Artykuły
Krakowskie Copernicana ( 2b)
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
- Opublikowano: piątek, 17, marzec 2023 12:56
- MAREK
- Odsłony: 2676
Krakowskie Copernicana ( 2b)
Kontynuujemy prezentacje całości pocztowych z okresu General-Gouvernement z przesyłkami listowymi do ofrankowania których wykorzystano znaczek (znaczki) z widokiem dziedzińca Collegium Maius (Biblioteki Jagiellońskiej)
i pomnikiem Mikołaja Kopernika.
Fot.1 Koperta o wymiarach 16,5 x 12,5 cm przesyłki listowej, prywatnej wysłanej z Urzędu
Pocztowego Warszawa (Warschau) w dniu 22 II 1942 roku do Czeladzi. Przesyłka jest
ofrankowana trzema znaczkami w tym Fi. t. II nr 43 o łącznej frankaturze 24 grosze
zgodnie z taryfą.
Fot. 2 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, poleconej z erką
w postaci naklejki niemieckiej wysłanej z Urzędu Pocztowego Puławy (Pulawy)
w dniu 14 X 1941 roku do ...Puław. Przesyłka jest ofrankowana parką pionową
znaczków Fi, t.II nr 43 oraz znaczkiem Fi.49 o łącznej wartości 84 grosze zgodnie
z taryfą.
Fot. 3 Dwie kartki świąteczne wysłane z Urzędów Pocztowych; Warszawa 1 (Warschau) w
dniu 9IV 1941 roku do Krakowa oraz z Krakowa 2 (Krakau2) do Puław w dniu 10 IV
1941 roku. Kartki z życzeniami na Święta Wielkanocne wydały: „Galeria Polska” oraz
„HiB Alabaster”. Każda kartka ofrankowana jest jednym znaczkiem Fi.43 zgodnie z
ówczesna taryfą.
Do frankowania przesyłek listowych używany był również znaczek wprowadzony do obiegu pocztowego 8 września 1941 roku czyli w drugiej serii przedstawiającej zabytkowe budynki w Krakowie, Lublinie i Warszawie oraz dodatkowo w Sandomierzu. Jest to znaczek Fi. t. II nr 67 z widokiem dziedzińca Collegium Maius (Biblioteki Jagiellońskiej) w kolorze fioletowym o nominale 12 groszy. Na fot. 4-6 prezentujemy całości pocztowe ofrankowane m.in. wspomnianym znaczkiem i całostkę z obiegu pocztowego.
Fot.4 Koperta o wymiarach 12,8 x 5,7 cm przesyłki listowej, prywatnej wysłanej z Urzędu
Pocztowego (?) w dniu 30.12.1941 do Rzeszowa (Reichshof). Przesyłka jest
ofrankowana jednym znaczkiem Fi. 67 o nominale 12 groszy zgodnie z taryfą.
Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej do urzędu, poleconej
z erką w postaci niemieckiej naklejki z numerem, ekspresowej także z naklejką
dwujęzyczną w kolorze czerwonym wysłanej z Urzędu Pocztowego Nowy Sącz (Neu
Sandez) w dniu 20.3.1943 roku do Nowego Sącza (list miejscowy). Przesyłka jest
ofrankowana czterem znaczkami w tym parka poziomą znaczka Fi.67, Fi. 51 oraz
znaczkiem z serii wydanej w druga rocznicę utworzenia GG o nominale 40 groszy
Łączna frankatura wynosi 1,64 zł.
Fot. 6 Całostka Fi. t.II. nr Cp.9b z obiegu pocztowego, wysłana z Urzędu Pocztowego
Kraków 2 (Krakau 2) dnia 6.1.1943 roku do Rymanowa Zdroju.
Do ciekawych walorów wydanych w General-Gubernatorstwie, należą znaczki
z wizerunkiem genialnego astronoma emitowane z okazji obchodów trzeciej rocznicy utworzenia GG oraz 400 lecia śmierci Mikołaja Kopernika.
W 1942 roku, z okazji trzeciej rocznicy utworzenia Generalnego Gubernatorstwa poczta wydała serię 5. znaczków z wizerunkami artystów i twórców związanych z Krakowem. Na jednym ze znaczków jest portret Mikołaja Kopernika. Znaczek w kolorze zielonym o nominale 1zł + 1 zł ( z dopłatą na fundusz kulturalny GG) projektował prof. Wilhelm Dachauer, a sztychował prof. Ferdinand Lorber.
Kolejny znaczek wprowadzono do obiegu 20 maja 1943 roku w 400. rocznicę śmierci Mikołaja Kopernika. Znaczek był powtórzeniem tematu z poprzedniego znaczka
i wydrukowany w zmienionym kolorze- czerwonoliliowym. Znaczek był drukowany
w ozdobnych dziesięcioznaczkowych arkuszach.
Opisane znaczki pokazane są na fot. 7
Fot. 7 Parka znaczków z prawym marginesem w kolorze zielonym z wizerunkiem Mikołaja
Kopernika oraz znaczek z arkusza wydanego z okazji 400 rocznicy śmierci
astronoma w kolorze czerwonoliliowym skasowany okolicznościowym datownikiem.
Pomnik Mikołaja Kopernika na dziedzińcu Biblioteki Jagiellońskiej (Collegium Maius) był jednym z bardziej eksploatowanych tematów widokówek z Krakowa także w okresie GG. Na fot. 8 jedna z nielicznych widokówek (oznaczona; nr 3) –niesygnowana- z pomnikiem na pierwszym planie, na której jest napis w języku niemieckim „Krakau Institut fur Deutsche Ostarbeit, Gotischer Hof.” Fotografia przedstawia gotycki podworzec „Instytutu Niemieckiej Pracy na Wschodzie”.
Inne widokówki o tym samym temacie wykorzystane były przez kolekcjonerów do tworzenia pamiątkowych walorów przez naklejanie na części widokowej znaczków z wizerunkiem Mikołaja Kopernika. Przykłady takich walorów są pokazane na fot. 9 i 10.
Do wydania widokówki pokazanej na fot.9 wykorzystano fotografię Franciszka Bednarza.
Natomiast widokówka na fot.10 (niesygnowana) była wydana z okazji obchodów 400 rocznicy śmierci Mikołaja Kopernika stąd opis w części dolnej widokówki.
Do opisów znaczków i kopert wykorzystaliśmy informacje zawarte w publikacjach:„Polskie znaki pocztowe t. IV. Warszawa 1966” także w Katalogu „Pionier” „Znaczki Generalnego Gubernatorstwa i Polskie” w opracowaniu prof. St. Miksteina. Kraków 1944 oraz „Katalog polskich znaków pocztowych (i z Polską związanych) t.II „ Fischer 2016.
Składamy podziękowanie Kol. Kol. Andrzejowi Fischerowi z Krakowa, Tadeuszowi Boguszowi, Augustynowi Katańskiemu za użyczenie nam walorów do reprodukcji.
Jerzy Duda
Administrator Piotr