Stanisław Mikstein w ... Hrubieszowie

Szczegóły

Opublikowano: środa, 27, wrzesień 2017 11:13

O prof. Stanisławie Miksteinie, zmarłym  29 września 1956 roku,  nestorze polskiej filatelistyki, twórcy naukowych podstaw filatelistyki i krakowskiej szkoły badawczej znaczków, uznanym przez świat ekspercie znaczków polskich, członku wielu towarzystw filatelistycznych w kraju i zagranicą, wyróżnianym i honorowanym  obecnym  patronie Koła PZF nr 1 w Krakowie,  napisano już wiele  w krajowej i zagranicznej prasie  filatelistycznej. Literatura jest na ogół dostępna, a filateliści  powinni  do niej wracać przy różnych okazjach.

 W pracach St. Miksteina  znajdują się wyniki badań wielu wydań znaczków, opisy falsyfikatów, artykuły z dziedziny  technik drukowania znaczków, monograficzne opracowania pieczęci i stempli pocztowych, recenzje opracowań i katalogów wydawanych w kraju, sprawy terminologii filatelistycznej, sprawy związane z pocztą ale  również  problemy szeroko pojętego kolekcjonerstwa w tym szczególnie kolekcjonerstwa filatelistycznego. Wystarczy wspomnieć o artykułach „Podstawy i znaczenie kolekcjonerstwa”;  „Podstawy pracy kolekcjonerskiej i publicystycznej w filatelistyce”, „Filatelistyka”  czy „Kolekcjonerstwo filatelistyczne”. Zwracam szczególna uwagę na ostatni z wymienionych artykułów ze względu na  miejsce i czas jego opublikowania oraz wiążące się z nim wydarzenia.

Artykuł „Kolekcjonerstwo filatelistyczne” ukazał się w  1956 roku  w kwartalniku Państwowego Domu Harcerza w Hrubieszowie  „Nasz Dom”  wydanym 1 lipca 1956 roku w numerze 3  (fot. 1).

fot. 1

Kwartalnik  wydano  z okazji  2. wystawy filatelistycznej zorganizowanej w Hrubieszowie  prezentowanej w dniach 27 VIII – 2. IX. 1956 w  sali Pracowni Filatelistyki Państwowego Domu Harcerza w Hrubieszowie. Numer 3. czasopisma  „Nasz Dom” został pomyślany jako katalog  wystawy. Dla upamiętnienia wystawy  stosowano okolicznościowy kasownik (widoczny na okładce czasopisma) oraz emitowano „kartkę analogiczną” ze znaczkiem z serii 50 – lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego (Fi. 808,809).  Ośmiostronicowy artykuł „Kolekcjonerstwo filatelistyczne” (str. 46 – 53) opatrzony jest 4. ilustracjami w tym  wizerunkami St. Miksteina (fot.2) i inż. Mariana Adama Kowerskiego, a także dwoma ilustracjami  winiet czasopisma i biuletynu  filatelistycznego.  Cytowany artykuł nie jest jedynym  autorstwa St. Miksteina w  czasopiśmie „Nasz Dom”. Na kolejnych stronach został wydrukowany artykuł „Co to jest znaczek pocztowy”. O nim napiszemy w kolejnym artykule.

fot. 2

Przede wszystkim  intrygujące jest wykorzystanie prac St. Miksteina w Hrubieszowie dość odległym od Krakowa. Miasto o wielowiekowej tradycji z kościołem św. Mikołaja erygowanym w 1400 roku ma związek z Krakowem poprzez  prof. Wiktora Zina i .... Dawida Nowaka  zawodnika „Cracovii” (2013 – 2014) reprezentanta Polski, którzy w tym mieście się urodzili. W Hrubieszowie urodził się również Bolesław Prus. Miasto słynne również z zespołu dworskiego Du Chateau ( właścicielem był Francuz, żołnierz napoleoński) w którym mieści się od 1965 roku  Muzeum im. ks. Stanisława Staszica byłego właściciela wsi dawnego starostwa  hrubieszowskiego.  Staszic znany jest również z tego, że w 1816 roku na posiadanym majątku założył fundację „Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie”  będące pierwszą w Europie organizacją przedspółdzielczą.

