Krakowski tygodnik „Przekrój” wzorcowym przykładem reklamy filatelistyki - część IV

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 11, grudzień 2014 09:41

            Tadeusz Grabikowski, podpisujący się inicjałami T. G. jeszcze w czerwcu 1981 roku, a więc na sześć miesięcy przed wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego, podjął w „Przekroju” temat „Poczty obozowej” i wydań znaczków z podobizną generała broni inż. Władysława Sikorskiego. Tekst wraz z reprodukcją znaczka żałobnego i znaczka wydanego w formie bloczka   wydrukowany został w „Przekroju nr 1889 z dnia 21 czerwca 1981 roku w dziale „Filatelistyka.” (fot. 39).

fot.39

W końcu marca 1982 roku Tadeusz Grabikowski poinformował kolekcjonerów w notatce drukowanej w „Przekroju” nr 1920 z dnia 28 marca 1982 roku, o podjęciu przez Ministerstwo Łączności wydawania cyklu kartek pocztowych z nadrukowanym znakiem opłaty popularyzujących polskie legendy. Pierwsza kartka zaprojektowana przez prof. Witolda Chomicza została wprowadzona do obiegu 30 grudnia 1981 roku (trzeci tydzień stanu wojennego w Polsce) i miała znak opłaty z wizerunkiem „Pana Twardowskiego”. (fot. 40). Jeszcze w kwietniu 1982 roku ukazała się kartka projektowana również przez prof. Chomicza ze znakiem opłaty przedstawiającym „Taniec Lajkonika” i cykl legend na kartkach pocztowych zakończył się.

fot.40

Warto wrócić również do innego tekstu drukowanego w jednym z październikowych numerów tygodnika w 1982 roku , zarówno ze względu na informację o wydaniu przez Pocztę Polską znaczka z wizerunkiem ojca Maksymiliana Marii Kolbego jak i na informację o nagrodzie dla Poczty Polskiej. Ciekawostką jest to, że informacja o Ojcu Kolbe ukazała się dnia 10 października 1982 roku, a więc w dzień Jego kanonizacji w Watykanie dokonanej przez papieża Jana Pawła II. W tej samej notatce filatelistycznej znalazła się informacja o pierwszej nagrodzie specjalnej zdobytej przez Pocztę Polską w Międzynarodowym Konkursie Sztuki Filatelistycznej w Asiago we Włoszech, z przypomnieniem, że jest to już kolejna tak prestiżowa nagroda dla Poczty Polskiej. Tekst z reprodukcją znaczka z wizerunkiem ojca Kolbego ukazał się w numerze 1948 z dnia 10 października 1982 roku. (fot. 41).

fot.41

Do artykułów drukowanych w „Przekroju” w okresie stanu wojennego w Polsce, o szczególnym znaczeniu dla Czytelników i kolekcjonerów, zaliczyć trzeba artykuł podpisany Zdzisław Hołowiecki pod tytułem „Jan Paweł II na znaczku pocztowym”, który ukazał się w numerze 1949 z dnia 17 października 1982 roku. ( fot. 42).

fot.42

Autor artykułu zwrócił uwagę na dużą liczbę znaczków związanych z osoba papieża Jana Pawła II wydawanych przez poczty różnych krajów świata oraz niezwykłą atrakcyjność tematu, którego powstanie przewidywano już w pięć lat po wyborze kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Apostolską. Autor dał temu wyraz analizując liczbę wydań znaczków pocztowych poświęconych poprzednikom papieża Jana Pawła II. Do najciekawszych fragmentów artykułu należy opis wydań znaczków z różnych krajów odległych od Polski w tym krajów afrykańskich, z Ameryki Południowej czy z Australii. Niewątpliwie informacje takie stawały rozbudzały wyobraźnie początkujących kolekcjonerów i filatelistów tematyków, którzy rozpoczynali zbieranie znaczków związanych z papieżem Janem Pawłem II. Artykuł miał niewątpliwie duże znaczenie reklamowe dla kolekcjonerów.

W grudniu 1982 roku rozpoczął się wieloletni cykl wydawania przez Ministerstwo Łączności znaczków pocztowych poświęconych idei odnowy zabytków Krakowa . O taką promocje Krakowa zabiegało środowisko krakowskich filatelistów. Podstawą do działań było wpisanie w 1978 roku przez Komisję Dziedzictwa Światowego UNESCO, zespołu architektoniczno – historycznego Krakowa na światową listę dziedzictwa. O pierwszych znaczkach wprowadzonych do obiegu pocztowego w dniu 20 grudnia 1982 roku Tadeusz Grabikowski napisał w rubryce „Filatelistyka”, „Przekroju” nr 1962 z dnia 16 stycznia 1983 roku. (fot. 43). Autor szczegółowo opisał tematykę dwóch wydanych znaczków oraz bloku, które są reprodukowane w notatce. Niestety reprodukcje w tygodniku są niskiej jakości ze względów technicznych i złej jakości papieru.

fot.43

W rubryce „Filatelistyka”, Grabikowski poświęcał wiele miejsca prezentowaniu nowości zagranicznych, w tym także wydawnictwom Poczty Watykanu. Przykładem jest informacja zawarta w „Przekroju” nr 1970 z 13 marca 1983 roku, w której znalazła się wiadomość o wydaniach poczty Watykanu z okazji 400 - lecia istnienia kalendarza gregoriańskiego, a także wiadomość o wykorzystaniu przez tą pocztę widoku fragmentu ołtarza Wita Stwosza z kościoła Mariackiego w Krakowie do wydań znaczków z serii „Boże Narodzenie”. (fot. 44).

