewentualnie wymiana. Firma posiadała na składzie niezwykły asortyment od znaczków pocztowych, stempli, pieczęci poprzez pudełka oszklone, korki po bogaty dział akwarystyki. Co również ciekawe w firmie były bilety kolejowe i tramwajowe ( nie wiadomo czy aktualne czy kolekcjonerskie?) . Firma skupowała i wymieniała przede wszystkim znaczki pocztowe, całości i karty ilustrowane. Na druku firmowym znalazła się ważna informacja o otrzymaniu Medalu Złotego na wystawie (?) w Krakowie. W 1899 roku. Najciekawsza jest jednak ilustracja druku firmowego. Stanowi ją zestaw znaczków prezentowanych w układzie fantazyjnym. Ponieważ druk firmowy znałem jedynie z czarno białej reprodukcji fotograficznej i to w małym formacie z trudem rozpoznawałem znaczki stanowiące ilustrację druku. Wystarczyło powiększyć druk aby zobaczyć, że są to znaczki gazetowe wydawane przez pocztę Stanów Zjednoczonych. Ilustracje tworzą znaczki wydane w jedynastoznaczkowej   serii w latach 1895 – 1897. Na znaczkach wydanych w kilku jednolitych kolorach prezentowane są postacie muz ( np. Clio muza historii), boginii (Westa bogini ogniska domowego) oraz personifikacje; wolności, prawa, zwycięstwa, pokoju i handlu. Najwyższą wartość nominalną $100 ma znaczek przedstawiający Indian Maiden ( Indiankę uosabiającą dobroć, przyjaźń i miłość także do białego człowieka). Nie wiemy czy druk firmowy był wydany w kolorze czy tylko jako czarno biały. Gdyby był w kolorze to mógłby się przedstawiać jak na fot. 7. W miejsca czarnobiałych prostokątów wklejono kolorowe odbitki znaczków z katalogu Scott.

            Odwrotna strona druku firmowego zawiera odręczny tekst pisany ręka Urbańskiego o którym w następnym odcinku. Natomiast ważną sprawą jest podanie na pierwszej stronie druku przez Urbańskiego informacji, że musiał przenieść swój bazar do innego pomieszczenia znajdującego się w tym samym budynku przy ulicy Brackiej w Krakowie ale dostępnego przez inne wejście.

            Los M.M Urbańskiego po roku 1900 jest nieznany, o ile dobrze wiemy nie był przedmiotem zainteresowań historyków filatelistyki.

                                                                                        Przygotowali:

                                                                                     Jerzy Duda

                                                                                    Piotr Malec

                                                                                 koniec części trzeciej