Artykuły

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. cz.23 d.

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.

cz.23 d.

         Kolejnym znaczkiem w serii lotniczej z 1954 roku o wielomilionowym nakładzie jest znaczek o nominale 1,55 zł na którym Czesław Słania, jako projektant, przedstawił widok w kierunku północno-wschodnim, klasycystycznego Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich w Warszawie (Fi. 719). Pałac na Wyspie zwany również Pałacem na Wodzie jest jednym z najcenniejszych polskich zabytków w stylu klasycystycznym. Pierwotną budowlą była Łaźnia zbudowana na polecenie księcia Stanisława Herakliusza Lubomirskiego w postaci barokowego pawilonu ogrodowego. Budowniczym pawilonu był holenderski architekt Tylman z Gameren. Parterowy budynek z piętrową fasadą powstał w latach 1683 - 1690. W 1764 roku zakupił go król Stanisław August Poniatowski. Przebudową pawilonu na Pałac na Wyspie zajęli się znani architekci wśród nich Dominik Merlini   i Jana Chrystian Kamsetzer. Po ukończeniu przebudowy od 1793 roku Pałac stał się letnią rezydencją króla, w której zgromadził wyjątkową kolekcję dzieł malarstwa. W 1944 roku Niemcy wzniecili pożar pałacu, który spowodował zniszczenie najstarszych i najcenniejszych pomieszczeń ale sama budowla, chociaż uszkodzona, przetrwała. Po 1945 roku podjęto odbudowę pałacu, a pierwszy etap prac zakończył się w maju 1960 roku i udostępniono do zwiedzania sale na parterze. Odbudowę zakończono w 1965 roku. W latach 2012 – 2015 prowadzono prace renowacyjne.

                 Pałac na Wyspie posiada bogatą dokumentacje ikonograficzną, fotograficzną, dzięki której wydano wiele widokówek. Zapewne i one mogły stanowić pomoc dla Czesława Słani w pracy nad projektem znaczka. Dwie wybrane widokówki pokazujemy na fot. 1 wraz ze znaczkiem wydanym przez Poczt Polską.

             Na pierwszym planie jest widokówka wydana przed 1939 rokiem w zestawie Verlag fur allgemeiness Wissen w Berlinie. Druga widokówka powstała według fotografii kolorowej autorów Adama Kaczkowskiego i Pawła Mystkowskiego, a wydało ją Biuro Wydawnicze Ruch w latach sześćdziesiątych XX wieku

             Znaczek o wymiarach 25,5 x 31,25 mm sztychował Bolesław Brandt. Wydrukowano go na papierze białym, gładkim, gumowanym przed drukiem w całkowitym nakładzie 61,159 miliona sztuk w siedmiu zamówieniach od 1954 – marca 1957 roku.

             Wysoki nakład znaczka może sugerować jego powszechne użycie pocztowe tym bardziej, że od maja 1954 roku taryfa pocztowa w obrocie wewnętrznym dla listów o wadze do 20 gramów z dopłatą dodatkową na odbudowę m. st. Warszawy wynosiła 60 groszy, a polecenie 95 groszy. Nominał znaczka 1,55 zł odpowiadał tej taryfie. I rzeczywiście w posiadanym przez nas zestawie całości pocztowych większość to przesyłki listowe krajowe, zamiejscowe, polecone ofrankowane jednym znaczkiem Fi. 719.

               Przykłady pocztowego wykorzystanie znaczka Fi. 719 na przesyłkach w obrocie zagranicznym i obrocie wewnętrznym prezentujemy na fotografiach 2 – 10.

Fot. 2 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej, poleconej z erką

           w postaci odbitki pieczątki z numerem odbitym numeratorem przesłana drogą

           powietrzną z Urzędu Pocztowego Gdańsk Wrzeszcz w dniu 12.4.1956 rok do USA.

           Przesyłka dotarła do adresata 15.4.1956 roku o czym świadczy odbitka datownika

           odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana poziomą parką znaczków Fi.719 oraz

           pionową parką znaczków Fi. 816. Łączna frankatura wynosi 3,30 zł . Przy wadze

           przesyłki powyżej 20 gramów zgodna z taryfą.

Fot. 3 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

           przewiezionej droga powietrzna z Urzędu Pocztowego Warszawa 2 w dniu 6.4.1957

           rok do USA. Przesyłka jest ofrankowana czteroznaczkowym paskiem poziomym

           Fi. 719 i parką pionową znaczków Fi. 827 o łącznej frankaturze 7,00 zł. Przy wadze

           przesyłki 20 gramów nadpłata 10 groszy.  