fot.44

W latach osiemdziesiątych XX wieku pojawiły się znaczki wydawane przez poczty różnych krajów wyspiarskich, których treścią były postacie i sceny z filmów rysunkowych Walta Disney`a. Były to głównie Myszka Miki, Kaczor Donald i Pies Pluto. Znaczki robiły furorę i były poszukiwanym prezentem dla najmłodszych chociaż i starsi kolekcjonerzy nie gardzili nimi. W „Przekroju” nr 1998 z dnia 25 września 1993 roku w rubryce pojawiła się krótka   informacja o tych znaczkach wraz z reprodukcja czterech znaczków wydanych przez pocztę Grenady (fot. 45). Oprócz informacji o reprodukowanych znaczkach znalazły się także wiadomości o znaczkach wydanych przez poczty: Bułgarii, Szwajcarii i Bhutanu.

fot.45

       Najważniejsza informacja dotyczyła Tadeusza Grabikowskiego, dlatego tekst nie został przez niego podpisany Wiadomość pochodziła od redakcji „Przekroju”. Zawierała krótką informację o nagrodzie jaką otrzymał autor notatek o filatelistyce, z gratulacjami od redakcji. Rozszerzona informacji o nagrodzie znalazła się w krakowskim „Informatorze Filatelistycznym” nr 3(9) z października 1983 roku. Napisano w niej: Tadeusz Grabikowski w 1983 roku zdobył trzecią nagrodę w grupie publikacji w środkach masowego przekazu o zasięgu ogólnopolskim za serwis informacyjny w stałej cotygodniowej rubryce „Filatelistyka” w tygodniku „Przekrój”. Był to konkurs ogólnopolski organizowany przez Zarząd Główny PZF na najlepsze publikacje filatelistyczne w prasie, radio i telewizji w latach 1981 – 1982.

Od 1984 roku, informacje w rubryce „Filatelistyka” stawały się coraz bardziej lakoniczne bowiem rosła lawinowo liczba wydawanych na świecie nowości. Wprawdzie rubryka była ilustrowana reprodukcjami znaczków, ale informacje na temat znaczków obejmowały na ogół tylko kraj wydania i temat bez dodatkowych informacji i szczegółów. Tego rodzaju rozwiązanie jest na przykład w „Przekroju” nr 2090 z dnia 30 czerwca 1985 roku. (fot. 46).

fot.46

Pomimo lakoniczności, informacje o znaczkach miały swoją wartość i były czytane oraz cenione przez kolekcjonerów. Oprócz informacji na temat nowości filatelistycznych  pojawiały się w rubryce prowadzonej przez Grabikowskiego ważne informacje na temat osiągnięć polskich grafików znaczków. Na przykład w numerze 2084 z dnia 19 maja 1985 roku podał informację o sukcesie polskiego artysty plastyka Henryka Chylińskiego z Warszawy, który w międzynarodowym konkursie ogłoszonym przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych na projekt znaczka okolicznościowego na temat „Roku Pokoju” uzyskał I i II nagrodę.

Od roku 1985 rozpoczął się trudny czas dla Polaków. Rosnąca inflacja i problemy gospodarcze mocno ograniczały kolekcjonerstwo. W 1989 roku po raz pierwszy stałem się milionerem bowiem moje roczne zarobki przekroczyły 2,4 miliona ówczesnych złotych. Po pamiętnych wyborach w dniu 4 czerwca 1989 roku nastąpił proces odzyskiwania przez Polskę niepodległości i odbudowy demokracji. Pod koniec 1989 roku przywrócono tradycyjną nazwę państwa, Rzeczpospolita Polska. Wprowadzano reformy gospodarcze chociaż inflacja trwała jeszcze do 1995 roku. Moja miesięczna pensja rosła w latach 1992 – 1994 z   6,5 miliona złotych do 8,6 miliona, a cena znaczków pocztowych oscylowała od 1500 do 50 000 złotych.

W „Przekroju" nieprzerwanie pojawiały się informacje o znaczkach redagowane przez Tadeusza Grabikowskiego, który w 1992 roku został powtórnie uhonorowany za działalność publikacyjną.   Został laureatem Medalu Polskiego Związku Filatelistycznego za; zasługi dla Rozwoju Publikacji Filatelistycznych za wielki wkład w popularyzację filatelistyki na łamach „Przekroju” w cotygodniowej rubryce „Filatelistyka” w latach 1959 – 1992 obejmującej 763 odcinki i dziennika „Echo Krakowa” w rubryce „Wśród znaczków”, później „Filatelistyczne rozmaitości” w latach 1964 – 1992 oraz w stałych działach filatelistycznych czasopism dla kolejarzy – tygodniku „Sygnały” w latach 1963 – 1985 i dwutygodniku „Kolejarz” w latach 1977 – 1981. Informacja o tym znalazła się w krakowskim „Informatorze Filatelistycznym” nr 2 (20) z kwietnia 1993 roku.

Na tej informacji kończę cykl artykułów o krakowskim „Przekroju” i jego roli w promowaniu kolekcjonowania znaczków, filatelistyki przedstawianej w różnorodnej formie, także jako „zabawie w znaczki”. Bowiem i taką formę prezentowała redakcja „Przekroju” zachęcając najmłodszych do obcowania ze znaczkami, a nawet do ich projektowania. Przypomnę tylko jeden fakt z 1969 roku, kiedy to opublikowano informację o konkursie dla dzieci ( „Przekrój” nr 1260 z 1 czerwca 1969 roku). (fot. 47).

fot.47

Trzeba pamiętać o tym, że „Przekrój” nie był czasopismem filatelistycznym, był natomiast tygodnikiem społeczno – kulturalnym, opiniotwórczym i wysoko cenionym w Polsce, w różnych środowiskach, a zatem jego oddziaływanie miało bardzo szeroki zakres i zasięg.

                                                                                             Jerzy Duda

                                                                        Koniec części czwartej - ostatniej.