Artykuły

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH. Część 6.

      

ZNACZKI CZESŁAWA SŁANI NA PRZESYŁKACH LISTOWYCH.

Część 6.

            Po upływie miesiąca od wprowadzenia do obiegu pocztowego znaczka projektowanego przez Czesława Słanię, wydanego z okazji I Kongresu Nauki Polskiej, Poczta Polska emitowała kolejne znaczki, także jako wydanie okolicznościowe, z okazji 7. rocznicy Manifestu P.K.W.N. Tym razem były to znaczki projektowane przez Stanisława Łukaszewskiego, a rytowane wspólnie przez znany duet; Roman M. Polak i Czesław Słania.

            Na znaczkach o wymiarach 31,25 x 51,00 mm przedstawiono portret Bolesława Bieruta, prezydenta Rzeczypospolitej w owalu, ozdobiony sztandarami i gałązką wawrzynu szlachetnego. W tle, po lewej stronie umieszczono widok fragmentów budowanych domów

i fabryk, a z prawej strony rysunek traktora, słupów linii elektrycznej wysokiego napięcia i zabudowę wiejską. Napis w środku informuje o okoliczności wydania „7 lat Polski Ludowej”, a obok daty: 22 lipiec 1944- 1951. Znaczki są w kolorach; czerwonym, zielonym i niebieskim o nominałach 45 groszy, 60 i 90 groszy (fot. 1).

Fot.1

Na marginesie po lewej stronie jest napis; St. Łukaszewski DEL, a po prawej M.R Polak, Cz. Słania S.C.

            Nakłady znaczków były bardzo zróżnicowane. Znaczek o nominale 45 groszy był wydrukowany w ok. 8 milionach sztuk natomiast pozostałe dwa znaczki w granicach 530 – 550 tyś. sztuk każdego z nich.

            Nie posiadamy informacji co było przedmiotem rytu R. Polska, a co Czesława Słani. Czy Słania rytował portret Bolesława Bieruta czy motywy wokół owalu z portretem.

W pierwszym rytowanym znaczku Czesław Słania rytował portret gen. Jarosława Dąbrowskiego czy i w tym przypadku miał przypisany portret? Czekamy na informacje od specjalistów.

Wiadomo jednak, że wizerunek B. Bieruta jako prezydenta Rzeczypospolitej, wykorzystywany na portretach, znaczkach pocztowych, całostkach musiał być zatwierdzany na najwyższych szczeblach władzy i partii. W 1948 roku wizerunek na znaczkach pocztowych został wybrany z fotografii przez projektanta znaczków M. Wątorskiego

i wizerunek ten utrwalił się na znaczkach do 1951 roku.

W serii z 1950 roku (Fi. 519-526) wizerunek sztychował St. Łukaszewski, który był projektantem znaczków z interesującej nas serii Fi. 563-565). Na znaczkach tej serii portret jest nieco zmieniony w stosunku do poprzednich wizerunków. Czy miał na to wpływ Cz. Słania?

Całości pocztowe ofrankowane znaczkami z serii Fi.563-565 są rzadko oferowane na portalach internetowych. Dotyczy to nawet znaczka Fi. 563 (w kolorze czerwonym), który miał dosyć wysoki nakład, a jego nominał 45 groszy odpowiadał taryfie przesyłki listowej do 20 gr. w obrocie wewnętrznym. Łatwiej znaleźć całości pocztowe ofrankowane wspomnianymi znaczkami pochodzące z obiegu zagranicznego. Na początek dwie przesyłki na jeden adres.

 

Fot. 2 Koperta o standardowych wymiarach przesyłki listowej prywatnej zagranicznej,

           poleconej z erką w postaci odbitki pieczątki w kolorze czarnym z odręcznie wpisanym

           numerem wysłanej z Urzędu Pocztowego Głuchołazy 1 w dniu 30.7.1951 rok do

           Bułgarii. Przesyłka była u adresata 7.8.1951 o czym świadczy odbitka stempla

           odbiorczego. Przesyłka ofrankowana jest 5. znaczkami w tym: Fi. 533 i 534, Fi. 548

           czyli znaczkiem nie wprowadzonym do obiegu (przedruk 45/15 zł) oraz dwoma

           znaczkami Fi. 563 i 564 o łącznej frankaturze 1,65 zł. wliczając nominał znaczka nie

          wprowadzonego do obiegu.

 

Fot. 3 Koperta o standardowych wymiarach przesyłki listowej prywatnej, zagranicznej na ten

         sam adres jak na fot.2 przesłanej droga lotniczą z Urzędu Pocztowego Bydgoszcz 12

         w dniu 2.8.1951. Przesyłka była u adresata 9. 8. 1951 roku o czym świadczy odbitka

         stempla odbiorczego. Przesyłka jest ofrankowana serią znaczków Fi.563-565 oraz

         dwoma znaczkami Fi. 562 w jeden z pustopolem. Ofrankowanie wynosi 2,85 zł i jest

         ponad dwukrotnie wyższe od ówczesnej taryfy.

 

Fot. 4 Koperta o wymiarach 153 x 80 mm przesyłki listowej, prywatnej, zagranicznej

         przesłanej droga lotniczą z Urzędu Telefonów M.M. I (?) w Warszawie dnia

         5.8.1951 roku do Nowego Jorku. Na awersie słabo widoczny stempel odbiorczy

         z datą AUG 10. Przesyłka jest ofrankowana cała serią znaczków Fi. 563-565.

         Ofrankowanie 1,95 zł przewyższa ówczesną taryfę na tego typu przesyłki z obrocie

         zagranicznym.

            Zaprezentowane całości pocztowe przeszły drogę pocztową chociaż mogą być traktowane jako „inspirowane filatelistycznie” względnie jako dokumenty filatelistyczne. Niemniej świadczą o wykorzystaniu znaczków wydanych przez Pocztę Polską zgodnie z ich przeznaczeniem. Świadczą o tym również znaczki zdjęte z przesyłek pocztowych posiadające czytelnie odbite datowniki jak na fotografiach 5, 6, 7.

Fot. 5 Znaczki Fi. 563 ostemplowane datownikiem Urzędu Pocztowego Zabrze 1 w dniu

         21.8.1951 roku i 14.8.1951 roku.  

Fot. 6 Znaczki Fi. 563 ostemplowane datownikami Urzędu Pocztowego Warszawa 1 w dniu

         4.8.1951 oraz Urzędu Pocztowego Kraków 1 w dniu 11.01.1952 roku.

Fot.7 Znaczek Fi. 564 ostemplowany datownikiem Urzędu Pocztowego Międzyzdroje w

         dniu 23.7.1951 roku oraz znaczek Fi. 565 z datownikiem Urzędu Pocztowego

         Stępuchowo w dniu 1. 12(?). 1951 roku.

            Wiele znaczków zdjętych z kopert, które mieliśmy okazję oglądać, miały niedbale odciskane datowniki, a niektóre wręcz robiły wrażenie, że pracownicy poczty nie chcieli zasłaniać odbitka datownika twarzy Bolesława Bieruta. Może były takie odgórne nakazy?

            Uprzejmie prosimy o uzupełnianie naszego zasobu całości pocztowych i znaczków z czytelnymi datownikami które były projektowane i rytowane przez Czesława Słanie.

                                                                                                             Jerzy Duda

                                                                                                  Administrator Piotr