Oblicza wody

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 17, maj 2013 09:28

/Tekst wystąpienia na wernisażu wystawy pt. „Woda w filatelistyce”  zorganizowanego przez Akademię Ignatianum i Ogólnopolski Klub Filatelistyczny „Cracoviana”/

      Z nieukrywanym zadowoleniem przyjęta została, przez Ogólnopolski Klub Filatelistyczny „Cracoviana”,  propozycja  włączenia się,  wspólnie z Akademią  Ignatianum, do prac przy  organizowaniu  imprezy towarzyszącej w ramach  XIII. Festiwalu  Nauki w Krakowie.  Inicjatywa  członkini  naszego Klubu, mgr  Zofii Żukowskiej, uzgodniona z władzami  Akademii Ignatianum , dotyczyła przygotowania pokazu znaków pocztowych   o tematyce „woda”. To motyw przewodni  obecnego  festiwalu nauki, którego hasło brzmi  „Oblicza wody”, nawiązujący do obchodów Międzynarodowego Roku Współpracy w  Dziedzinie Wody ogłoszonego przez Organizację Narodów Zjednoczonych.

Efektem naszej współpracy są: skromna wystawa znaków pocztowych, gustowne  zaproszenie na wernisaż,  kartki okolicznościowe oraz  stempel dodatkowy, które – jak  sądzimy – będą miłą pamiątką , nie tylko filatelistyczną,  z festiwalu i naszej wystawy.

Wyrażamy podziękowanie ks. prof. dr. hab. Henrykowi Pietrasowi SJ,  rektorowi Akadamii Ignatianum, za włączenie Klubu do współpracy i  za pomoc przy organizowaniu wystawy. Słowa podziękowania  kieruje również do członków naszego Klubu, którzy podjęli trud  przygotowania  materiałów i wystawy, a przede wszystkim do kol. Zofii Żukowskiej  i kol.  Marcina Jackowskiego, projektanta kartek okolicznościowych i stempla dodatkowego.

Obecne hasło XIII Festiwalu Nauki „Oblicza wody”, które stawia  wodę jako temat wiodący, nie jest obce filatelistom  i przypomina  podobny  temat emisji  poczt  wielu krajów członkowskich  instytucji znanej pod  skrótem CEPT  z roku 2001. Temat brzmiał   „Woda, bogactwo naturalne”.  Warto przypomnieć, przy okazji , że  w  1959 roku została utworzona organizacja pod nazwą CEPT, której skrót pochodzi od  francuskiej nazwy „Conference europeenne des administrations des postes et des telecommunications”. W języku polskim mamy  nazwę Europejska Konferencja  Administracji Poczty i Telekomunikacji. Założycielami było 12 państw. Od 20.09. 1990  w grupie państw członkowskich jest również Polska. Fakt  przyjęcia do CEPT  został odnotowany  przez Pocztę Polską  poprzez  emisję znaczka pocztowego ( nr Fi 3166) na którym znalazła się reprodukcja fotografii przedstawiającej  dawny Pałac Radziwiłłowski w Warszawie, dzisiaj, Urząd Rady Ministrów, oraz stosowny napis „przyjęcie do CEPT”.

 Jednym z działań organizacji jest inicjowanie tematów wiodących w emisji znaczków przez poczty państw członkowskich  pod hasłem „Europa”.  Pod tym hasłem mieliśmy dotychczas m. in.  emisje pt  „500 lecie odkrycia  Ameryki” ( 1992 r.), „Odkrycia Ignacego Łukaszewicza” ( 1994 r.),  „Sławne kobiety”  z wizerunkami Poli Negri i Hanki Ordonówny ( 1996  r.) , Festiwal muzyki współczesnej „Warszawska Jesień” ( 1998 r. ), „Cyrk” ( 2002 r. ), „Skauting” ( 2007 r. ). W 2001 roku takim tematem  była „Woda, bogactwo naturalne”. Poczta Polska emitowała  jeden znaczek ( nr Fi 3736) z widokiem kropli wody w której odbija się  kula ziemska, a poczty państw członkowskich wydały cały szereg interesujących znaczków  tematycznych , o różnorodnych rozwiązaniach graficznych i kompozycyjnych z których można  przygotować  ciekawy pokaz.

