Artykuły

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. Część 8.

Szczegóły

Kategoria: Aktualności

Opublikowano: wtorek, 07, czerwiec 2022 13:19

MAREK

Odsłony: 3955

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.

Część 8.

            W ciągu pierwszych czterech miesięcy roku 1952 Poczta Polska emitowała jedenaście znaczków, w tym siedem znaczków w ramach wydań okolicznościowych oraz cztery znaczki na przesyłki lotnicze. Z jedenastu znaczków Czesław Słania projektował cztery znaczki z czego dwa znaczki sztychowali inni artyści, natomiast pozostałe dwa były dziełami autorskimi sztychowanymi przez artystę.

            Pierwszą serię emitowaną w 1952 roku i wprowadzoną do obiegu 18 stycznia, stanowiły trzy znaczki wydania okolicznościowego, w 10. rocznicę powstania Polskiej Partii Robotniczej. Utworzoną ją w 1942 roku w czasie okupacji niemieckiej przez przybyłych z ZSRR polskich komunistów. Głównymi działaczami byli m. in. Marceli Nowotko, Paweł Finder, Władysław Gomółka, Bolesław Bierut i Małgorzata Fornalska związana z Bolesławem Bierutem z którym miała córkę Aleksandrę.

Na znaczkach znalazły się portrety Marcelego Nowotki, Pawła Findera oraz Małgorzaty Fornalskiej Fi. 583-585 (fot.1).

           Marceli Nowotko (1893 – 1942 zginął zastrzelony), robotnik, działacz komunistyczny, współorganizator Polskiej Partii Robotniczej utworzonej na okupowanych ziemiach polskich. W styczniu 1942 roku został wybrany 1. sekretarzem partii przez działaczy przybyłych z Moskwy. Uznany za mroczną postać polskiej historii. Po wojnie patron wielu polskich ulic. Po 1989 roku usuwano jego pomniki i zmieniano nazwy ulic jego imienia.

            Projektantem znaczka o nominale 45 + 15 groszy z podobizną Marcelego Nowotki (Fi.583) był Czesław Słania, a sztychował J. Konecki. Jest to pierwszy znaczek wydany przez Pocztę Polskąa z podwójną wartością nominału, który Ministerstwo Poczty i Telegrafów wprowadziło do obiegu informując jednocześnie że: ze względów oszczędnościowych oraz celem usprawnienia ruchu pocztowego będą wprowadzane z początkiem 1952 roku znaczki opłaty z podwójną wartością tj. 45 gr +15 gr. dopłaty na odbudowę Warszawy- na listy zwykłe (opłata 60 gr.) oraz wartości 30 + 15 gr. – na kartki pocztowe (45 gr.)...

            Znaczek Fi. 583 wydany został w nakładzie ok. 4 mil. sztuk na papierze bezdrzewnym, białym o jednolitej grubości, gumowany przed drukiem.

            Całości pocztowe ofrankowane znaczkiem z podobizną Marcelego Nowotki rzadko są oferowane na portalach internetowych. Unikatowy przykład ofrankowania przesyłki jednym tylko znaczkiem Fi.583 pokazany jest na fot.2

Fot.2 Koperta o wymiarach 160 x 115 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

         przewieziona drogą powietrzną wysłanej z Urzędu Pocztowego Andrychów w dniu

         18.2.1952 roku do Heidelbergu w amerykańskiej strefie okupacyjnej. Przesyłka jest

         ofrankowana jednym znaczkiem Fi. 583 o nominale 60 gr.zgodnie z taryfą.

         Za ciekawostkę uznać należy wykorzystywanie do ofrankowania przesyłek listowych całej serii znaczków Fi. 583-585. Interesujący walor pokazujemy na fot. 3.