Ruch filatelistyczny  rozpoczął się w powiecie hrubieszowskim od powołania w Turkowicach  dnia 9 grudnia 1953 roku  pierwszego  Wiejskiego Koła Młodzieżowego. Autorem jego był Wincenty Piątak. W Hrubieszowie miała miejsce pierwsza wystawa filatelistyczna  w dniach 22-28 VII. 1954 roku. Stosowano w czasie jej trwania pierwszy datownik okolicznościowy (katalog Myślickiego  nr 54 201). Informacje o hrubieszowskiej filatelistyce można  znaleźć  na stronie internetowej pod adresem:  http://informator.hrubie.pl/historia/filatelisci

Co zawiera w treści cytowany artykuł. Przede wszystkim próba odpowiedzi na pytanie co zbierać? W odpowiedzi autor podaje najważniejsze warunki odnoszące się do  „przedsiębiorstw pocztowych”, które należą do Światowego Związku Pocztowego i wydawane przez nie wydawnictwa, znaczki, znaki  zasługują w pierwszym rzędzie do kolekcjonowania. Wydawnictwa pozostałych przedsiębiorstw  są na dalszym miejscu. Sprawa druga dotyczy jakiego rodzaju walory to znaczy znaczki pocztowe oraz całostki  również pieczęcie i stemple , a także różne formularze. Po krótkim wyjaśnieniu co zbierać  następuje  wyjaśnienie dlaczego  masowo kolekcjonuje się znaczki pocztowe. Co przyciąga uwagę kolekcjonerów?  Cechy  znaczków ich właściwości i propaganda handlowa. Mikstein  jest tradycyjny w swoich poglądach, bowiem uważa, że  „ kolekcjonowanie znaczków wg treści ich rysunków czyli tak zwane zbieranie tematyczne  trudno uważać za filatelistykę w ścisłym znaczeniu”. Dlatego zbieranie tematyczne  określa jako „rodzaj sportu lub zabawy zaspakajającej wrodzone instynkty i popędy i dlatego dające rozrywkę, odprężenie i wytchnienie po zwykłej, codziennej zawodowej pracy”.

Dalsza część artykułu poświęcona jest tzw. specjalizacji czyli „...dążności do pogłębienia swej wiedzy o znaczkach wybranego zakresu..”. Na koniec artykułu  autor odnosi się do  kolekcjonerów o zacięciu badawczym, którzy  zbierają stemple  z okresu przedznaczkowego, całostki oraz zajmują się  sprawami dotyczącymi historii poczty. Na uwagę zasługuje wskazanie dla kolekcjonerów aby  korzystali  z literatury filatelistycznej oraz  uczestniczyli w życiu towarzystw filatelistycznych, gdzie można prowadzić wymianę walorów oraz pozyskiwać wiedzę od specjalistów.

W rok po śmierci Stanisława Miksteina  w Domu Kultury Dzieci i Młodzieży – Pracowni Filatelistyki odbyła się kolejna 3 wystawa filatelistyczna w Hrubieszowie. Wystawa czynna była w dniach 13 – 23 października 1957 roku i zorganizowana podczas Ogólnopolskiej Narady Instruktorów Filatelistyki Placówek Wychowania Pozaszkolnego 14-15.10.1957 roku  pod hasłem „Filatelistyka w pracy dydaktyczno-wychowawczej”.

Z okazji wystawy wydano ilustrowaną kopertę (fot.3)  na  której znalazł się wizerunek Stanisława Miksteina  z cytatem Można wszystko zbierać tylko rozumnie to znaczy ze znajomością  zbieranych przedmiotów, systematycznym układaniem w grupy zależnie od ich  cech i właściwości... i podpisem autora. W czasie wystawy stosowano również dwa  stemple z których każdy  był wykonany odrębnie na każdy dzień stosowania  (Myślicki  nr 57 085 oraz 57 086).

fot.3    

                                                                                               Jerzy Duda