Fot. 4 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

         poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem przesłanej

         drogą powietrzną z Urzędu Pocztowego Białystok 2 w dniu 12.1.1955 roku do Indii.

         Adresat otrzymał przesyłkę 24 stycznia 1955 roku o czym świadczy odbitka datownika

         odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana pięcioma znaczkami w tym Fi.719, Fi. 715

         z   lewym marginesem, Fi. 747, 750 oraz Fi. 743 o łącznej frankaturze 3.10 zł zgodnej

         z taryfą.  

Fot. 5 Przykład wykorzystania znaczka serii lotniczej do przesyłki zwykłej zagranicznej.

         Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, zagranicznej wysłanej z Urzędu

           Pocztowego Poznań 2 w dniu 16.12.1957 roku do Niemiec (RFN-u). Przesyłka

         ofrankowana znaczkami Fi. 719, 847 (oba znaczki sygnowane nazwiskiem Cz. Słania)

         oraz Fi. 865 o łącznej frankaturze 2,55 zł. Nadpłata wynosi 5 groszy.

Fot. 6 Przykład użycia znaczka z serii lotniczej do frankowania widokówki przesłanej drogą

           powietrzną z Urzędu Pocztowego Kraków 2. dnia (?) [po kwietniu 1956 roku] do

         Norwegii. Widokówka ofrankowana trzema znaczkami Fi.719, 765 (oba sygnowane

         nazwiskiem Cz. Słania) i Fi. 819 o łącznej frankaturze 2.55 zł.  

Fot. 7 Z okazji uruchomienia regularnej komunikacji lotniczej pomiędzy Warszawą

           i Berlinem przez „Deutsche Lufthansa” w dniu 4 II 1956 roku stosowane były

         datowniki „pierwszego lotu” w Urzędach Pocztowych Berlin 4 i Warszawa 1.

           Przesyłka filatelistyczna jako polecona z erką w postaci odbitki pieczątki

           z odręcznie wpisanym numerem ofrankowana znaczkiem Fi.719 skasowanym

         okolicznościowym datownikiem Urzędu Pocztowego Warszawa 1 oraz

           stemplem Lufthansy . Przykład wykorzystania jednej z kopert FDC serii Fi. 715-

           720 oraz znaczka Fi.719 do okolicznościowego ostemplowania.

Fot. 8 Dwie koperty przesyłek urzędowych firmowych, poleconych zamiejscowych

           w obrocie wewnętrznym z Urzędów Pocztowych Jelcz ( w dniu 7.4.1957) oraz

           Czechowice ( 30.4.1957) do Trzebini. Pierwsza ofrankowana dwoma znaczkami

           Fi.719 o łącznej frankaturze 3,10 zł (?), a druga znaczkami Fi.719 i 761,762, 765

           o łącznej frankaturze 2,10 zł (?). Nie znamy przyczyn tak wysokich ofrankowań

           przekraczających znacznie taryfę. Posługujemy się, o czym było wcześniej, danymi

           z publikacji Adam Kielbasa-Schoeni, Stanisław Fołta, Taryfy i cenniki opłat Poczty

         Polskiej 1941-2010, Basel-Gliwice 2011.

Fot. 9 Pięć wybranych kopert z zestawu który posiadamy, standardowych wymiarów

           przesyłek listowych, prywatnych, poleconych z erkami w postaci odbitek pieczątki

         z odręcznie wpisywanymi numerami wysyłanych z Urzędów Pocztowych różnych

         miejscowości w latach 1957-1958 ofrankowanych znaczkiem Fi.719 każda, zgodnie

         z taryfą.

Fot. 10   Zestaw sześciu znaczków zdjętych z przesyłek wysłanych z Urzędów Pocztowych

           różnych miejscowości w Polsce w latach 1956 – 1958 z czytelnie odbitymi

           datownikami.

             Pomimo wysokiego nakładu znaczka, który był w obiegu do 31.12. 1994 roku, pozyskanie całości ofrankowanych nim (Fi.719) wcale nie jest łatwe. Dotyczy to szczególnie pocztowego użycia znaczka z okresu od maja 1954 roku do początku 1957 roku czyli pierwszych pięciu nakładów. Do rzadkości należą również całości po roku 1959.

             I tym razem zwracamy się z prośbą do Internautów o udostępnienie nam całości pocztowych ofrankowanych znaczkiem Fi 719 z możliwością zaprezentowania ich na klubowej stronie internetowej. Z góry dziękujemy za współpracę.

             Zapraszamy do obejrzenia następnej części naszego cyklu dotyczącej wykorzystania pocztowego znaczków serii lotniczej sygnowanych nazwiskiem Cz. Słania.

                                                                                                                        Jerzy Duda

                                                                                                             Administrator Piotr