Fot. 3 a, b Koperta o wymiarach 160 x 115 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

           poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z numerem odbitym numeratorem,

           ekspresowej z naklejka w kolorze czerwonym, wysłanej z Urzędu Pocztowego

           Stalinogród (!) 1 do USA w dniu 13.4.1953 roku. Przesyłka jest ofrankowana serią

           znaczków Fi.583-585 oraz trzema innymi znaczkami. Na awersie są to znaczki Fi.532 i

           622, Na rewersie jest znaczek Fi.654.

                        Przedstawiony walor zawiera znaczki i elementy które najdobitniej obrazują czasy budowy socjalistycznego społeczeństwa w Polsce oraz kultu jednostki. Pierwszą sprawą jest nazwy miasta Stalinogród. Od marca 1953 do października 1956 roku Katowice nazwano na cześć Stalina – Stalinogród. Katowice były kolejnym miastem w Europie, któremu zmieniono nazwę, m.in. po rumuńskim Braszowie, bułgarskiej Warnie i węgierskim Dunajvaros. Inną sprawą jest wykorzystanie pierwszego znaczka wydanego

w 1953 roku z okazji nadania nowej, napisanej w duchu socjalistycznym Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Polskiej. Władza w Polsce powinna opierać się, jak zapisano w preambule Konstytucji, na „..historycznych doświadczeniach zwycięskiego budownictwa socjalistycznego w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, pierwszym państwie robotników i chłopów”.

I wreszcie najbardziej bulwersującą sprawą jest znaczek wydany z okazji 10. rocznicy bitwy pod Stalingradem na którym zamiast Poczta Polska wpisano Polska Rzeczpospolita Ludowa i który wykorzystano do ofrankowania przesyłki. Na szczęście tego rodzaju zmiana na znaczku pojawiła się tylko jeden raz.  

Fot.4 Koperta standardowych wymiarów przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej,

           poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem,

           ekspresowej, przesłanej droga powietrzną z Urzędu Pocztowego Kamienica na Śląsku

           w dniu 16.5.1952 do NRD, Przesyłka ofrankowana jest serią znaczków Fi. 583- 585.

           Do adresata przesyłka dotarła 25.5. 1952 roku o czym świadczy odbitka datownika

           Odbiorczego.

Fot. 5 Koperta standardowych wymiarów przesyłki krajowej, prywatnej, poleconej z erką

           w postaci odbitki pieczątki z odręcznie wpisanym numerem wysłanej z Urzędu

            Pocztowego Kielce 1 do Radomia w dniu 12.3. (?). Na rewersie jest odciśnięty

           datownik odbiorczy z 13 III 1957 (!). Przesyłka ofrankowana jest serią znaczków

           Fi. 583-585 które utraciły ważność 30.11.1953 roku. Jest to przykład fałszerstwa z

           wykorzystaniem znaczków, które wyszły z obiegu pocztowego, do ofrankowania

           przesyłki.

Fot. 6 Zestaw pięciu znaczków zdjętych z kopert różnych przesyłek z wyraźnie odbitymi

           nazwami Urzędów Pocztowych oraz czytelnymi datami nadania przesyłki. Trzy

           pierwsze znaczki pochodzą z przesyłek nadanych w Urzędach Pocztowych Kraków 1,

           Kraków 2 i Kraków 6 odpowiednio: 3.5.1952; 3.7.1952; 7.7.1952. Kolejny znaczek

           pochodzi z przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Limanowa w dniu 20.8.1952.

         Ostatni znaczek pochodzi z przesyłki nadanej w Urzędzie Pocztowym Poznań (?) w

         dniu 12.2. 1952 roku.      

                        Po kolejnych dwóch miesiąca od ukazania się wspomnianej serii znaczków Poczta Polska w 1952 roku wprowadziła do obiegu autorski znaczek Czesława Słani zaprojektowany i sztychowany przez artystę. O znaczku i jego pocztowym wykorzystaniu napiszemy w następnym odcinku serii.

                                                                                                            Jerzy Duda

                                                                                                   Administrator Piotr

• « poprz.
• nast. »