DWA JUBILEUSZE KRAKOWSKICH FILATELISTÓW Część II

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 08, luty 2018 15:30

DWA JUBILEUSZE KRAKOWSKICH FILATELISTÓW

Część II

Zarówno „ Krakowski Bazar Marek Pocztowych”, „Klub Filatelistów” i „Związek Polskich Zbieraczy Znaczków Pocztowych” powstały w okresie przełomowym dla Krakowa. Rok 1890 uznawany jest bowiem przez historyków za początek „małej rewolucji literackiej”, rozbudzenia artystycznego w dziedzinie sztuki i architektury z wydarzeniami które przyjęto nazywać modernizmem, symbolizmem, neoromantyzmem, a w efekcie okresem „Młodej Polski”. „Mały Kraków”, liczący zaledwie 75 tyś. Mieszkańców, leczący jeszcze rany po wielkim pożarze z 1850 roku, ale prężnie unowocześniany dzięki działalności i determinacji kolejnych prezydentów; Józefa Dietla, Mikołaja Zyblikiewicza i urzędującego do 1893 roku Feliksa Szlachtowskiego zmagał się z problemami biedy i wieloletnich zaniedbań w zakresie infrastruktury miejskiej i kulturalnej. Biedę łagodzono m. innymi poprzez budowanie domów i schronisk dla młodych chłopców i dziewcząt fundowanych przez Aleksandra księcia Lubomirskiego, dom dla ubogich fundacji Helclów, nadzwyczajną działalnością Brata Alberta, który powołał dwa zakony Braci Albertynów i Sióstr Albertynek i tworzył przytułki dla ubogich i bezdomnych oraz domy dla sierot i kalek. Starano się rozbudowywać infrastrukturę miejską. Do istniejącej linii tramwaju konnego na trasie od Mostu Podgórskiego do Dworca Kolei projektowano druga linię z Rynku Głównego do Parku Krakowskiego przez ulicę Karmelicką ( linię otwarto w 1896 roku). Zakończono wymianę oświetlenia ulicznego z naftowego na gazowe. Rozpoczęto budowę sieci telefonicznej, a w kwietniu 1889 roku otwarto nowoczesny gmach urzędu poczty i telegrafu przy zbiegu ulic Wielopole i Kolejowej (obecnie Westerplatte). Otwarto Kasyno Wojskowe przy ul. Mikołaja Zyblikiewicza. Do najważniejszych instytucji kulturalnych zaliczyć należy otwarcie w 1893 roku teatru miejskie jednego z najnowocześniejszych budynków w monarchii z oświetleniem elektrycznym z własnej elektrowni. Ale ówczesny Kraków to przede wszystkim artyści tej miary co Stanisław Wyspiański, Jan Matejko, Tadeusz Pawlikowski, Adam Asnyk oraz wydarzenia do których trzeba zaliczyć sprowadzenie zwłok Adama Mickiewicza i pogrzeb 3. 07. 1890 roku na Wawelu z udziałem wielu tysięcy osób przybyłych ze Lwowa, Warszawy, Lwowa i innych miast.

W atmosferze oznak ożywienia gospodarczego i kulturalnego Krakowa, również wzrostu aktywności wielu środowisk w tym także kolekcjonerów działających w różnych towarzystwach m. in. Towarzystwie Numizmatycznym, Towarzystwie Biblioteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowskim Towarzystwie Technicznym, Towarzystwie Tatrzańskim, kilkuosobowa grupa zbieraczy znaczków pocztowych z Krakowa, zapewne pod przewodnictwem Maksymiliana Mikołaja Urbańskiego, podjęła decyzję o powołaniu w Krakowie Klubu Filatelistów.

Wydaje się, z perspektywy lat, że każdy członek grupy zapalonych zbieraczy znaczków pocztowych z Krakowa podejmującej się zorganizowania pierwszego klubu filatelistów mającego formalne podstawy działania jako oficjalne stowarzyszenie zarejestrowane przez zaborcę, miał sporą wiedzę na temat znaczków wydawanych w monarchii Austro-Węgierskiej jak i w Europie oraz pewne doświadczenie z zakresu filatelistyki. Wiedzę czerpał z prasy i publikacji zagranicznych, kontaktów ze zbieraczami krajowymi i zagranicznymi. A więc sprawy związane z filatelistyką, także jej historia, przynajmniej popularnie ujęta, nie były obce organizatorom klubu działającym niewątpliwie pod przewodnictwem Mikołaja Urbańskiego. Zresztą przekonać się o tym można zapoznając się z treścią poszczególnych numerów pierwszego polskiego czasopisma „Polski Filatelista” wydawanego przez Urbańskiego od kwietnia 1894 roku. Jedną z ważniejszych informacji na temat stanu kolekcjonerstwa polegającego na zbieraniu znaczków pocztowych jest reklama „bazaru” M.M Urbańskiego zamieszczona w 1. numerze pierwszego polskiego czasopisma filatelistycznego „Polski Filatelista” (fot.1).

Lektura oferty jest intrygująca zarówno ze względu na strukturę posiadanego materiału filatelistycznego jak i na ilość tego materiału. Czy było możliwe sprowadzanie i posiadanie w „bazarze” takiego jak w ofercie „majątku filatelistycznego” bez odpowiedniego rozeznania handlowego i bez posiadania informacji o środowisku kolekcjonerów zbierających znaczki, kartki i całości pocztowe? To pytanie na razie zostaje bez odpowiedzi.

M.M Urbański prowadził obszerna korespondencje z zagranica. Otrzymywał czasopisma i oferty kupna i sprzedaży. Zachowała się nawet koperta korespondencji z Urbańskim (fot.2).

Koperta zachowana i udostępniona przez kol. Jerzego Bąkowskiego z Krakowa. Przesyłka listowa w kopercie z nadrukowanym znaczkiem o nominale 7 kopiejek i wymiarach 145 x 60 mm wysłana z Warszawy 8. XI 1894 roku z odciśniętą pieczątką nadawcy ( A. Grodzki, Warschau) dotarła do Krakowa dnia 11. XI 1894 roku o czym świadczy stempel odbiorczy.

Zwracamy się do Internautów z prośbą o informacje na temat posiadanych przesyłek listowych kierowanych do M.M Urbańskiego lub od Urbańskiego w celach badawczych.

Jerzy Duda

Koniec części II