Temat „woda”, jest niezwykle intrygujący dla kolekcjonerów  bowiem woda należy do zjawisk kosmicznych , posiada  różnorodną symbolikę  i od najdawniejszych  czasów pojmowana jest  jako pramateria,  jako podstawa wszechrzeczy.  Woda ma  zarówno negatywne znaczenie symboliki jak i pozytywne, jest symbolem przeciwstawnych  wartości,   wyobraża  bezład i inercję, przybiera kształt naczynia do którego się wlewa, przynosi symboliczną śmierć ale także odrodzenie. Na znakach pocztowych  przedstawiana jest  jako rzeczywisty element  przyrody w postaci graficznego obrazu morza, rzeki, jeziora, sadzawki, wodospadu ,  źródła , prezentowana jest także  jako fragment  zagospodarowania terenu  w parku, ogrodzie czy  jako przydomowe „oczko wodne”. Na znakach pocztowych pokazywana jest  woda  zamknięta i zmuszana  do pracy  w urządzeniach zbudowanych przez człowieka, to jest w budowlach hydrotechnicznych, kanałach, fontannach,  wodociągach, studniach zarówno w częściach globu bogatego w  źródła wody słodkiej jak i  w częściach o wielkim niedostatku tej wody. Odrębną grupę budowli  , będących  dziełami  rąk ludzkich,  które  pozwalają bezpiecznie   przekraczać  rzeki, jeziora czy nawet fragmenty mórz , stanowią  obiekty zwane   mostami.  Z wodą kojarzone są różne dyscypliny sportowe np. pływanie. jachting, także  środki transportu takie jak  kajaki, łodzie, parostatki, barki które poruszają się dzięki istnieniu „dróg wodnych”..  W tych przypadkach „rysunek  wody”  zajmuje na znakach pocztowych mniejszą lub  większą część  obrazu.

Wody  używa się  do gaszenia pożarów,   również do  cięcia twardych materiałów, do wytwarzania pary   ale i do chłodzenia  urządzeń  energetycznych. Ma zatem  wszechstronne  zastosowanie w technice.    

Woda jest podstawą życia  człowieka i całej przyrody, służy   także do utrzymywania czystości i higieny,  wykorzystywana jest do celów leczniczych i rekreacyjnych. I  te fakty  również przedstawiane są  na znakach pocztowych w zróżnicowanej  formie. Czerpanie, noszenie  i picie wody przez ludzi,  wodopoje dla  zwierząt,  nawadnianie pól, kąpiel, mycie, wykorzystywanie wody  leczniczej  w uzdrowiskach    to również tematy  znaków pocztowych. Rośliny wodne,  wodne zwierzęta  to bogaty  i atrakcyjny  filatelistyczny subtemat  w temacie „woda”.

 Woda ma  również znaczenie symboliczne. Takie pojęcia i wyrażenia jak „woda żywa” , „zanurzenie  w  wodzie podczas kąpieli rytualnej”, „chrzest z wody” , „woda ze skały” ,  „Duch Boży ponad wodami”, „żywe źródło” , „pokropienie wodą święconą”, „woda święcona” to jedynie przypomnienie wybranych  cytatów  z Biblii. Żegnanie się  wodą święconą ma symbolizować duchowe oczyszczenie człowieka,, a krople wody zmieszane z  winem maja oznaczać związek wiernych  z Chrystusem.

„Woda” to znakomity  temat  dla  kolekcjonerów,  a  zbudowanie kolekcji  i zbioru wystawowego  byłoby wielkim osiągnięciem bowiem  pośród ponad 1000 tematów rejestrowanych w  katalogach filatelistyki tematycznej znalazłem jedynie  kolekcjonerów  zajmujących się  wodospadami, sportem wodnym, a właściwie  tylko piłka wodną, a nie znalazłem  tematu „woda”. Jest zatem zachęta  dla młodych aby temat ten podjąć. 

Prezes Klubu - dr inż. Jerzy Duda